Language of document : ECLI:EU:T:2014:829

Υπόθεση T‑445/12

Koscher + Würtz GmbH

κατά

Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ)

«Κοινοτικό σήμα — Διαδικασία ανακοπής — Επέκταση της προστασίας διεθνούς καταχωρίσεως στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα — Εικονιστικό σήμα KW SURGICAL INSTRUMENTS — Προγενέστερο εθνικό λεκτικό σήμα Ka We — Σχετικός λόγος απαραδέκτου — Κίνδυνος συγχύσεως — Άρθρο 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού (ΕΚ) 207/2009 — Διαδικασία προσφυγής — Έκταση της εξετάσεως στην οποία οφείλει να προβεί το τμήμα προσφυγών — Απόδειξη της ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος — Δικόγραφο ενώπιον του τμήματος ανακοπών — Απόρριψη αιτήσεως καταχωρίσεως χωρίς προηγούμενη εξέταση της προϋποθέσεως της ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος — Πλάνη περί το δίκαιο — Εξουσία μεταρρυθμίσεως»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα)
της 26ης Σεπτεμβρίου 2014

1.      Κοινοτικό σήμα — Διαδικασία προσφυγής — Προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης — Δυνατότητα του Γενικού Δικαστηρίου να μεταρρυθμίσει την προσβαλλόμενη απόφαση — Όρια — Λόγοι ακυρώσεως σχετικοί με τα ζητήματα που εκτιμήθηκαν από το τμήμα προσφυγών με την προσβαλλόμενη απόφαση — Συνέπειες της απορρίψεως των λόγων αυτών

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 65 § 3)

2.      Κοινοτικό σήμα — Διαδικασία προσφυγής — Προσφυγή η οποία ασκήθηκε κατά της πρωτοβάθμιας αποφάσεως μιας διοικητικής μονάδας του ΓΕΕΑ και παραπέμφθηκε ενώπιον του τμήματος προσφυγών — Λειτουργική συνέχεια μεταξύ των δύο αυτών οργάνων — Εξέταση της προσφυγής από το τμήμα προσφυγών — Περιεχόμενο

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 64 § 1)

3.      Κοινοτικό σήμα — Παρατηρήσεις τρίτων και ανακοπή — Εξέταση της ανακοπής — Απόδειξη της χρήσεως του προγενέστερου σήματος — Ζήτημα που πρέπει να κρίνεται, εφόσον τεθεί από τον αιτούντα την καταχώριση του σήματος, πριν από την απόφαση επί της ανακοπής

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 42 § 2)

4.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως — Κριτήρια

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

5.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Εικονιστικό σήμα KW SURGICAL INSTRUMENTS και λεκτικό σήμα Ka We

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

6.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Ομοιότητα των οικείων προϊόντων ή υπηρεσιών — Κριτήρια εκτιμήσεως

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

7.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Ομοιότητα των οικείων σημάτων — Κριτήρια εκτιμήσεως — Σύνθετο σήμα

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

8.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Ομοιότητα των οικείων σημάτων — Δυνατότητα οπτικής ομοιότητας μεταξύ ενός εικονιστικού και ενός λεκτικού σήματος

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

9.      Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Ασθενής διακριτικός χαρακτήρας του προγενέστερου σήματος — Συνέπειες

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

10.    Κοινοτικό σήμα — Ορισμός και κτήση του κοινοτικού σήματος — Σχετικοί λόγοι απαραδέκτου — Ανακοπή από τον δικαιούχο προγενέστερου πανομοιότυπου ή παρόμοιου σήματος που έχει καταχωρισθεί για πανομοιότυπα ή παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες — Κίνδυνος συγχύσεως με το προγενέστερο σήμα — Στάθμιση των στοιχείων ομοιότητας ή των διαφορών μεταξύ των σημείων — Συνεκτίμηση και άλλων περιστάσεων εκτός από την πράξη αγοράς των επίμαχων προϊόντων ή υπηρεσιών από το ενδιαφερόμενο κοινό

(Κανονισμός 207/2009 του Συμβουλίου, άρθρο 8 § 1, στοιχείο β΄)

1.      Η εξουσία μεταρρυθμίσεως, που αναγνωρίζεται στο Γενικό Δικαστήριο βάσει του άρθρου 65, παράγραφος 3, του κανονισμού 207/2009, για το κοινοτικό σήμα, δεν σημαίνει ότι αυτό έχει την εξουσία να αποφαίνεται επί ζητήματος ως προς το οποίο δεν έχει ακόμη λάβει θέση το τμήμα προσφυγών. Η άσκηση της εξουσίας μεταρρυθμίσεως πρέπει επομένως, καταρχήν, να περιορίζεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το Γενικό Δικαστήριο, έχοντας ελέγξει την κρίση του τμήματος προσφυγών, είναι σε θέση να προσδιορίσει βάσει αποδειχθέντων πραγματικών και νομικών στοιχείων την απόφαση που έπρεπε να είχε λάβει το τμήμα προσφυγών.

Συναφώς, ένας λόγος ακυρώσεως που αφορά πλάνη περί το δίκαιο στην οποία υπέπεσε το τμήμα προσφυγών ως προς το άρθρο 42, παράγραφος 2, του κανονισμού 207/2009, δεχόμενο την ανακοπή χωρίς να εξετάσει αν είχε γίνει ουσιαστική χρήση του προγενέστερου σήματος, μπορεί να οδηγήσει μόνο σε ακύρωση της προσβαλλομένης αποφάσεως και σε παραπομπή της υποθέσεως ενώπιον του τμήματος προσφυγών. Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο δεν μπορεί να προβεί σε κρίση επί της ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος, εφόσον το τμήμα προσφυγών δεν έχει λάβει θέση επ’ αυτού.

Αντιθέτως, ένας δεύτερος λόγος ακυρώσεως, ο οποίος αφορά την έλλειψη κινδύνου συγχύσεως, μπορεί, εάν γίνει δεκτός ως βάσιμος, να παράσχει στην προσφεύγουσα τη δυνατότητα να επιτύχει μια συνολική κρίση επί της διαφοράς. Κατά συνέπεια, εναπόκειται στο Γενικό Δικαστήριο να εξετάσει τον λόγο αυτόν.

Μολονότι από την εξέταση του Γενικού Δικαστηρίου προκύπτει ότι ο δεύτερος λόγος ακυρώσεως και τα αιτήματα της προσφεύγουσας περί μεταρρυθμίσεως πρέπει να απορριφθούν, στο Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) εναπόκειται, αφού εξετάσει το ζήτημα του αν έγινε ουσιαστική χρήση του προγενέστερου σήματος, να αποφανθεί εκ νέου, ενδεχομένως, επί του κινδύνου συγχύσεως μεταξύ των δύο αντιπαρατιθέμενων σημάτων. Συνεπώς, σ’ αυτό εναπόκειται να συναγάγει τις συνέπειες, στη σύγκριση των δύο αυτών σημάτων, τυχόν ελλείψεως ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος για ορισμένα από τα προϊόντα που καλύπτει το εν λόγω σήμα.

(βλ. σκέψεις 19, 39-41, 82, 83)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 28, 29)

3.      Με την κατάθεση της αιτήσεως με την οποία ζητείται να αποδείξει ο ανακόπτων την ουσιαστική χρήση του προγενεστέρου σήματος μεταφέρεται σ’ αυτόν το βάρος αποδείξεως της ουσιαστικής χρήσεως του σήματός του, άλλως απορρίπτεται η ανακοπή του. Συνεπώς, η ουσιαστική χρήση του προγενεστέρου σήματος συνιστά ζήτημα το οποίο, εφόσον τεθεί από τον αιτούντα την καταχώριση του σήματος, πρέπει, καταρχήν, να κριθεί πριν εκδοθεί απόφαση επί της ίδιας της ανακοπής. Επομένως, η αίτηση αποδείξεως της ουσιαστικής χρήσεως του προγενεστέρου σήματος προσθέτει στη διαδικασία ανακοπής ένα ειδικό και προκριματικό ζήτημα και, υπό την έννοια αυτή, μεταβάλλει το περιεχόμενό της.

Ως εκ τούτου, το τμήμα προσφυγών, απορρίπτοντας την επέκταση της προστασίας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα της διεθνούς καταχωρίσεως χωρίς να εξετάσει προηγουμένως το ζήτημα της ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος, μολονότι η προσφεύγουσα υπέβαλε αίτηση ενώπιον του τμήματος ανακοπών σχετικά με την απόδειξη της ουσιαστικής χρήσεως του προγενέστερου σήματος, υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο.

(βλ. σκέψεις 30, 34)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 43, 44, 49, 67)

5.      Όσον αφορά τους Γερμανούς επαγγελματίες με ειδίκευση στον ιατρικό τομέα, το επίπεδο προσοχής των οποίων είναι ιδιαίτερα υψηλό, υφίσταται κίνδυνος συγχύσεως, κατά την έννοια του άρθρου 8, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 207/2009 για το κοινοτικό σήμα, μεταξύ του εικονιστικού σημείου KW SURGICAL INSTRUMENTS, του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση ως κοινοτικού σήματος για «Συσκευές και εργαλεία χειρουργικά, ιατρικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά, τεχνητά μέλη, μάτια και δόντια· ορθοπεδικά είδη· χειρουργικό υλικό» της κλάσεως 10, κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας, και του λεκτικού σήματος Ka We, το οποίο είχε καταχωριστεί προγενέστερα στη Γερμανία για «Ιατρικά όργανα και συσκευές, ακουστικά βοηθήματα, επίδεσμοι, τεχνητά όργανα (εκτός από προϊόντα από καουτσούκ ή που έχουν σχέση με καουτσούκ)» της ίδιας κλάσεως του εν λόγω Διακανονισμού.

Συγκεκριμένα, μολονότι είναι αληθές ότι οι λέξεις «surgical» και «instruments» καθώς και τα εικονιστικά στοιχεία που αποτελούνται από ένα ημικύκλιο και από την απεικόνιση ενός χειρουργικού εργαλείου υπάρχουν μόνο στο σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση, οι διαφορές αυτές δεν αρκούν για να αποκλείσουν το ενδεχόμενο ο ενδιαφερόμενος καταναλωτής να σχηματίσει την εντύπωση ότι τα εν λόγω σήματα, θεωρούμενα στο σύνολό τους, εμφανίζουν μικρή ομοιότητα από οπτικής απόψεως και είναι πανομοιότυπα ή σε μεγάλο βαθμό παρόμοια από φωνητικής απόψεως. Η ύπαρξη, μόνο στο σήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση, του λεκτικού στοιχείου «surgical instruments» δεν μπορεί, εν πάση περιπτώσει, να εξουδετερώσει τις οπτικές και φωνητικές ομοιότητες μεταξύ των σημείων των δύο αντιπαρατιθέμενων σημάτων. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι δεν αποδείχθηκε ότι τα προϊόντα που καλύπτουν τα δύο αντιπαρατιθέμενα σήματα είναι πανομοιότυπα, ο βαθμός ομοιότητας, ο οποίος κατ’ ελάχιστο υφίσταται μεταξύ τους όταν ληφθεί υπόψη το σύνολο των προϊόντων που καλύπτει το προγενέστερο σήμα, αρκεί για να διαπιστωθεί η ύπαρξη κινδύνου συγχύσεως.

(βλ. σκέψεις 45, 71-74)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 46)

7.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 50)

8.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 51)

9.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 69)

10.    Το γεγονός ότι τα επίμαχα προϊόντα, τα οποία απευθύνονται σε επαγγελματικό κοινό, μόνον κατ’ εξαίρεση διατίθενται, εμπορεύονται ή προωθούνται τηλεφωνικώς, δεν μπορεί να αποκλείσει κάθε πιθανότητα κινδύνου συγχύσεως μεταξύ δύο σημείων πανομοιότυπων ή σε μεγάλο βαθμό παρόμοιων από φωνητικής απόψεως, διότι η χρήση του σημείου, από φωνητικής απόψεως, δεν περιορίζεται στις περιπτώσεις στις οποίες τα επίμαχα προϊόντα διατίθενται στο εμπόριο, αλλά μπορεί να αφορά και άλλες περιπτώσεις στις οποίες οι εν λόγω επαγγελματίες αναφέρονται προφορικά στα προϊόντα αυτά, επί παραδείγματι, κατά τη χρήση τους ή σε συζητήσεις σχετικά με τη χρήση τους και σχετικά, ιδίως, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των εν λόγω προϊόντων.

Συναφώς, μολονότι δεν μπορεί να απαιτηθεί από την αρχή που κλήθηκε να εκτιμήσει την ύπαρξη κινδύνου συγχύσεως να καθορίζει, για κάθε κατηγορία προϊόντων, ένα μέσο βαθμό προσοχής του καταναλωτή με βάση τον βαθμό προσοχής που ο καταναλωτής αυτός μπορεί να επιδείξει σε διαφορετικές καταστάσεις και να λαμβάνει υπόψη τον χαμηλότερο βαθμό προσοχής τον οποίο μπορεί να επιδείξει το κοινό ενώπιον ενός προϊόντος και ενός σήματος, ωστόσο δεν αποκλείεται ότι για την εκτίμηση του κινδύνου συγχύσεως μπορούν να ληφθούν υπόψη και άλλες περιστάσεις εκτός από την πράξη αγοράς.

(βλ. σκέψεις 79-81)