WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
UNII EUROPEJSKIEJ
(pierwsza izba)
z dnia 18 czerwca 2015 r.
Sprawa F‑27/13
CX
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Postępowanie dyscyplinarne – Rola i uprawnienia, odpowiednio, komisji dyscyplinarnej oraz organu powołującego – Kara dyscyplinarna – Obniżenie zaszeregowania w następstwie decyzji w sprawie awansu – Proporcjonalny charakter kary
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której CX żąda zasadniczo, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 5 czerwca 2012 r., w drodze której Komisja Europejska nałożyła na niego karę w postaci obniżenia zaszeregowania z grupy AD 9 do grupy AD 8, a po drugie, zasądzenia od Komisji odszkodowania za poniesione w jego ocenie szkody.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. CX pokrywa własne koszty i zostaje obciążony kosztami poniesionymi przez Komisję Europejską.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Postępowanie przed komisją dyscyplinarną – Terminy wskazane w załączniku IX do regulaminu pracowniczego – Terminy niebędące terminami zawitymi – Reguła dobrej administracji
(regulamin pracowniczy, załącznik IX, art. 22 ust. 1)
2. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Role i uprawnienia, odpowiednio, komisji dyscyplinarnej oraz organu powołującego – Ocena prawdziwości zarzucanych okoliczności
(regulamin pracowniczy, załącznik X, art. 18, 25)
3. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Postępowanie dyscyplinarne – Termin – Obowiązek działania administracji w rozsądnym terminie – Ocena
(regulamin pracowniczy, załącznik IX)
4. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Sankcja – Obniżenie grupy zaszeregowania – Związek z decyzją w sprawie awansu podjętą następnie względem tego urzędnika
(regulamin pracowniczy, art. 45, 86)
5. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Sankcja – Obniżenie grupy zaszeregowania – Uznanie przysługujące organowi powołującemu – Zakres
(regulamin pracowniczy, załącznik IX, art. 9)
1. Termin przewidziany w art. 22 ust. 1 załącznika IX do regulaminu pracowniczego nie jest terminem zawitym. Przepis ten ustanawia zasadę dobrej administracji w celu uniknięcia, w interesie zarówno administracji, jak i urzędników, nieuzasadnionej zwłoki w wydaniu decyzji kończącej postępowanie dyscyplinarne. Stąd organy dyscyplinarne mają obowiązek starannie prowadzić postępowanie dyscyplinarne i działać w taki sposób, by każda czynność w postępowaniu następowała w rozsądnym terminie w stosunku do czynności poprzedniej. Niedochowanie tego terminu, czego oceny można dokonać tylko w świetle szczególnych okoliczności sprawy, może prowadzić do stwierdzenia nieważności aktu wydanego po terminie, w szczególności w wypadku naruszenia prawa do obrony.
(zob. pkt 38)
Odesłanie
Sąd Pierwszej Instancji, wyroki: N/Komisja, T‑198/02, EU:T:2004:101, pkt 125; François/Komisja, T‑307/01, EU:T:2004:180, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo
2. Organ powołujący może rozpatrzyć okoliczności będące przedmiotem postępowania dyscyplinarnego i dokonać ich oceny w sposób inny niż przedstawiony w opinii komisji dyscyplinarnej, pod warunkiem podania szczegółowego uzasadnienia swojej decyzji w tym względzie.
Żaden przepis regulaminu pracowniczego nie przewiduje bowiem, by opinia komisji dyscyplinarnej była wiążąca dla tego organu w odniesieniu do prawdziwości zarzucanych okoliczności. Przeciwnie, z brzmienia art. 18 w związku z art. 25 załącznika IX do regulaminu pracowniczego wynika, że opinia komisji dyscyplinarnej, która jest organem o charakterze doradczym, nie wiąże wspomnianego organu w tym względzie.
Artykuł 18 załącznika IX do regulaminu pracowniczego nie przewiduje bowiem, aby opinia komisji dyscyplinarnej była opinią zgodną.
Natomiast z art. 25 załącznika IX do regulaminu pracowniczego wynika, że wspomniany organ ma prawo oprzeć się na ustaleniach faktycznych poczynionych w prawomocnym orzeczeniu sądu karnego, nawet jeśli rozpatrywany urzędnik podważa prawdziwość tych okoliczności w trakcie postępowania dyscyplinarnego. Inaczej mówiąc, prawodawca zamierzał ograniczyć uprawnienia organu powołującego w zakresie oceny prawdziwości okoliczności będących przedmiotem postępowania dyscyplinarnego w szczególnym wypadku, w którym równocześnie toczy się postępowanie karne w odniesieniu do tych samych czynów. Natomiast nie przewidział sytuacji, w której organ ten nie mógłby odejść w całości lub części od opinii komisji dyscyplinarnej.
Komisja dyscyplinarna nie zostaje jednak pozbawiona swej istotnej funkcji organu doradczego, a zainteresowany urzędnik korzysta z podstawowej gwarancji; ponieważ organ powołujący ma obowiązek podania uzasadnienia każdej decyzji odejścia od opinii komisji dyscyplinarnej, w tym w zakresie oceny okoliczności.
(zob. pkt 54–58)
Odesłanie
Trybunał, wyrok F./Komisja, 228/83, EU:C:1985:28, pkt 16
Sąd Pierwszej Instancji, wyrok Stevens/Komisja, T‑277/01, EU:T:2002:302, pkt 76; postanowienie Di Rocco/KES, T‑8/92, EU:T:1992:122, pkt 28
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyrok Bedin/Komisja, F‑128/14, EU:F:2015:51, pkt 30
3. Z zasady dobrej administracji wynika, że organy dyscyplinarne mają obowiązek starannie prowadzić postępowanie dyscyplinarne i działać tak, aby każda czynność dochodzeniowa następowała w racjonalnym terminie w stosunku do poprzedniej czynności. Nieracjonalnie długi czas trwania postępowania dyscyplinarnego może wynikać zarówno z prowadzenia poprzedzających je postępowań administracyjnych, jak i z samego postępowania dyscyplinarnego. Rozsądny czas trwania postępowania musi zostać oceniony w zależności od okoliczności właściwych dla każdej sprawy, a w szczególności od znaczenia sporu dla zainteresowanego, od złożoności sprawy, a także od zachowania skarżącego i właściwych organów.
(zob. pkt 77)
Odesłanie
Sąd do spraw Służby Publicznej, wyrok A i G/Komisja, F‑124/05 i F‑96/06, EU:F:2010:2, pkt 390–393
4. Co się tyczy urzędnika, wobec którego zostały wydane decyzje: wpierw o nałożeniu na niego kary dyscyplinarnej w postaci obniżenia zaszeregowania, a następnie awansującej go z mocą wsteczną, obie te decyzje stanowią dwa odrębne i niezależne administracyjne akty prawne, które opierają się na dwóch różnych podstawach prawnych, jedna na art. 86, a druga na art. 45 regulaminu pracowniczego. Ponadto obie te decyzje realizują dwa różne i przeciwstawne sobie cele. W tym względzie żaden przepis regulaminu pracowniczego nie przewiduje, że decyzja dyscyplinarna w postaci obniżenia zaszeregowania ma z urzędu pierwszeństwo przed późniejszą decyzją w sprawie awansu, w sytuacji gdy adresatem obu tych decyzji jest ten sam urzędnik czy pracownik.
Ponadto awans jest z natury aktem prawnym, który nie dopuszcza ani warunku, zawieszającego czy rozwiązującego, ani ograniczenia w czasie. W świetle bowiem w szczególności art. 4 i 6 regulaminu pracowniczego należy uznać, że regulamin pracowniczy nie zezwala na awans pro tempore urzędnika lub pracownika od dnia 1 stycznia danego roku, na przykład do dnia 1 lipca następnego roku.
(zob. pkt 95, 99, 100)
5. W odniesieniu do wyboru kary dyscyplinarnej, jaka ma zostać nałożona zgodnie z art. 9 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, właściwy organ powołujący nie może ukarać danego urzędnika poprzez bezpośrednie ustalenie mu „zaszeregowania” do określonej grupy, lecz ma wyłącznie prawo tymczasowego albo ostatecznego obniżenia zaszeregowania z grupy, do której faktycznie ten urzędnik jest zaszeregowany w chwili zastosowania wspomnianej kary.
(zob. pkt 101)