Wydanie tymczasowe

WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
UNII EUROPEJSKIEJ
(trzecia izba)

z dnia 12 maja 2016 r.

Sprawa F‑50/15

FS

przeciwko

Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu (EKES)

Służba publiczna – Personel tymczasowy – Artykuł 2 lit. c) WZIP – Członek personelu tymczasowego zatrudniony do pełnienia obowiązków kierownika wydziału „przy grupie Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego” – Artykuł 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego – Przeniesienie o stopień wyżej z mocą wsteczną po dziewięciomiesięcznym okresie próbnym – Stosowanie w drodze analogii do personelu tymczasowego nieprzewidziane ratione temporis we WZIP – Okres próbny sui generis wynikający z postanowień umownych w przypadku nieprzewidzianym we WZIP – Przedłużenie umownego okresu próbnego – Uznanie wyników pracy przy pełnieniu obowiązków kierownika wydziału za niewystarczające pod względem jakościowym – Przeniesienie na stanowisko niebędące stanowiskiem kierowniczym – Przyznanie przeniesienia o stopień wyżej określone w art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego

Przedmiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której FS żąda w istocie, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji przewodniczącego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) z dnia 25 maja 2014 r., w której nie zatwierdził on nominacji FS na stanowisko kierownika wydziału, oraz decyzji z tego samego dnia, zawartej w projekcie aneksu do umowy o pracę FS na stanowisku kierownika wydziału, w drodze której EKES przeniósł ją na niebędące stanowiskiem kierowniczym stanowisko administratora w grupie zaszeregowania AD 12, oraz zasądzenia od EKES odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną szkodę majątkową i krzywdę.

Orzeczenie:      Stwierdza się nieważność decyzji przewodniczącego Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 maja 2014 r., uzupełnionej w drodze aneksu nr 2 do umowy zatrudnienia FS, w której organ upoważniony do zawierania umów Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego nie zatwierdził nominacji FS na stanowisko kierownika wydziału i przeniósł ją z dniem 9 kwietnia 2014 r. na stanowisko niebędące stanowiskiem kierowniczym. Od Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zasądza się zadośćuczynienie na rzecz FS w kwocie 2000 EUR tytułem doznanej przez nią krzywdy. W pozostałym zakresie żądanie odszkodowawcze zostaje oddalone. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny pokrywa własne koszty i zostaje obciążony kosztami poniesionymi przez FS.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Personel tymczasowy – Zatrudnienie – Okres próbny – Kandydat wewnętrzny, który został już zatwierdzony na stanowisku członka personelu tymczasowego – Zatrudnienie na nowym stanowisku, wiążące się z zaszeregowaniem do wyższej grupy – Wymóg odbycia nowego okresu próbnego – Dopuszczalność

(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 14)

2.      Urzędnicy – Personel tymczasowy – Przeniesienie o stopień wyżej – Urzędnik zajmujący stanowisko kierownicze – Dodatek kierowniczy – Stosowanie w drodze analogii art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego do personelu tymczasowego przed dniem 1 stycznia 2014 r. – Wyłączenie – Umowne uzgodnienie przez strony stosowania tego przepisu w drodze analogii – Konsekwencje braku zadowalającego wykonywania obowiązków – Przeniesienie na stanowisko niebędące stanowiskiem kierowniczym – Uznanie administracyjne – Granice

(regulamin pracowniczy, art. 7 ust. 1, art. 44 ust. 2; warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 10 ust. 1)

3.      Urzędnicy – Personel tymczasowy – Zatrudnienie – Stanowisko kierownicze – Okres próbny – Warunki przebiegu – Zmiana tych warunków w trakcie okresu próbnego – Obowiązek uwzględnienia tej zmiany przez oceniającego

(regulamin pracowniczy, art. 44 akapit drugi; warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 14)

4.      Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z oceny – Sporządzenie – Twierdzenia o stosowaniu mobbingu – Niezgodność z prawem sprawozdania z oceny – Konieczność istnienia związku pomiędzy mobbingiem a negatywnymi ocenami zawartymi w sprawozdaniu – Ciężar dowodu

(regulamin pracowniczy, art. 12a, 43)

1.      Organ upoważniony do zawierania umów ma prawo wymagać od członka personelu tymczasowego, gdy zaczyna on pełnić obowiązki kierownika wydziału, odbycia okresu próbnego w rozumieniu art. 14 warunków zatrudnienia innych pracowników z 2004 r., mimo że dany członek personelu tymczasowego odbył już sześciomiesięczny okres próbny, gdy po raz pierwszy podjął służbę w danej instytucji jako administrator zaszeregowany w niższej grupie niż ta przysługująca na rozpatrywanym stanowisku.

W tym względzie organ upoważniony do zawierania umów słusznie może uznać, że objęcie stanowiska kierownika wydziału oznacza przerwanie ścieżki kariery członka personelu tymczasowego, zważywszy na przydzielone mu nowe obowiązki i przysługującą na nowym stanowisku wyższą grupę zaszeregowania.

(zob. pkt 79, 80)

Odesłanie

Sąd do spraw Służby Publicznej, wyrok z dnia 16 lipca 2015 r., Murariu/ EIOPA, F‑116/14, EU:F:2015:89, pkt 132

2.      Warunki zatrudnienia innych pracowników z 2004 r. nie zawierały żadnych przepisów przewidujących stosowanie w drodze analogii art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego z 2004 r., dzięki któremu instytucje Unii mogły umożliwić personelowi tymczasowemu skorzystanie z przeniesienia o stopień wyżej, o którym mowa w tym artykule, wyłącznie w odniesieniu do urzędników.

Takie zastosowanie w drodze analogii do personelu tymczasowego możliwe jest z punktu widzenia regulaminu pracowniczego dopiero od wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. nowego art. 20 ust. 4 warunków zatrudnienia innych pracowników z 2014 r., który – zgodnie z treścią art. 2 lit. 13) rozporządzenia nr 1023/2013, które samo weszło w życie w dniu 1 listopada 2013 r. – zastąpił art. 20 ust. 4 WZIP z 2004 r.

Choć strony umówiły się, że będą w drodze analogii stosować art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego z 2004 r., przewidując w umowie odbycie okresu próbnego i wypłatę zainteresowanemu premii umownej, jeżeli zadowalająco wypełni on swe obowiązki kierownicze, art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego z 2004 r. nie stanowi, że w konsekwencji braku zadowalającego wykonywania tych obowiązków zainteresowanego należy przenieść na stanowisko niebędące stanowiskiem kierowniczym.

W tym względzie rozpatrywana umowa zatrudnienia i aneksy do niej objęte są, na podstawie art. 10 ust. 1 warunków zatrudnienia innych pracowników z 2004 r., zakresem stosowania art. 7 ust. 1 regulaminu pracowniczego z 2004 r.

Chociaż regulamin pracowniczy z 2004 r., a w szczególności jego art. 7, nie przewiduje wyraźnie możliwości „przeniesienia z urzędu” urzędnika, instytucjom przysługuje szeroki zakres uznania odnośnie do organizacji swoich służb w zależności od zadań, jakie zostały im powierzone, oraz – do celów tej organizacji – w obsadzaniu stanowisk personelem pozostającym w ich dyspozycji, pod warunkiem jednakże, że odbywa się to, po pierwsze, w interesie służby, a po drugie, z poszanowaniem równoważności stanowisk. Z tego wynika, że w praktyce decyzje o przeniesieniu z urzędu, podobnie jak decyzje o przeniesieniu urzędników, podlegają – odnośnie do ochrony praw i uzasadnionych interesów urzędników lub pracowników, których decyzje te dotyczą – normom art. 7 ust. 1 regulaminu pracowniczego.

(zob. pkt 84, 85, 90, 92, 93)

Odesłanie

Sąd Pierwszej Instancji, wyrok z dnia 11 lipca 1996 r., Aubineau/Komisja, T‑102/95, EU:T:1996:104, pkt 27

Sąd do spraw Służby Publicznej, wyroki: z dnia 25 stycznia 2007 r., de Albuquerque/Komisja, F‑55/06, EU:F:2007:15, pkt 55; z dnia 19 czerwca 2014 r., BN/Parlament, F‑157/12, EU:F:2014:164, pkt 45, 46; z dnia 10 września 2014 r., Tzikas/AFE, F‑120/13, EU:F:2014:197, pkt 91

3.      Ratio legis okresu próbnego z art. 44 akapit drugi regulaminu pracowniczego z 2004 r. jest zbliżone do tego uzasadniającego wymóg okresu próbnego wobec personelu tymczasowego na podstawie art. 14 warunków zatrudnienia innych pracowników z 2004 r.

Organ upoważniony do zawierania umów powinien umożliwić członkowi personelu tymczasowego odbywającemu okres próbny taki jak ten, o którym mowa w art. 14 warunków zatrudnienia innych pracowników z 2004 r., odbycie go w normalnych warunkach. Tym samym, nawet jeśli celem tego okresu próbnego jest umożliwienie oceny umiejętności i zachowania członka personelu tymczasowego w wypełnianiu nowych obowiązków, ewentualnie kierowniczych, przez co okres ten nie może być zrównany z okresem szkolenia, to jednak konieczne jest, aby organ upoważniony do zawierania umów pozwolił zainteresowanemu wykazać się kwalifikacjami zawodowymi dzięki korzystaniu z odpowiednich wytycznych i porad uwzględniających charakter pełnionych obowiązków, jak również ewentualnych ostrzeżeń ustnych lub pisemnych, pozwalających na dostosowanie się i poprawę jakości pracy zgodnie z wymogami służby.

W tym kontekście nie można lekceważyć uprzedniego doświadczenia członka personelu tymczasowego odbywającego nowy okres próbny. O ile bowiem doświadczenie to nie może jako takie podważać użyteczności okresu próbnego, o tyle może jednak decydować o tym, w jakim stopniu należy sprawować nad zainteresowanym kierownictwo, aby nowy okres próbny spełnił swój cel.

Ponadto jedynie w przypadku, gdy istnieją wewnętrzne przepisy instytucji określające zasady ustalania celów dla urzędnika na początku okresu oceny, naruszenie tych przepisów ma istotny charakter i uzasadnia poddanie krytyce spornej oceny ze względu na to, że opis stanowiska nie określał w wystarczający sposób celów.

Wreszcie, członek personelu tymczasowego na okresie próbnym powinien mieć właściwe warunki materialne w celu realizacji powierzonych mu zadań, a jeśli administracja postanowi zmienić warunki przebiegu jego okresu próbnego ze względów niezależnych od pracownika, oceniający powinien brać to pod uwagę do celów ustalenia, w jakim stopniu pracownik ten osiągnął swe cele, oraz do dokonania następnie oceny jego wyników pracy.

(zob. pkt 97–100, 103)

Odesłanie

Sąd do spraw Służby Publicznej, wyroki: z dnia 12 czerwca 2013 r., Bogusz/Frontex, F‑5/12, EU:F:2013:75, pkt 56, 57; z dnia 26 marca 2014 r., CP/Parlament, F‑8/13, EU:F:2014:44, pkt 57, 58 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 15 października 2014 r., De Bruin/Parlament, F‑15/14, EU:F:2014:236, pkt 44; z dnia 6 listopada 2014 r., DH/Parlament, F‑4/14, EU:F:2014:241, pkt 55, 56; z dnia 11 grudnia 2014 r., CZ/ESMA, F‑80/13, EU:F:2014:266, pkt 67, 68

4.      Wykazanie, że wobec urzędnika lub pracownika stosowany był mobbing, nie oznacza, że jakiekolwiek niekorzystne dla tej osoby decyzje wydane w czasie, gdy osoba ta była obiektem czynów spełniających znamiona mobbingu, musiały być niezgodne z prawem. Skarżący musi jeszcze wykazać wpływ, jaki czyny tego rodzaju – o ile zostaną potwierdzone – miały na zaskarżony akt. Skarżący powinien więc dostarczyć dowodów na to, że ocena jakości jego pracy w charakterze kierownika wydziału zawarta na arkuszu oceny stanowi przejaw mobbingu wobec niego.

(zob. pkt 109, 110)

Odesłanie

Sąd do spraw Służby Publicznej, wyroki: z dnia 24 lutego 2010 r., Menghi/ENISA, F‑2/09, EU:F:2010:12, pkt 69; z dnia 9 marca 2010 r., N/Parlament, F‑26/09, EU:F:2010:17, pkt 86; z dnia 19 czerwca 2013 r., CF/EASA, F‑40/12, EU:F:2013:85, pkt 79; z dnia 10 lipca 2014 r., CW/Parlament, F‑48/13, EU:F:2014:186, pkt 129; z dnia 26 marca 2015 r., CW/Parlament, F‑41/14, EU:F:2015:24, pkt 89, 90