WYROK SĄDU (szósta izba)
z dnia 11 grudnia 2014 r.(*)
Wspólnotowy znak towarowy – Zgłoszenie trójwymiarowego wspólnotowego znaku towarowego – Kształt bombonierek czekoladowych – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Brak charakteru odróżniającego – Artykuł 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 207/2009
W sprawie T‑440/13
Zakład Wyrobów Cukierniczych „Millano” Krzysztof Kotas, z siedzibą w Przeźmierowie (Polska), reprezentowany przez B. Kańskiego, radcę prawnego,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez D. Walicką, działającą w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Drugiej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 22 maja 2013 r. (sprawa R 755/2012‑2) dotyczącą zgłoszenia do rejestracji jako wspólnotowego znaku towarowego trójwymiarowego oznaczenia tworzonego przez kształt bombonierek czekoladowych,
SĄD (szósta izba),
w składzie: S. Frimodt Nielsen, prezes, F. Dehousse (sprawozdawca) i A. M. Collins, sędziowie,
sekretarz: E. Coulon,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 12 sierpnia 2013 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 16 grudnia 2013 r.,
uwzględniwszy, że w terminie miesiąca od dnia powiadomienia stron o zakończeniu pisemnego etapu postępowania nie wpłynął żaden wniosek o wyznaczenie rozprawy, i postanowiwszy, na podstawie sprawozdania sędziego sprawozdawcy i w zastosowaniu art. 135a regulaminu postępowania przed Sądem, orzec w przedmiocie skargi bez przeprowadzenia ustnego etapu postępowania,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 21 października 2011 r. skarżąca, Zakład Wyrobów Cukierniczych „Millano” Krzysztof Kotas, dokonała w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 78, s. 1).
2 Znakiem towarowym, o którego rejestrację wniesiono, jest następujące trójwymiarowe oznaczenie:
3 Towary, dla których wniesiono o rejestrację, należą do klasy 30 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi: „bombonierki czekoladowe”.
4 Decyzją z dnia 16 lutego 2012 r. ekspert odrzucił zgłoszenie do rejestracji na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 ze względu na brak charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego.
5 W dniu 16 kwietnia 2012 r. skarżąca odwołała się od decyzji eksperta do OHIM na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009.
6 Decyzją z dnia 22 maja 2013 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Druga Izba Odwoławcza OHIM oddaliła odwołanie.
Żądania stron
7 Skarżąca wnosi do Sądu o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez uwzględnienie odwołania z dnia 16 kwietnia 2012 r.
8 OHIM wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
W przedmiocie zakresu i dopuszczalności żądań
9 Należy podkreślić, iż żądania skarżącej mają zasadniczo na celu stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji i rejestrację zgłoszonego znaku towarowego.
10 Na wstępie należy uściślić, że niezależnie od zgodności z prawem zaskarżonej decyzji drugie z tych żądań mające na celu rejestrację zgłoszonego znaku towarowego jest niedopuszczalne.
11 Po pierwsze, zadaniem Sądu nie jest bowiem kierowanie do OHIM nakazów [zob. podobnie wyroki: z dnia 29 stycznia 2013 r., Germans Boada/OHIM (Ręczna maszyna do cięcia płytek ceramicznych), T‑25/11, EU:T:2013:40, pkt 18, 20; z dnia 28 listopada 2013 r., Vitaminaqua/OHIM – Energy Brands (vitaminaqua), T‑410/12, EU:T:2013:615, pkt 16].
12 Po drugie, o ile żądanie mające na celu rejestrację zgłoszonego znaku towarowego może zostać zrozumiane jako zmierzające do tego, aby Sąd wydał orzeczenie, które powinna była wydać izba odwoławcza, o tyle należy przypomnieć, iż właściwe w sprawie instancje OHIM nie wydają formalnej decyzji stwierdzającej rejestrację wspólnotowego znaku towarowego, która mogłaby stać się przedmiotem odwołania. W konsekwencji izba odwoławcza nie jest właściwa do rozpoznania żądania, którego celem jest dokonanie przez nią rejestracji wspólnotowego znaku towarowego. W tych okolicznościach do Sądu nie należy również rozpoznanie żądania reformatoryjnego, którego celem jest zmiana w tym względzie decyzji izby odwoławczej (zob. ww. w pkt 11 wyrok vitaminaqua, EU:T:2013:615, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo).
Co do istoty sprawy
13 Na poparcie swej skargi skarżąca podnosi jeden tylko zarzut, dotyczący naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
14 Skarżąca zarzuca Izbie Odwoławczej, iż nie zbadała ona, czy zgłoszony znak towarowy odbiega w znaczącym stopniu od normy i zwyczajów branżowych i posiada zatem mogącą zwracać uwagę „osobliwość”. Brak na rynku mini bombonierek czekoladowych z wytłoczką o kształcie zgłoszonego znaku towarowego uzasadnia stwierdzenie, że znak ten posiada charakter odróżniający. W przeciwieństwie do tego, co uznał OHIM, zgłoszony znak towarowy jest szczególny w swych kształtach i atypowy, a przez to zyskuje charakter odróżniający. Izba Odwoławcza zarzuciła w nielogiczny sposób skarżącej, że ta ostatnia nie mogła przedstawić – niemożliwych zdaniem skarżącej – dowodów na to, że nie istniało na rynku żadne inne przedsiębiorstwo produkujące bombonierki czekoladowe o takim samym kształcie co zgłoszony znak towarowy. Zgłoszony znak towarowy posiada według skarżącej wyraźnie odróżniający charakter.
15 OHIM kwestionuje stanowisko skarżącej.
16 Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 nie są rejestrowane znaki towarowe, które są pozbawione jakiegokolwiek charakteru odróżniającego.
17 Charakter odróżniający znaku towarowego w rozumieniu tego przepisu oznacza, że ten znak towarowy pozwala na określenie towaru, dla którego wniesiono o rejestrację, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa i tym samym na odróżnienie tego towaru od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw (zob. wyrok z dnia 20 października 2011 r., Freixenet/OHIM, C‑344/10 P i C‑345/10 P, Zb.Orz., EU:C:2011:680, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).
18 Kryteria oceny charakteru odróżniającego trójwymiarowych znaków towarowych, tworzonych przez wygląd samego towaru, nie różnią się od kryteriów stosowanych do innych kategorii znaków (ww. w pkt 17 wyrok Freixenet/OHIM, EU:C:2011:680, pkt 45).
19 Jednakże przy stosowaniu tych kryteriów należy uwzględnić okoliczność, że sposób postrzegania znaku towarowego przez przeciętnego konsumenta niekoniecznie będzie taki sam w przypadku trójwymiarowego znaku towarowego, odpowiadającego samemu wyglądowi zewnętrznemu towaru, jak w przypadku znaku słownego lub graficznego, którym jest oznaczenie niemające związku z wyglądem oznaczonych nim towarów. W braku bowiem elementów graficznych lub tekstowych przeciętny konsument nie wnioskuje zwykle na temat pochodzenia towarów na podstawie ich kształtu czy kształtu ich opakowania i dlatego ustalenie istnienia charakteru odróżniającego w przypadku znaku trójwymiarowego może okazać się trudniejsze niż w przypadku znaku słownego czy graficznego (ww. w pkt 17 wyrok Freixenet/OHIM, EU:C:2011:680, pkt 46).
20 W tych okolicznościach tylko znak, który w sposób znaczący odbiega od normy lub zwyczajów branżowych i w związku z tym może pełnić podstawową funkcję wskazywania pochodzenia, nie jest pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 (ww. w pkt 17 wyrok Freixenet/OHIM, EU:C:2011:680, pkt 47).
21 Charakter odróżniający należy oceniać, po pierwsze, w stosunku do towarów lub usług, dla których znak towarowy został zgłoszony, a po drugie, w stosunku do sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców (ww. w pkt 17 wyrok Freixenet/OHIM, EU:C:2011:680, pkt 43).
22 W niniejszej sprawie jest bezsporne, że towary objęte zgłoszeniem znaku towarowego są towarami bieżącej konsumpcji, a właściwym kręgiem odbiorców jest przeciętny konsument.
23 Izba Odwoławcza na zakończenie analizy zgłoszonego znaku towarowego, dotyczącej każdego z jego elementów, a mianowicie grupy kostek i wytłaczanki, a następnie kombinacji tych elementów, wywnioskowała, że znak ten jest pozbawiony charakteru odróżniającego. Izba Odwoławcza zaznaczyła, że znak ten, a mianowicie trójwymiarowe oznaczenie będące wynikiem kombinacji osiemnastu niepołączonych ze sobą kostek o czekoladowym wyglądzie, o podstawie w kształcie kwadratu i ścianach bocznych w kształcie trapezu i wytłaczanki zawierającej osiemnaście wgłębień, z których każde jest w kształcie czekoladki, ułożonych w trzech rzędach po sześć, jest zbyt banalny i pozbawiony jakiegokolwiek elementu, mogącego pozwolić mu na odgrywanie we właściwym kręgu odbiorców funkcji wskazywania pochodzenia handlowego.
24 Skarżąca nie wysuwa żadnego argumentu, który byłby w stanie podważyć tę ocenę.
25 Co się tyczy przede wszystkim argumentu, iż Izba Odwoławcza powinna była zbadać, czy zgłoszony znak towarowy odbiega w znaczącym stopniu od normy i zwyczajów branżowych, to Izba Odwoławcza słusznie podkreśliła, iż powszechnie wiadomo, że uproszczone kształty geometryczne są generalnie używane jako kształty produktów czekoladowych i że w konsekwencji kostki, które stanowią element zgłoszonego znaku towarowego, nie odbiegają w sposób znaczący od normy lub zwyczajów branżowych. Jeśli chodzi o element utworzony z wytłaczanki, to Izba Odwoławcza również słusznie podkreśliła, iż stanowi on powszechny sposób przedstawienia określonej liczby czekoladek i że fakt przedstawienia czekoladek w wytłaczance z przeznaczonymi dla nich wgłębieniami w trzech równoległych rzędach sześciu czekoladek jest banalny i powszechny. W swej całościowej ocenie Izba Odwoławcza prawidłowo wywiodła brak charakteru odróżniającego.
26 Zatem w przeciwieństwie do tego, co sugeruje skarżąca, Izba Odwoławcza zastanowiła się dobrze w trakcie badania zgłoszonego znaku towarowego nad tym, czy znak ten odznacza się „osobliwością”, która nadawałaby mu charakter odróżniający. Okazuje się, że Izba Odwoławcza zasadniczo i w sposób prawidłowy wywnioskowała o braku takiej „osobliwości”.
27 Co się tyczy następnie sformułowanej przez skarżącą uwagi krytycznej, że ocena Izby Odwoławczej sprowadzała się do wymogu dostarczenia przez skarżącą niemożliwych dowodów na to, że żadne inne przedsiębiorstwo nie produkuje bombonierek czekoladowych o takim samym kształcie, to wystarczy stwierdzić, że to nie tyle Izba Odwoławcza wymaga takiego dowodu, co skarżąca jest pierwszą, która, w sposób bezinteresowny przystępuje do potwierdzenia swego statusu jedynego producenta bombonierki czekoladowej o takim kształcie.
28 W każdym razie podnoszona okoliczność, że skarżąca jest jedynym producentem opakowania o kształcie odpowiadającym zgłoszonemu znakowi towarowemu, nie oznacza, że znak ten posiada charakter odróżniający w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. Zgodnie z przytoczonym powyżej w pkt 20 orzecznictwem ważne jest to, czy zgłoszony znak towarowy odbiega w znaczącym stopniu od normy lub zwyczajów branżowych. Skarżąca nie zdementowała w sposób znaczący stwierdzenia Izby Odwoławczej, że tak nie jest.
29 W konkluzji Izba Odwoławcza, utrzymując w mocy decyzję eksperta, słusznie odmówiła rejestracji zgłoszonego znaku towarowego na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
30 Skargę należy zatem oddalić.
W przedmiocie kosztów
31 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy zgodnie z żądaniem OHIM obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (szósta izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Zakład Wyrobów Cukierniczych „Millano” Krzysztof Kotas pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM).
Frimodt Nielsen | Dehousse | Collins |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 11 grudnia 2014 r.
Podpisy