Υπόθεση T‑242/12
Société nationale des chemins de fer français (SNCF)
κατά
Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Κρατικές ενισχύσεις — Ενισχύσεις που εφαρμόστηκαν από τη Γαλλία υπέρ της Sernam SCS — Ενισχύσεις αναδιαρθρώσεως και ανακεφαλαιοποιήσεως, εγγυήσεις και παραίτηση της SNCF από αξιώσεις της έναντι της Sernam — Απόφαση με την οποία οι ενισχύσεις κρίθηκαν ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά — Καταχρηστική εφαρμογή της ενισχύσεως — Ανάκτηση — Οικονομική συνέχεια — Κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή»
Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα)
της 17ης Δεκεμβρίου 2015
1. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Ενισχύσεις εγκριθείσες από την Επιτροπή — Καταχρηστική χρήση από τον δικαιούχο — Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρα 1, στοιχείο ζʹ, και 16)
2. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Ερμηνεία — Πράξεις των οργάνων — Αιτιολογία — Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την ερμηνεία του διατακτικού
3. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Απόφαση της Επιτροπής — Εκτίμηση της νομιμότητας — Πρακτική της Επιτροπής κατά την έκδοση αποφάσεων — Δεν ασκεί επιρροή
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)
4. Προσφυγή ακυρώσεως — Αντικείμενο — Απόφαση η οποία στηρίζεται σε πλείονες άξονες συλλογισμού, έκαστος των οποίων θα αρκούσε αφ’ εαυτού να στηρίξει το διατακτικό της — Απόφαση περί κρατικών ενισχύσεων — Πλημμέλεια που επηρεάζει μόνον έναν από τους άξονες συλλογισμού — Ακύρωση της αποφάσεως μόνο στην περίπτωση που η πλημμέλεια αυτή ασκεί καθοριστική επιρροή στο διατακτικό
(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)
5. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως — Πτώχευση της επιχειρήσεως που ωφελήθηκε από τις ενισχύσεις — Ίδρυση νέας επιχειρήσεως με σκοπό τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της προηγούμενης — Ζήτημα αν η νέα επιχείρηση υπέχει υποχρέωση επιστροφής — Προϋποθέσεις — Κριτήριο της «οικονομικής συνέχειας» της επιχειρήσεως — Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)
6. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως — Προσδιορισμός του οφειλέτη σε περίπτωση μεταβιβάσεως στοιχείων του ενεργητικού — Κριτήριο της «οικονομικής συνέχειας» της επιχειρήσεως — Στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)
7. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Ανάκτηση παράνομης ενισχύσεως — Προσδιορισμός του οφειλέτη σε περίπτωση πωλήσεως μετοχών — Πρόσωπο που ωφελήθηκε από το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα — Ευθύνη της επιχειρήσεως η οποία πώλησε τις μετοχές της σε περίπτωση που αυτή διατηρεί τη νομική της προσωπικότητα και εξακολουθεί να ασκεί τις επιδοτούμενες από τις κρατικές ενισχύσεις δραστηριότητες
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)
8. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Εκτίμηση με βάση το κριτήριο του ιδιώτη επενδυτή — Το Δημόσιο ως μέτοχος επιχειρήσεως — Το Δημόσιο που ενεργεί ως φορέας δημόσιας εξουσίας — Διάκριση όσον αφορά την εφαρμογή του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή (Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)
9. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Ενίσχυση χορηγούμενη υπό τη μορφή εγγυήσεως — Εμπίπτει
(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ· ανακοίνωση 2000/C 71/07 της Επιτροπής, σημείο 2.1.2)
10. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Επηρεασμός του εμπορίου μεταξύ των κρατών μελών — Νόθευση του ανταγωνισμού — Κριτήρια εκτιμήσεως — Το σχετικά χαμηλό ύψος της ενισχύσεως ή το σχετικά μέτριο μέγεθος της επιχειρήσεως δεν αποκλείουν a priori τη δυνατότητα επηρεασμού του εμπορίου
(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)
11. Ένδικη διαδικασία — Παρέμβαση — Αμφισβήτηση του παραδεκτού ενός ισχυρισμού προβληθέντος από παρεμβαίνοντα, λόγω της αμφισβητήσιμης συνδέσεώς του προς το αντικείμενο της διαφοράς — Ισχυρισμός ο οποίος πρέπει εν πάση περιπτώσει να απορριφθεί για άλλο λόγο ή ως αβάσιμος — Δυνατότητα του δικαστή να τον απορρίψει χωρίς να αποφανθεί επί του παραδεκτού
(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρα 142 και 144)
12. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Απόφαση της Επιτροπής να κινήσει την επίσημη διαδικασία εξετάσεως κρατικού μέτρου — Αντικείμενο και περιεχόμενο της διαδικασίας — Υποχρέωση αιτιολογήσεως — Περιεχόμενο
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 6)
13. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Εξέτασή τους από την Επιτροπή — Απόφαση περί κινήσεως της επίσημης διαδικασίας έρευνας που προβλέπει το άρθρο 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ — Μεταβολή της θέσεως της Επιτροπής κατά το πέρας της διαδικασίας
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 7)
14. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Διοικητική διαδικασία — Υποχρέωση της Επιτροπής να οχλήσει τους ενδιαφερομένους για να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους — Μη δυνατότητα επικλήσεως των δικαιωμάτων άμυνας εκ μέρους των ενδιαφερομένων — Δικαίωμα του χορηγούντος την ενίσχυση να μετάσχει στη διαδικασία στον βαθμό που κρίνεται κατάλληλος
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ)
15. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Αρχές — Προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης — Προϋποθέσεις
16. Ανταγωνισμός — Διοικητική διαδικασία — Υποχρεώσεις της Επιτροπής — Τήρηση εύλογης προθεσμίας — Παραβίαση — Συνέπειες
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 41 § 1)
17. Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Εξέτασή τους από την Επιτροπή — Τήρηση εύλογης προθεσμίας — Κριτήρια εκτιμήσεως — Αρχή της χρηστής διοικήσεως — Αρχή της ασφάλειας δικαίου — Δεν συντρέχει παραβίαση
(Άρθρο 108 § 2 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 41 § 1 και 52 § 3· κανονισμός 659/1999 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 6)
1. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 83)
2. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 87, 114)
3. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 121, 124)
4. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 230)
5. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 234, 273, 277)
6. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 235)
7. Στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, η πώληση από μέτοχο σε τρίτον των μετοχών μιας εταιρίας που έχει λάβει παράνομη ενίσχυση δεν ασκεί καμιά επιρροή στην υποχρέωση ανακτήσεως. Αν η επιχείρηση στην οποία χορηγήθηκαν παράνομες κρατικές ενισχύσεις διατηρεί τη νομική της προσωπικότητα και εξακολουθεί να ασκεί, για δικό της λογαριασμό, τις επιδοτούμενες από τις κρατικές ενισχύσεις δραστηριότητες, κανονικά η επιχείρηση αυτή διατηρεί το συνδεόμενο με τις εν λόγω ενισχύσεις ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και, ως εκ τούτου, αυτή οφείλει να επιστρέψει ποσό ίσο προς αυτό των ενισχύσεων. Επομένως, δεν μπορεί να ζητηθεί από τον αγοραστή να επιστρέψει τις ενισχύσεις αυτές.
(βλ. σκέψη 267)
8. Από την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών επιχειρήσεων προκύπτει ότι τα κεφάλαια που τίθενται από το κράτος αμέσως ή εμμέσως στη διάθεση μιας επιχειρήσεως, υπό συνθήκες οι οποίες αντιστοιχούν στους συνήθεις όρους της αγοράς δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως κρατικές ενισχύσεις. Η σχετική εκτίμηση πραγματοποιείται κατ’ αρχήν, για τις δημόσιες επιχειρήσεις, με την εφαρμογή του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή.
Συγκεκριμένα, η δυνατότητα εφαρμογής του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή εξαρτάται, εν τέλει, από το αν το συγκεκριμένο κράτος μέλος χορηγεί οικονομικό πλεονέκτημα σε επιχείρηση που του ανήκει, με την ιδιότητά του ως μετόχου και όχι με την ιδιότητά του ως φορέα δημόσιας εξουσίας. Πράγματι, οι κρατικές παρεμβάσεις που σκοπούν στην τήρηση των υποχρεώσεων του Δημοσίου στο πλαίσιο της δημόσιας εξουσίας δεν μπορούν να συγκριθούν με τις παρεμβάσεις ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία αγοράς. Ειδικότερα, ενδέχεται να είναι κρίσιμα συναφώς η φύση και το αντικείμενο του εν λόγω μέτρου, το πλαίσιο στο οποίο αυτό εντάσσεται, καθώς και ο επιδιωκόμενος με αυτό σκοπός και οι κανόνες οι οποίοι το διέπουν.
(βλ. σκέψεις 291, 292)
9. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 325, 332)
10. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 331)
11. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 343)
12. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 348, 349, 353, 357)
13. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 350)
14. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 361, 362)
15. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψη 370)
16. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 392, 393)
17. Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.
(βλ. σκέψεις 395-397, 411, 415, 416)