Sprawa T‑318/01

Omar Mohammed Othman

przeciwko

Radzie Unii Europejskiej i Komisji Wspólnot Europejskich

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami – Zamrożenie funduszy – Skarga o stwierdzenie nieważności – Zmiana żądań – Prawa podstawowe – Prawo do poszanowania własności, prawo do bycia wysłuchanym i prawo do skutecznej kontroli sądowej

Streszczenie wyroku

1.      Postępowanie – Decyzja zastępująca w toku postępowania zaskarżoną decyzję – Nowa okoliczność – Rozszerzenie wstępnie przedstawionych żądań i zarzutów

2.      Wspólnoty Europejskie – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Rozporządzenie wprowadzające środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami

3.      Wspólnoty Europejskie – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Rozporządzenie wprowadzające środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami

1.      Jeżeli w toku postępowania dana decyzja zostaje zastąpiona przez inną decyzję w tym samym przedmiocie, należy to uważać za nową okoliczność, umożliwiającą skarżącemu dokonanie zmiany przedstawionych żądań i zarzutów. Zobowiązanie skarżącego do wniesienia nowej skargi byłoby w istocie sprzeczne z zasadą dobrego administrowania wymiarem sprawiedliwości oraz wymogiem ekonomii postępowania. Ponadto niesprawiedliwe byłoby umożliwienie danej instytucji dokonania zmiany w zaskarżonej decyzji lub zastąpienia jej inną decyzją w celu ustosunkowania się do zarzutów podniesionych we wniesionej do sądu wspólnotowego skardze na tę decyzję oraz powoływania się w toku postępowania na decyzję zmieniającą lub zastępującą pierwotnie zaskarżoną decyzję w celu pozbawienia drugiej strony postępowania możliwości rozszerzenia pierwotnych żądań i zarzutów na tę późniejszą decyzję lub przedstawienia uzupełniających żądań i zarzutów wobec niej.

Takie rozwiązanie znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy rozporządzenie dotyczące bezpośrednio i indywidualnie osoby fizycznej zostaje w toku postępowania zastąpione przez rozporządzenie mające ten sam przedmiot.

(por. pkt 53, 54)

2.      Skoro Rada ani nie poinformowała w żadnym momencie danej osoby o zgromadzonych przeciwko niej dowodach uzasadniających nałożenie na nią środków ograniczających na podstawie rozporządzenia nr 881/2002 wprowadzającego niektóre szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami, ani nie przyznała jej prawa do zapoznania się z tymi dowodami w rozsądnym terminie po nałożeniu tych środków, osoba, o której mowa, nie miała możliwości przedstawienia swojego stanowiska w tej kwestii. Tym samym prawo tej osoby do obrony, w szczególności prawo do bycia wysłuchanym, nie było przestrzegane.

Ponadto wobec braku poinformowania tej osoby o zgromadzonych przeciwko niej dowodach oraz ze względu na związki między prawem do obrony i prawem do skutecznej ochrony sądowej osoba, o której mowa, nie miała również możliwości obrony swoich praw w odniesieniu do tych dowodów na dostatecznych warunkach przed sądem wspólnotowym, a zatem należy stwierdzić również naruszenie prawa do skutecznej ochrony sądowej.

(por. pkt 85, 86)

3.      Zastosowanie środków ograniczających, takich jak zamrożenie funduszy, o których mowa w rozporządzeniu nr 881/2002 wprowadzającym niektóre szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Osamą bin Ladenem, siecią Al‑Kaida i talibami, wobec danej osoby w związku z umieszczeniem jej nazwiska w wykazie z załącznika I do tego rozporządzenia stanowi nieuzasadnione ograniczenie jego prawa własności, ponieważ rzeczone rozporządzenie zostało wydane bez zapewnienia jakiejkolwiek gwarancji umożliwiającej osobie, o której mowa, przedstawienie swojej sprawy właściwym organom, i to w sytuacji, w której ograniczenie jej praw własności – zważywszy na ogólny zasięg i rzeczywisty czas trwania środków ograniczających, którym została poddana – należy uważać za daleko idące.

(por. pkt 91, 92)