WYROK SĄDU (szósta izba)
z dnia 19 lipca 2016 r.(*)
Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny unijny znak towarowy CALCILITE – Wcześniejszy słowny unijny znak towarowy Calcilit – Względna podstawa odmowy rejestracji – Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd – Podobieństwo towarów – Artykuł 8 ust. 1 lit. b) i art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 207/2009 – Właściwy krąg odbiorców – Krąg odbiorców wspólny dla danych towarów
W sprawie T‑742/14
Alpha Calcit Füllstoffgesellschaft mbh, z siedzibą w Kolonii (Niemcy), reprezentowana przez adwokata F. Haucka,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), reprezentowanemu przez S. Palmero Cabezas, działającą w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest:
Materis Paints Italia SpA, z siedzibą w Novate Milanese (Włochy), reprezentowana przez adwokatów P.L. Roncaglię, F. Rossiego i N. Parrottę,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Czwartej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 4 września 2014 r. (sprawa R 753/2013‑4) dotyczącą postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku między Alpha Calcit Füllstoffgesellschaft a Materis Paints Italia,
SĄD (szósta izba),
w składzie: S. Frimodt Nielsen, prezes, F. Dehousse (sprawozdawca) i A.M. Colins, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 3 listopada 2014 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez EUIPO w sekretariacie Sądu w dniu 23 lutego 2015 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 13 marca 2015 r.,
uwzględniwszy, że w terminie miesiąca od dnia powiadomienia stron o zakończeniu pisemnego etapu postępowania nie wpłynął żaden wniosek o wyznaczenie rozprawy, i postanowiwszy zatem, na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy i w zastosowaniu art. 135a regulaminu postępowania przed Sądem z dnia 2 maja 1991 r., orzec w przedmiocie skargi bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 15 maja 2006 r. interwenient, Materis Paints Italia SpA (wówczas Materis Coatings Italia SpA), dokonał w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1).
2 Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest następujące oznaczenie graficzne:
3 Towary, dla których wniesiono o rejestrację, należą do klas 2 i 19 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 2: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce; żywice naturalne w stanie surowym; metale w postaci folii i proszku dla malarzy, dekoratorów, drukarzy i artystów”;
– klasa 19: „materiały budowlane niemetalowe; rury sztywne niemetalowe stosowane w budownictwie; asfalt, smoła i bitumy; budynki przenośne niemetalowe; pomniki niemetalowe”.
4 Zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 28/2008 z dnia 14 lipca 2008 r.
5 Po rozpoznaniu zgłoszenia znaku towarowego, a w szczególności po wniesieniu na podstawie art. 41 rozporządzenia nr 207/2009 sprzeciwu wobec jego rejestracji przez skarżącą, Alpha Calcit Füllstoffgesellschaft mbH, omawiane oznaczenie zostało zarejestrowane w dniu 9 lutego 2012 r. jako unijny znak towarowy nr 5074745 dla towarów należących do klas 2 i 19, które odpowiadają dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 2: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce; żywice naturalne w stanie surowym; metale w postaci folii i proszku dla malarzy, dekoratorów, drukarzy i artystów”;
– klasa 19: „powłoki”.
6 W dniu 13 lutego 2012 r. skarżąca wystąpiła na podstawie art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009, a także art. 8 ust. 1 lit. a) i b) oraz art. 8 ust. 5 tego rozporządzenia z wnioskiem o unieważnienie unijnego znaku towarowego zarejestrowanego pod numerem 5074745.
7 Znakiem, na który powołano się we wniosku o unieważnienie prawa do znaku, był wcześniejszy słowny unijny znak towarowy Calcilit, zarejestrowany w dniu 29 listopada 2000 r. pod numerem 1234822 dla towarów należących do klas 1 i 19, odpowiadających dla każdej z tych klas następującemu opisowi:
– klasa 1: „krystaliczny węglan wapnia służący jako materiał wypełniający” (zwany dalej „CCCMC”);
– klasa 19: „marmur w postaci granulek, odłamków i proszku”.
8 W odpowiedzi na powiadomienie EUIPO z dnia 20 lutego 2012 r. skarżąca, w piśmie z dnia 28 marca 2012 r., powzięła decyzję o niepowoływaniu się na art. 8 ust. 5 rozporządzenia nr 207/2009 na poparcie swojego wniosku o unieważnienie prawa do znaku.
9 Wniosek o unieważnienie dotyczył wszystkich towarów wymienionych w pkt 5 powyżej.
10 W dniu 7 marca 2013 r. w zakresie dotyczącym towaru oznaczonego wcześniejszym znakiem towarowym i należącego do klasy 19 Wydział Unieważnień oddalił wniosek o unieważnienie prawa do znaku na podstawie art. 57 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009. Co się tyczy oznaczonego wcześniejszym znakiem towarowym towaru należącego do klasy 1, wniosek również został oddalony z powodu braku identyczności w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 i braku podobieństwa w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia między tym towarem a towarami oznaczonymi zakwestionowanym znakiem towarowym.
11 W dniu 23 kwietnia 2013 r. skarżąca, nie powołując się na identyczność kolidujących ze sobą towarów, wniosła do EUIPO na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009 odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.
12 Decyzją z dnia 4 września 2014 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Czwarta Izba Odwoławcza EUIPO oddaliła to odwołanie.
13 Izba Odwoławcza stwierdziła, że dowód rzeczywistego używania wcześniejszego znaku towarowego Calcilit został przedstawiony wyłącznie w odniesieniu do CCCMC, należącego do klasy 1, i nie dotyczył towaru „marmur w postaci granulek, odłamków i proszku”, należącego do klasy 19.
14 Jeżeli chodzi o porównanie między CCCMC a towarami oznaczonymi zakwestionowanym znakiem towarowym, Izba Odwoławcza stwierdziła, że towary te nie są podobne.
Żądania stron
15 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym towarów należących do klas 2 i 19, odpowiadających poniższemu opisowi:
– klasa 2: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce; żywice naturalne w stanie surowym”;
– klasa 19: „powłoki”;
– obciążenie EUIPO kosztami postępowania.
16 EUIPO i interwenient wnoszą do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
17 Na poparcie skargi skarżąca podnosi tylko jeden zarzut, dotyczący naruszenia art. 53 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) tego aktu.
18 Skarżąca podnosi, że Izba Odwoławcza błędnie stwierdziła, iż brak jest podobieństwa między CCCMC a oznaczonymi zakwestionowanym znakiem towarami należącymi do klas 2 i 19, odpowiadającymi następującemu opisowi: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce; żywice naturalne w stanie surowym” i „powłoki”.
19 CCCMC jest zwykle używane jako materiał wypełniający przy produkcji towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym, przy czym w przypadku niektórych z tych towarów jest ich głównym składnikiem. Jest często spotykane, że jedno przedsiębiorstwo lub kilka powiązanych ze sobą gospodarczo przedsiębiorstw sprzedaje w ramach integracji pionowej zarówno składniki danego produktu, jak i sam produkt końcowy. Tak mogłoby być w niniejszym przypadku, a klienci skarżącej, wytwórcy farb i podmioty nabywające u niej CCCMC pod wcześniejszym, bardzo dobrze im znanym znakiem towarowym Calcilit, byliby z pewnością zirytowani, gdyby zdali sobie sprawę z pojawienia się na rynku marki farb Calcilit. Twierdzenie Izby Odwoławczej, zgodnie z którym nie można mówić o podobieństwie między produktami końcowymi a półfabrykatami, nie jest zatem prawdziwe.
20 Izba Odwoławcza pominęła ponadto fakt, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd zachodzi również w przypadku podmiotów z branży przemysłowej, nabywców zarówno CCCMC, jak i farb lub innych środków powłokowych do produkcji ich towarów.
21 Skarżąca kwestionuje zawarte w zaskarżonej decyzji stwierdzenie, że CCCMC jest surowcem. Jest to półfabrykat, przystosowany do wymogów produkcji różnych nabywców. Z tego względu związek między CCCMC a towarami oznaczonymi zakwestionowanym znakiem towarowym jest ściślejszy niż między tymi ostatnimi towarami a prawdziwym surowcem takim jak marmur.
22 Ponadto nie jest prawdą, jakoby towary oznaczone zakwestionowanym znakiem towarowym stanowiły produkt końcowy. Są one półfabrykatami o wielu zastosowaniach przemysłowych. W rezultacie argument Izby Odwoławczej, zgodnie z którym towary oznaczone zakwestionowanym znakiem towarowym są skierowane do kręgu odbiorców składającego się z konsumentów, natomiast towary oznaczone wcześniejszym znakiem towarowym są przeznaczone dla odbiorców profesjonalnych z sektora przemysłowego, jest pozbawiony podstaw. Zdaniem skarżącej możliwe jest, by te dwa kręgi odbiorców pokrywały się, w szczególności na poziomie nabywców towarów oznaczanych tymi dwoma spornymi znakami.
23 Co się tyczy porównania między CCCMC a żywicami naturalnymi w stanie surowym, skarżąca podnosi, że towary te są podobne, ponieważ są względem siebie komplementarne i mają ten sam cel, zważywszy, że oba te towary są używane w produkcji klejów.
24 Jeżeli chodzi o CCCMC i powłoki, skarżąca podnosi, że istnieje między nimi silne podobieństwo, ponieważ CCCMC stanowi często podstawowy składnik powłok, a twierdzenie to jest prawdziwe, mimo że towary te należą do innych klas.
25 Wreszcie skarżąca twierdzi, że z powodu przeciętnie odróżniającego charakteru wcześniejszego znaku towarowego Calcilit, widocznego podobieństwa między kolidującymi ze sobą oznaczeniami oraz wyraźnego podobieństwa między towarami w przypadku tych oznaczeń występuje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd. Podnosi ona, że przesłanki zastosowania art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 są spełnione, a w konsekwencji należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji.
26 EUIPO kwestionuje zarzuty skarżącej.
27 W szczególności, co się tyczy na wstępie porównania między CCCMC a towarami: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, EUIPO twierdzi, że nawet jeżeli CCCMC może stanowić składnik tych towarów, gdyż stanowi ono surowiec, a owe towary są produktami końcowymi, to związek między nimi nie jest na tyle ścisły, by można było uznać wszystkie te towary za podobne. EUIPO kwestionuje argumenty skarżącej, zgodnie z którymi z jednej strony CCCMC nie jest surowcem, a z drugiej strony towary oznaczane kwestionowanym znakiem towarowym nie zawsze są sprzedawane jako produkty końcowe. Podnosi on, że omawiane towary z uwagi na ich odmienny charakter nie mogą zostać uznane ani za zamienne, ani za konkurencyjne. EUIPO dodaje, że różnią się one także ze względu na swoje przeznaczenie, ponieważ jeden z nich jest używany w produkcji innych towarów, podczas gdy te inne towary są zwykle nabywane przez konsumentów w celu wykorzystania ich do dekoracji. EUIPO podnosi, że zgodnie z orzecznictwem surowce poddawane procesowi przetworzenia różnią się zasadniczo od produktów końcowych, które zawierają te surowce lub są nimi pokryte, zarówno pod względem charakteru, jak i ich celu i przeznaczenia, oraz że w przypadku gdy towary wykazują ten rodzaj relacji, nie mogą zostać uznane za komplementarne. Dodaje, że skarżąca nie dowiodła istnienia spółek, które produkują surowce takie jak towar oznaczany wcześniejszym znakiem towarowym i sprzedają zarazem produkty końcowe takie jak te oznaczone zakwestionowanym znakiem towarowym. EUIPO kwestionuje argument skarżącej, zgodnie z którym kręgi nabywców CCCMC i towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym w części się pokrywają, i podnosi, że w każdym razie potencjalni nabywcy z branży przemysłowej będą dostrzegać różnice między omawianymi towarami.
28 Jeżeli chodzi następnie o porównanie między CCCMC a żywicami naturalnymi w stanie surowym, EUIPO podnosi, że chociaż wszystkie te towary są wykorzystywane jako półfabrykaty w produkcji klejów, to mają one różny cel, ponieważ CCCMC służy jako materiał wypełniający, a żywice jako środek klejący. Ponadto towary te nie są względem siebie ani komplementarne, ani konkurencyjne.
29 Co się tyczy wreszcie porównania między CCCMC a powłokami, EUIPO wskazuje, że choć prawdą jest, iż CCCMC może figurować wśród składników powłok, to jednak towary te mają odmienne charakter, funkcję i sposób wykorzystania. Dodaje on, że argumenty przedstawione w ramach porównania między CCCMC a towarami: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, są aktualne również w tym wypadku.
30 EUIPO wywodzi z tego, że z powodu braku podobieństwa między omawianymi towarami jedna z przesłanek istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd nie jest spełniona, a w rezultacie Izba Odwoławcza słusznie oddaliła odwołanie.
31 Interwenient kwestionuje argumenty skarżącej.
32 W szczególności podnosi on, że Izba Odwoławcza prawidłowo stwierdziła, iż towary oznaczone kolidującymi ze sobą znakami nie są podobne. Zauważa on, że skarżąca stwierdziła w postępowaniu administracyjnym, iż CCCMC stanowi surowiec. Interwenient twierdzi, że faktycznie tak jest, i wywodzi z tego, iż CCCMC nie jest podobne do towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym, ponieważ te ostatnie są skierowane do konsumentów. Powołuje się on na orzecznictwo sądu Unii Europejskiej, zgodnie z którym okoliczność, że jeden towar jest wykorzystywany w produkcji drugiego, nie wystarcza, aby uznać dane towary za podobne. Interwenient twierdzi, że omawiane towary różnią się pod względem zainteresowanych odbiorców i kanałów dystrybucji. Co się tyczy argumentu skarżącej, który dotyczy możliwości integracji pionowej przedsiębiorstw sprzedających różne rodzaje omawianych towarów, interwenient podnosi, że nie jest on niczym poparty. Odsyła on do argumentów przywołanych przez Izbę Odwoławczą przy dokonywaniu stwierdzenia, że omawiane towary nie są podobne. Interwenient twierdzi, że Izba Odwoławcza słusznie wykluczyła możliwość zaistnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku omawianych towarów z powodu różnic między ich przeznaczeniem, kanałami dystrybucji, użytkownikami i sposobami wykorzystania.
Rozważania wstępne
W przedmiocie omawianych towarów
33 Na wstępie należy zauważyć, że skarżąca nie neguje ustaleń Izby Odwoławczej dotyczących niewystarczającego charakteru dowodu na okoliczność używania wcześniejszego znaku towarowego dla towaru: „marmur w postaci granulek, odłamków i proszku”, należącego do klasy 19. Skarżąca nie kwestionuje ponadto stwierdzenia, dokonanego w pkt 31 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym jedynymi towarami oznaczonymi kwestionowanym znakiem i należącymi do klasy 2, które powinny być porównywane z towarami oznaczonymi wcześniejszym znakiem towarowym, są te, które były przedmiotem rejestracji, a nie wszystkie pozycje na liście alfabetycznej odnoszącej się do tej klasy.
34 Ponadto skarżąca uściśla w swych żądaniach, że domaga się stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim Izba Odwoławcza stwierdziła w tej decyzji brak podobieństwa między towarami oznaczonymi wcześniejszym znakiem towarowym a towarami oznaczonymi zakwestionowanym znakiem towarowym i należącymi, odpowiednio, do klas 2 i 19, których opis brzmi następująco:
– klasa 2: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce; żywice naturalne w stanie surowym”;
– klasa 19: „powłoki”.
35 Skarżąca nie kwestionuje zatem wniosków Izby Odwoławczej dotyczących „metali w postaci folii i proszku dla malarzy, dekoratorów, drukarzy i artystów”, oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym.
36 Z powyższych uwag wynika, że towarami, które pozostają przedmiotem sporu na etapie skargi do Sądu, są – jeżeli chodzi o zakwestionowany znak towarowy – towary wymienione w pkt 34 powyżej, a jeśli chodzi o wcześniejszy znak towarowy – CCCMC.
W przedmiocie renomy wcześniejszego znaku towarowego
37 W skardze skarżąca podniosła, że jej wcześniejszy znak towarowy Calcilit jest bardzo znany wśród nabywców CCCMC, którymi są wytwórcy farb, tynków i innych powłok, oraz posłużyła się w tym kontekście analogią do znaku towarowego Caparol, cieszącego się jej zdaniem renomą w sektorze farb, lakierów i powłok.
38 Twierdzenia te, które sprowadzają się do zasugerowania przed Sądem, że wcześniejszy znak towarowy jest znakiem renomowanym, muszą zostać odrzucone jako niedopuszczalne na podstawie art. 188 regulaminu postępowania przed Sądem, zgodnie z którym to przepisem pisma procesowe składane przez strony w toku postępowania przed Sądem nie mogą zmieniać przedmiotu sporu przed izbą odwoławczą.
39 W toku postępowania administracyjnego skarżąca, wskazawszy na renomę swojego wcześniejszego znaku towarowego w uzasadnieniu wniosku o unieważnienie prawa do znaku, wyraźnie oświadczyła bowiem w piśmie z dnia 28 marca 2012 r., że nie przywołuje art. 8 ust. 5 rozporządzenia nr 207/2009 na poparcie tego wniosku.
W przedmiocie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd
40 Na podstawie art. 53 ust. 1 lit. a) w związku z art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że prawo do unijnego znaku towarowego unieważnia się na podstawie wniosku właściciela wcześniejszego znaku towarowego, jeżeli z powodu identyczności z wcześniejszym znakiem towarowym lub podobieństwa do niego oraz identyczności lub podobieństwa towarów lub usług oznaczonych tymi dwoma znakami towarowymi istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia odbiorców w błąd na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony.
41 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd istnieje, jeśli krąg odbiorców może uznać, że dane towary lub usługi pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo. Z orzecznictwa tego wynika, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd winno być oceniane całościowo, zgodnie ze sposobem postrzegania danych oznaczeń i towarów lub usług przez właściwy krąg odbiorców, przy uwzględnieniu wszystkich istotnych czynników występujących w danym przypadku, a w szczególności współzależności między podobieństwem oznaczeń a podobieństwem oznaczonych towarów i usług [zob. wyroki: z dnia 29 września 1998 r., Canon, C‑39/97, EU:C:1998:442, pkt 16, 17, 29 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 9 lipca 2003 r., Laboratorios RTB/OHIM – Giorgio Beverly Hills (GIORGIO BEVERLY HILLS), T‑162/01, EU:T:2003:199, pkt 30–33 i przytoczone tam orzecznictwo].
42 Całościowa ocena prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd zakłada bowiem pewną współzależność branych pod uwagę czynników, zwłaszcza podobieństwa znaków towarowych i podobieństwa oznaczonych nimi towarów lub usług. Stąd niski stopień podobieństwa między oznaczonymi towarami lub usługami może być zrównoważony wysokim stopniem podobieństwa między samymi znakami i odwrotnie [wyroki: z dnia 29 września 1998 r., Canon, C‑39/97, EU:C:1998:442, pkt 17; z dnia 14 grudnia 2006 r., Mast-Jägermeister/OHIM – Licorera Zacapaneca (VENADO w ramie i in.), T‑81/03, T‑82/03 i T‑103/03, EU:T:2006:397, pkt 74].
W przedmiocie właściwego kręgu odbiorców
43 Zgodnie z orzecznictwem przy dokonywaniu całościowej oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd należy wziąć pod uwagę przeciętnego konsumenta danej kategorii towarów, który jest właściwie poinformowany oraz dostatecznie uważny i rozsądny. Należy mieć także na względzie fakt, że poziom uwagi przeciętnego konsumenta jest zmienny w zależności od rodzaju danych towarów lub usług [wyrok z dnia 13 lutego 2007 r., Mundiphtarma/OHIM – Altana Pharma (RESPICUR), T‑256/04, EU:T:2007:46, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo].
44 Ponadto należy zauważyć, że na potrzeby porównania spornych towarów należy uwzględnić jedynie właściwy krąg odbiorców wspólny dla tych towarów. Właściwy krąg odbiorców składa się bowiem, zgodnie z orzecznictwem, z konsumentów mogących używać zarówno towarów oznaczonych wcześniejszym znakiem towarowym, jak i towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym [wyroki: z dnia 24 maja 2011 r., ancotel/OHIM – Acotel (ancotel.), T‑408/09, niepublikowany, EU:T:2011:241, pkt 38; z dnia 4 lutego 2013 r., Hartmann/OHIM – Protecsom (DIGNITUDE), T‑504/11, niepublikowany, EU:T:2013:57, pkt 30; z dnia 2 października 2013 r., Cartoon Network/OHIM – Boomerang TV (BOOMERANG), T‑285/12, niepublikowany, EU:T:2013:520, pkt 19; z dnia 26 czerwca 2014 r., Basic/OHIM – Repsol YPF (basic), T‑372/11, EU:T:2014:585, pkt 27; z dnia 22 stycznia 2015 r., Novomatic/OHIM – Simba Toys (AFRICAN SIMBA), T‑172/13, niepublikowany, EU:T:2015:40, pkt 67].
45 W niniejszej sprawie nie zostało zakwestionowane, że odbiorcy profesjonalni, a zwłaszcza odbiorcy profesjonalni z branży przemysłowej, stanowią jako jedyni krąg odbiorców mogących wykorzystywać towar oznaczony wcześniejszym znakiem towarowym, a mianowicie CCCMC. Jak wynika z nazwy tego towaru, a także z argumentów stron, CCCMC jest produktem wykorzystywanym jako materiał wypełniający w produkcji licznych towarów, w szczególności towarów z tworzyw sztucznych, z papieru, a także pokryć, farb, powłok. Bezsporne jest, co zostało też zasadniczo wskazane w zaskarżonej decyzji, że CCCMC nie jest przeznaczone dla odbiorców indywidualnych ani dla przedsiębiorców spoza branży przemysłowej.
46 Stąd też krąg odbiorców właściwy na potrzeby dokonania oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd nie może w żadnym wypadku wykraczać poza odbiorców profesjonalnych z branży przemysłowej.
47 Po dokonaniu tego pierwszego ustalenia należy jeszcze, celem określenia istnienia właściwego kręgu odbiorców, sprawdzić, w jakim zakresie owi odbiorcy profesjonalni z branży przemysłowej są również użytkownikami towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym.
48 Otóż jak zostanie wykazane poniżej, Izba Odwoławcza, która nie poświęciła szczególnych rozważań ustaleniu właściwego kręgu odbiorców, nie oceniła tego zagadnienia w sposób satysfakcjonujący na etapie porównania towarów, przynajmniej jeśli chodzi o część rozpatrywanych towarów.
49 W ramach rozpatrywania skargi należy zatem przejść do porównania towarów, bezpośrednio omówionego przez Izbę Odwoławczą.
W przedmiocie porównania towarów
– W przedmiocie „farb, pokostów, lakierów; środków zabezpieczających przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwników; bejc”
50 W pkt 33–37 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza, dokonawszy niektórych ustaleń dotyczących charakteru i przeznaczenia porównywanych towarów, wskazała zasadniczo, że CCCMC różni się od „farb, pokostów, lakierów; środków zabezpieczających przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwników; bejc”, ponieważ CCCMC jest surowcem, a pozostałe wymienione powyżej towary stanowią produkt końcowy, jak również dlatego, że CCCMC jest przeznaczone dla przemysłu i do wytwarzania produktów końcowych, natomiast „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce” są zasadniczo nabywane przez konsumentów, profesjonalistów lub przedstawicieli ogółu odbiorców w celach dekoracyjnych i konserwacyjnych.
51 Jeżeli chodzi o tę ocenę, należy przede wszystkim zauważyć z jednej strony, że kwalifikacja towaru jako produktu końcowego nie wyklucza jego zastosowania w przemyśle jako składnika, surowca lub komponentu wykorzystywanego w wytwarzaniu innego produktu. Pojęcie produktu końcowego odnosi się bowiem do produktu gotowego do wprowadzenia do obrotu. Może ono być zatem stosowane do towarów sprzedawanych w ramach branży przemysłowej. Ponadto, o ile pojęciem tym można posłużyć się w sensie bardziej zawężonym, aby odróżnić produkty wytwarzane z surowców nieprzetworzonych, o tyle nie pozwala ono na uzasadnienie stanowiska Izby Odwoławczej. Należy bowiem stwierdzić, że gotowy wyrób może stanowić składnik, surowiec lub komponent innego gotowego wyrobu.
52 A zatem zakwalifikowanie przez Izbę Odwoławczą „farb, pokostów, lakierów; środków zabezpieczających przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwników; bejc” jako produktów końcowych w żaden sposób nie pozwala wykluczyć, że towary te będą mogły być wykorzystywane w przemysłowym procesie wytwarzania innych towarów. Okoliczność, że farby, pokosty i lakiery mogą być sprzedawane na rzecz podmiotów prywatnych lub firm malarskich z branży budowlanej, nie wyklucza tego, że towary odpowiadające tym nazwom mogą być sprzedawane w ramach branży przemysłowej do celów produkcji innych towarów.
53 Z drugiej strony Izba Odwoławcza w sposób nieprzekonywający, za pomocą kategorycznych i ogólnikowych stwierdzeń, uznała zasadniczo, że „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce” są nabywane „głównie” przez konsumentów spoza branży przemysłowej do celów dekoracyjnych i konserwacyjnych.
54 Owszem, jest powszechnie wiadome, że jeżeli chodzi o te towary, nabywcami i użytkownikami „farb, pokostów, lakierów; środków zabezpieczających przed rdzą i przed psuciem się drewna” są odbiorcy spoza branży przemysłowej, tacy jak firmy malarskie przeprowadzające prace wykończeniowe lub indywidualni majsterkowicze.
55 Jednak ten powszechnie wiadomy fakt związany z firmami malarskimi i ogółem odbiorców nie ma związku z branżą przemysłową i w żaden sposób nie dostarcza informacji na temat towarów, jakie mogą być wykorzystywane w tej branży. Nie pozwala on zatem na wywiedzenie, że podmioty z branży przemysłowej nie są jednocześnie odbiorcami tych towarów.
56 Tymczasem skoro krąg odbiorców właściwy na potrzeby dokonania oceny prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd nie może w żadnym wypadku wykraczać poza odbiorców profesjonalnych z branży przemysłowej (zob. pkt 46 powyżej), jedyną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia przez Izbę Odwoławczą było to, czy odbiorcy profesjonalni z branży przemysłowej, niekwestionowani użytkownicy CCCMC, wykorzystują również przy wytwarzaniu swoich własnych produktów towary o nazwie „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna”.
57 Powyższe stwierdzenia są aktualne a fortiori w przypadku „barwników” i „bejc”, ponieważ – jako że te towary z założenia mają charakter bardziej techniczny niż wiele farb, pokostów i lakierów – ich przeznaczenie dla firm malarskich i ogółu odbiorców, jak stwierdziła w istocie Izba Odwoławcza, nie stanowi nawet faktu notoryjnego.
58 Z powyższych rozważań wynika, że w pkt 34–37 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza, nie dokonując prawidłowego badania, a opierając się raczej na pozbawionych znaczenia i niepotwierdzonych stwierdzeniach, wywiodła zasadniczo, że należący do branży przemysłowej odbiorcy CCCMC nie są odbiorcami towarów: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”.
59 Skarżąca słusznie zatem zarzuca Izbie Odwoławczej, że ta zasadniczo nie wzięła pod uwagę okoliczności, iż odbiorcy profesjonalni z branży przemysłowej będący użytkownikami CCCMC nabywają również farby lub inne środki powłokowe do celów wytwarzania własnych produktów końcowych. Powyższą krytykę, którą skarżąca sformułowała, podając za przykład – niezakwestionowany – odbiorców profesjonalnych reprezentujących gałąź przemysłu zajmującą się produkcją wyrobów z tworzyw sztucznych, można, zważywszy na wypowiedzi stron, odnieść również do odbiorców profesjonalnych z branży przemysłu papierniczego, przemysłu farbiarskiego i sektora produkcji powłok.
60 Ostatecznie Izba Odwoławcza, nie dokonując prawidłowego wstępnego ustalenia kręgu odbiorców właściwego na potrzeby badania prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w przypadku CCCMC i towarów: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, ustaliła na podstawie pozbawionych znaczenia i niepotwierdzonych stwierdzeń, że między tymi towarami a CCCMC nie istnieje podobieństwo.
61 W tych okolicznościach podnoszony przez skarżącą jedyny zarzut winien zostać uwzględniony w odniesieniu do „farb, pokostów, lakierów; środków zabezpieczających przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwników; bejc”, oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym, a w konsekwencji należy stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji w zakresie dotyczącym tych towarów.
– W przedmiocie „żywic naturalnych w stanie surowym”
62 W pkt 39 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że charakter, cel i możliwe zastosowania żywic naturalnych w stanie surowym różnią się od charakteru, celu i możliwych zastosowań CCCMC. Izba Odwoławcza wskazała, że żywice są nierozpuszczalnymi w wodzie, palnymi, zawiesistymi i kleistymi substancjami wytwarzanymi przez niektóre gatunki drzew, które są wykorzystywane w produkcji lakierów i klejów. Stwierdziła ona, że nawet jeżeli wszystkie rozpatrywane towary stanowią surowce, które mogą być wykorzystywane w produkcji lakierów lub klejów, to mają one bardzo odmienne cele, a mianowicie albo nadają charakter klejący lub przylepny, albo są dodawane jako materiał wypełniający w celu zagęszczenia produktów, ich rozwodnienia lub zmiany ich kleistości.
63 Izba Odwoławcza wskazała ponadto, że spółki, które pozyskują żywice naturalne z drzew lub innych roślin, różnią się ogólnie od spółek, które otrzymują CCCMC z kamienia. Ponadto towary te nie są względem siebie komplementarne. Ich funkcje są całkowicie różne, nie są też one względem siebie konkurencyjne. W konsekwencji Izba Odwoławcza stwierdziła, że CCCMC i żywice naturalne w stanie surowym nie są do siebie podobne (pkt 40 zaskarżonej decyzji).
64 Skarżąca podnosi, że między CCCMC a żywicami naturalnymi w stanie surowymi istnieją związki tak silne, że z łatwością można by przyjąć istnienie podobieństwa między tymi towarami. Te dwa towary są bowiem wykorzystywane jako półfabrykaty w produkcji klejów. Są one względem siebie komplementarne i mają ten sam cel, a mianowicie wytwarzanie klejów. W konsekwencji nabywcami tych towarów są te same podmioty.
65 Po pierwsze, należy zauważyć, że w odróżnieniu od oceny Izby Odwoławczej odnoszącej się do towarów: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, poddanych analizie powyżej, dokonana przez Izbę Odwoławczą ocena w zakresie porównania CCCMC i żywic naturalnych w stanie surowym została przeprowadzona prawidłowo wyłącznie z punktu widzenia właściwego kręgu odbiorców, a mianowicie odbiorców profesjonalnych z branży przemysłowej. W istocie w zaskarżonej decyzji rozważano jedynie wykorzystanie tych towarów w produkcji klejów, czyli wykorzystanie przemysłowe.
66 Po drugie, należy zwrócić uwagę, że w odróżnieniu od co najmniej części, jeśli nie wszystkich towarów przeanalizowanych przez Izbę Odwoławczą w pkt 33–38 zaskarżonej decyzji, w przypadku których CCCMC było możliwym składnikiem, CCCMC nie stanowi części procesu wytwarzania żywic naturalnych w stanie surowym, które – jak sama nazwa wskazuje – są surowcami naturalnymi.
67 Po trzecie, nie można w sposób poważny kwestionować, że ze względów właściwie określonych przez Izbę Odwoławczą w pkt 39 zaskarżonej decyzji i przypomnianych w pkt 62 powyżej żywice naturalne w stanie surowym i CCCMC stanowią towary bardzo odmienne pod względem ich charakteru i celu. Nie są one w żaden sposób wobec siebie konkurencyjne. Co się tyczy twierdzenia skarżącej, zgodnie z którym towary te są względem siebie komplementarne, nie jest ono niczym poparte.
68 Po czwarte, skarżąca nie kwestionuje oceny Izby Odwoławczej, zgodnie z którą spółki, które pozyskują żywice naturalne z drzew, różnią się ogólnie od spółek, które wytwarzają CCCMC z kamienia.
69 Zważywszy na powyższe, podniesiona przez skarżącą okoliczność, że ci sami odbiorcy wykorzystują omawiane towary do wytwarzania tego samego produktu, a mianowicie klejów, nie może uzasadniać stwierdzenia ich podobieństwa w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. Właściwy krąg odbiorców, składający się z odbiorców profesjonalnych z branży przemysłowej, bez trudu dostrzeże, że owe towary, nawet jeśli są wykorzystywane w działalności przemysłowej tych odbiorców polegającej na produkcji klejów, wciąż pozostają towarami bardzo odmiennymi.
70 Z powyższych rozważań wynika, że w zakresie dotyczącym oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym „żywic naturalnych w stanie surowym” jedyny zarzut podniesiony przez skarżącą należy oddalić.
– W przedmiocie „powłok”
71 W pkt 41 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że powłoki są dekoracyjnymi materiałami tynkarskimi stosowanymi na ścianach budynków lub do pokrycia ciągów kominowych w budowie. Zauważyła ona, że choć prawdą jest, iż towary te mogą zawierać wśród swoich składników CCCMC, to różnią się one pod względem charakteru, funkcji i możliwych zastosowań. Towary te są bowiem używane w branży budowlanej do celów ornamentacyjnych i dekoracyjnych, natomiast CCCMC stanowi surowiec dodawany do różnych produktów końcowych w celu ograniczenia zużycia bardziej kosztownych materiałów wiążących lub wzmocnienia tudzież ulepszenia niektórych właściwości materiałów mieszanych. Ponadto powłoki nie są pozyskiwane ani otrzymywane przez te same spółki i nie są też kierowane do tego samego rodzaju odbiorców. W rezultacie Izba Odwoławcza stwierdziła, że powłoki i CCCMC nie są podobne.
72 Skarżąca nie zgadza się ze stanowiskiem Izby Odwoławczej, podnosząc, że między CCCMC a powłokami istnieje silne podobieństwo. I tak, powłoki na bazie wapna, które mieszczą się w pozycji „powłoki”, składają się głównie z wapna jako materiału wypełniającego, ponieważ wapno jest synonimem węglanu wapnia. Zawartość węglanu wapnia w tynkach o konsystencji pasty może sięgać 70%. Węglan wapna wykorzystywany jako materiał wypełniający dla tynków także należy do CCCMC.
73 Należy zauważyć, że o ile skarżąca wywodzi – czemu też nie zaprzeczono – iż powłoki obejmują towary zawierające CCCMC, o tyle nie kwestionuje oceny Izby Odwoławczej, że odbiorcy, do których kierowane są powłoki i CCCMC, są różni.
74 A zatem nie zostało zakwestionowane, że CCCMC jest towarem przeznaczonym wyłącznie dla odbiorców profesjonalnych z branży przemysłowej, w tym przypadku z branży produkcji powłok, a powłoki wytwarzane przez ten przemysł są skierowane do przedsiębiorstw budowlanych lub, w zależności od przypadku, do ogółu odbiorców.
75 W tych okolicznościach, które wskazują na brak wspólnych odbiorców CCCMC i powłok, Izba Odwoławcza słusznie uznała, że owe towary nie mogą zostać uznane za podobne w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
76 Oceny tej nie podważa argument skarżącej, zgodnie z którym wytwórcy tynków i innych powłok, na rzecz których skarżąca dokonuje dostaw CCCMC pod znakiem towarowym Calcilit, widząc powłoki sprzedawane przez osobę trzecią pod znakiem towarowym złożonym z tej samej nazwy, zostaną w znacznym stopniu skłonieni do uznania, że jeden i ten sam producent zajmuje się w ramach pionowej integracji gospodarczej wytwarzaniem i sprzedażą pod tą samą marką parasolową zarówno CCCMC, jak i powłok na bazie CCCMC.
77 Argument ten opiera się bowiem na nieznajomości orzecznictwa przywołanego w pkt 44 powyżej, zgodnie z którym właściwy krąg odbiorców, który należy brać pod uwagę przy przeprowadzaniu porównania rozpatrywanych towarów, składa się z konsumentów mogących używać zarówno towarów oznaczonych wcześniejszym znakiem towarowym, jak i towarów oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym. Tymczasem ani nie zostało dowiedzione, ani nie było podnoszone przez skarżącą, że przemysłowcy z sektora produkcji powłok, odbiorcy CCCMC na potrzeby tej produkcji, używają w ramach swojej produkcji także powłok.
78 Zważywszy na powyższe rozważania, w zakresie dotyczącym oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarów: „powłoki”, jedyny zarzut podniesiony przez skarżącą należy oddalić.
Wnioski
79 W świetle ogółu powyższych rozważań skargę należy częściowo uwzględnić i stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim w odniesieniu do towarów: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym, Izba Odwoławcza stwierdziła, że nie są one podobne do CCCMC. W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.
W przedmiocie kosztów
80 Zgodnie z art. 134 § 3 regulaminu postępowania w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron Sąd może orzec o podziale kosztów lub rozstrzygnąć, że każda ze stron pokrywa własne koszty. Jednakże, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, Sąd może orzec, że jedna ze stron pokrywa, oprócz własnych kosztów, część kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.
81 W niniejszej sprawie, ponieważ żądania każdej ze stron zostały uwzględnione częściowo, należy postanowić, że strony pokryją własne koszty.
Z powyższych względów
SĄD (szósta izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 4 września 2014 r. (sprawa R 753/2013‑4) w zakresie dotyczącym towarów: „farby, pokosty, lakiery; środki zabezpieczające przed rdzą i przed psuciem się drewna; barwniki; bejce”, oznaczonych zakwestionowanym znakiem towarowym.
2) W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.
3) Alpha Calcit Füllstoffgesellschaft mbh, EUIPO i Materis Paints Italia SpA pokrywają własne koszty.
Frimodt Nielsen | Dehousse | Collins |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 19 lipca 2016 r.
Podpisy