Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-181/04 έως C-183/04

Elmeka NE

κατά

Υπουργού Οικονομικών

(αιτήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Έκτη οδηγία ΦΠΑ — Απαλλαγές — Άρθρο 15, σημεία 4, στοιχείο α΄, 5 και 8 — Απαλλαγή της μισθώσεως πλοίων θαλάσσης — Έκταση»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Φόροι κύκλου εργασιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας — Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 15, σημεία 4, στοιχείο a΄, και 5)

2.        Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Φόροι κύκλου εργασιών — Κοινό σύστημα φόρου προστιθεμένης αξίας — Απαλλαγές προβλεπόμενες από την έκτη οδηγία

(Οδηγία 77/388 του Συμβουλίου, άρθρο 15, σημείο 8)

3.        Κοινοτικό δίκαιο — Αρχές — Προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης

1.        Το άρθρο 15, σημείο 4, στοιχείο α΄, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, στο οποίο παραπέμπει το σημείο 5 του άρθρου αυτού, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/111, έχει εφαρμογή όχι μόνον επί πλοίων χρησιμοποιουμένων στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης και για την επί κομίστρω μεταφορά επιβατών, αλλά και επί πλοίων χρησιμοποιουμένων στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης για την άσκηση εμπορικής, βιομηχανικής ή αλιευτικής δραστηριότητας.

Πράγματι, μολονότι από την απόδοση του άρθρου 15, σημείο 4, στοιχείο α΄, της έκτης οδηγίας σε ορισμένες γλώσσες μπορούν να συναχθούν αποκλίνουσες ερμηνείες, εντούτοις, η οικονομία και ο σκοπός της διατάξεως αυτής συνηγορούν υπέρ της εφαρμογής του κριτηρίου της χρησιμοποιήσεως για τη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης για όλα τα πλοία στα οποία αναφέρεται η διάταξη αυτή. Αν η διάταξη αυτή δεν ερμηνευθεί παρά μόνον υπό την έννοια ότι αφορά πλοία χρησιμοποιούμενα στη ναυσιπλοΐα ανοικτής θαλάσσης, θα περίττευε η διάταξη του σημείου 4, στοιχείο β΄, του άρθρου αυτού, που προβλέπει, επίσης, την απαλλαγή αυτή για πλοία που χρησιμοποιούνται στην παράκτια αλιεία.

(βλ. σκέψεις 14, 16, διατακτ. 1)

2.        Το άρθρο 15, σημείο 8, της έκτης οδηγίας 77/388, περί εναρμονίσεως των νομοθεσιών των κρατών μελών, των σχετικών με τους φόρους κύκλου εργασιών, έχει την έννοια ότι η προβλεπόμενη από τη διάταξη αυτή απαλλαγή αφορά τις υπηρεσίες που παρέχονται απευθείας στον εφοπλιστή προς κάλυψη άμεσων αναγκών των πλοίων θαλάσσης.

Πράγματι, προς διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής της έκτης οδηγίας στο σύνολό της, η προβλεπόμενη στο άρθρο 15, σημείο 8, της οδηγίας απαλλαγή δεν μπορεί να περιλαμβάνει υπηρεσίες που παρέχονται σε προγενέστερο στάδιο της εμπορίας.

(βλ. σκέψεις 24-25, διατακτ. 2)

3.        Στο πλαίσιο του κοινού συστήματος φόρου προστιθέμενης αξίας, οι αρμόδιες εθνικές φορολογικές αρχές υποχρεούνται να τηρούν την αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να κρίνει αν, στην περίπτωση κατά την οποία με απόφαση της αρμόδιας φορολογικής αρχής κράτους μέλους επετράπη σε υποκείμενο στον φόρο να μην μετακυλίσει τον φόρο προστιθέμενης αξίας στον αντισυμβαλλόμενό του, ο υποκείμενος στον φόρο ευλόγως θα μπορούσε να υποθέσει ότι η σχετική απόφαση ελήφθη από την αρμόδια αρχή.

(βλ. σκέψεις 26, 36, διατακτ. 3)