Υπόθεση T‑73/17

RS

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Υπαλληλική υπόθεση – Έκτακτοι υπάλληλοι – Πρόσληψη – Εσωτερικός διαγωνισμός – Κατάρτιση πίνακα επιτυχόντων για την πρόσληψη βοηθών – Προϋπόθεση συμμετοχής που αφορά την απαίτηση αδιάλειπτης υπηρεσίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών πριν από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των αιτήσεων υποψηφιότητας – Άδεια για προσωπικούς λόγους – Αποκλεισμός από τις δοκιμασίες διαγωνισμού»

Περίληψη – Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 12ης Σεπτεμβρίου 2018

1.      Υπάλληλοι – Διαγωνισμός – Προϋποθέσεις συμμετοχής – Διατάξεις αναγκαστικού δικαίου του άρθρου 27, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ – Όροι που περιορίζουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμό – Επιτρεπτό – Προϋποθέσεις – Απαιτήσεις που συνδέονται με το συμφέρον της υπηρεσίας – Δικαστικός έλεγχος – Όρια

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 27, εδ. 1, και 29 § 1)

2.      Υπάλληλοι – Πρόσληψη – Εσωτερικός διαγωνισμός στο όργανο – Δυνατότητα συμμετοχής όλων των υπαλλήλων και των μελών του προσωπικού – Υποχρέωση – Δεν υφίσταται

3.      Υπάλληλοι – Διαγωνισμός – Εσωτερικός διαγωνισμός για την κατάρτιση πίνακα επιτυχόντων προκειμένου να προσληφθούν βοηθοί – Έκτακτοι υπάλληλοι – Προϋπόθεση συμμετοχής που αφορά την απαίτηση αδιάλειπτης υπηρεσίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών πριν από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των αιτήσεων υποψηφιότητας – Αποκλεισμός συμβασιούχου υπαλλήλου από τις δοκιμασίες διαγωνισμού λόγω του ότι είχε λάβει άδεια άνευ αποδοχών διάρκειας δύο μηνών εντός της περιόδου αυτής – Δεν επιτρέπεται

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 27, εδ. 1· Καθεστώς που εφαρμόζεται επί του Λοιπού Προσωπικού, άρθρο 82 § 7)

1.      Τα θεσμικά όργανα έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια κατά τον καθορισμό των κριτηρίων ικανότητας που απαιτούνται από τις προς πλήρωση θέσεις και κατά τον καθορισμό (βάσει των κριτηρίων αυτών και προς το συμφέρον της υπηρεσίας) των όρων και του τρόπου διεξαγωγής του διαγωνισμού. Ωστόσο, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας των θεσμικών οργάνων σε θέματα διοργάνωσης διαγωνισμών, ειδικότερα όσον αφορά τον καθορισμό των όρων συμμετοχής, πρέπει να είναι σύμφωνη προς τις αναγκαστικού δικαίου διατάξεις του άρθρου 27, πρώτο εδάφιο, και του άρθρου 29, παράγραφος 1, του ΚΥΚ. Το άρθρο 27 καθορίζει κατά τρόπο δεσμευτικό τον σκοπό για τον οποίο πρέπει να γίνονται οι προσλήψεις και το άρθρο 29, παράγραφος 1, του ΚΥΚ καθορίζει, επίσης κατά τρόπο δεσμευτικό, το πλαίσιο για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται για την πλήρωση των κενών θέσεων. Κατά συνέπεια, η διακριτική ευχέρεια πρέπει πάντοτε να ασκείται με γνώμονα τις απαιτήσεις που συνδέονται με τις προς πλήρωση θέσεις εργασίας και, γενικότερα, το συμφέρον της υπηρεσίας.

Όσον αφορά, ειδικότερα, τους όρους συμμετοχής που περιορίζουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε διαγωνισμό, τέτοιοι όροι είναι μεν πράγματι ικανοί να περιορίσουν τη δυνατότητα του οργάνου να προσλάβει τους καλύτερους υποψηφίους κατά την έννοια του άρθρου 27, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ, τούτο ωστόσο δεν σημαίνει ότι κάθε όρος που προβλέπει τέτοιο περιορισμό αντιβαίνει προς το ανωτέρω άρθρο. Πράγματι, η διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης κατά τη διοργάνωση των διαγωνισμών και, γενικότερα, το συμφέρον της υπηρεσίας επιτρέπουν στο θεσμικό όργανο να θέτει τις προϋποθέσεις που κρίνει κατάλληλες και οι οποίες, ενώ περιορίζουν την πρόσβαση των υποψηφίων σε ένα διαγωνισμό και, επομένως, κατ’ ανάγκην, τον αριθμό των υποψηφίων που υποβάλλουν αίτηση συμμετοχής, δεν δημιουργούν κίνδυνο μη επίτευξης του σκοπού της εξασφάλισης της υποβολής αίτησης συμμετοχής των υποψηφίων που κατέχουν τα πιο υψηλά προσόντα ικανότητας, απόδοσης και ακεραιότητας, κατά την έννοια του άρθρου 27, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ.

Επομένως, από τις προϋποθέσεις που περιορίζουν την πρόσβαση υποψηφίων σε έναν διαγωνισμό θεωρούνται αντίθετες προς το άρθρο 27, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ μόνον αυτές που δημιουργούν τον κίνδυνο μη επίτευξης του σκοπού της εξασφάλισης της υποβολής αίτησης συμμετοχής των υποψηφίων που κατέχουν τα πιο υψηλά προσόντα.

Εξάλλου, λόγω της ευρείας διακριτικής ευχέρειας που αναγνωρίζεται στα θεσμικά όργανα στον τομέα αυτό, ο έλεγχος του Γενικού Δικαστηρίου ως προς την τήρηση της προϋπόθεσης περί του συμφέροντος της υπηρεσίας πρέπει να περιορίζεται στο ζήτημα αν το θεσμικό όργανο παρέμεινε εντός εύλογων και θεμιτών ορίων και αν άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια κατά τρόπον προδήλως εσφαλμένο.

(βλ. σκέψεις 36-38, 40, 41)

2.      Δεν υφίσταται υποχρέωση του θεσμικού οργάνου να δεχθεί να συμμετάσχουν σε εσωτερικό διαγωνισμό όλοι όσοι υπηρετούν στο εν λόγω θεσμικό όργανο. Πράγματι, μια τέτοια υποχρέωση θα περιόριζε την ευρεία διακριτική ευχέρεια που αναγνωρίζεται στο θεσμικό όργανο. Συνεπώς, δεν μπορεί να αναγνωρισθεί στους υπαλλήλους ενός θεσμικού οργάνου απόλυτο δικαίωμα συμμετοχής σε εσωτερικό διαγωνισμό του οργάνου αυτού.

(βλ. σκέψη 39)

3.      Η απαίτηση ορισμένων ετών προϋπηρεσίας αποτελεί κατάλληλο μέσο για να εξασφαλισθεί ότι οι υπάλληλοι έχουν τα απαιτούμενα από το άρθρο 27, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ προσόντα και, συνεπώς, για να διασφαλιστεί το συμφέρον της υπηρεσίας. Πράγματι, η ύπαρξη ορισμένης προϋπηρεσίας και συνεπώς μιας σημαντικής εμπειρίας εντός των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά «ασφαλή ένδειξη» ότι υφίστανται τα ανωτέρω προσόντα.

Με την προϋπόθεση προϋπηρεσίας διασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα που γίνονται δεκτά για να συμμετάσχουν στον εσωτερικό διαγωνισμό έχουν ήδη υπαχθεί για κάποιο διάστημα στο καθεστώς που εφαρμόζεται στο διοικητικό προσωπικό των θεσμικών οργάνων και, ιδίως, στους κανόνες σχετικά με βαθμολογικά και πειθαρχικά ζητήματα, και έχουν αποδείξει τις ικανότητές τους εντός του πλαισίου αυτού. Συνεπώς, η διαδικασία πρόσληψης εξασφαλίζει στο θεσμικό όργανο τις υπηρεσίες υπαλλήλων που κατέχουν τα πιο υψηλά προσόντα ικανότητας, απόδοσης και ακεραιότητας, όπως αυτά έχουν εκτιμηθεί από τα ίδια τα θεσμικά όργανα.

Αντιθέτως, πρόσθετη προϋπόθεση με την οποία, πέρα από την ύπαρξη ορισμένης προϋπηρεσίας, απαιτείται οι υποψήφιοι υπάλληλοι να υπηρετούσαν στο θεσμικό όργανο αδιαλείπτως κατά την περίοδο την οποία αφορά η εν λόγω προϋπόθεση προϋπηρεσίας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να αποκλεισθούν από τον εσωτερικό διαγωνισμό υπάλληλοι με προϋπηρεσία ίση ή και μεγαλύτερη από αυτή που απαιτείται βάσει της σχετικής προϋπόθεσης. Η προκήρυξη απαιτεί, κατά τη διάρκεια των δώδεκα τελευταίων μηνών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης συμμετοχής, οι υποψήφιοι να υπηρετούσαν στο θεσμικό όργανο αδιαλείπτως και, από απόψεως διοικητικής κατάστασης, να ήταν είτε εν ενεργεία υπάλληλοι είτε να τελούσαν υπό καθεστώς άδειας για την εκπλήρωση στρατιωτικών υποχρεώσεων, γονικής άδειας ή άδειας για οικογενειακούς λόγους, απόσπασης προς το συμφέρον της υπηρεσίας ή απόσπασης κατόπιν αιτήσεως, καταστάσεις στις οποίες δεν περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η άδεια για προσωπικούς λόγους. Ο προσφεύγων είχε προϋπηρεσία 69 μηνών, αλλά απουσίασε με δίμηνη άδεια για προσωπικούς λόγους εντός του διαστήματος των δώδεκα τελευταίων μηνών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης συμμετοχής.

Συνεπώς, ελλείψει δικαιολόγησης εκ μέρους του θεσμικού οργάνου, μια τέτοια απαίτηση πρέπει να θεωρηθεί παράνομη.

Υπό τις συνθήκες αυτές, πρέπει να θεωρηθεί ότι θεσμικό όργανο έκανε προδήλως εσφαλμένη χρήση της διακριτικής της ευχέρειας, περιλαμβάνοντας στην προκήρυξη έναν πρόσθετο όρο, πέραν της προϋπόθεσης προϋπηρεσίας, κατά τον οποίο οι υποψήφιοι έπρεπε να υπηρετούσαν στο θεσμικό όργανο ανελλιπώς τους δώδεκα τελευταίους μήνες πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης συμμετοχής.

(βλ. σκέψεις 43, 44, 46-49, 51)