KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
TANCHEV
ippreżentati fis‑6 ta’ Ottubru 2021 (1)
Kawża C‑489/20
UB
vs
Kauno teritorinė muitinė,
intervenjent:
Muitinės departamentas prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mil-Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Litwanja))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Kodiċi Doganali tal-Unjoni – Merkanzija b’kuntrabandu maqbuda u sussegwentement ikkonfiskata wara li ddaħħlet fit-territorju doganali tal-Unjoni – Estinzjoni ta’ dejn doganali – Konsegwenzi tal-ġbir ta’ dazju tas-sisa u VAT”
1. Din id-domanda għal deċiżjoni preliminari mressqa mil-Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Suprema, il-Litwanja) primarjament jikkonċerna l-interpretazzjoni tas-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tad‑29 ta’ April 2010, Dansk Transport og Logistik (2). B’mod iktar speċifiku, tikkonċerna l-estinzjoni ta’ dejn doganali fir-rigward ta’ merkanzija importata illegalment fl-Unjoni Ewropea, li kienet inqabdet minn awtoritajiet doganali mhux f’uffiċċju doganali jew fiż-żona libera meta tkun iddaħħlet fit-territorju doganali tal-Unjoni, iżda waqt li kienet qiegħda tinġarr bit-triq minn naħa għal oħra tal-Istat Membru kkonċernat wara li qasmet, illegalment, fruntiera ta’ Stat Membru fil-konfini tal-Unjoni (3), billi ttieħdet lil hinn mill-ewwel uffiċċju doganali li kien jinsab ġewwa t-territorju doganali tal-Unjoni mingħajr ma kienet ippreżentata hemmhekk (4).
2. Madankollu, is-sentenza fil-kawża Dansk Transport og Logistik kienet dwar ix-xenarju klassiku tas-sejba ta’ tali merkanzija minn awtoritajiet doganali waqt li kienet qiegħda tiddaħħal fit-territorju doganali tal-Unjoni, jew fl-ewwel uffiċċju doganali minn meta ddaħħlet hemmhekk jew fiż-żona libera. Tinqala’, għalhekk, il-kwistjoni jekk il-prinċipji elaborati f’Dansk Transport og Logistik dwar estinzjoni ta’ dejn doganali fid-dawl ta’ qbid u, sussegwentement, konfiska, ta’ tali merkanzija humiex applikabbli fil-kawża prinċipali.
3. It-tieni, u b’rabta’ ma’ dan, din il-problema hija rregolata bl-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (UE) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑9 ta’ Ottubru 2013 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni (5), li meta ngħatat is-sentenza fil-kawża Dansk Transport og Logistik, tali sitwazzjoni kienet irregolata bl-Artikolu 233(d) tar-Regolament tal-Kunsill (KEE) Nru 2913/92 tat‑12 ta’ Ottubru 1992 li jwaqqaf il-Kodiċi Doganali tal-Komunità (6). Il-formulazzjoni tal-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 124 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni ma hijiex l-istess bħall-formulazzjoni tal-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 233 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni. Dan l-element ukoll, għalhekk, huwa rilevanti sabiex ikun iddeterminat jekk id-dejn doganali inkwistjoni fil-kawża prinċipali kienx ġie estint bil-qbid tal-merkanzija waqt li kienet qiegħda tinġarr bit-triq minn naħa għal oħra tat-territorju ta’ Stat Membru.
4. Żewġ kwistjonijiet oħra jsegwu minn dan. Il-ġbir ta’ dazji tas-sisa fir-rigward ta’ merkanzija importata huwa rregolat bl-Artikolu 2(b) u bl-Artikolu 7 tad-Direttiva tal-Kunsill 2008/118 tas‑16 ta’ Diċembru 2008 dwar l-arranġamenti ġenerali għad-dazju tas-sisa u li jħassar id-Direttiva 92/12/KEE (7). Il-ġbir tal-VAT fir-rigward ta’ merkanzija importata huwa rregolat bl-Artikolu 2(1)(d) u l-Artikolu 70 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat‑28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud (8). Jekk id-dejn doganali inkwistjoni fil-kawża prinċipali jkun fil-fatt jaqa’ fl-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni, ikunu għadhom jistgħu jiġu imposti dazju tas-sisa u VAT?
5. Wasalt għall-konklużjoni li, filwaqt li d-dejn doganali kien ġie estint fil-kawża prinċipali, kemm id-dazju tas-sisa, kif ukoll il-VAT, jibqgħu dovuti, li r-raġunijiet għal dan jitfissru fid-dettall iktar ’il quddiem. L-analiżi li ġejja tħares ir-regoli stabbiliti fil-ġurisprudenza, jiġifieri li l-kompetenza għall-irkupru ta’ dazju doganali, dazju tas-sisa u VAT għandha tkun analizzata separatament (9).
I. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
6. L-Artikolu 79 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu b’titolu “Dejn doganali li jinħoloq minħabba nuqqas ta’ konformità”. Jipprevedi, b’mod partikolari, dan li ġej fil-paragrafu 1(a) tiegħu:
“Għal merkanzija soġġetta għal dazju tal-importazzjoni, jinħoloq dejn doganali fuq l-importazzjoni f’każ ta’ nuqqas ta’ konformità ma’ […]
(a) wieħed mill-obbligi stabbiliti fil-leġislazzjoni doganali dwar id-dħul ta’ merkanzija mhux tal-Unjoni fit-territorju doganali tal-Unjoni;”
7. L-Artikolu 124 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu b’titolu “Estinzjoni” u jgħid dan li ġej fil-paragrafu 1(e) tiegħu:
“[…] dejn doganali fuq l-importazzjoni jew esportazzjoni għandu jkun estint b’xi mod minn dawn li ġejjin: […]
(e) fejn il-merkanzija soġġetta għal dazju tal-importazzjoni jew l-esportazzjoni tkun ikkonfiskata jew maqbuda u simultanjament jew sussegwentement ikkonfiskata;”
8. L-Artikolu 198 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu b’titolu “Mizuri li għandhom jittieħdu mill-awtoritajiet doganali” jistipula dan li ġej fil-paragrafu 1(a) tiegħu:
“[l]-awtoritajiet doganali għandhom jieħdu kwalunkwe miżura meħtieġa, inkluż il-konfiska u l-bejgħ, jew il-qerda, biex jeħilsu minn merkanzija […]
(a) fejn wieħed mill-obbligi stabbiliti fil-leġislazzjoni doganali dwar id-dħul ta’ merkanzija mhux tal-Unjoni fit-territorju doganali tal-Unjoni ma jkunx ġie sodisfatt, jew il-merkanzija tkun ġiet miżmuma mis-superviżjoni doganali;”
9. L-Artikolu 2(b) tad-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa jgħid dan li ġej:
“[i]l-prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa għandhom ikunu soġġetti għad-dazju tas-sisa fil-ħin ta’ […] l-importazzjoni tagħhom fit-territorju tal-Komunità.”
10. Skont l-Artikolu 7 tad-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa jgħid dan li ġej:
“1. Id-dazju tas-sisa għandu jsir imponibbli fil-ħin, u fl-Istat Membru, tar-rilaxx għall-konsum.
2. Għall-finijiet ta’ din id-Direttiva, ir-“rilaxx għall-konsum” għandu jfisser kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin:
[…]
(d) l-importazzjoni ta’ prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa, inkluż l-importazzjoni irregolari, sakemm il-prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa ma jitqegħdux, immedjatament mal-importazzjoni, taħt arranġament ta’ sospensjoni tad-dazju.”
11. L-Artikolu 2(1)(d) tad-Direttiva tal-VAT jgħid dan li ġej:
“It-transazzjonijiet li ġejjin għandhom ikunu soġġetti għall-VAT:
[…]
(d) l-importazzjoni ta’ merkanzija.”
12. L-Artikolu 70 tad-Direttiva tal-VAT jgħid dan li ġej:
“L-avveniment li jagħti lok għal ħlas għandu jseħħ u l-VAT għandha tiġi imposta meta l-merkanzija tkun impurtata.”
B. Id-dritt Litwan
13. L-Artikolu 93, bit-titolu “Estinzjoni tal-obbligu fiskali”, tal-Lietuvos Respublikos mokesčių administravimo įstatymas (il-Liġi tar-Repubblika tal-Litwanja dwar l-Amministrazzjoni tat-Taxxi) (kif emendata bil-Liġi Nru IX-2112 tat‑13 ta’ April 2004) jgħid fil-paragrafu 2(3) tiegħu li “kull obbligu fir-rigward ta’ taxxi amministrati mid-Dwana għandu jieqaf […] jekk il-merkanzija tinżamm fil-waqt tad-dħul illegali tagħha u, f’dak l-istess waqt jew wara, tinqabad.”
14. Skont id-digriet tar-rinviju, sabiex tkun indirizzata bidla min-naħa tal-leġiżlatura nazzjonali fir-rigward tal-mod kif jitqies il-waqt li fih ikun estint l-obbligu tal-pagament tad-dazju tas-sisa u tal-VAT fuq l-importazzjoni, għandu jkun innotat li l-Artikolu 93(2) tal-Liġi Dwar l-Amministrazzjoni tat-Taxxi kien tħassar fl‑1 ta’ Jannar 2017, u kienu daħlu fis-seħħ id-dispożizzjonijiet li ġejjin ta’ leġiżlazzjoni nazzjonali, li kienu adottati b’mod partikolari skont il-Kodiċi Doganali tal-Unjoni:
– L-Artikolu 20(2) tal-Lietuvos Respublikos akcizų įstatymas (il-Liġi tar-Repubblika tal-Litwanja Dwar dazju tas-Sisa) (kif emendata bil-Liġi Nru XII‑2696 tat‑3 ta’ Novembru 2016), jipprevedi li “l-obbligu ta’ ħlas ta’ dazju tas-sisa lid-dwana għandu jkun estint mutatis mutandis fil-każijiet speċifikati fil-punti (d) sa (g) tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 124 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni […]
– L-Artikolu 121(2) tal-Lietuvos Respublikos pridėtinės vertės mokesčio įstatymas (il-Liġi tar-Repubblika tal-Litwanja Dwar it-Taxxa Fuq il-Valur Miżjud) (kif emendata bil-Liġi Nru XII‑2697 tat‑3 ta’ Novembru 2016), jipprevedi li “l-obbligu ta’ pagament lid-dwana tal-VAT fuq l-importazzjoni għandu jkun estint mutatis mutandis fil-każijiet speċifikati fil-punti (d) sa (g) tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 124 tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni […]
II. Il-fatti, il-proċedura u d-domanda preliminari
15. L-appellant quddiem il-qorti tar-rinviju, li qiegħed jaġixxi fi grupp ta’ kompliċi, organizza l-importazzjoni illegali (kuntrabandu) ta’ merkanzija suġġetta għal dazju tas-sisa mill-Bjelorussja għat-territorju tal-Litwanja – fit‑22 ta’ Settembru 2016, għal post imbiegħed. Sitt elef pakkett sigarretti (iktar ’il qudiem il-“merkanzija inkwistjoni”) kienu ntefgħu in-naħa l-oħra tal-fruntiera tal-pajjiż u kienu rkuprati. Fl-istess jum il-vettura bil-mutur li kienet qiegħda ġġorr dik il-merkanzija fit-territorju tal-Litwanja twaqqfet b’forza minn uffiċjali tal-fruntiera u s-sigarretti misjuba fil-vettura nqabdu wkoll fit‑22 ta’ Settembru 2016.
16. B’digriet penali tat‑23 ta’ Jannar 2017 adottat mill-Vilniaus apygardos teismas (il-Qorti Reġjonali, Vilnjus, il-Litwanja) fi proċeduri kriminali, l-appellant kien instab ħati ta’ att kriminali skont id-dritt kriminali nazzjonali, u kien immultat EUR 16 947. Kien deċiż ukoll li l-merkanzija inkwistjoni tiġi kkonfiskata, u l-awtoritajiet kompetenti ngħataw struzzjonijiet sabiex jeqirduha. Dan seħħ sena wara li kienet inqabdet fit‑22 ta’ Settembru 2016 (10).
17. Permezz tad-deċiżjoni kkontestata, fid-dawl ta’ dak id-digriet penali, l-Uffiċċju Doganali ta’ Kaunas irrikonoxxa lill-appellant (in solidum ma’ persuni oħra) bħala li kien responsabbli għal ħlas ta’ dejn doganali u rreġistra obbligu fiskali ta’ EUR 10 237 f’dazju tas-sisa u EUR 2 679 f’VAT fuq l-importazzjoni, flimkien ma’ EUR 1 674 u EUR 438 li kienu jikkorrispondu għal interessi moratorji fuq dawk it-taxxi rispettivi. Fid-dawl tal-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni, dik l-amministrazzjoni lokali tat-taxxi ma kkalkolatx u ma rreġistratx dejn doganali fuq importazzjoni fir-rigward tal-appellant minħabba li qieset li d-dejn doganali kien estint.
18. B’deċiżjoni Nru 1A‑199 tad‑9 ta’ Mejju 2018, kienet ikkonfermata d-deċiżjoni tal-Uffiċċju Doganali ta’ Kaunas.
19. L-appellant fetaħ kawża quddiem il-Vilniaus apygardos administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Reġjonali, Vilnjus, il-Litwanja), billi ssottometta, b’mod partikolari, li, essenzjalment, minħabba li kien hemm raġuni għall-estinzjoni tad-dejn doganali skont l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni, l-obbligu tiegħu li jħallas id-dazju tas-sisa u l-VAT fuq l-importazzjoni fuq il-merkanzija inkwistjoni li kienet iddaħħlet illegalment fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea wkoll kien ġie estint. Dak ir-raġunament tal-appellant kien ibbażat b’mod partikolari fuq l-interpretazzjoni mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja fis-sentenza tagħha Dansk Transport og Logistik.
20. B’sentenza tat‑30 ta’ Ottubru 2018, il-Vilniaus apygardos administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Reġjonali, Vilnjus) ċaħdet l-azzjoni tal-appellant bħala infondata. Dik il-qorti b’mod partikolari kienet tal-fehma li r-raġunijiet għall-estinzjoni tal-obbligu ta’ pagament tad-dazju tas-sisa u/jew tal-VAT fuq l-importazzjoni ma humiex koperti mill-Kodiċi Doganali tal-Unjoni, u, meta rrifjutat li tevalwa l-argumenti tal-appellant b’rabta mal-interpretazzjoni mogħtija f’Dansk Transport og Logistik, dik il-qorti nnotat b’mod partikolari li dik is-sentenza tal-Qorti tal-Ġustizzja kienet ingħatat biex ikun interpretat il-Kodiċi Doganali tal-Komunità li d-dispożizzjonijiet tiegħu ma kinux rilevanti għal dan il-każ, minħabba li l-miżura fis-seħħ kien il-Kodiċi Doganali tal-Unjoni.
21. L-appellant appella quddiem il-Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Suprema tal-Litwanja) li għamlet id-domandi li ġejjin għal deċiżjoni preliminari.
“(1) L-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (EU) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad-9 ta’ Ottubru 2013 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu jiġi interpretat fis-sens li dejn doganali jkun estint meta, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, merkanzija b’kuntrabandu hija ssekwestrata [maqbuda] u sussegwentement ikkonfiskata wara li kienet diġà ġiet introdotta b’mod illegali (rilaxxata għal konsum) fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea?
(2) Fil-każ li l-ewwel domanda tingħata risposta fl-affermattiv, l-Artikoli 2(b) u 7(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2008/118/KE tas-16 ta’ Diċembru 2008 dwar l-arranġamenti ġenerali għad-dazju tas-sisa u li jħassar id-Direttiva 92/12/KEE kif ukoll l-Artikoli 2(1)(d) u 70 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat-28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud għandhom jiġu interpretati fis-sens li l-obbligu ta’ ħlas tad-dazju tas-sisa u/jew tal-VAT ma jkunx estint meta, bħal fil-kawża prinċipali, merkanzija b’kuntrabandu hija ssekwestrata u sussegwentement ikkonfiskata wara li tkun diġà ġiet introdotta b’mod illegali (rilaxxata għal konsum) fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea, anki jekk id-dejn doganali jiġi estint għar-raġuni prevista fl-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (UE) Nru 952/2013?”
22. Osservazzjonijiet bil-miktub intbagħtu lill-Qorti tal-Ġustizzja mir-Repubblika Taljana, mir-Repubblika tal-Litwanja u mill-Kummissjoni Ewropea. Ma nżammitx seduta.
III. Analiżi
A. Risposta għall-ewwel domanda
23. L-ewwel domanda għandha tingħata risposta fis-sens li l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu jiġi interpretat li jfisser li dejn doganali jkun estint meta merkanzija importata illegalment tinqabad u wara tiġi kkonfiskata wara li tkun iddaħħlet illegalment fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea.
24. Dan huwa hekk għar-raġunijiet li ġejjin.
25. Ma huwiex ikkontestat li kien hemm dejn doganali fil-kawża prinċipali. Skont il-punt (a) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 79(1) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni jkun hemm dejn doganali fuq l-importazzjoni minħabba nuqqas ta’ konformità ma’ […] “wieħed mill-obbligi stabbiliti fil-leġislazzjoni doganali dwar id-dħul ta’ merkanzija mhux tal-Unjoni fit-territorju doganali tal-Unjoni”. L-Artikolu 139(1) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni bit-titolu “Il-preżentazzjoni ta’ merkanzija lid-dwana” jgħid li “Merkanzija mdaħħla fit-territorju doganali tal-Unjoni għandha tkun ppreżentata lid-dwana minnufih mal-wasla tagħha fl-uffiċċju doganali nominat jew kwalunkwe post ieħor nominat jew approvat mill-awtoritajiet doganali jew fiż-żona ħielsa minn waħda mill-persuni li ġejjin: (a) il-persuna li daħħlet il-merkanzija fit-territorju doganali tal-Unjoni; (b) il-persuna li f’isimha jew għan-nom tagħha taġixxi l-persuna li daħħlet il-merkanzija f’dak it-territorju; (c) il-persuna li ħadet ir-responsabbiltà għall-ġarr tal-merkanzija wara li ddaħħlet fit-territorju doganali tal-Unjoni” (11).
26. Kien stabbilit fil-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja skont il-Kodiċi Doganali tal-Komunità li l-għan tal-obbligu ta’ “preżentazzjoni” kien “li jiżgura li l-awtoritajiet doganali jkunu informati mhux biss bil-fatt li tkun waslet il-merkanzija, imma wkoll b’kull informazzjoni rilevanti fir-rigward tat-tip tal-oġġett jew prodott ikkonċernat kif ukoll bil-kwantità ta’ din il-merkanzija. Fil-fatt, hija din l-informazzjoni li tippermetti l-identifikazzjoni korretta tal-merkanzija għall-finijiet tal-klassifikazzjoni tat-tariffi fir-rigward tagħha u, jekk ikun il-każ, tal-kalkolu tad-dazju fuq l-importazzjoni” (12). Il-fatt li ċerta merkanzija tkun inħbiet f’kompartimenti sigrieti fil-vettura li fiha tkun inġarret ma għandux l-effett li jkun hemm ħelsien minn dak l-obbligu (13).
27. Il-preżenza, fit-territorju doganali tal-Unjoni, ta’ merkanzija mhux tal-Unjoni għandha r-riskju li din il-merkanzija tispiċċa tagħmel parti miċ-ċirkwiti ekonomiċi tal-Istati Membri mingħajr ma tkun għaddiet mid-dwana (14). B’hekk, l-impożizzjoni ta’ dazju doganali huwa ġġustifikat meta, pereżempju, l-għibien tal-merkanzija jkun ta’ riskju li jidħol fiċ-ċirkwiti ekonomiċi tal-Unjoni (15).
28. Madankollu, ikun tajjeb jiġi nnotat li tali riskju ġeneralment ikun minimu, minħabba li l-merkanzija nqabdet fl-istess jum li ddaħħlet, għalkemm wara li kienet għaddiet għal ġot-territorju doganali tal-Unjoni mingħajr ma l-merkanzija kienet ippreżentata hemmhekk (16). Kif diġà kien innotat, anki għalkemm dan ta lok għal dejn doganali (ara l-punt 25 iktar ’il fuq) bid-dħul illegali u l-ħolqien ta’ dejn simultanjament (17), il-perijodu qasir li fih il-merkanzija kienet ittieħdet lil hinn mill-ewwel uffiċċju doganali li kien jinsab ġewwa t-territorju doganali tal-Unjoni mingħajr ma kienet ippreżentata hemmhekk (18), u kienet inġarret minn naħa għal oħra tat-territorju Litwan biss, dan ifisser li r-riskju ta’ dħul fiċ-ċirkwiti ekonomiċi tal-Unjoni Ewropea kien għeb kważi malli l-merkanzija kienet iddaħħlet illegalment (19). Tabilħaqq, il-Kummissjoni targumenta fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha li l-merkanzija biss li effettivament tkun iddaħħlet fil-katina ekonomika tal-Unjoni toħloq dejn doganali (20).
29. Minbarra dan, l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni jgħid li “[…] dejn doganali fuq l-importazzjoni jew esportazzjoni għandu jkun estint b’xi mod minn dawn li ġejjin: […] fejn il-merkanzija soġġetta għal dazju tal-importazzjoni jew l-esportazzjoni tkun ikkonfiskata jew maqbuda u simultanjament jew sussegwentement ikkonfiskata […]”.
30. Id-differenza ewlenija bejn din id-dispożizzjoni u d-dispożizzjoni fis-seħħ meta ngħatat is-sentenza Dansk Transport og Logistik, jiġifieri il-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 233(d) tal-Kodiċi Doganali tal-Komunità, hija li din l-aħħar dispożizzjoni torbot l-estinzjoni tad-dejn doganali mal-waqt tal-importazzjoni, li l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni ma jagħmilx. Il-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 233 tal-Kodiċi Doganali tal-Komunità kien jgħid:
“Mingħajr preġudizzju għad-dispożizzjonijiet fis-seħħ li jirrigwardaw il-preskrizzjoni taż dazju doganali u nuqqas ta’ rkupru ta’ dak id-dejn fil-każ tal-falliment legalment stabbilit tad-debitur, dejn doganali għandu jingħalaq:
[…]
(d) fejn merkanziji li fir-rigward tagħhom ġie inkors dejn doganali skond l-Artikolu 202 jinqabdu ma’ l-introduzzjoni kontra l-ligi tagħhom u jiġu fl-istess waqt jew sussegwentement konfiskati.” (21)
31. Din id-dispożizzjoni kienet interpretata mill-Qorti tal-Ġustizzja f’Dansk Transport og Logistik. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, l-ewwel, li “l-qbid ta’ tali merkanzija, flimkien mal-konfiska tagħha simultanjament jew sussegwentement fis-sens tal-paragrafu 1 tal-Artikolu 233(d) tal-Kodiċi Doganali, tista’ tirriżulta fl-estenzjoni tad-dejn doganali biss jekk dan il-qbid seħħ qabel ma l-imsemmija merkanzija qabżet iż-żona li fiha jinsab l-ewwel uffiċċju doganali li jinsab ġewwa t-territorju doganali tal-Komunità” (22). Hija żiedet tgħid li “iż-żamma u l-qirda ta’ din il-merkanzija seħħu waqt il-qsim tal-fruntiera bejn il-Ġermanja u d-Danimarka, jiġifieri wara din l-‘introduzzjoni kontra l-liġi [importazzjoni irregolari]’ u mhux waqtha. Għaldaqstant, il-fatti ta’ din il-kawża ma jidhrux li jaqgħu taħt l-ipoteżi stabbilit fil-paragrafu 1 tal-Artikolu 233(d) tal-Kodiċi Doganali” (23).
32. It-tieni, kien deċiż ukoll f’Dansk Transport og Logistik li “it-terminu ‘qbid’ tal-merkanzija fis-sens tal-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 233 tal-Kodiċi Doganali għandu jinftiehem bħala l-intervent materjali tal-awtoritajiet kompetenti biex jieħdu l-pussess tal-merkanzija f’idejhom, sabiex jikkustoduha u jimpedixxu li hija tidħol fiċ-ċirkwiti ekonomiċi tal-Istati Membri” (24). Fil-kawża prinċipali dan ma seħħx sakemm wara li l-merkanzija importata illegalment kienet għaddiet lil hinn mill-ewwel uffiċċju doganali li kien jinsab ġewwa t-territorju doganali tal-Unjoni mingħajr ma kienet ippreżentata hemmhekk (25), għalkemm dan seħħ fl-istess jum li l-merkanzija kienet qasmet il-fruntiera għal ġot-territorju tal-Unjoni.
33. Madankollu, intendi naċċetta argumenti magħmula fl-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Litwanja u tal-Kummissjoni jiġifieri li l-mument li fih merkanzija importata illegalment tinqabad huwa irrelevanti sabiex tkun iddeterminata estinzjoni tad-dejn doganali skont l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni.
34. Dan huwa ċar, l-ewwel, mill-formulazzjoni tad-dispożizzjoni. Kif kien irrilevat fl-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Italja, għalkemm dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni li jwasslu għall-estinzjoni ta’ djun doganali għandhom ikunu interpretati b’mod strett sabiex jitħarsu r-riżorsi proprji tal-Unjoni (26), l-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni sempliċement ma jinkludix il-kelma “ma’”, kuntrarjament għall-Artikolu 233(d) tal-Kodiċi Doganali tal-Komunità (27).
35. It-tieni, intendi naċċetta l-argumenti magħmula fl-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Litwanja u tal-Kummissjoni (28) jiġifieri li l-oriġini tal-Artikolu 124(1)(e) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni jsostni l-interpretazzjoni litterali ta’ din id-dispożizzjoni. Il-Kodiċi Doganali tal-Komunità rrappreżenta mod iktar strett tal-liġi b’paragun mal-miżura li kien hemm qabel, bil-Kodiċi Doganali tal-Unjoni jmur lura għal mudell iktar bikri, li bih il-punt ta’ riferiment għall-estinzjoni tad-dejn doganali kien il-konfiska tal-merkanzija inkwistjoni importata illegalment (29). Meqjus f’dan il-kuntest (30), kif tissuġġerixxi l-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, dan qisu jidher li jmur kontra għażla ċara ta’ politika tal-Unjoni Ewropea jekk il-mument ta’ qbid ta’ merkanzija importata illegalment kellu jibqa’ rilevanti għall-estinzjoni tad-dejn doganali.
36. It-tielet, l-għan tal-estinzjoni tad-dejn doganali jista’ jitqies li huwa l-istess fil-Kodiċi Doganali tal-Unjoni kif kien fil-Kodiċi Doganali tal-Komunità. L-għan tal-punt (d) tal-ewwel paragrafu tal-Artikolu 233 il-Kodiċi Doganali tal-Komunità huwa li tkun evitata l-impożizzjoni ta’ dazju jekk il-merkanzija, għalkemm tkun iddaħħlet illegalment fit-territorju Komunitarju, ma setgħetx tqiegħdet fis-suq u, għalhekk, ma tikkostitwixxix theddida, f’termini ta’ kompetizzjoni, għal merkanzija Komunitarja (31). L-istess għan jidher mir-raġunijiet ta’ estinzjoni ta’ dejn doganali elenkati fl-Artikolu 124(1) tal-Kodiċi Doganali tal-Unjoni. Kif jingħad fil-punt 28 iktar ’il fuq, il-perijodu li fih il-merkanzija inkwistjoni importata illegalment kienet f’ċirkulazzjoni ħielsa fil-Litwanja kien qasir, minħabba li l-merkanzija nqabdet fl-istess jum hekk kif kienet qiegħda taqsam il-fruntiera.
37. Għal dawn ir-raġunijiet l-ewwel domanda għandha tingħata risposta skont kif stabbilit fil-punt 23 ta’ dawn il-konklużjonijiet.
B. Ir-risposta għat-tieni domanda
38. Ir-risposta għat-tieni domanda għandha tkun fis-sens li l-Artikolu 2(b) u l-Artikolu 7(1) tad-Direttiva dwar id-dazju, kif ukoll l-Artikolu2(1)(d) u l-Artikolu 70 tad-Direttiva tal-VAT għandhom ikunu interpretati bħala li jfissru li l-obbligu tal-ħlas ta’ dazju tas-sisa u/jew tal-VAT ma jkunx estint meta, bħal f’dan il-każ, merkanzija mdaħħla b’kuntrabandu tinqabad u sussegwentement tiġi kkonfiskata wara li tkun diġà ddaħħlet illegalment fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea, ukoll jekk id-dejn doganali jkun ġie estint għar-raġuni mogħtija fl-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (UE) Nru 952/2013.
1. Dazju tas-sisa
39. Għandu jitfakkar li mill-Artikolu 7(1) tad-Direttiva 2008/118 jirriżulta li dazju tas-sisa jsir taxxabbli fil-mument tar-rilaxx għall-konsum u fl-Istat Membru fejn dan iseħħ (32). L-importazzjoni hija suġġetta għat-taxxa (33), bl-Artikolu 2(b) tad-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa jipprevedi li “[i]l-prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa għandhom ikunu soġġetti għad-dazju tas-sisa fil-ħin ta’ […] l-importazzjoni tagħhom fit-territorju tal-Komunità”. Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-merkanzija suġġetta għal dazju tas-sisa għandha titqies li tkun iddaħħlet fit-territorju tal-Unjoni minn meta tkun ittieħdet lil hinn miż-żona li fiha jkun jinsab l-ewwel uffiċċju doganali ġewwa t-territorju doganali tal-Unjoni (34). Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet fis-sentenza Dansk Transport og Logistik li “peress li l-merkanzija b’kuntrabandu kienet importata kontra l-liġi, din hija kkunsidrata bħala rilaxxata għall-konsum” (35), u li l-obbligu ta’ pagament ta’ dazju tas-sisa jissussisti wkoll jekk il-merkanzija suġġetta għal dazju tinqabad u wara tinqered (36).
40. Dan huwa konformi mal-Artikolu 7(2)(d) tad-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa li jgħid li “‘rilaxx għall-konsum’ għandha tfisser kwalunkwe wieħed minn dawn li ġejjin: […] l-importazzjoni ta’ prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa, inkluż l-importazzjoni irregolari, sakemm il-prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa ma jitqegħdux, immedjatament mal-importazzjoni, taħt arranġament ta’ sospensjoni tad-dazju” (37).
41. Kif kien innotat fl-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Kummissjoni, il-premessa 9 tad-Direttiva 2008/118 tipprevedi li “Billi d-dazju tas-sisa huwa taxxa fuq il-konsum ta’ ċerti prodotti, id-dazju m’għandux jitħallas fir-rigward ta’ prodotti soġġetti għad-dazju tas-sisa li, taħt xi ċirkostanzi, jkunu ġew meqruda jew mitlufa għal kollox”.
42. B’hekk, naqbel ma’ ċerti osservazzjonijiet bil-miktub tal-Gvern tal-Litwanja u dak tal-Italja kif ukoll dawk tal-Kummissjoni fis-sens li d-dazju tas-sisa fil-kawża prinċipali ma jistax jitqies li kien ġie sospiż, b’mod partikolari fid-dawl tad-definizzjoni mogħtija mil-leġiżlatur tal-Unjoni fl-Artikolu 7(2)(d) tad-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa. Ma hemm ebda dispożizzjoni fid-Direttiva dwar Dazju tas-Sisa li tipprospetta l-estinzjoni ta’ dazju tas-sisa fid-dawl tad-dħul irregolari ta’ merkanzija fl-Unjoni segwit bil-qbid u l-qirda tagħha (38) jew fil-każ tal-estinzjoni tad-dejn doganali.
2. Il-VAT
43. Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, id-dazji tal-importazzjoni ma jinkludux il-VAT li jkollha tinġabar fuq l-importazzjoni ta’ merkanzija (39). Skont Artikolu 2(1)(d) tad-Direttiva tal-VAT, l-importazzjoni ta’ merkanzija għandha tkun suġġetta għall-VAT. L-Artikolu 70 ta’ din id-direttiva jistabbilixxi l-prinċipju li l-avveniment li jagħti lok għal ħlas iseħħ u l-VAT tiġi imposta meta l-merkanzija tkun importata (40).
44. Minħabba li l-VAT hija taxxa fuq il-konsum, hija tapplika għal oġġetti u servizzi li jidħlu fiċ-ċirkwit ekonomiku tal-Unjoni Ewropea u li jistgħu jkunu oġġetti ta’ konsum (41).
45. Skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja “dejn tal-VAT jista’ jiżdied mad-dejn doganali jekk l-aġir illegali li ġġenera dan id-dejn kien jippermetti li jiġi preżunt li l-merkanzija kkonċernata daħlet fiċ-ċirkwit ekonomiku tal-Unjoni u setgħet tiġi suġġetta għall-konsum, u b’hekk jiskatta l-fatt taxxabbli tal-VAT” (42). Din il-preżunzjoni tista’ tiġi kkonfutata jekk merkanzija tkun iddaħħlet fiċ-ċirkwit ekonomiku tal-Unjoni permezz tat-territorju ta’ Stat Membru ieħor (43), iżda dawn il-fatti ma jirriżultawx fil-kawża prinċipali. Hemm Stat Membru wieħed biss li fih il-merkanzija importata illegalment iddaħħlet fiċ-ċirkwit ekonomiku tal-Unjoni, jiġifieri l-Litwanja (44).
46. Il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li “sa fejn merkanzija totalment meqruda jew irrimedjabbilment mitlufa waqt li kienet tinsab taħt il-proċedura ta’ tranżitu estern tal-Komunità ma tistax tiġi integrata fis-sistema ekonomika tal-Unjoni u, għalhekk, ma tistax toħroġ minn din il-proċedura, din la ma tista’ titqies li ġiet ‘importata’, fis-sens tal-Artikolu 2(1)(d) tad-Direttiva tal-VAT, u lanqas ma tista’ tkun suġġetta għall-VAT” (45).
47. Madankollu, il-kawża prinċipali ma tfissirx okkażjoni ta’ qirda ta’ merkanzija importata illegalment, peress li dan ma seħħx qabel sena wara li kienet inqabdet, u anki hemmhekk biss b’ordni ta’ qorti.
48. Barra minn dan, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-VAT fuq l-importazzjoni u d-dazji doganali juru karatteristiċi essenzjali komparabbli minħabba li jirriżultaw mill-fatt tal-importazzjoni ta’ merkanzija fl-Unjoni Ewropea u d-distribuzzjoni sussegwenti ta’ dik il-merkanzija permezz tal-kanali ekonomiċi tal-Istati Membri. Din in-natura parallela hija, barra minn hekk, ikkonfermata mill-fatt li t-tieni paragrafu tal-Artikolu 71(1) tad-Direttiva tal-VAT jawtorizza lill-Istati Membri jorbtu l-avveniment li jagħti lok għal ħlas u d-data li fiha l-VAT fuq l-importazzjoni ssir eżiġibbli ma’ dawk stabbiliti għal dazji doganali (46). L-importazzjoni hija, għalhekk, il-punt ta’ riferiment sabiex jiġi ddeterminat jekk il-VAT tkunx eżiġibbli u, bla dubju, kien hemm importazzjoni fil-kawża prinċipali.
49. Barra minn dan, huwa stabbilit fil-ġurisprudenza li “meta l-merkanzija nqabdet u simultanjament jew sussegwentement ġiet ikkonfiskata wara li għaddiet mill-ewwel uffiċċju doganali li jkun jinsab ġewwa t-territorju tal-Komunità, mill-awtoritajiet ta’ Stat Membru ieħor, il-fatt li jwassal għall-impożizzjoni tal-VAT ikun diġà seħħ u għalhekk saret eżiġibbli” (47).
50. Fl-aħħar nett, huwa stabbilit fil-ġurisprudenza li l-preżenza biss fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea ta’ merkanzija mhux tal-Unjoni twassal għar-riskju li dik il-merkanzija tispiċċa tagħmel parti miċ-ċirkwiti ekonomiċi tal-Istati Membri mingħajr ma tkun għaddiet mid-dwana (48). Dan huwa r-rekwiżit obbligatorju li huwa l-bażi għall-ġbir tal-VAT fuq merkanzija importata illegalment. Dan ir-riskju seħħ malli l-merkanzija ddaħħlet fit-territorju Litwan, lil hinn mill-ewwel żona doganali relattiva għall-punt li fih tkun ġiet importata. Din is-soluzzjoni hija konsistenti mal-għanijiet ewlenin tas-sistema komuni tal-VAT, kif innotat il-Litwanja fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, li tiggarantixxi kompetizzjoni ħielsa u newtralità fiskali mingħajr ma tfixkel il-moviment liberu ta’ merkanzija u servizzi, minħabba li ma hemm ebda dispożizzjoni fid-Direttiva tal-VAT li ġġib l-estinzjoni tar-responsabbiltà għall-VAT jekk ikun hemm estinzjoni ta’ dejn doganali.
C. Konklużjoni
51. Għalhekk qiegħed nipproponi dan li ġej għad-domandi magħmula mil-Lietuvos vyriausiasis administracinis teismas (il-Qorti Amministrattiva Suprema tal-Litwanja):
1. L-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (EU) Nru 952/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tad‑9 ta’ Ottubru 2013 li jistabbilixxi l-Kodiċi Doganali tal-Unjoni għandu jkun interpretat bħala li jfisser li dejn doganali jiġi estint meta merkanzija importata illegalment tinqabad u sussegwentement tiġi kkonfiskata wara li tkun diġà ddaħħlet illegalment fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea.
2. L-Artikoli 2(b) u l-Artikolu 7(1) tad-Direttiva tal-Kunsill 2008/118/KE tas‑16 ta’ Diċembru 2008 dwar l-arranġamenti ġenerali għad-dazju tas-sisa u li jħassar id-Direttiva 92/12/KEE, u l-Artikolu 2(1)(d) u l-Artikolu 70 tad-Direttiva tal-Kunsill 2006/112/KE tat‑28 ta’ Novembru 2006 dwar is-sistema komuni ta’ taxxa fuq il-valur miżjud għandhom ikunu interpretati bħala li jfissru li l-obbligu tal-ħlas ta’ dazju tas-sisa u/jew tal-VAT ma jkunx estint meta merkanzija b’kuntrabandu tinqabad u sussegwentement tiġi kkonfiskata wara li tkun diġà ddaħħlet illegalment (rilaxxata għall-konsum) fit-territorju doganali tal-Unjoni Ewropea, anki jekk id-dejn doganali jkun ġie estint għar-raġuni msemmija fl-Artikolu 124(1)(e) tar-Regolament (UE) Nru 952/2013.