Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 6 września 2013 r. – Export Development Bank of Iran przeciwko Radzie
(sprawy połączone T‑4/11 i T‑5/11)
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Iranu w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu broni jądrowej – Zamrożenie funduszy – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Błąd w ocenie
1. Postępowanie sądowe – Decyzja zastępująca w toku postępowania cofniętą w międzyczasie zaskarżoną decyzję – Dopuszczalność nowych żądań – Granice – Nieprzyjęte jeszcze akty hipotetyczne (por. pkt 32)
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Rozporządzenia Rady przyjęte w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa i przewidujące środki ograniczające wobec Iranu – Akty wymagające przyjęcia środków wykonawczych w rozumieniu art. 263 akapit czwarty TFUE – Brak bezpośredniego i indywidualnego oddziaływania – Niedopuszczalność (art. 263 akapit czwarty TFUE, art. 275 TFUE; rozporządzenia Rady: nr 961/2010; nr 267/2012) (por. pkt 36, 40–43)
3. Postępowanie sądowe – Decyzja lub rozporządzenie zastępujące w toku postępowania zaskarżony akt – Nowa okoliczność – Rozszerzenie wstępnie przedstawionych żądań i zarzutów (por. pkt 48–51)
4. Prawo Unii Europejskiej – Prawa podstawowe – Podmiotowy zakres stosowania – Osoby prawne stanowiące emanacje państw trzecich – Włączenie – Odpowiedzialność państwa trzeciego za przestrzeganie praw podstawowych na swym własnym terytorium – Brak wpływu (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 17, 41, 47) (por. pkt 58, 61–63)
5. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające wobec Iranu – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Obowiązek poinformowania zainteresowanego o uzasadnieniu wraz z przyjęciem lub możliwie najszybciej po przyjęciu niekorzystnego dla niego aktu – Granice – Bezpieczeństwo lub utrzymywanie stosunków międzynarodowych Unii i jej państw członkowskich (art. 296 akapit drugi TFUE; decyzja Rady 2010/413/WPZiB, art. 24 ust. 3; rozporządzenia Rady: nr 423/2007, art. 15 ust. 3; nr 961/2010, art. 36 ust. 3; nr 267/2012, art. 46 ust. 3) (por. pkt 70–72, 75, 76)
6. Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające wobec Iranu – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Obowiązek sprecyzowania działań polegających na zaangażowaniu lub udzielaniu wsparcia, prowadzonych przez adresata na rzecz podmiotów uczestniczących w rozprzestrzenianiu – Nadmiernie niejasne powody – Okoliczność niewystarczająca do spowodowania stwierdzenia nieważności zaskarżonych aktów (art. 296 akapit drugi TFUE; decyzja Rady 2010/413/WPZiB, art. 24 ust. 3; rozporządzenia Rady: nr 423/2007, art. 15 ust. 3; nr 961/2010, art. 36 ust. 3; nr 267/2012, art. 46 ust. 3) (por. pkt 70–72, 93–95, 102, 103)
7. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Środki ograniczające wobec Iranu – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Obowiązek przekazania dowodów obciążających wraz z przyjęciem lub możliwie najszybciej po przyjęciu niekorzystnego aktu – Zajęcie stanowiska przez zainteresowanych w następstwie przyjęcia środków ograniczających – Poszanowanie prawa do bycia wysłuchanym za wyjątkiem powodów nadmiernie niejasnych (decyzja Rady 2010/413/WPZiB; rozporządzenia Rady: nr 961/2010; nr 267/2012) (por. pkt 73–76, 107, 108, 113)
8. Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Środki ograniczające wobec Iranu – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Obowiązek przekazania dowodów obciążających wraz z przyjęciem lub możliwie najszybciej po przyjęciu niekorzystnego aktu – Poszanowanie prawa do skutecznej ochrony sądowej poprzez podawanie do wiadomości konkretnych powodów, za wyjątkiem powodów nadmiernie niejasnych (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47) (por. pkt 77, 111–113)
9. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające podjęte wobec Iranu w ramach walki z rozprzestrzenianiem broni jądrowej – Zamrożenie funduszy osób, podmiotów i organów zaangażowanych w rozprzestrzenianie broni jądrowej lub udzielających wsparcia takim działaniom – Kontrola sądowa zgodności z prawem – Zakres – Ocena okoliczności faktycznych i dowodów – Popełniony przez Radę błąd w ocenie co do przyjęcia środków odgraniczających (decyzja Rady 2010/413/WPZiB, załącznik II; rozporządzenia Rady: nr 961/2010, załącznik VIII; nr 1245/2011; nr 267/201, załącznik IX) (por. pkt 118, 120–122, 124)
10. Skarga o stwierdzenie nieważności – Wyrok stwierdzający nieważność – Skutki – Stwierdzenie częściowej nieważności rozporządzenia i decyzji w sprawie środków ograniczających wobec Iranu – Skuteczność stwierdzenia nieważności rozporządzenia po upływie terminu na wniesienie odwołania lub z chwilą jego oddalenia – Zastosowanie tego terminu do skuteczności stwierdzenia nieważności decyzji (art. 264 akapit drugi TFUE, art. 280 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 60 akapit drugi; decyzja Rady 2010/413/WPZiB, załącznik II; rozporządzenie Rady nr 267/2012, załącznik IX) (por. pkt 127, 128)
11. Skarga o stwierdzenie nieważności – Wyrok stwierdzający nieważność – Skutki – Ograniczenie przez Trybunał – Środki ograniczające wobec Iranu – Stwierdzenie nieważności w dwóch różnych momentach dwóch aktów zawierających identyczne środki ograniczające – Ryzyko poważnego naruszenia pewności prawa – Utrzymanie w mocy skutków pierwszego z tych aktów do momentu skuteczności stwierdzenia nieważności drugiego (art. 264 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 56 akapit pierwszy, art. 60 akapit drugi; decyzja Rady 2010/413/WPZiB, załącznik II; rozporządzenie Rady nr 267/2012, załącznik IX) (por. pkt 129, 130)
Przedmiot
| Po pierwsze żądanie orzeczenia, że decyzja Rady 2010/413/WPZiB z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylająca wspólne stanowisko 2007/140/WPZiB (Dz.U. L 195, s. 39) nie ma zastosowania do skarżącej i, po drugie, żądanie stwierdzenie nieważności rozporządzenia Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 423/2007 (Dz.U. L 281, s. 1), rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 z dnia 23 marca 2012 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 961/2010 (Dz.U. L 88, s. 1) i rozporządzenia Rady (UE) nr 1263/2012 z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 267/2012 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 356, s. 34) oraz wszelkich przyszłych rozporządzeń uzupełniających bądź zastępujących te rozporządzenia, do czasu wydania wyroku kończącego postępowanie w niniejszej instancji, w zakresie, w jakim akty te dotyczą skarżącej oraz, po trzecie, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji Rady 2010/644/WPZiB z dnia 25 października 2010 r. zmieniającej decyzję 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającej wspólne stanowisko 2007/140/WPZiB (Dz.U. L 281, s. 81), decyzji Rady 2011/783/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącej zmiany decyzji 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 319, s. 71), rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1245/2011 z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (UE) nr 961/2010 w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 319, s. 11) i decyzji Rady 2012/829/WPZiB z dnia 21 grudnia 2012 r. zmieniającej decyzję 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu (Dz.U. L 356, s. 71) oraz wszelkich przyszłych aktów uzupełniających bądź zastępujących te akty, do czasu wydania wyroku kończącego postępowanie w niniejszej instancji, w zakresie w jakim akty te dotyczą skarżącej i, po czwarte, żądanie stwierdzenia nieważności decyzji zawartych w pismach z dnia 28 października 2010 r. i 5 grudnia 2011 r. |
Sentencja
1) | | Stwierdzona zostaje nieważność: |
– załącznika II do decyzji Rady 2010/413/WPZiB w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającej wspólne stanowisko 2007/140/WPZiB, zmienionej przez decyzję Rady 2010/644/WPZiB z dnia 25 października 2010 r., a następnie decyzję Rady 2011/783/WPZiB z dnia 1 grudnia 2011 r.;
– decyzji 2010/644;
– załącznika VII do rozporządzenia Rady (UE) nr 961/2010 z dnia 25 października 2010 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 423/2007, zmienionego przez rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1245/2011 z dnia 1 grudnia 2011 r. dotyczące wykonania rozporządzenia (UE) nr 961/2010;
– decyzji 2011/783;
– rozporządzenia wykonawczego nr 1245/2011;
– załącznika IX do rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012 z dnia 23 marca 2012 r. w sprawie środków ograniczających wobec Iranu i uchylającego rozporządzenie (UE) nr 961/2010
– w zakresie, w jakim dotyczą one Export Development Bank of Iran.
2) | | Skutki załącznika II do decyzji 2010/413/WPZiB, zmienionej przez decyzję 2010/644/WPZiB, a następnie decyzję 2011/783/WPZiB w odniesieniu do Export Development Bank of Iran zostają utrzymane w mocy do czasu, gdy skuteczne stanie się stwierdzenie nieważności załącznika IX do rozporządzenia nr 267/2012 w zakresie, w jakim dotyczy on Export Development Bank of Iran. |
3) | | Nie ma potrzeby orzekania w przedmiocie żądania stwierdzenia, że decyzja 2010/413 nie ma zastosowania do Export Development Bank of Iran. |
4) | | W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona. |
5) | | Rada Unii Europejskiej pokrywa, poza własnymi kosztami, koszty poniesione przez Export Development Bank of Iran. |
6) | | Komisja Europejska pokrywa własne koszty. |