OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO
JULIANE KOKOTT
przedstawiona w dniu 4 kwietnia 2019 r.(1)
Sprawa C‑104/18 P
Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO)
oraz
Joaquínowi Nadalowi Estebanowi
Odwołanie – Znak towarowy Unii Europejskiej – Rozporządzenie nr 207/2009 – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny znak towarowy zawierający elementy słowne STYLO & KOTON – Oddalenie wniosku o unieważnienie prawa do znaku – Zła wiara
I. Wprowadzenie
1. Prawo do znaku towarowego zgłoszonego w złej wierze może zostać unieważnione a posteriori. Jednakże na czym polega zła wiara i jak można stwierdzić jej występowanie?
2. W odniesieniu do tych zagadnień Trybunał dokonał już kilku istotnych ustaleń, a Sąd pogłębił je w różnych sprawach. Niemniej jednak zagadnienia te nie zostały do tej pory ostatecznie wyjaśnione. Niniejsze odwołanie daje Trybunałowi możliwość doprecyzowania jego orzecznictwa.
II. Ramy prawne
3. Ramy prawne dla niniejszego postępowania wynikają z rozporządzenia w sprawie znaków towarowych(2).
4. W art. 52 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych (obecnie art. 59 ust. 1 rozporządzenia 2017/1001) wskazano bezwzględne podstawy unieważnienia:
„Unijny znak towarowy podlega unieważnieniu na podstawie wniosku do urzędu lub roszczenia wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia:
a) […];
b) w przypadku gdy zgłaszający działał w złej wierze w momencie dokonywania zgłoszenia znaku towarowego”.
5. Artykuł 52 ust. 3 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych (obecnie art. 59 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001) przewiduje możliwość częściowego unieważnienia:
„W przypadku gdy podstawa unieważnienia istnieje jedynie w odniesieniu do niektórych towarów lub usług, dla których unijny znak towarowy jest zarejestrowany, znak towarowy podlega unieważnieniu jedynie w odniesieniu do tych towarów lub usług”.
6. Artykuł 65 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych (obecnie art. 72 rozporządzenia 2017/1001) zawiera uregulowania dotyczące postępowania sądowego i jego skutków:
„1. Na decyzje izb odwoławczych w sprawie odwołań mogą być wnoszone skargi do Sądu.
[…]
6. Urząd podejmuje niezbędne środki w celu zapewnienia zgodności z wyrokiem Sądu lub, w przypadku odwołania od wyroku Sądu, z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości”.
III. Stan faktyczny i dotychczasowe postępowanie
7. W dniu 25 kwietnia 2011 r. J. Nadal Esteban dokonał w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia następującego znaku towarowego dla klas 25 (odzież, obuwie, nakrycia głowy), 35 (reklama, zarządzanie w działalności gospodarczej, administrowanie działalności gospodarczej, prace biurowe) oraz 39 (transport, pakowanie i składowanie towarów, organizowanie podróży) w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami:
8. Wnosząca odwołanie Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ (zwana dalej „Koton”) wniosła sprzeciw wobec tego zgłoszenia na podstawie własnych dwóch wcześniejszych graficznych znaków towarowych, ukazanych w następujący sposób:
9. Znaki te są w szczególności zarejestrowane dla klas 25 i 35, lecz nie dla klasy 39. W odniesieniu do wspomnianych pierwszych dwóch klas uwzględniono sprzeciw.
10. W dniu 5 listopada 2014 r. zarejestrowano sporny znak towarowy pod numerem 9917436 dla usług należących do klasy 39.
11. W dniu 5 grudnia 2014 r. Koton złożyła wniosek o unieważnienie prawa do tego znaku towarowego z uwagi na działanie w złej wierze w rozumieniu art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych.
12. Wydział Sprzeciwów EUIPO oddalił ten wniosek i, podobnie, Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie wniesione od tej decyzji odmownej. Wreszcie zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 listopada 2017 r., Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret/EUIPO – Nadal Esteban (STYLO & KOTON) (T‑687/16, nieopublikowany, EU:T:2017:853), Sąd oddalił skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Izby Odwoławczej.
13. Wszystkie trzy orzeczenia oparto na okoliczności, że znaki towarowe spółki Koton nie są zarejestrowane dla usług, dla których zarejestrowano sporny znak towarowy.
IV. Żądania stron wnoszących odwołanie
14. W dniu 13 lutego 2018 r. spółka Koton przedłożyła niniejsze odwołanie i wniosła o:
1) uchylenie zaskarżonego wyroku,
2) stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji,
3) unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego nr 9917436 oraz
4) obciążenie Joaquína Nadala Estebana oraz EUIPO kosztami postępowania.
15. EUIPO wnosi o:
1) uwzględnienie odwołania oraz
2) obciążenie EUIPO oraz Joaquína Nadala Estebana kosztami postępowania.
16. Natomiast Joaquín Nadal Esteban wnosi o:
1) oddalenie odwołania oraz
2) obciążenie Koton kosztami postępowania.
17. Strony przedstawiły swoje stanowiska na piśmie, a także ustnie, na rozprawie, która odbyła się w dniu 6 grudnia 2018 r.
V. Ocena prawna
18. Na wstępie należy stwierdzić, że wniosek Koton o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego jest niedopuszczalny. Po pierwsze, Koton nie zgłosiła tego żądania w postępowaniu przed Sądem, tak że stanowi to już rozszerzenie przedmiotu sporu. Po drugie, zgodnie z art. 65 ust. 1 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych przedmiotem postępowania przed sądami Unii jest wyłącznie decyzja izby odwoławczej.
19. Jednakże Koton i EUIPO podważają przede wszystkim stosunkowo wyraźne odstępstwo zaskarżonego wyroku od dotychczasowego orzecznictwa. Odstępstwo to omówię na wstępie (w tej kwestii lit. A poniżej), a następnie ocenię, czy mimo to inne względy mogą uzasadnić zaskarżony wyrok (w tej kwestii lit. B poniżej). Dlatego też rozstrzygnięcie niniejszego odwołania zależy od tego, czy przedstawiony przez EUIPO kolejny, do tej pory nieuwzględniony aspekt, jest przedmiotem postępowania – czy też został przedstawiony z opóźnieniem (w tej kwestii lit. C poniżej). Na końcu ustosunkuję się do skargi wniesionej do Sądu (w tej kwestii lit. D poniżej).
A. Konieczność używania znaku towarowego dla identycznych lub podobnych towarów lub usług
20. W jedynym zarzucie odwołania Koton podnosi, że Sąd w punktach 44 i 60 zaskarżonego wyroku naruszył art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych. EUIPO wspiera tę argumentację.
21. Zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych prawo do unijnego znaku towarowego podlega unieważnieniu, w przypadku gdy zgłaszający działał w złej wierze w momencie dokonywania zgłoszenia znaku.
22. W pkt 44 zaskarżonego wyroku Sąd potwierdził stanowisko Izby Odwoławczej, zgodnie z którym przesłanką złej wiary zgłaszającego w rozumieniu art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych jest używanie przez osobę trzecią dla identycznego lub podobnego towaru lub dla identycznej lub podobnej usługi identycznego lub podobnego oznaczenia, które może zostać pomylone z oznaczeniem zgłoszonym do rejestracji.
23. Po nieuwzględnieniu dalszych argumentów Koton dotyczących kwestii, czy Koton korzysta z ochrony w odniesieniu do podobnych lub identycznych usług, w pkt 60 zaskarżonego wyroku Sąd wskazał, że Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż J. Nadal Esteban nie był w złej wierze w momencie dokonania zgłoszenia spornego znaku towarowego, ponieważ został on zgłoszony dla usług różniących się od tych, które oznaczono wcześniejszymi znakami towarowymi spółki Koton.
24. Chociaż Sąd uwzględnił jednak jeszcze inne aspekty, które omówię poniżej (w lit. B), oba wskazane punkty zaskarżonego wyroku są obarczone istotnym naruszeniem prawa.
25. Używanie w odniesieniu do identycznego lub podobnego towaru lub identycznej lub podobnej usługi identycznego lub podobnego oznaczenia, które może zostać pomylone z oznaczeniem będącym przedmiotem zgłoszenia, jest bowiem, jak słusznie zwraca na to uwagę sam Sąd w punktach 32 i 40 zaskarżonego wyroku(3) – tylko jednym z czynników, który należy w szczególności uwzględnić(4). Oceniając zagadnienie, czy zgłaszający działał w złej wierze, należy, podchodząc do tego prawidłowo, uwzględnić wszystkie istotne czynniki, które charakteryzują rozpatrywaną sprawę i istnieją w momencie dokonania zgłoszenia znaku towarowego jako wspólnotowego znaku towarowego(5).
26. Powyższe orzecznictwo Trybunału nie jest też nieprawidłowe, co wykażę szczegółowo za pomocą poniższych pięciu argumentów.
27. Po pierwsze, jak słusznie podkreślają Koton i EUIPO, przesłanką podstawy unieważnienia określonej w art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych nie jest okoliczność, że wnioskodawca jest właścicielem znaku towarowego dla identycznych lub podobnych towarów lub usług. Przeciwnie, co do zasady każda osoba może wnosić o unieważnienie znaku towarowego ze względu na złą wiarę.
28. Po drugie, konieczność uwzględnienia wszystkich istotnych czynników jest nieuniknioną konsekwencją subiektywnego charakteru złej wiary. Taki subiektywny element może być stwierdzony poprzez odniesienie do obiektywnych okoliczności danej sprawy(6). Zgodnie z tym Trybunał, dokonując wykładni uregulowania podobnego do prawa znaków towarowych dotyczącego rejestracji w złej wierze nazw domen, które w niektórych wersjach językowych rzeczywiście mogło być rozumiane jako wyczerpujące wskazanie stanów faktycznych związanych ze złą wiarą, stwierdził, że wyliczenie tych stanów faktycznych nie ma charakteru wyczerpującego(7).
29. Po trzecie, konieczność uwzględnienia wszystkich istotnych czynników wynika też z przedmiotu złej wiary.
30. Co prawda Trybunał – tak samo jak prawodawca – nie określił jeszcze kompleksowej definicji złej wiary(8). Ta powściągliwość jest rozsądna, gdyż praktycznie nie da się przewidzieć, jakie przyszłe przypadki mogą wystąpić i jak należy je ocenić.
31. Jednakże przy badaniu złej wiary można czerpać punkty orientacyjne z orzecznictwa dotyczącego ustalenia występowania zachowania stanowiącego nadużycie(9). To zachowanie jest określane przez czynnik subiektywny i obiektywny. Jeżeli chodzi o czynnik obiektywny, to z oceny ogółu obiektywnych okoliczności powinno wynikać, że pomimo formalnego poszanowania warunków przewidzianych w uregulowaniach Unii cel realizowany przez te uregulowania nie został osiągnięty. Jeżeli chodzi o czynnik subiektywny, to z szeregu obiektywnych wskazówek powinno wynikać, że istotnym celem danych czynności jest uzyskanie bezpodstawnej korzyści. Zakaz praktyk stanowiących nadużycie nie znajduje bowiem zastosowania wówczas, gdy dane czynności mogą mieć również inne uzasadnienie niż tylko osiągnięcie (bezpodstawnej) korzyści(10). Decydujące znaczenie ma zatem również kompleksowa ocena istotnych czynników.
32. Jeżeli rozumie się złą wiarę w znaczeniu określonym w art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych jako przejaw zakazu praktyk stanowiących nadużycie, należy określić miarodajny cel związany z ochroną znaku towarowego i ewentualną bezpodstawną korzyść, mając w szczególności na uwadze podstawową funkcję znaku towarowego. Funkcja ta polega na zagwarantowaniu konsumentowi lub odbiorcy końcowemu, że towar lub usługa oznaczona danym znakiem towarowym pochodzą z określonego przedsiębiorstwa, poprzez umożliwienie mu – bez ryzyka wprowadzenia w błąd – odróżnienia tego towaru lub usługi od tych mających inne pochodzenie(11).
33. Zgodnie z powyższym Trybunał orzekł już, że zgłoszenie znaku towarowego, którego celem nie jest korzystanie ze znaku towarowego zgodnie z jego funkcją podstawową, może być dokonane w złej wierze(12). Zła wiara może w szczególności występować, jeżeli zgłaszający wcale nie zamierza korzystać ze znaku towarowego jako takiego(13), a także gdy zamierza posłużyć się znakiem w celu wprowadzenia konsumentów w błąd co do pochodzenia towarów lub usług.
34. Po czwarte, można sobie zatem bez trudności wyobrazić dalsze warianty złej wiary, których przesłanki nie stanowi pokrywanie się z dokonanym już zgłoszeniem. Można mieć w tym kontekście na uwadze zgłoszenie znaku towarowego przez osobę, która dokonuje zgłoszenia znaku jedynie w celu utrudnienia spodziewanego zgłoszenia znaku towarowego przez inne podmioty (zjawisko „squatu znaków towarowych”)(14).
35. Po piąte, Trybunał uznał już, że zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze może mieć miejsce w sytuacji, gdy zgłaszający poprzez zgłoszenie dąży do uzyskania podstawy dla opisowej nazwy domeny(15). Żadnego znaczenia nie miało w tym kontekście, w jakim zakresie dokonano już zgłoszeń znaków towarowych dla identycznych lub podobnych towarów lub usług.
36. W związku z tym dla przyjęcia złej wiary nie jest niezbędne, by podmiot trzeci korzystał dla identycznego lub podobnego towaru lub dla identycznej lub podobnej usługi z identycznego lub podobnego oznaczenia, które może zostać pomylone z oznaczeniem będącym przedmiotem zgłoszenia do rejestracji.
37. Powyższego wniosku nie zmieniłaby w żaden sposób okoliczność, gdyby zła wiara, inaczej niż ma to miejsce w wypadku nadużycia, nie zależała od rozminięcia się z celem danych uregulowań i od bezpodstawnej korzyści, lecz – jak zaproponowała to rzecznik generalna E. Sharpston – była działaniem odbiegającym od przyjętych zasad etycznego zachowania lub uczciwych praktyk handlowych i zawodowych(16). Także w odniesieniu do tego zagadnienia należałoby uwzględnić wszystkie istotne czynniki.
B. W przedmiocie rzeczywistego badania dokonanego przez Sąd
38. Ze stwierdzenia wskazanego naruszenia prawa nie wynika jednak jeszcze obligatoryjnie, że zaskarżony wyrok powinien zostać uchylony, gdyż Sąd, mimo ustalenia dokonanego w punktach 44 i 60 zaskarżonego wyroku, uwzględnił jeszcze inne czynniki.
39. W punktach 54–57 zaskarżonego wyroku Sąd rozważaył mianowicie okoliczność, że J. Nadal Esteban kilka lat wcześniej utrzymywał stosunki handlowe ze spółką Koton i z tego względu musiał znać jej znak towarowy, oraz okoliczność, iż J. Nadal Esteban sprzeciwił się rejestracji jednego ze znaków towarowych Koton w Hiszpanii. W ocenie Sądu wskazówki te nie wystarczały jednak do wykazania złej wiary.
40. Z powyższego należy wyprowadzić wniosek, że Sąd – wbrew własnym ustaleniom zawartym w punktach 44 i 60 zaskarżonego wyroku – nie uważa identyczności lub podobieństwa oznaczonych usług za nieodzowny warunek do przyjęcia istnienia złej wiary.
41. W konsekwencji Sąd dokonał całościowej oceny podnoszonych przez Koton argumentów. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku pozostaje jednak sprzeczność.
C. W przedmiocie dodatkowego czynnika wskazanego przez EUIPO
42. EUIPO opiera jednak odwołanie na, nieuwzględnionym przez Sąd, dodatkowym czynniku.
43. Pierwotnie J. Nadal Esteban faktycznie zgłosił bowiem znak towarowy dla identycznych towarów i usług, a mianowicie należących do klas 25 i 35. Jego zgłoszenie zostało jednak odrzucone w odniesieniu do tych klas z uwagi na sprzeciw Koton. Tak więc brak dalszego pokrywania się zakresów znaków towarowych Koton i spornych znaków towarowych wynikał jedynie ze sprzeciwu Koton wobec dokonanego zgłoszenia towarów i usług.
44. Koton podzieliła na rozprawie to stanowisko.
45. W związku z tym pojawiają się dwa zagadnienia: po pierwsze, czy taka argumentacja EUIPO jest w ogóle dopuszczalna, i – jeżeli jest dopuszczalna – po drugie, jakie znaczenie ma ten czynnik.
1. W przedmiocie dopuszczalności argumentów EUIPO
46. Ani w postępowaniu przed Sądem, ani w odwołaniu Koton nie uczyniła wyraźnie nakładania się na siebie pierwotnego zgłoszenia i zakresu ochrony jej wcześniejszych znaków towarowych przedmiotem zarzutu. Podkreślała jedynie, że J. Nadal Esteban, jako były partner handlowy, musiał znać znaki towarowe Koton, a jego znak towarowy cechuje duże podobieństwo do tych znaków. Ponadto Koton wskazywała na zawisły w Hiszpanii spór prawny z J. Nadalem Estebanem, w ramach którego J. Nadal Esteban wniósł sprzeciw wobec jednego z jej znaków towarowych.
47. Dlatego też istnieją wątpliwości co do tego, czy argumentacja zawarta w odpowiedzi EUIPO na odwołanie, dotycząca nakładania się na siebie towarów i usług, wystarczy, aby uczynić z tego zagadnienia przedmiot postępowania odwoławczego.
48. Zgodnie z art. 174 regulaminu postępowania żądania odpowiedzi na odwołanie mają na celu uwzględnienie lub oddalenie, w całości lub części, odwołania. Ponadto zgodnie z art. 176 regulaminu postępowania strony danego postępowania przed Sądem mogą w odrębnym od odpowiedzi na odwołanie piśmie wnieść odwołanie wzajemne, które zgodnie z art. 178 § 1 i 3 zdanie drugie regulaminu postępowania powinno mieć na celu uchylenie, w całości lub części, zaskarżonego wyroku – z powodów odrębnych od zarzutów i argumentów zawartych w odpowiedzi na odwołanie. Z łącznej interpretacji tych przepisów wynika, że odpowiedź na odwołanie nie może mieć na celu uchylenia zaskarżonego wyroku ze względów odrębnych i niezależnych od tych, które zostały przywołane w odwołaniu, gdyż takie względy mogą zostać podniesione wyłącznie w ramach odwołania wzajemnego(17).
49. Gdyby więc przyjąć, że pierwotne występujące nakładanie się na siebie towarów i usług nie zostało podniesione przez Koton, należałoby odrzucić odpowiednią argumentację EUIPO jako niedopuszczalną.
50. Uważam jednak, ze taka ocena argumentacji Koton byłaby zbyt rygorystyczna.
51. Pierwotne nakładanie się znaków towarowych w zakresie klas 25 i 35 stanowiło bowiem w rzeczywistości od samego początku część niespornego stanu faktycznego w postępowaniach przed Sądem i Trybunałem(18). Przedstawienie staniu faktycznego przez Sąd w punktach 3 i 8 zaskarżonego wyroku odnosi się przynajmniej do odrzucenia zgłoszenia w odniesieniu do klasy 35(19). W pkt 39 zaskarżonego wyroku Sąd powołuje się nawet na ustalenia prowadzonego w tym zakresie postępowania w sprawie sprzeciwu, aby stwierdzić, że wcześniejsze znaki towarowe Koton nie obejmują klasy 39.
52. W związku z powyższym strony uczyniły pierwotne nakładanie się towarów i usług przedmiotem postępowania przed Sądem i Trybunałem. Należy zatem uwzględnić tę okoliczność przy badaniu istnienia złej wiary.
2. W przedmiocie znaczenia pierwotnego nakładania się zgłoszenia z towarami i usługami chronionymi na mocy znaków towarowych spółki Koton
53. Sąd, badając złą wiarę, nie uwzględnił zatem jednego czynnika.
54. Czynnik ten ma również istotne znacznie, gdyż pozwala na wyciągnięcie wniosków co do zamiarów, jakie miał J. Nadal Esteban przy dokonaniu zgłoszenia spornego znaku towarowego. Zamiary te mają znaczenie dla oceny złej wiary, gdyż zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia w sprawie znaków towarowych unijny znak towarowy podlega unieważnieniu na podstawie wniosku do urzędu lub roszczenia wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia, w przypadku gdy zgłaszający działa w złej wierze w momencie dokonywania zgłoszenia znaku towarowego(20).
55. Koton i EUIPO podnoszą w tym względzie, powołując się na orzeczenie Sądu(21), że przy dokonywaniu oceny złej wiary wykluczony jest taki podział zgłoszenia, aby uznać jedynie jego część, w niniejszym przypadku zgłoszenia dla klas 25 i 35, za dokonaną w złej wierze, a jego pozostałą część, a mianowicie zgłoszenie dla klasy 39, za niedokonaną w złej wierze.
56. Powyższe zagadnienie jest obecnie rozpatrywane także w innej zawisłej sprawie. Chodzi o ustalenie, czy całe zgłoszenie jest dokonane w złej wierze, gdy zgłaszający miał zamiar korzystania ze znaku towarowego w odniesieniu do niektórych ze wskazanych towarów lub usług, lecz nie miał takiego zamiaru w stosunku do pozostałych wskazanych towarów lub usług(22). Kwestia ta może prowadzić do poważnych konsekwencji, jeżeli weźmie się pod uwagę dawniejszą praktykę dokonywania zgłoszeń znaków towarowych dla całych klas towarów i usług(23), co obejmowało towary lub usługi, których zgłaszający często wcale nie byli w stanie w pełnym zakresie dostarczać, nie mówiąc już o tym, czy mieli taki zamiar.
57. Za podzielnością zgłoszenia znaku towarowego dokonanego częściowo w złej wierze przemawia art. 52 ust. 3 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych, w którym przewidziano unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego jedynie w odniesieniu do niektórych towarów lub usług, dla których znak ten został zarejestrowany(24).
58. Jednakże, inaczej niż w przypadku pozostałych podstaw unieważnienia, zła wiara nie jest cechą znaku towarowego, lecz wynika z okoliczności jego zgłoszenia(25). W odniesieniu do wad znaków towarowych można sobie łatwo wyobrazić, że odnoszą się one jedynie do niektórych towarów lub usług, nie stoją jednak na przeszkodzie korzystaniu z nich w odniesieniu do innych towarów lub usług. Natomiast dużo trudniej jest uznać, że wniosek o przyznanie wyłącznego prawa do oznaczania określonych towarów lub usług określonym oznaczeniem został złożony w dobrej wierze, gdy wniesiono w złej wierze o przyznanie takiego samego prawa w odniesieniu do innych towarów lub usług.
59. Ponadto podział zgłoszenia na część dokonaną w złej i dobrej wierze stanowiłby zachętę do zgłaszania znaków towarowych dla szerszego zakresu towarów i usług, niż jest to uzasadnione rzeczywistym zamiarem użytkowania. Nie należałoby wówczas obawiać się wywołania negatywnych skutków dla faktycznie używanego znaku towarowego, na wypadek stwierdzenia istnienia złej wiary. Przedstawiona na rozprawie argumentacja J. Nadala Estebana potwierdza występowanie tego ryzyka: twierdził on bowiem, że zgłosił znak towarowy dla klas 25 i 35 jedynie z tego względu, że nie wiązało się to z powstaniem dodatkowych opłat. Gdyby miał świadomość, że w przypadku dokonania w złej wierze zgłoszenia dla tych klas także jego zgłoszenie dla klasy 39 będzie bezskuteczne, na pewno zrezygnowałby z tej części zgłoszenia.
60. W niniejszym postępowaniu ostatecznie nie jest jeszcze konieczne dokonywanie definitywnych ustaleń, czy w każdym przypadku można przeprowadzić podział zgłoszenia na część dokonaną w dobrej i złej wierze lub czy taki podział nawet musi zostać dokonany, ponieważ pierwotne zgłoszenie znaku towarowego dla towarów i usług, co do których zgłaszający posiadał lub powinien posiadać wiedzę o istnieniu identycznych lub podobnych znaków towarowych, może w każdym razie stanowić poważną wskazówkę, że zgłoszenie tego znaku towarowego również w odniesieniu do pozostałych towarów lub usług zostało dokonane w złej wierze.
61. Przynajmniej z uwagi na ten dodatkowy aspekt to na zgłaszającym, J. Nadalu Estebanie, ciąży obowiązek rozwiania wątpliwości w kwestii dokonania zgłoszenia w dobrej wierze. Decydujące znaczenie w tym względzie ma okoliczność, czy zgłaszający może wskazać, że poprzez dokonanie zgłoszenia działał w ramach „strategii handlowej”(26) lub dążył do osiągnięcia zrozumiałego i – przynajmniej na podstawie jego wiedzy – uzasadnionego celu gospodarczego(27).
62. Zaskarżony wyrok nie zawiera jednak żadnych wskazówek dotyczących tego, że taka strategia handlowa została przedstawiona Sądowi lub oceniona przez Sąd.
63. W związku z tym, że w zaskarżonym wyroku nie uwzględniono wszystkich istotnych czynników przemawiających za ewentualnym istnieniem złej wiary, należy go uchylić.
D. W przedmiocie skargi wniesionej do Sądu
64. Zgodnie z art. 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Trybunał może w przypadku uchylenia orzeczenia Sądu wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeżeli stan postępowania na to pozwala, albo skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.
65. W niniejszej sprawie Sąd nie ocenił ani okoliczności, że J.Nadal Esteban pierwotnie dokonał zgłoszenia spornego znaku towarowego dla dwóch klas towarów lub usług, w stosunku do których Koton korzysta z ochrony prawa znaków towarowych, ani ewentualnej argumentacji J. Nadala Estebana dotyczącej strategii handlowej, w jaką wpisuje się dokonane przez niego zgłoszenie. Powyższe przemawia za skierowaniem sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd w celu uzupełnienia oceny okoliczności faktycznych(28).
66. Z drugiej strony dokonanie zgłoszenia dla obu pozostałych klas jest bezsporne, a J. Nadal Esteban przedstawił, w szczególności na rozprawie przed Trybunałem, powody, dla których dokonał zgłoszenia. Jest prawdą, że Koton zgłasza wątpliwości co do tego uzasadnienia, jednakże wątpliwości te należałoby jedynie wtedy dogłębniej analizować, gdyby owe powody uzasadniały zgłoszenie znaku towarowego. Jednak z uwagi na to, że taka sytuacja nie występuje, chodzi jedynie o ocenę prawną tych okoliczności faktycznych – co należy do właściwości Trybunału(29).
67. Zgodnie z powyższymi wywodami badanie istnienia złej wiary zależy w decydującej mierze od tego, czy J. Nadal Esteban – poprzez przedstawienie strategii handlowej, w jaką wpisuje się zgłoszenie – potrafi rozwiać wątpliwości dotyczące dokonania zgłoszenia w dobrej wierze.
68. Należy stawiać wysokie wymagania odnośnie do tej argumentacji, gdyż już okoliczność, że zgłaszający wiedział lub powinien wiedzieć, iż inny podmiot używa identycznego lub podobnego oznaczenia jako znaku towarowego, chociażby dla innych towarów lub usług, uzasadnia wątpliwości w kwestii dokonania zgłoszenia w dobrej wierze. Dlaczego świadomie tworzyć ryzyko, że konsumenci powiążą jego własne towary lub usługi z innym dostawcą?
69. Wątpliwości te uzyskują znacznie większą wagę, gdy – tak jak J. Nadal Estaban – ktoś nawet umyślnie podejmuje próbę zgłoszenia takiego oznaczenia dla towarów lub usług, w stosunku do których inne podmioty już korzystają z ochrony wynikającej z prawa znaków towarowych.
70. Wskazana przez J. Nadala Estebana strategia handlowa nie wystarcza do rozwiania tych wątpliwości. Zasadniczo powołuje się on na zamiar oferowania określonych usług i wykorzystywania w tym kontekście toreb, na których znajdował się już sporny znak towarowy, ponieważ otrzymał te torby od spółki Koton, w formie opakowania niektórych towarów. Tym samym motywacja J. Nadala Estebana ogranicza się wyłącznie do wygody. Brak jednak jakiejkolwiek wskazówki dotyczącej istnienia uzasadnionego interesu w tym, by godzić się na ryzyko powiązania jego usług z usługami spółki Koton lub utrudnić spółce Koton realizację jej przyszłych przedsięwzięć.
71. W związku z powyższym należy przyjąć, że zgłoszenie spornego znaku towarowego nastąpiło w złej wierze. Z powyższych względów należy zatem stwierdzić nieważność decyzji Izby Odwoławczej.
72. Natomiast niedopuszczalne jest zgłoszone przed Sądem żądanie spółki Koton dotyczące zobowiązania EUIPO do unieważnienia prawa do spornego znaku towarowego. Ani Sąd, ani Trybunał nie mogą kierować do EUIPO wiążących nakazów. Niemniej organ ten, zgodnie z art. 65 ust. 6 rozporządzenia w sprawie znaków towarowych, powinien sam wyciągnąć konsekwencje z sentencji i uzasadnień wyroków sądów Unii(30).
VI. W przedmiocie kosztów
73. Zgodnie z art. 184 § 2 regulaminu postępowania Trybunał orzeka o kosztach, jeżeli odwołanie jest zasadne i Trybunał wydaje orzeczenie kończące postępowanie w sprawie. Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Koszty te obejmują, na podstawie art. 190 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem, niezbędne koszty poniesione przez strony w związku z postępowaniem przed izbą odwoławczą.
74. W niniejszym przypadku J. Nadal Esteban przegrał sprawę w całości.
75. Co prawda żądanie EUIPO zgłoszone w postępowaniu odwoławczym zostało uwzględnione, jednakże z uwagi na jego decyzje będące przedmiotem sporu i jego żądanie oddalenia skargi w postępowaniu przed Sądem również ono ponosi odpowiedzialność za to, że w ogóle niezbędne było wniesienie środka odwoławczego. Dlatego też logiczną konsekwencją jest to, iż samo EUIPO wnosi o obciążenie go kosztami.
76. Co prawda żądania Koton dotyczące unieważnienia prawa do spornego znaku towarowego lub zobowiązania EUIPO do jego unieważnienia zostały oddalone, jednakże to Koton jest stroną, której żądanie co do istoty uwzględniono, ponieważ to EUIPO jest jednak zobowiązane do wyciągnięcia konsekwencji z niniejszego wyroku.
77. W związku z powyższym należy obciążyć J. Nadal Estebana i EUIPO kosztami poniesionymi przez spółkę Koton, a także nakazać im pokrycie własnych kosztów.
VII. Wnioski
78. W związku z powyższym proponuję, aby Trybunał orzekł w następujący sposób:
1) Wyrok Sądu Unii Europejskiej z dnia 30 listopada 2017 r., Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret/EUIPO – Nadal Esteban (STYLO & KOTON) (T‑687/16, EU:T:2017:853) zostaje uchylony.
2) W pozostałym zakresie odwołanie złożone przez Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret zostaje oddalone.
3) Stwierdza się nieważność decyzji Drugiej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej z dnia 14 czerwca 2016 r. (sprawa R 1779/2015‑2).
4) W pozostałym zakresie skarga złożona przez Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret zostaje oddalona.
5) Joaquín Nadal Esteban i EUIPO pokrywają własne koszty oraz wspólnie i w równych częściach koszty poniesione przez Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą, przed Sądem i przed Trybunałem.