Υπόθεση T‑433/13
Petropars Iran Co. κ.λπ.
κατά
Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
«Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας — Περιοριστικά μέτρα ληφθέντα κατά του Ιράν με σκοπό να εμποδισθεί η διάδοση των πυρηνικών όπλων — Δέσμευση κεφαλαίων — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Εσφαλμένη εκτίμηση — Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας — Δικαίωμα ασκήσεως οικονομικής δραστηριότητας — Δικαίωμα της ιδιοκτησίας — Προστασία της δημόσιας υγείας, της ασφάλειας και του περιβάλλοντος — Αρχή της προφυλάξεως — Αναλογικότητα — Δικαιώματα άμυνας»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα)
της 5ης Μαΐου 2015
1. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση κεφαλαίων ατόμων, οντοτήτων ή φορέων που συμμετέχουν ή παρέχουν στήριξη στη διάδοση των πυρηνικών όπλων — Απόφαση εντασσόμενη σε πλαίσιο γνωστό στον ενδιαφερόμενο, που του επιτρέπει να αντιληφθεί το περιεχόμενο του έναντι αυτού ληφθέντος μέτρου — Επιτρέπεται η συνοπτική αιτιολογία
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
2. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων που ανήκουν σε οντότητα παρέχουσα οικονομική στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν — Ελάχιστες απαιτήσεις minimales — Αναφορά των εν λόγω οντοτήτων ως θυγατρικών — Πλαίσιο που παρέχει τη δυνατότητα προσδιορισμού της μητρικής εταιρίας
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
3. Ένδικη διαδικασία — Προβολή νέων ισχυρισμών κατά τη διάρκεια της διαδικασίας — Προϋποθέσεις — Περαιτέρω ανάπτυξη προβληθέντος λόγου — Απουσία αναπτύξεως — Απαράδεκτο
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 44 § 1, στοιχείο γ΄, και 48 § 2)
4. Ευρωπαϊκή Ένωση — Δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων των θεσμικών οργάνων — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Έκταση του ελέγχου
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
5. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση κεφαλαίων ατόμων, οντοτήτων ή φορέων που συμμετέχουν ή παρέχουν στήριξη στη διάδοση των πυρηνικών όπλων — Υποχρέωση επεκτάσεως του μέτρου αυτού στις οντότητες που ανήκουν σε μια τέτοια οντότητα ή ελέγχονται από αυτήν — Χαρακτήρας μιας οντότητας ως ανήκουσας σε ή ελεγχόμενης από άλλη οντότητα —Εκτίμηση ανά περίπτωση εκ μέρους του Συμβουλίου — Κριτήρια
(Αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ, άρθρο 20 § 1, στοιχείο γ΄, και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012, άρθρο 23 § 2, στοιχείο δ΄, και 522/2013)
6. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων που ανήκουν σε οντότητα παρέχουσα οικονομική στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν — Περιορισμός του δικαιώματος ιδιοκτησίας και του δικαιώματος ελεύθερης άσκησης οικονομικής δραστηριότητας — Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας — Δεν υφίσταται
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 16 και 17· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
7. Κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων που ανήκουν σε οντότητα παρέχουσα οικονομική στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν — Παραβίαση της αρχής της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων και των πολιτών — Δεν υφίσταται — Παραβίαση της αρχής της προφυλάξεως — Δεν υφίσταται
(Αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
8. Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση κεφαλαίων ατόμων, οντοτήτων ή φορέων που συμμετέχουν ή παρέχουν στήριξη στη διάδοση των πυρηνικών όπλων — Υποχρέωση γνωστοποιήσεως της αιτιολογίας στον ενδιαφερόμενο ταυτόχρονα με την έκδοση της βλαπτικής για εκείνον πράξεως ή αμέσως μετά – Όρια – Ασφάλεια της Ένωσης και των κρατών μελών ή διεθνείς σχέσεις αυτών — Δικαίωμα προσβάσεως στα έγγραφα εξαρτώμενο από σχετική αίτηση προς το Συμβούλιο
(Άρθρο 296 ΣΛΕΕ· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
9. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Αρχές — Δικαιώματα άμυνας — Δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Δέσμευση κεφαλαίων ατόμων, οντοτήτων ή φορέων που συμμετέχουν ή παρέχουν στήριξη στη διάδοση των πυρηνικών όπλων — Υποχρέωση γνωστοποιήσεως των επιβαρυντικών στοιχείων — Περιεχόμενο
(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47, αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του Συμβουλίου 267/2012 και 522/2013)
10. Προσφυγή ακυρώσεως — Ακυρωτική απόφαση — Αποτελέσματα — Περιορισμός από το Δικαστήριο — Περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν — Μερική ακύρωση δύο πράξεων που περιλαμβάνουν περιοριστικά μέτρα — Κίνδυνος σοβαρής προσβολής της ασφάλειας δικαίου — Διατήρηση σε ισχύ των αποτελεσμάτων των ακυρωθεισών πράξεων μέχρι τη λήψη της προθεσμίας ασκήσεως της αναιρέσεως ή την απόρριψή της
(Άρθρο 264, εδ. 2, ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 60, εδ. 2· αποφάσεις του Συμβουλίου 2010/413/ΚΕΠΠΑ και 2013/270/ΚΕΠΠΑ· κανονισμοί του 267/2012 και 522/2013)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 32-36)
2. Όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, όπως είναι η δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων που παρέχουν στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν και των οντοτήτων που συνδέονται με αυτές, που επιβλήθηκε στο Συμβούλιο με το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413, για περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, και το άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, η αιτιολογία των περιοριστικών μέτρων που εγγράφουν ορισμένες οντότητες στον κατάλογο των οντοτήτων που εμπλέκονται σε πυρηνικές δραστηριότητες ή δραστηριότητες βαλλιστικών πυραύλων και των οντοτήτων που στηρίζουν την Κυβέρνηση του Ιράν παρέχει σε αυτές τη δυνατότητα να προσδιορίζουν το κριτήριο που προβλέπει το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413 καθώς και το άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012, ήτοι το κριτήριο της εγγραφής που αφορά τις οντότητες που ανήκουν σε ή ελέγχονται από οντότητα η οποία παρέχει στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν, που αποτέλεσε τη νομική βάση της εγγραφής των ονομάτων τους στους καταλόγους, στον βαθμό που, αφενός, η χρήση της λέξης «θυγατρική» στην εν λόγω αιτιολογία παραπέμπει οπωσδήποτε στην ύπαρξη ελέγχου από μια μητρική εταιρία ο οποίος μπορεί να προκύπτει, μεταξύ άλλων, από την ύπαρξη κεφαλαιακών δεσμών μεταξύ της τελευταίας αυτής και της οικείας θυγατρικής και, αφετέρου, το πλαίσιο εντός του οποίου ελήφθησαν τα μέτρα καθιστά δυνατό τον προσδιορισμό της μητρικής εταιρίας που τις κατείχε ή τις ήλεγχε και της οποίας το όνομα είχε εγγραφεί βάσει του κριτηρίου που αφορά τις οντότητες που παρέχουν στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν.
(βλ. σκέψεις 40-47)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 54-59)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 60, 61)
5. Όταν δεσμεύονται τα κεφάλαια οντότητας η οποία έχει αναγνωριστεί ότι παρέχει στήριξη στην Ιρανική Κυβέρνηση, υπάρχει ο μη αμελητέος κίνδυνος η οντότητα αυτή να ασκήσει πίεση στις οντότητες τις οποίες κατέχει ή ελέγχει ή οι οποίες της ανήκουν για να καταστρατηγήσει το αποτέλεσμα των μέτρων που την αφορούν. Κατά συνέπεια, η δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων αυτών, η οποία επιβάλλεται στο Συμβούλιο από το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413, για περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, και από το άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012, σχετικά με περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, είναι αναγκαία και πρόσφορη για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των μέτρων που ελήφθησαν και προς αποτροπή της καταστρατηγήσεως των μέτρων αυτών.
Συνεπώς, κατά την έκδοση αποφάσεως δυνάμει των προαναφερθεισών διατάξεων, το Συμβούλιο πρέπει να εκτιμά τις συγκεκριμένες περιστάσεις προκειμένου να καθορίσει ποιες οντότητες έχουν την ιδιότητα κατεχόμενης ή ελεγχόμενης οντότητας. Αντιθέτως, η φύση της δραστηριότητας της οικείας οντότητας και η ανυπαρξία ενδεχομένως σχέσης μεταξύ της εν λόγω δραστηριότητας και της παροχής στήριξης στην Κυβέρνηση του Ιράν δεν είναι κατάλληλα κριτήρια στο πλαίσιο αυτό, καθόσον η λήψη μέτρου δεσμεύσεως κεφαλαίων που αφορά την κατεχόμενη ή ελεγχόμενη οντότητα δεν αιτιολογείται από το γεγονός ότι αυτή παρέχει η ίδια ευθέως στήριξη στην εν λόγω κυβέρνηση.
Όταν το εταιρικό κεφάλαιο οντότητας το κατέχει ολοσχερώς οντότητα παρέχουσα στήριξη στην Ιρανική Κυβέρνηση, πληρούται το κριτήριο εγγραφής που προβλέπει το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413, καθώς και το άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012.
Όταν το εταιρικό κεφάλαιο οντότητας το κατέχει εμμέσως οντότητα παρέχουσα στήριξη στην Ιρανική Κυβέρνηση, πληρούται το κριτήριο εγγραφής που προβλέπει το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413 και το άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012, τούτο δε ανεξάρτητα από την ύπαρξη και το αριθμό ενδιαμέσων εταιριών μεταξύ αυτής της μητρικής οντότητας και της κατεχόμενης οντότητας, υπό την προϋπόθεση ότι εκάστη των οντοτήτων που μετέχουν έτσι στην αλυσίδα κατοχής κατέχεται ολοσχερώς από την αντίστοιχη μητρική της. Υπό τις περιστάσεις αυτές, πράγματι, η μητρική οντότητα διατηρεί ενιαίο και αποκλειστικό έλεγχο στο σύνολο των θυγατρικών της και είναι συνεπώς σε θέση, μέσω των ενδιάμεσων εταιριών, να ασκεί πίεση στην οντότητα που κατέχει εμμέσως για να καταστρατηγήσει το αποτέλεσμα των μέτρων που την αφορούν, δικαιολογώντας συνεπώς τη λήψη περιοριστικών μέτρων κατά αυτής της εμμέσως κατεχόμενης οντότητας.
Όταν το σύνολο ή σχεδόν το σύνολο του εταιρικού κεφαλαίου μιας οντότητας ανήκει σε μια οντότητα παρέχουσα στήριξη στην Ιρανική Κυβέρνηση, πληρούται το κριτήριο εγγραφής που προβλέπεται στο άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, της αποφάσεως 2010/413 και στο άρθρο 23, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, του κανονισμού 267/2012, καθόσον η μητρική εταιρία είναι σε θέση να ασκήσει καθοριστική επιρροή στη συμπεριφορά της θυγατρικής της εφόσον αυτή κατέχει το σύνολο, αλλά επίσης σχεδόν το σύνολο, του κεφαλαίου της θυγατρικής αυτής. Ωστόσο, η κατοχή κατά ποσοστό 48 % ή 49 % του εταιρικού κεφαλαίου οντότητας από οντότητα παρέχουσα στήριξη στην Ιρανική δεν αρκεί για να μπορεί, αυτή και μόνο, να δικαιολογήσει τη θέσπιση περιοριστικών μέτρων που αφορούν τις οντότητες αυτές.
(βλ. σκέψεις 62-64, 68, 69, 72, 73, 81)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 92-95)
7. Όσον αφορά τα περιοριστικά μέτρα κατά του Ιράν, όπως είναι η δέσμευση των κεφαλαίων των οντοτήτων που παρέχουν στήριξη στην Κυβέρνηση του Ιράν και των οντοτήτων που συνδέονται με αυτές, το επιχείρημα ότι τα εν λόγω περιοριστικά μέτρα δημιουργούν κίνδυνο για το περιβάλλον και για την υγεία και την ασφάλεια των Ιρανών εργαζομένων και πολιτών δεν είναι εν προκειμένω βάσιμο, στον βαθμό που από την επιχειρηματολογία των προσφευγουσών προκύπτει ότι ο κίνδυνος αυτός προκύπτει από τους περιορισμούς που επέβαλε η Ένωση όσον αφορά την προμήθεια προς ιρανικές οντότητες ουσιωδών προϊόντων ή τεχνολογιών καθώς και τεχνικών υπηρεσιών σε σχέση με τα προϊόντα αυτά που προορίζονται για τη βιομηχανία του φυσικού αερίου στο Ιράν. Οι περιορισμοί αυτοί όμως αφορούν κάθε ιρανική οντότητα και ενδέχεται συνεπώς να θίξουν τις προαναφερθείσες οντότητες ανεξάρτητα από την εγγραφή του ονόματός τους οντότητες στον κατάλογο των οντοτήτων που εμπλέκονται σε πυρηνικές δραστηριότητες ή δραστηριότητες βαλλιστικών πυραύλων και των οντοτήτων που στηρίζουν την Κυβέρνηση του Ιράν.
Συνεπώς, επίσης, δεν μπορεί να προσάπτεται στο Συμβούλιο ότι δεν έλαβε υπόψη την εφαρμογή της αρχής της προφυλάξεως κατά τη λήψη των προαναφερθέντων περιοριστικών μέτρων.
(βλ. σκέψεις 98-101, 103)
8. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 112-114)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 119-122)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 128-134)