Edizzjoni Provviżorja
KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
COLLINS
ippreżentati fit‑8 ta’ Ġunju 2023 (1)
Kawża C‑178/22
Persuni mhux magħrufa
parti intervenjenti:
Procura della Repubblica presso il Tribunale di Bolzano
(talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mit-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano, l-Italja))
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Proċessar ta’ data personali fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika – Kunfidenzjalità ta’ komunikazzjonijiet – Fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi – Direttiva 2002/58/KE – Artikolu 1(3) u Artikolu 15(1) – Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Artikoli 7, 8, 11 u Artikolu 52(1) – Talba minn prosekutur pubbliku għal aċċess għad-data għall-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ serq aggravat ta’ telefon ċellulari – Definizzjoni ta’ “kriminalità gravi” li tista’ tiġġustifika ndħil serju fid-drittijiet fundamentali – Portata ta’ stħarriġ minn qabel sabiex tiġi żgurata l-konformità mar-rekwiżit tat-twettiq ta’ reat gravi – Prinċipju ta’ proporzjonalità”
I. Introduzzjoni
1. Il-Procura della Repubblica presso il Tribunale di Bolzano (l-Uffiċċju tal-Prosekutur Pubbliku tal-Qorti Disttrettwali ta’ Bolzano, l-Italja) (iktar ’il quddiem il-“Prosekutur Pubbliku (Bolzano)”) jitlob lit-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano, l-Italja) tawtorizza l-aċċess għad-data miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi skont id-dritt nazzjonali li tippermetti, inter alia, li jiġu traċċati u identifikati s-sors u d-destinazzjoni tal-komunikazzjonijiet minn telefons ċellulari.
2. Fil-kuntest ta’ din it-talba t-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano) titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tinterpreta l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58/KE (2). Din id-dispożizzjoni tippermetti lill-Istati Membri jintroduċu eċċezzjonijiet leġiżlattivi għall-obbligu, previst f’din id-direttiva (3), li tiġi żgurata l-kunfidenzjalità ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. Fis-sentenza Prokuratuur (4), il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li l-aċċess għad-data li tippermetti li jinsiltu konklużjonijiet preċiżi dwar il-ħajja privata ta’ utent, permezz ta’ miżuri adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, jikkostitwixxi ndħil gravi fid-drittijiet u l-prinċipji fundamentali stabbiliti fl-Artikoli 7, 8, 11 u 52(1) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”) (5). Tali aċċess ma jistax jiġi awtorizzat għall-prevenzjoni, l-identifikazzjoni, l-investigazzjoni, id-detezzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ “reati kriminali b’mod ġenerali”. Dan jista’ jingħata biss fi proċeduri għall-ġlieda kontra l-“kriminalità gravi” (6) u għandu jkun is-suġġett ta’ stħarriġ preċedenti minn qorti jew minn korp amministrattiv indipendenti sabiex tiġi żgurata l-konformità ma’ dan ir-rekwiżit (7). It-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano), titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiċċara żewġ aspetti tas-sentenza f’Prokuratuur: il-kunċett ta’ “kriminalità gravi” u l-portata tal-istħarriġ minn qabel li għandha twettaq qorti skont dispożizzjoni ta’ dritt nazzjonali li tobbligaha tawtorizza l-aċċess għal data miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi.
II. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
3. L-Artikolu 5 tad-Direttiva 2002/58, intitolat “Konfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet”, jipprevedi:
“1. L-Istati Membri għandhom jiżguraw il-kunfidenzjalità tal-komunikazzjonijiet u data dwar it-traffiku relatati permezz ta’ network ta’ komunikazzjoni pubblika u servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika disponibbli pubblikament, permezz ta’ liġijiet nazzjonali. Partikolarment għandhom jipprojbixxu s-smigħ, tapping, ħażna jew modi oħrajn ta’ interċettazzjoni jew sorveljanza ta’ komunikazzjonijiet u d-data dwar it-traffiku relatati minn persuni minbarra l-utenti, mingħajr il-kunsens ta’ l-utenti konċernati, ħlief fejn legalment awtorizzati li jagħmlu dan skond l-Artikolu 15(1). […]
[…]”
4. L-Artikolu 6 tad-Direttiva 2002/58, intitolat “Data dwar it-traffiku”, jipprevedi:
“1. Data dwar it-traffiku relatata ma’ abbonati u utenti ipproċessat u maħżun mill-provditur ta’ network pubbliku ta’ komunikazzjonijiet jew servizz ta’ komunikazzjoni elettronika disponibbli pubblikament għandhom jitħassru jew jiġu magħmula anonimi meta m’għadhomx aktar meħtieġa għall-iskop tat-trasmissjoni ta’ komunikazzjoni mingħajr preġudizzju għall-paragrafi 2, 3 u 5 ta’ dan l-Artikolu u l-Artikolu 15(1).
[…]
5. L-ipproċessar ta’ data dwar it-traffiku, skond il-paragrafi 1, 2, 3 u 4, għandu jiġi ristrett għal persuni li jaġixxu taħt l-awtorità ta’ provdituri ta’ network pubbliku ta’ komunikazzjonijiet jew servizz ta’ komunikazzjoni elettronika disponibbli pubblikament li jġestixxu l-kontijiet jew it-traffiku, talbiet tal-klijenti, skoperta tal-frodi, marketing ta’ komunikazzjoni elettronika kummerċjali jew il-provvista ta’ servizz bil-valur miżjud, u għandu jkun ristrett għal dak li huwa meħtieġ għall-iskop ta’ dawn l-attivitajiet.
[…]”
5. L-Artikolu 9 tad-Direttiva 2002/58, intitolat “Data dwar is-sit li ma tkunx data dwar it-traffiku”, jipprevedi:
“1. Fejn id-data dwar is-sit li ma tkunx data dwar it-traffiku, relatata ma’ utenti jew abbonati ta’ networks pubbliċi ta’ komunikazzjoni jew servizzi ta’ komunikazzjoni elettronika disponibbli pubblikament, tista tiġi pproċessata, din id-data tista’ tiġi pproċessata biss fejn tkun ġiet magħmula anonima, jew bil-kunsens ta’ l-utenti jew ta’ l-abbonati sa fejn u għaż-żmien meħtieġ għall-provvista ta’ servizz bil-valur miżjud. Il-provditur tas-servizz għandu jinforma lill-utenti jew abbonati, qabel ma jakkwista l-kunsens tagħhom, dwar it-tip ta’ data dwar is-sit li ma tkunx data dwar it-traffiku li ser tiġi pproċessata, dwar l-iskopijiet u ż-żmien ta’ l-ipproċessar u jekk id-data hix ser tiġi trasmessa lil xi terza persuna għall-iskop li jkunprovdut servizz bil-valur miżjud. L-utenti jew l-abbonati għandhom jingħataw il-possibbilità li jirtiraw il-kunsens tagħhom għall-ipproċessar ta’ data dwar is-sit li mhix data dwar it-traffiku f’kull ħin.
[…]”
6. Skont id-dispożizzjonijiet tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58:
“L-Istati Membri jistgħu jadottaw miżuri leġislativi biex jirrestrinġu l-kamp ta’ applikazzjoni tad-drittijiet u l-obbligi previsti fl-Artikolu 5, l-Artikolu 6, l-Artikolu 8(1), (2), (3) u (4), u l-Artikolu 9 ta’ din id- Direttiva meta tali restrizzjoni tikkostitwixxi miżura neċessarja, xierqa u proporzjonata f’soċjeta’ demokratika biex tiġi salvagwardjata s-sigurtà nazzjonali (i.e. is-sigurtà ta’ l-Istat), id-difiża, is-sigurtà pubblika, u l-prevenzjoni, investigazzjoni, skoperta u prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jew ta’ użu mhux awtorizzat tas-sistema ta’ komunikazzjoni elettronika, kif imsemmi fl-Artikolu 13(1) tad-Direttiva 95/46/KE (8). Għal dan l-iskop, l-Istati Membri jistgħu, inter alia, jadottaw miżuri leġislativi li jipprovdu għaż-żamma ta’ l-informazzjoni għal perjodu limitat iġġustifikat għarr-raġunijiet stabbiliti f’dan il-paragrafu. Il-miżuri kollha msemmija f’dan il-paragrafu għandhom ikunu skond il-prinċipji ġenerali tal-liġi Komunitarja, inklużi dawk imsemmija fl-Artikolu 6(1) u (2) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.”
B. Id-dritt nazzjonali
7. L-Artikolu 132(3) tad-decreto legislativo 30 giugno 2003, n. 196 – Codice in materia di protezione dei dati personali (id-Digriet Leġiżlattiv Nru 196, il-Kodiċi dwar il-Protezzjoni tad-Data Personali), tat‑30 ta’ Ġunju 2003 (9), kif emendat reċentement bl-Artikolu 1 tad-decreto-legge 30 settembre 2021 n. 132 – Misure urgenti in materia di giustizia e di difesa, nonché proroghe in tema di referendum, assegno temporaneo e IRAP, convertito con modificazioni nella legge 23 novembre 2021 n. 178 (id-Digriet-Liġi Nru 132 tat‑30 ta’ Settembru 2021 (10), ikkonvertit, b’emendi, fil-Liġi Nru 178, tat‑23 ta’ Novembru 2021 (11)) (iktar ’il quddiem l-“Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003”), jipprevedi:
“3. Fit-terminu ta’ żamma previst mil-liġi [jiġifieri 24 xahar mid-data tal-komunikazzjoni], jekk ikun hemm provi suffiċjenti tat-twettiq ta’ reat li għalih il-liġi tipprevedi l-piena ta’ għomor il-ħabs jew ta’ priġunerija massima ta’ mill-inqas 3 snin, stabbilita skont l-Artikolu 4 tal-Codice di procedura penale (il-Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali), jew ta’ reat ta’ theddida u ta’ fastidju jew ta’ tfixkil ta’ persuna permezz tat-telefon, meta t-theddida jew it-tfixkil ikunu gravi, id-data għandha, jekk tkun rilevanti għall-istabbiliment tal-fatti, tinġabar bl-awtorizzazzjoni minn qabel tal-qorti, permezz ta’ digriet motivat, fuq talba tal-Prosekutur Pubbliku jew fuq rikors tar-rappreżentant legali tal-akkużat, tal-persuna investigata, tal-persuna leża jew ta’ kwalunkwe parti privata oħra;
[…]
3c. Ma għandhiex tintuża data miġbura bi ksur tad-dispożizzjonijiet tal-paragrafu 3 jew tal-paragrafu 3a.”
8. Skont l-Artikolu 4 tal- Kodiċi tal-Proċedura Kriminali, intitolat “Regoli dwar id-determinazzjoni tal-ġurisdizzjoni”:
“Il-ġurisdizzjoni tal-qorti hija ddeterminata bit-teħid inkunsiderazzjoni tal-piena imposta bil-liġi għal kull reat komplet jew attentat. Reati kontinwi, ir-reċidividità u ċ-ċirkustanzi li fihom jitwettaq ir-reat ma jittiħdux inkunsiderazzjoni, bl-eċċezzjoni taċ-ċirkustanzi aggravanti li għalihom il-liġi tistabbilixxi tip ta’ piena differenti mill-piena ordinarja għar-reat u dawk li għandhom effett partikolari.”
9. Skont il-qorti tar-rinviju, il-Prosekutur Pubbliku jista’ jipprosekwixxi ex officio r-reat ta’ serq aggravat (12). Skont l-Artikolu 625 tal-Codice penale (il-Kodiċi Kriminali), il-persuna ħatja ta’ serq aggravat hija suġġetta għal piena speċjali ta’ priġunerija ta’ bejn sentejn u sitt snin u għal multa ta’ bejn EUR 927 u EUR 1 500. L-Artikolu 624 tal- Kodiċi Kriminali jipprevedi li persuna ħatja ta’ serq sempliċi, li tista’ tiġi suġġetta għal prosekuzzjoni fuq il-bażi ta’ lment mill-persuna leża, hija suġġetta għal piena ta’ priġunerija minn sitt xhur sa tliet snin u għal multa ta’ bejn EUR 154 u EUR 516.
III. It-tilwim fil-kawżi prinċipali u d-domanda preliminari
10. Il-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) beda żewġ settijiet ta’ proċeduri kriminali kontra awturi mhux magħrufa għal serq aggravat ta’ telefon ċellulari skont l-Artikoli 624 u 625 tal- Kodiċi Kriminali (13). Sabiex jinstabu l-awturi, huwa talab lill-qorti tar-rinviju, skont l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003, għal “awtorizzazzjoni sabiex jikseb, mingħand l-impriżi kollha tat-telefonija, id-data kollha fil-pussess tagħhom, b’metodi ta’ traċċar u ta’ lokalizzazzjoni (b’mod partikolari, l-utenti u l-eventwali kodiċijiet IMEI li ġew imċempla/li ċemplu, siti kkonsultati/milħuqa, ħinijiet u tul ta’ telefonati/konnessjonijiet u dettalji taċ-ċellulari u/jew tat-torrijiet ikkonċernati, l-utenti u l-IMEI tal-mittenti/riċevituri tal-SMS u MMS, u, fejn ikun possibbli, id-dettalji tad-detenturi kkonċernati) tal-konverżazzjonijiet/komunikazzjonijiet telefoniċi deħlin u ħerġin u l-komunikazzjonijiet magħmula, inkluż permezz tar-roaming, inklużi dawk li ma ġewx iffatturati (telefonati mingħajr tweġiba) bejn id-data tas-serq u d-data tal-ipproċessar tat-talba.”
11. Il-qorti tar-rinviju għandha dubju dwar il-kompatibbiltà tal-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 mal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 kif interpretat fis-sentenza f’Prokuratuur. Hija tirrileva li, fis‑7 ta’ Settembru 2021, il-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni, l-Italja) (14) iddeċidiet li, peress li l-qrati nazzjonali għandhom marġni ta’ diskrezzjoni sabiex jiddeterminaw liema reati jikkostitwixxu “theddid gravi għas-sigurtà nazzjonali u kriminalità gravi”, is-sentenza f’Prokuratuur ma kinitx direttament applikabbli mill-qrati nazzjonali. Wara s-sentenza tal-Corte suprema di cassazione (il-Qorti Suprema tal-Kassazzjoni), il-leġiżlatur Taljan adotta d-Digriet-Liġi Nru 132, tat‑30 ta’ Settembru 2021, li l-Artikolu 132(3) tiegħu jikklassifika r-reati kriminali gravi għall-finijiet tal-ksib ta’ rekords telefoniċi bħala, inter alia, reati punibbli bil-liġi b’“piena massima ta’ priġunerija ta’ mill-inqas tliet snin [...]”.
12. Skont il-qorti tar-rinviju, il-limitu ta’ klassifikazzjoni tar-reati kriminali gravi fl-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jinkludi r-reati li jikkawżaw disturb soċjali limitat u li jistgħu jkunu suġġett ta’ prosekuzzjoni biss wara lment minn individwu (15). L-aċċess għar-rekords telefoniċi jista’ għalhekk jinkiseb bis-saħħa ta’ din id-dispożizzjoni għas-serq ta’ oġġett ta’ valur minimu, bħal telefon ċellulari jew rota. Il-limitu previst fl-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 għalhekk jonqos mir-rispett tal-prinċipju ta’ proporzjonalità konformement mal-Artikolu 52(1) tal-Karta, li jeżiġi li, fil-każijiet kollha, il-gravità tar-reat li huwa s-suġġett tal-investigazzjoni tiġi bbilanċjata ma’ limitazzjoni tat-tgawdija ta’ dritt fundamentali. Il-prosekuzzjoni ta’ tali reati minurima tiġġustifikax il-limitazzjoni tat-tgawdija tad-drittijiet fundamentali għar-rispett tal-ħajja privata, għall-protezzjoni tad-data personali u għal-libertà tal-espressjoni u tal-informazzjoni (16).
13. Il-qorti tar-rinviju tispjega li l-qrati Taljani għandhom marġni ta’ diskrezzjoni limitat ħafna sabiex jirrifjutaw l-aċċess għar-rekords telefoniċi, peress li l-awtorizzazzjoni għandha tingħata meta jkunu jeżistu “provi suffiċjenti tat-twettiq ta’ reat” u din l-awtorizzazzjoni tkun “rilevanti sabiex jiġu stabbiliti [il-fatti]”. B’mod partikolari, il-qrati ma għandhom l-ebda ġurisdizzjoni sabiex jevalwaw il-gravità tar-reat li huwa s-suġġett tal-investigazzjoni. Il-leġiżlatur wettaq din l-evalwazzjoni meta ppreveda, b’mod ġenerali u mingħajr distinzjoni bejn tipi differenti ta’ reati, li l-aċċess għar-rekords telefoniċi għandu jingħata, inter alia, fir-rigward tal-investigazzjoni tar-reati kollha punibbli b’piena massima ta’ priġunerija ta’ mill-inqas tliet snin.
14. F’dawn iċ-ċirkustanzi, it-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domanda preliminari li ġejja:
“L-Artikolu 15(1) tad-[Direttiva 2002/58/KE] jipprekludi l-leġiżlazzjoni nazzjonali tal-[Artikolu 132 tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196 tal‑2003] li fil-verżjoni attwali tiegħu jgħid:
“Fil-perijodu ta’ żamma impost mil-liġi, jekk ikun hemm biżżejjed provi ta’ reati li għalihom il-liġi tistabbilixxi l-piena ta’ għomor-il ħabs jew ħabs ta’ mhux inqas minn tliet snin, iddeterminata skont l-Artikolu 4 tal-codice di procedura penale (il-Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali), u ta’ reati ta’ theddid u ta’ fastidju jew tfixkil ta’ nies bit-telefon, meta t-theddida, il-fastidju u t-tfixkil ikunu gravi, fejn tkun rilevanti sabiex jiġu aċċertati l-fatti, id-data hija akkwistata, suġġetta għal awtorizzazzjoni maħruġa mill-qorti b’digriet motivat, fuq talba tal-prosekutur pubbliku jew fuq talba tad-difensur tal-akkużat, tal-persuna taħt investigazzjoni, tal-vittma u tal-partijiet privati l-oħra?”
IV. Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
15. Il-Gvern Ċek, Estonjan, Franċiż, Taljan, Ċiprijott, Olandiż, Awstrijak u Pollakk, l-Irlanda, l-Ungerija kif ukoll il-Kummissjoni Ewropea ppreżentaw osservazzjonijiet bil-miktub.
16. Il-partijiet ikkonċernati u l-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) ppreżentaw sottomissjonijiet orali u wieġbu għall-mistoqsijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-seduta tal‑21 ta’ Marzu 2023.
V. Evalwazzjoni
A. Ammissibbiltà
17. Il-Gvern Taljan u l-Irlanda jsostnu li parti mit-talba għal deċiżjoni preliminari hija inammissibbli. Skont il-fatti fid-deċiżjoni tar-rinviju, it-talba għal aċċess saret fil-kuntest ta’ investigazzjonijiet dwarserq aggravat ta’ telefons ċellulari. L-Irlanda tenfasizza li l-Prosekutur Pubbliku jista’ jagħmel prosekuzzjoni ta’dan ir-reat ex officio. Din is-setgħa tirrifletti l-fehma li n-natura u l-effetti tar-reat jaffettwaw lis-soċjetà b’mod ġenerali. It-talba għal deċiżjoni preliminari hija għalhekk ta’ natura ipotetika sa fejn hija tirreferi wkoll għal reati kriminali li tista’ ssir il-prosekuzzjoni tagħhom biss abbażi ta’ kwerela magħmula minn individwu. Il-Gvern Taljan jirrileva li l-qorti tar-rinviju tagħmel riferiment għal sensiela ta’ reati li huma irrilevanti għall-kawżi pendenti quddiemha. Il-Gvern Taljan u l-Kummissjoni jsostnu li, kuntrarjament għar-riferiment fit-talba għal “piena ta’ għomor-il ħabs jew ħabs ta’ mhux inqas minn tliet snin”, skont l-Artikolu 625 tal- Kodiċi Kriminali, ir-reat ta’ serq aggravat huwa punibbli b’piena ta’ priġunerija ta’ bejn sentejn u sitt snin. Il-Kummissjoni għalhekk tipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tifformula mill-ġdid id-domanda. Il-Gvern Franċiż jitlob ukoll lill-Qorti tal-Ġustizzja tifformula mill-ġdid id-domanda. Huwa jqis li, għalkemm il-Qorti tal-Ġustizzja tista’ tinterpreta dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, hija ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tevalwa l-kompatibbiltà ta’ dispożizzjonijiet tad-dritt nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni.
18. Id-domanda tal-qorti tar-rinviju letteralment titlob lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ta’ dispożizzjoni tad-dritt nazzjonali mad-dritt tal-Unjoni. Dan, fih innifsu, ma jipprekludix li l-qorti tar-rinviju tingħata interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, f’dan il-każ l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, li tippermettilha tiddeċiedi dwar il-kompatibbiltà ma’ din id-dispożizzjoni ta’ kwalunkwe regola nazzjonali inkwistjoni fil-kawża li għandha quddiemha (17).
19. Mit-talba għal deċiżjoni preliminari jirriżulta li l-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) talab aċċess għad-data, inter alia, sabiex jinvestiga u jipprosekwixxi żewġ inċidenti tar-reat ta’ serq aggravat ta’ telefon ċellulari skont l-Artikolu 625 tal- Kodiċi Kriminali. F’dawn iċ-ċirkustanzi, ir-riferimenti li din it-talba tagħmel għal reati oħra, fosthom l-Artikolu 624 tal- Kodiċi Kriminali (serq sempliċi) (18) huma irrilevanti għad-determinazzjoni tat-talbiet pendenti quddiem il-qorti tar-rinviju (19). Sa fejn id-domanda preliminari tindirizza t-talba mill-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) għal aċċess għal data sabiex jiġi investigat it-twettiq ta’ reati ta’ serq aggravat, din ma hijiex ipotetika. Għalhekk ser nillimita l-evalwazzjoni tiegħi tal-applikazzjoni tal-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 għall-fatti deskritti mill-qorti tar-rinviju li jikkonċernaw is-serq aggravat ta’ telefons ċellulari.
B. Fuq il-mertu
1. Kunsiderazzjonijiet preliminari
20. It-talba għal deċiżjoni preliminari ineżami toriġina minn talba tal-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) għal aċċess għal data miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi. Hija ma tikkonċernax iż-żamma ta’ din id-data jew il-legalità tagħha skont, inter alia, l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 (20). Id-data tikkonsistif’dettalji ta’ komunikazzjonijiet deħlin u ħerġin (21), li saru bit-telefons ċellulari misruqa u data dwar il-post (22). Għalkemm id-data ma tinkludix il-kontenut tal-komunikazzjonijiet, hija tippermetti li jinsiltu konklużjonijiet preċiżi dwar il-ħajja privata tal-persuni li d-data tagħhom hija kkonċernata, li l-aċċess għaliha jidher li jikkostitwixxi ndħil “gravi” fid-drittijiet fundamentali tagħhom (23). L-indħil involut fl-aċċess għal tali data jista’ jiġi ġġustifikat mill-għan (24), imsemmi fl-ewwel sentenza tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, ta’ prevenzjoni, ta’ investigazzjoni, ta’ detezzjoni u ta’ prosekuzzjoni ta’ “reati kriminali gravi”, iżda mhux ta’ reati kriminali b’mod ġenerali. Fl-interpretazzjoni tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, il-Qorti tal-Ġustizzja torbot il-gravità tal-indħil fid-drittijiet fundamentali ta’ persuna ma’ dik tar-reat kriminali li huwa s-suġġett tal-investigazzjoni (25).
2. Kompetenza tal-Istati Membri li jiddefinixxu “reati kriminali gravi”
21. Id-Direttiva 2002/58 tirregola l-attivitajiet tal-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi fir-rigward tal-ipproċessar ta’ data personali (26). L-Artikolu 1(3) jeskludi espressament mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2002/58 l-attivitajiet tal-Istat f’oqsma speċifiċi bħas-sigurtà pubblika, id-difiża, is-sigurtà tal-Istat u d-dritt kriminali. L-attivitajiet li jirreferi għalihom l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 jissovrapponu sostanzjalment lil dawk deskritti fl-Artikolu 1(3) tagħha u jinkludu l-attivitajiet tal-Istat fil-qasam tad-dritt kriminali li huma espressament esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tad-Direttiva 2002/58 (27). Għalhekk hemm rabta ċara bejn l-attivitajiet tal-Istat li l-Artikolu 1(3) tad-Direttiva 2002/58 jeskludi mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva u l-miżuri leġiżlattivi li l-Istati Membri jistgħu jadottaw skont l-Artikolu 15(1) tagħha (28).
22. Minkejja din ir-rabta ċara, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet b’mod konsistenti li peress li l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 jawtorizza espressament lill-Istati Membri jadottaw il-miżuri leġiżlattivi nazzjonali deskritti fih, tali miżuri jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din id-direttiva. Minn din il-ġurisprudenza jsegwi li l-kunċett ta’ “attivitajiet”, inklużi l-“attivitajiet tal-Istat f’oqsma tal-liġi kriminali”, fl-Artikolu 1(3) tad-Direttiva 2002/58, ma jinkludix il-miżuri leġiżlattivi li għalihom jirreferi l-Artikolu 15(1) tagħha (29).
23. La l-Artikolu 2 tad-Direttiva 2002/58, li jinkludi diversi definizzjonijiet għall-finijiet tal-applikazzjoni ta’ din id-direttiva, u lanqas xi dispożizzjoni oħra tad-Direttiva 2002/58, inkluż l-Artikolu 15(1), ma jiddefinixxu t-terminu ta’ “reati kriminali”. Id-Direttiva 2002/58 ma tinkludix lista ta’ “reati kriminali” (30). Barra minn hekk, il-ġurisprudenza li tinterpreta l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 ma tiddefinixxix dan it-terminu (31).
24. Minkejja l-assenza ta’ tali definizzjonijiet, id-Direttiva 2002/58 ma tipprevedix li kull Stat Membru jiddefinixxi “reati kriminali” skont il-liġi nazzjonali tiegħu (32). Skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, il-ħtieġa tal-applikazzjoni uniformi tad-dritt tal-Unjoni u l-prinċipju ta’ ugwaljanza jeħtieġu li dispożizzjoni tad-dritt tal-Unjoni li ma tagħmilx riferiment espliċitu għad-dritt tal-Istati Membri sabiex jiġu ddeterminati t-tifsira u l-portata tagħha normalment tingħata interpretazzjoni indipendenti u uniformi fl-Unjoni Ewropea kollha. Fil-kuntest tal-interpretazzjoni tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, it-terminu “reati kriminali” jista’, tal-inqas bħala prinċipju, jitqies li huwa kunċett awtonomu tad-dritt tal-Unjoni li għandu jiġi interpretat b’mod uniformi fl-Istati Membri kollha (33).
25. L‑10 Stati Membri li ppreżentaw osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja u l-Kummissjoni, madankollu, huma tal-fehma unanima li kull Stat Membru għandu jiddefinixxi “reati kriminali”, inklużi r-reati gravi, li għalihom jirreferi l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 b’riferiment għad-dritt nazzjonali tiegħu.
26. Jiena naqbel ma’ dawn is-sottomissjonijiet għar-raġunijiet segwenti.
27. L-ewwel, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddikjarat illi, fil-kuntest tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, huma l-Istati Membri li għandhom jiddefinixxu l-interessi essenzjali tas-sigurtà tagħhom u li jadottaw il-miżuri xierqa sabiex jiżguraw is-sigurtà interna u esterna tagħhom (34). Għalkemm hija ma ddeċidietx hekk espressament, il-Qorti tal-Ġustizzja għalhekk tidher li adottat il-fehma li l-kunċett ta’ “sigurtà nazzjonali” li jinsab fl-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 ma huwiex kunċett awtonomu tad-dritt tal-Unjoni minkejja l-assenza ta’ definizzjoni ta’ dan it-terminu jew ta’ riferiment espliċitu għad-dritt tal-Istati Membri (35). Jiena ma nara l-ebda raġuni għaliex ma għandux japplika l-istess approċċ għas-setgħa tal-Istati Membri li jiddefinixxu “reati kriminali” jew “reati kriminali gravi” għall-finijiet tal-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58. It-termini “reati kriminali”, “sigurtà pubblika” u “sigurtà nazzjonali” f’din id-dispożizzjoni jistgħu jiġu kkunsidrati bħala noscitur a sociis peress li jidher li l-leġiżlatur tal-UE kellu l-intenzjoni li kull wieħed minnhom jiġi ttrattat b’mod simili, inkluż fir-rigward tal-mod tad-definizzjoni tagħhom (36).
28. It-tieni, l-Artikolu 4(2) TUE jobbliga lill-Unjoni sabiex tirrispetta l-identitajiet nazzjonali tal-Istati Membri inerenti fl-istrutturi fundamentali politiċi u kostituzzjonali tagħhom. Il-preambolu tal-Karta jirrikonoxxi wkoll li, filwaqt li l-Unjoni tikkontribwixxi għall-preżervazzjoni u l-iżvilupp ta’ valuri komuni, hija tirrispetta, inter alia, id-diversità tal-kulturi u tat-tradizzjonijiet tal-popli Ewropej. Id-definizzjoni ta’ reati kriminali u pieni (37) tirrifletti s-sensittivitajiet u t-tradizzjonijiet nazzjonali li jvarjaw b’mod konsiderevoli mhux biss bejn l-Istati Membri iżda wkoll matul iż-żmien flimkien mal-bidla soċjetali (38).
29. F’dan il-kuntest jista’ jiġi osservat li fid-definizzjoni tar-reati kriminali u tal-pieni, l-Istati Membri jieħdu inkunsiderazzjoni fatturi differenti, fi gradi differenti. L-evalwazzjoni minn Stat Membru tal-“gravità” ta’ ksur partikolari hija spiss, jekk mhux invarjabbilment, riflessa fil-gravità tal-piena imposta. It-tul ta’ piena li ċċaħħad il-libertà jista’ jirrifletti l-analiżi ta’ ċertu numru ta’ fatturi, fosthom il-“gravità” intrinsika pperċepita ta’ reat u l-“gravità” tiegħu meta mqabbla ma’ reati oħra. L-ebda raġuni ma tressqet fir-rigward ta’ għaliex l-Istati Membri ma għandhomx jeżerċitaw din is-setgħa jew, fil-fatt, għaliex għandu japplika approċċ differenti għad-definizzjoni ta’ “reati kriminali”, “reati kriminali gravi” jew “reati kriminali b’mod ġenerali” fil-kuntest partikolari kkunsidrat.
30. Il-kompetenza tal-Istati Membri fil-qasam tad-dritt kriminali hija mingħajr preġudizzju għal dik li tgawdi l-Unjoni, f’ċerti każijiet, li tistabbilixxi, pereżempju, regoli minimi li jiddefinixxu r-reati kriminali u s-sanzjonijiet fir-rigward ta’ reati kriminali partikolarment gravi b’dimensjoni transkonfinali li jirriżultaw min-natura jew l-impatt ta’ tali reati jew minn ħtieġa speċjali li jiġu miġġielda fuq bażi komuni (39). Il-leġiżlatur tal-Unjoni, madankollu, ma stabbilixxiex regoli li jirregolaw id-definizzjoni ta’ reati kriminali fl-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58. (40) Fil-fatt, kif indikat preċedentement (41), huwa evidenti mit-test tal-Artikolu 1(3) tad-Direttiva 2002/58 li, bl-implimentazzjoni ta’ din id-direttiva, il-leġiżlatur tal-Unjoni ma kienx intenzjonat li jeżerċita xi kompetenza fil-qasam tad-dritt kriminali.
31. Dawn iż-żewġ raġunijiet huma biżżejjed sabiex jispjegaw għaliex, minkejja l-fatt li l-miżuri leġiżlattivi nazzjonali adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 għall-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ reati kriminali jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ din il-miżura, l-Istati Membri jibqgħu kompetenti sabiex jiddefinixxu r-“reati kriminali”, inklużi r-“reati kriminali gravi”, u sabiex jistabbilixxu pieni talli wieħed iwettaq tali aġir (42).
3. Fuq il-livell ta’ stħarriġ tal-eżerċizzju tal-fakultà prevista fl-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 ta’ deroga mill-prinċipju ta’ kunfidenzjalità
32. Il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat li l-possibbiltà ta’ deroga (43), inter alia, mill-prinċipju ta’ kunfidenzjalità previst fl-Artikolu 5(1) tad-Direttiva 2002/58, għandha tiġi interpretata b’mod strett sabiex din ma ssirx ir-regola ġenerali, u b’hekk l-imsemmi prinċipju jiġi mċaħħad mill-portata tiegħu (44). L-eżerċizzju ta’ din il-fakultà għandu għalhekk josserva, inter alia, il-prinċipji ta’ ekwivalenza (45) u ta’ effettività (46). Dan għandu josserva wkoll il-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, inkluż il-prinċipju ta’ proporzjonalità (47), u l-Artikoli 7, 8 u 11 (48) kif ukoll l-Artikolu 52(1) tal-Karta (49). L-għan tal-ġlieda kontra l-kriminalità gravi għandu dejjem jiġi rrikonċiljat mat-tgawdija tad-drittijiet fundamentali kkonċernati minnha. Id-drittijiet stabbiliti fl-Artikoli 7, 8 u 11 tal-Karta ma humiex assoluti u l-eżerċizzju tagħhom għandu jittieħed inkunsiderazzjoni fid-dawl tal-funzjoni tagħhom fis-soċjetà (50). L-Artikolu 52(1) tal-Karta jipprevedi għalhekk limitazzjonijiet għall-eżerċizzju ta’ dawn id-drittijiet li jkunu previsti mil-liġi, li għandhom josservaw il-kontenut essenzjali ta’ dawk id-drittijiet u, fl-osservanza tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, li għandhom jkunu neċessarji u li għandhom jissodisfaw b’mod ġenwin għanijiet ta’ interess ġenerali rrikonoxxuti mill-Unjoni jew il-ħtieġa li jiġu protetti d-drittijiet u l-libertajiet ta’ oħrajn. Il-miżuri leġiżlattivi nazzjonali adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 għandhom għalhekk jikkorrispondu b’mod ġenwin u strett għal wieħed mill-għanijiet imsemmija f’din id-dispożizzjoni. Dawn għandhom ikunu bbażati fuq kriterji oġġettivi, ikunu legalment vinkolanti u jistabbilixxu regoli ċari u preċiżi li jindikaw il-kundizzjonijiet sostantivi u proċedurali li taħthom il-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi għandhom jippermettu lill-awtoritajiet nazzjonali kompetenti jaċċessaw id-data (51).
33. Sabiex tiġi żgurata l-osservanza sħiħa ta’ dawn il-kundizzjonijiet fil-prattika, l-aċċess tal-awtoritajiet nazzjonali kompetenti għad-data miżmuma għandu, bħala prinċipju (52), ikun suġġett għall-istħarriġ minn qabel ta’ qorti jew ta’ korp amministrattiv indipendenti(53), wara talba motivata minn dawn l-awtoritajiet u n-notifika tal-persuni kkonċernati (54). Hija ġurisprudenza stabbilita li, fil-kuntest ta’ dan l-istħarriġ minn qabel, qorti jew korp amministrattiv indipendenti għandhom jirrikonċiljaw l-interessi u d-drittijiet differenti inkwistjoni sabiex jiżguraw bilanċ ġust bejn ir-rekwiżiti tal-investigazzjoni u n-neċessità li jiġu ssalvagwardati d-drittijiet fundamentali għall-privatezza u l-protezzjoni tad-data personali tal-persuni kkonċernati (55).
34. Fil-kawża ineżami, l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jistabbilixxi l-kundizzjonijiet li fihom qorti nazzjonali għandha tordna lill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jagħtu lill-Prosekutur Pubbliku l-aċċess għad-data fuq talba ta’ dan tal-aħħar. Huwa paċifiku (56) li l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jistabbilixxi b’mod ċar u preċiż iċ-ċirkustanzi u l-kundizzjonijiet li fihom qorti nazzjonali tista’ tordna lill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jipprovdu tali aċċess. Madankollu, il-qorti tar-rinviju hija tal-fehma li l-piena “ta’ għomor-il ħabs jew ħabs ta’ mhux inqas minn tliet snin”, hija eċċessivament wiesgħa, peress li ddaħħal fil-kamp ta’ applikazzjoni tagħha reati bħas-serq sempliċi li jikkawża problemi soċjali żgħar.
35. Għalkemm l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 potenzjalment ikopri firxa wiesgħa ta’ reati kriminali, il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandha l-ebda prova fil-kawża ineżami li dan jinkludi numru ta’ reati tant kbir li jagħmel l-aċċess għad-data skont tali artikolu r-regola pjuttost milli l-eċċezzjoni (57). Il-limitu ta’ piena massima ta’ priġunerija ta’ mill-inqas tliet snin previst f’din id-dispożizzjoni ma jidhirx li huwa eċċessivament baxx (58). B’analoġija, l-Artikolu 3(9) tad-Direttiva 2016/681 (59) jiddefinixxi “kriminalità serja” bħala “r-reati elenkati fl-Anness II, li huma punibbli b’piena ta’ kustodja jew ordni ta’ detenzjoni għal perijodu ta’ mill-inqas tliet snin taħt il-liġi nazzjonali ta’ Stat Membru” (60); Madankollu, il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li peress illi l-Artikolu 3(9) tad-Direttiva 2016/681 jirreferi għall-piena massima applikabbli pjuttost milli għall-minimu, ma jistax jiġi eskluż li “d-data [...] tista’ tkun is-suġġett ta’ pproċessar għall-finijiet tal-ġlieda kontra reati li, minkejja li jissodisfaw il-kriterju previst minn din id-dispożizzjoni dwar il-limitu ta’ gravità, ma jaqgħux, fid-dawl tal-karatteristiċi speċifiċi tas-sistema kriminali nazzjonali, taħt il-kriminalità serja iżda jaqgħu taħt il-kriminalità ordinarja” (61).
36. Il-piena ta’ tliet snin prevista fl-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 tirreferi għall-piena massima applikabbli u tista’ għalhekk tapplika għal reati bħas-serq sempliċi (62). Għaldaqstant, huwa neċessarju li jiġi eżaminat kif l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jiġi applikat fil-prattika. Bla ħsara għal verifika mill-qorti tar-rinviju, l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jidher li jistabbilixxi żewġ standards differenti ta’ stħarriġ minn qabel minn qorti nazzjonali skont in-natura tar-reati li huma s-suġġett tal-investigazzjoni.
37. L-ewwel waħda minn dawn l-istandards ta’ stħarriġ tobbliga (63) lill-qrati nazzjonali jawtorizzaw lill-Prosekutur Pubbliku jaċċedi għad-data miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jekk tali data tkun rilevanti sabiex jiġu stabbiliti l-fatti u jekk ikun hemm provi suffiċjenti tat-twettiq ta’ reat li jikkonsisti fit-theddid u fil-fastidju jew fit-tfixkil ta’ persuni bit-telefon, meta t-theddida jew it-tfixkil ikunu gravi. Il-qorti nazzjonali għalhekk għandha twettaq evalwazzjoni individwali tal-gravità tar-reat inkwistjoni u għandha tivverifika jekk l-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni ta’ dan ir-reat jimmeritawx il-limitazzjoni tad-drittijiet ġenerali stabbiliti fl-Artikoli 7, 8 u 11 tal-Karta u d-drittijiet speċifiċi misjuba fl-Artikoli 5, 6 u 9 tad-Direttiva 2002/58. Dan l-istandard jeħtieġ evalwazzjoni individwali, f’kawża partikolari, ta’ jekk l-indħil f’dawn id-drittijiet huwiex proporzjonali, meta mqabbel mal-għan tal-interess pubbliku tal-ġlieda kontra l-kriminalità.
38. B’kuntrast, it-tieni standard ta’ stħarriġ, li huwa rilevanti fil-kuntest tal-kawża ineżami, jobbliga (64) lill-qrati nazzjonali sabiex jawtorizzaw lill-Prosekutur Pubbliku jaċċedi għad-data miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi jekk tali data tkun rilevanti sabiex jiġu stabbiliti l-fatti u jekk ikun hemm provi suffiċjenti tat-twettiq ta’ reat punibbli, inter alia, b’piena massima ta’ priġunerija ta’ mill-inqas tliet snin. F’dan il-każ, ir-rwol tal-qorti nazzjonali huwa limitat għall-verifika dwar jekk dawn ir-rekwiżiti oġġettivi humiex issodisfatti mingħajr ma jkollha l-possibbiltà li tagħmel evalwazzjoni individwali tal-interessi fil-każ li jkollha quddiemha (65). L-istħarriġ imwettaq mill-qorti nazzjonali skont l-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 huwa għalhekk isseparat minn kull rabta reali maċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-kawża li jkollha quddiemha.
39. Għalkemm il-qrati nazzjonali jistgħu ma jkollhomx ġurisdizzjoni sabiex jistħarrġu d-definizzjoni ta’ reati mil-leġiżlatur li tirrevedi d-deċiżjoni tal-leġiżlatur dwar il-gravità ta’ tali reati (66), dawn il-qrati għandhom madankollu jkollhom ġurisdizzjoni sabiex iwettqu evalwazzjoni individwali dwar jekk l-għoti tal-aċċess, b’applikazzjoni ta’ miżuri leġiżlattivi adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, għal data sensittiva li tippermetti li jinsiltu konklużjonijiet preċiżi dwar il-ħajja privata ta’ utent, li tikkostitwixxi għalhekk indħil gravi fid-drittijiet fundamentali stabbiliti fl-Artikoli 7, 8, 11 u fl-Artikolu 52(1) tal-Karta, huwiex proporzjonali.
40. Minn dan isegwi li l-miżuri adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58 ma jistgħux jagħtu aċċess għal data sensittiva sakemm (i) ir-reat inkwistjoni ma jissodisfax il-livell ta’ gravità stabbilit minn qabel mil-leġiżlatur nazzjonali, u (ii) jekk qorti jew korp indipendenti amministrattiv ieħor iqisu, wara evalwazzjoni jew stħarriġ individwali, li l-indħil fid-drittijiet fundamentali li jinvolvi dan l-aċċess huwa proporzjonat fid-dawl tal-għan ta’ interess pubbliku tal-ġlieda kontra l-kriminalità f’każ partikolari. Madankollu, f’ċerti każijiet, l-aċċess għal din id-data jista’ ma jingħatax anki meta r-reat jilħaq il-limitu ta’ gravità fid-dritt nazzjonali.
41. Ir-reat ta’ serq aggravat fil-kawża ineżami huwa kkunsidrat bħala “gravi” fid-dritt nazzjonali peress li huwa suġġett, inter alia, għal piena ta’ priġunerija ta’ bejn sentejn u sitt snin, u b’hekk josserva l-limitu ta’ gravità previst fl-Artikolu 132(3) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 (67). Meta japplikaw miżuri adottati skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, il-qrati Taljani ma jidhrux li għandhom ġurisdizzjoni sabiex jikkontestaw il-klassifikazzjoni ta’ serq aggravat bħala “reat gravi” fid-dritt nazzjonali. Meta l-limitu stabbilit mid-dritt nazzjonali ma jintlaħaqx, il-qorti tar-rinviju ma tistax għalhekk tagħti l-aċċess għad-data mitluba (68).
42. Meta jintlaħaq il-limitu stabbilit mil-leġiżlatur nazzjonali, il-qorti tar-rinviju għandha, skont l-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58, tistħarreġ jekk, fid-dawl taċ-ċirkustanzi kollha tal-każ inkwistjoni, l-indħil fid-drittijiet fundamentali li jimplika l-faċilitazzjoni tal-aċċess għal data sensittiva huwiex proporzjonat mal-għan ta’ interess pubbliku tal-ġlieda kontra dan ir-reat. Il-qorti tar-rinviju għandha, f’dan ir-rigward, tieħu inkunsiderazzjoni u tibbilanċja d-drittijiet u l-interessi rilevanti kollha, inklużi, inter alia, id-danni kkawżati lid-drittijiet għall-proprjetà tal-vittmi protetti mill-Artikolu 17 tal-Karta kif ukoll il-fatt li t-telefons ċellulari jistgħu jinkludu informazzjoni sensittiva ħafna dwar il-ħajja privata, professjonali u finanzjarja tal-proprjetarji tagħhom (69). L-aċċess għad-data inkwistjoni jista’ jkun l-uniku mezz effettiv disponibbli għall-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni tar-reati inkwistjoni u biex jiġi żgurat li l-awturi tagħhom, li għadhom ma humiex magħrufa, ma jaġixxux b’impunità. Id-drittijiet ta’ terzi (70) għandhom ukoll jittieħdu inkunsiderazzjoni.
43. Fir-rigward tad-drittijiet ta’ terzi, mill-proċessi tal-qorti tar-rinviju jidher (71) li l-Prosekutur Pubbliku (Bolzano) talab aċċess għad-data li tikkonċerna l-komunikazzjonijiet mit-telefons ċellulari misruqa mid‑29 ta’ Ottubru 2021 fir-rigward tal-ewwel serq imwettaq fis‑27 ta’ Ottubru 2021 (72) u mill‑20 ta’ Novembru 2021 fir-rigward tat-tieni serq imwettaq f’din id-data (73). Dawn id-dati juru li t-talbiet għal aċċess jinterferixxu, sa ċertu punt limitat ħafna, mad-drittijiet tal-vittmi żgurati, inter alia, mill-Artikoli 7, 8 u 11 tal-Karta (74). Il-Gvern Taljan iddikjara wkoll fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu li l-proċedura nazzjonali tirrigwarda biss data li tkun ta’ għajnuna għall-identifikazzjoni tal-awtur (jew awturi) tas-serq inkwistjoni. Fl-ipoteżi li jiġu identifikati telefonati lil jew minn terzi li ma humiex marbuta mas-serq, din id-data tinqered, skont l-Artikolu 269 tal- Kodiċi ta’ Proċedura Kriminali (75). Finalment, l-Artikolu 132(3c) tad-Digriet Leġiżlattiv Nru 196/2003 jipprevedi li d-data miġbura bi ksur tal-paragrafi 3 jew 3a tal-istess artikolu ma tistax tintuża (76).
VI. Konklużjoni
44. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għad-domanda preliminari magħmula mit-Tribunale di Bolzano (il-Qorti Distrettwali ta’ Bolzano, l-Italja) kif ġej:
L-Artikolu 15(1) tad-Direttiva 2002/58/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat‑12 ta’ Lulju 2002 dwar l-ipproċessar tad-data personali u l-protezzjoni tal-privatezza fis-settur tal-komunikazzjoni elettronika (Direttiva dwar il-privatezza u l-komunikazzjoni elettronika), kif emendata mid-Direttiva 2009/136/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal‑25 ta’ Novembru 2009, kif ukoll l-Artikoli 7, 8 u 11 u l-Artikolu 52(1) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea
għandhom jiġu interpretati fis-sens li ma jipprekludux leġiżlazzjoni nazzjonali li tobbliga lil qorti tawtorizza l-aċċess tal-Prosekutur Pubbliku għal data legalment miżmuma mill-fornituri ta’ servizzi ta’ komunikazzjonijiet elettroniċi li tippermetti li jinsiltu konklużjonijiet preċiżi dwar il-ħajja privata ta’ utent jekk tali data tkun rilevanti sabiex jiġu stabbiliti l-fatti u jekk teżistix evidenza suffiċjenti tat-twettiq ta’ delitt gravi kif iddefinit mid-dritt nazzjonali li huwa punibbli b’piena massima ta’ priġunerija ta’ mill-inqas tliet snin. Qabel l-għoti tal-aċċess, il-qorti nazzjonali għandha twettaq evalwazzjoni individwali ta’ jekk l-indħil fid-drittijiet fundamentali li jinvolvi tali aċċess huwa proporzjonat fid-dawl, inter alia, tal-gravità tar-reat speċifiku u tal-fatti tal-każ.