Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Sąd Najwyższy (Polska) w dniu 12 lutego 2024 r. – L.S.

(Sprawa C-112/24, Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego II )

Język postępowania: polski

Sąd odsyłający

Sąd Najwyższy

Strony w postępowaniu głównym

Wnioskodawca: L.S.

Uczestnik postępowania: Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim

Pytania prejudycjalne

Czy art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu Unii Europejskiej w związku z art. 47 ust. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że:

krajowy Sąd Najwyższy w szczególnym postepowaniu zainicjowanym przez stronę wnioskiem o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego – wyznaczonego do składu rozpoznającego sprawę dyscyplinarną dotycząca sędziego sądu powszechnego – wymogów niezawisłości i bezstronności, ma obowiązek zbadania z urzędu, czy wyznaczony w drodze losowania spośród całego składu Sądu Najwyższego skład orzekający jest także sądem „ustanowionym uprzednio ustawą”;

jeżeli wniosek o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności został oparty na zarzucie, że taki sędzia powołany został w wadliwej (o charakterze fundamentalnym) procedurze nominacyjnej na to stanowisko, to w składzie orzekającym złożonym z 5 sędziów losowanych spośród całego składu Sądu Najwyższego, nie mogą uczestniczyć sędziowie Sądu Najwyższego, którzy zostali powołani w takiej samej wadliwej procedurze nominacyjnej, gdyż taki skład Sądu Najwyższego nie może zostać uznany za sąd niezawisły i bezstronny ustanowiony uprzednio na podstawie ustawy;

jeżeli w sprawie o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wyznaczonego do składu (rozpoznającego sprawę dyscyplinarną dotyczącą sędziego sądu powszechnego) wymogów niezawisłości i bezstronności, zostało wykazane przez stronę, że ze względu na udział tego sędziego Sądu Najwyższego w wadliwej (o charakterze fundamentalnym) procedurze nominacyjnej na to stanowisko, wyznaczony skład sądu nie spełnia wymogów sądu niezawisłego i bezstronnego, ustanowionego uprzednio na mocy ustawy, to do rozstrzygnięcia wniosku - o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności - zbędne jest już nakazane w prawie krajowym badanie postępowania tego sędziego po powołaniu na stanowisko sędziego oraz charakteru sprawy dyscyplinarnej, a w konsekwencji brak wskazania we wniosku okoliczności dotyczących postępowania tego sędziego po powołaniu na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego nie daje podstaw do jego odrzucenia na podstawie przepisów prawa krajowego (art. 29 § 10 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym)?

W przypadku udzielenia odpowiedzi pozytywnej na tiret drugi powyższego pytania :

Czy art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu Unii Europejskiej w związku z art. 47 ust. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że sędzia-członek składu orzekającego w sprawie o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego (wyznaczonego do rozpoznania sprawy dyscyplinarnej dotyczącej sędziego sądu powszechnego) wymogów niezawisłości i bezstronności może, po pierwsze, złożyć wniosek o wyłączenie od udziału w składzie orzekającym innego sędziego (sędziów) wylosowanego spośród całego składu Sądu Najwyższego, który został powołany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w wadliwej (o charakterze fundamentalnym) procedurze nominacyjnej, wykluczającej uznanie sądu z jego (ich) udziałem za sąd ustanowiony na podstawie ustawy, niezawisły i bezstronny oraz po drugie, żądać, aby taki wniosek nie był rozpoznawany przez sędziego, który również został powołany na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w takiej wadliwej procedurze nominacyjnej?

Czy w przypadku pozostawienia wniosku, o którym mowa w pytaniu drugim bez nadania mu dalszego biegu (postanowieniem sądu krajowego), sędzia który złożył taki wniosek może odmówić podejmowania czynności w sprawie o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności, czy też powinien jednak uczestniczyć w wydaniu orzeczenia, pozostawiając w gestii strony decyzję o jego ewentualnym zaskarżeniu z powodu naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy przez sąd spełniający wymogi określone w art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu Unii Europejskiej oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej?

Czy na nieprawidłowość ukształtowania składu orzekającego – w sprawie o zbadanie spełnienia przez sędziego Sądu Najwyższego wymogów niezawisłości i bezstronności – ma wpływ, w kontekście art. 19 ust. 1 akapit drugi Traktatu Unii Europejskiej oraz art. 47 akapit drugi Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, okoliczność, że w 5-osobowym składzie tylko jeden z sędziów został powołany w wadliwej (o charakterze fundamentalnym) procedurze nominacyjnej na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego, to znaczny czy w takim przypadku możliwe jest jednak dalsze procedowanie i wydanie orzeczenia, skoro co do większości wyznaczonego składu nie zachodzi problem wadliwości ich powołania na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego?

____________