Sprawa T‑396/10

Zucchetti Rubinetteria SpA

przeciwko

Komisji Europejskiej

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Belgijski, niemiecki, francuski, włoski, niderlandzki i austriacki rynek instalacji sanitarnych do łazienek – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Koordynacja podwyżek cen i wymiana mających szczególne znaczenie informacji handlowych – Pojęcie naruszenia – Jednolite naruszenie – Właściwy rynek – Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien z 2006 r. – Waga – Współczynniki

Streszczenie – wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 16 września 2013 r.

1.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania sądu Unii – Zakres – Uwzględnienie wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien – Granice – Poszanowanie ogólnych zasad prawa

(art. 261 TFUE, 263 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 31; komunikat Komisji 2006/C 210/02)

2.      Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Porozumienia i uzgodnione praktyki stanowiące jednolite naruszenie – Pojęcie – Kartel całościowy – Kryteria – Jednolity cel – Sposoby popełnienia naruszenia – Brak wpływu

(art. 101 ust. 1 TFUE)

3.      Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Decyzja Komisji stwierdzająca naruszenie – Obowiązek określenia rynku właściwego – Zakres

(art. 101 ust. 1 TFUE)

4.      Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Uzgodniona praktyka – Pojęcie – Koordynacja i współpraca niezgodna z obowiązkiem określenia przez każde przedsiębiorstwo w sposób autonomiczny jego zachowania na rynku – Wymiana informacji między konkurentami – Cel lub skutek antykonkurencyjny – Domniemanie – Przesłanki

(art. 101 ust. 1 TFUE)

5.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Okoliczności łagodzące – Zachowanie odmienne od uzgodnionego w ramach kartelu – Ograniczony udział – Przesłanki

(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 29 tiret trzecie)

6.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Metoda obliczania zdefiniowana przez wydane przez Komisję wytyczne – Obliczanie kwoty podstawowej grzywny – Uwzględnienie cech naruszenia traktowanego całościowo

(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 9–11, 21–23)

7.      Konkurencja – Grzywny – Decyzja nakładająca grzywny – Obowiązek uzasadnienia – Zakres

(art. 296 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02)

8.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Ustalenie grzywny proporcjonalnie do elementów oceny wagi naruszenia

(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02)

9.      Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Kryteria – Waga naruszenia – Waga uczestnictwa każdego przedsiębiorstwa – Rozróżnienie – Kartel składający się z kilku części

(art. 101 ust. 1 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 17, 143–145)

2.      W dziedzinie konkurencji naruszenie art. 101 ust. 1 TFUE może wynikać nie tylko z pojedynczych porozumień lub uzgodnionych praktyk, które powinny zostać ukarane jako odrębne naruszenia, lecz również z szeregu porozumień lub uzgodnionych praktyk powiązanych ze sobą w taki sposób, iż muszą być uznane za elementy stanowiące jednolite naruszenie. W celu wykazania istnienia jednolitego naruszenia Komisja powinna wykazać, że porozumienia lub uzgodnione praktyki, choć dotyczyły różnych towarów, usług lub terytoriów, wpisywały się w całościowy plan realizowany świadomie przez zainteresowane przedsiębiorstwa w celu osiągnięcia jednolitego celu antykonkurencyjnego.

W ramach badania, czy dane niezgodne z prawem praktyki stanowią kilka naruszeń, czy jedno jednolite naruszenie, należy zbadać nie to, czy przedmiotowe praktyki dotyczyły produktów należących do jednego i tego samego rynku, tylko to, czy same przedsiębiorstwa postrzegały te praktyki jako wpisujące się w tego rodzaju całościowy plan.

Komisja nie popełnia błędu, stwierdzając, że trzy podgrupy rozpatrywanych produktów stanowią przedmiot jednolitego naruszenia, pomimo że należą do odrębnych rynków produktowych.

Twierdzenie, iż podgrupy produktów, których dotyczy naruszenie, nie należą do jednego i tego samego rynku produktowego, wobec czego nie są wzajemnie zastępowalne ani z punktu widzenia podaży, ani popytu, i są różne z punktu widzenia technologicznego, handlowego i estetycznego, nie podważa okoliczności faktycznych, ze względu na które Komisja stwierdziła, że dane praktyki należy uznać za wchodzące w zakres jednolitego naruszenia, zważywszy na istniejące pomiędzy nimi więzy współzależności i na istnienie wprowadzonego w życie planu całościowego.

(por. pkt 25, 26, 30, 31, 36)

3.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 28, 38)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 53–59, 89–92, 95)

5.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 84, 132, 133)

6.      W dziedzinie konkurencji, jak wynika z pkt 9–11 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003, metoda stosowana przez Komisję do ustalenia wysokości grzywien przewiduje dwa etapy. Najpierw Komisja określa kwotę podstawową dla każdego przedsiębiorstwa lub związku przedsiębiorstw. Następnie Komisja może stosownie podwyższyć lub obniżyć tę kwotę podstawową odpowiednio do okoliczności obciążających lub łagodzących, które charakteryzują udział każdego z przedsiębiorstw uczestniczących w naruszeniu.

Dokładnie rzecz ujmując, co się tyczy pierwszego etapu metody ustalania grzywien, zgodnie z pkt 21–23 wytycznych z 2006 r. odsetek branej pod uwagę wartości sprzedaży (współczynnik „wagi naruszenia”) jest ustalany na poziomie od 0 do 30% wartości sprzedaży, przy uwzględnieniu szeregu czynników, takich jak charakter naruszenia, łączny udział w rynku, jakim dysponują dane przedsiębiorstwa, zakres geograficzny naruszenia oraz fakt, czy naruszenie zostało wprowadzone w życie, czy też nie, przy czym porozumienia dotyczące ustalania cen, podziału rynku i ograniczenia produkcji zaliczają się ze względu na swój charakter do najpoważniejszych ograniczeń konkurencji. W pkt 25 wytycznych zostało wskazane, że w celu odstraszenia Komisja dołączy do kwoty podstawowej grzywny kwotę dodatkową (współczynnik „kwoty dodatkowej”), której wysokość wynosi od 15 do 25% wartości sprzedaży, przy uwzględnieniu wyżej wskazanych czynników.

W rezultacie różnica zasięgu geograficznego wynikająca z uczestnictwa przedsiębiorstw z jednej strony w całości jednolitego naruszenia obejmującego sześć krajów Unii, a z drugiej strony wyłącznie na terytorium włoskim, nie uzasadnia zastosowania różnych współczynników „wagi naruszenia” i „kwoty dodatkowej”. Naruszenie obejmujące sześć krajów Unii i dotyczące trzech podgrup produktów nie może być skutecznie uznane za równie poważne jak naruszenie popełnione na terytorium jednego państwa członkowskiego i dotyczące dwóch podgrup produktów. To pierwsze naruszenie, ze względu na zakres jego skutków dla konkurencji w Unii, należy uznać za poważniejsze od tego drugiego naruszenia.

(por. pkt 103, 104, 118)

7.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 111)

8.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 120, 121)

9.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 123)