Arrest van het Gerecht (Tweede kamer) van 9 december 2014 –
Feralpi/Commissie

(Zaak T‑70/10)

„Mededinging – Mededingingsregelingen – Markt van betonstaal in staven of rollen – Beschikking houdende vaststelling, op grond van verordening (EG) nr. 1/2003, van een inbreuk op artikel 65 KS na expiratie van het EGKS-Verdrag – Vaststelling van de prijzen en betalingstermijnen – Beperking of beheersing van de productie of de afzet – Schending van wezenlijke vormvoorschriften – Onbevoegdheid – Rechtsgrondslag – Schending van de rechten van verdediging – Beginsel van behoorlijk bestuur, evenredigheidsbeginsel en beginsel van equality of arms – Toerekeningscriteria – Afbakening van de markt – Schending van artikel 65 KS – Geldboeten –Verjaring – Zwaarte – Duur”

1.                     Handelingen van de instellingen – Vermoeden van geldigheid – Niet-bestaande handeling – Begrip (Art. 249 EG) (cf. punten 50‑53)

2.                     Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels waarvan zonder de bijlagen kennisgeving is gedaan – Context die de betrokkene bekend is, zodat hij de strekking van de hem betreffende maatregel kan begrijpen – Geen niet-nakoming van de motiveringsplicht (Art. 15 KS en 36 KS) (cf. punten 56‑61, 82)

3.                     Commissie – Collegialiteitsbeginsel – Draagwijdte – Beschikking tot toepassing van de mededingingsregels waarvan zonder de bijlagen kennisgeving is gedaan – Schending van het collegialiteitsbeginsel – Geen – Elementen die rechtens genoegzaam zijn uiteengezet in het corpus van de beschikking (Art. 219 EG) (cf. punten 84‑86)

4.                     Handelingen van de instellingen – Keuze van de rechtsgrondslag – Regelgeving van de Unie – Vereisten van duidelijkheid en voorzienbaarheid – Expliciete vermelding van de rechtsgrondslag – Beschikking van de Commissie waarbij na afloop van het EGKS-Verdrag een inbreuk op artikel 65 KS wordt vastgesteld en de betrokken onderneming wordt bestraft – Rechtsgrondslag gevormd door de artikelen 7, lid 1, en 23, lid 2, van verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 7, lid 1, en 23, lid 2) (cf. punten 94‑99)

5.                     Mededingingsregelingen – Mededingingsregelingen die ratione materiae en ratione temporis aan rechtsstelsel van EGKS-Verdrag zijn onderworpen – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Voortzetting van het stelsel van vrije mededinging onder het EG-Verdrag – Handhaving van toezicht door de Commissie op grond verordening nr. 1/2003 (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 100‑115)

6.                     Handelingen van de instellingen – Toepassing ratione temporis – Procedureregels – Regels van materieel recht – Onderscheid – Aflopen van het EGKS-Verdrag – Beschikking tot vaststelling van de mededingingsregels die na afloop daarvan is gegeven en feiten van daarvóór betreft – Rechtszekerheidsbeginsel, vertrouwensbeginsel en beginsel van legaliteit van de straffen – Rechtssituaties die zijn verworven voor het aflopen van het EGKS-Verdrag – Onderworpenheid aan de rechtsregeling van het EGKS-Verdrag (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 49, lid 1) (cf. punten 117, 118, 120‑122)

7.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van de rechten van de verdediging – Draagwijdte van het beginsel – Nietigverklaring van een eerste beschikking van de Commissie tot vaststelling van een inbreuk – Vaststelling van een nieuwe beschikking op een andere rechtsgrondslag en op basis van vroegere voorbereidende handelingen – Toelaatbaarheid – Verplichting om een nieuwe mededeling van punten van bezwaar op te stellen – Geen (Art. 65 KS) (cf. punten 133‑142, 147, 148)

8.                     Mededinging – Administratieve procedure – Eerbiediging van de rechten van de verdediging – Toegang tot het dossier – Omvang – Weigering van mededeling van een belastend stuk – Gevolgen voor de op de betrokken onderneming rustende bewijslast (Art. 65, lid 1, KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 27, lid 2) (cf. punt 144)

9.                     Mededinging – Administratieve procedure – Verplichtingen van de Commissie – Inachtneming van een redelijke termijn – Beoordelingscriteria – Schending – Voorwaarde – Afbreuk aan de rechten van verdediging – Gevolgen die kunnen bestaan in een verlaging van de geldboete (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 41; verordening nr. 1/2003 van de Raad) (cf. punten 152‑155)

10.                     Mededinging – Administratieve procedure – Rechten van de verdediging –Mededeling van punten van bezwaar waarin melding wordt gemaakt van een niet-bijgevoegd document – Geen schending van de rechten van verdediging in geval van toegang tot dat document vóór het verstrijken van de gestelde antwoordtermijn (cf. punten 168, 169)

11.                     Mededinging – Onderneming – Begrip – Economische eenheid – Toerekening van inbreuken – Rechtspersoon die de onderneming exploiteerde ten tijde van de inbreuk – Toerekening aan een eenheid die in de economische activiteit op de betrokken markt de rechtsopvolgster is van de eenheid die de inbreuk heeft gemaakt – Geen invloed (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 177‑179)

12.                     Mededingingsregelingen – Onderling afgestemde feitelijke gedragingen – Begrip – Coördinatie en samenwerking in strijd met de verplichting van elke onderneming om het marktgedrag zelfstandig te bepalen – Uitwisseling van informatie onder concurrenten – Vermoeden van gebruik van de informatie om het marktgedrag te bepalen (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 201‑204, 269)

13.                     Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij een inbreuk wordt vastgesteld – Bewijs van de inbreuk en van de duur daarvan ten laste van de Commissie – Vermoeden van onschuld – Bundel aanwijzingen – Vereiste mate van bewijskracht van de door de Commissie in aanmerking genomen bewijselementen – Bewijslast van de ondernemingen die het bestaan van de inbreuk betwisten (Art. 65, lid 1, KS; Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, art. 48, lid 1; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 2) (cf. punten 206‑215, 239)

14.                     Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Tegenstrijdigheid in de motivering – Voorwaarden – Gevolgen (Art. 296 VWEU) (cf. punt 220)

15.                     Mededingingsregelingen – Verbod – Inbreuken – Overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen, die één enkele inbreuk vormen – Aansprakelijkheid voor de gedragingen van andere ondernemingen in het kader van dezelfde inbreuk – Toelaatbaarheid – Criteria – Inaanmerkingneming bij de beoordeling van de zwaarte van de inbreuk (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 225, 226, 301‑306)

16.                     Mededinging – Geldboeten – Beoordeling op basis van het individuele gedrag van de onderneming – Invloed van het ontbreken van een sanctie jegens een andere marktdeelnemer – Geen (cf. punten 227, 293)

17.                     EGKS – Prijzen – Prijslijsten – Publicatieplicht – Verenigbaarheid met het verbod van mededingingsregelingen (Art. 60 KS en 65, lid 1, KS) (cf. punten 243, 297)

18.                     Mededinging – Administratieve procedure – Beschikking van de Commissie waarbij een inbreuk wordt vastgesteld – Wijze van bewijslevering – Bewijsstukken – Beoordeling van de bewijskracht van een document – Criteria – Geen paraaf en geen handtekening – Geen invloed (Art. 65 KS) (cf. punt 250)

19.                     Mededingingsregelingen – Deelneming aan vergaderingen die ertoe strekken de mededinging te verstoren – Omstandigheid die, bij gebreke van distantiëring van de genomen beslissingen, de conclusie wettigt dat sprake is van deelneming aan de daaruit voortvloeiende mededingingsregeling – Publiekelijke distantiëring – Restrictieve uitlegging (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punten 254, 285)

20.                     Mededingingsregelingen – Overeenkomsten tussen ondernemingen – Aantasting van de mededinging in de zin van artikel 65 KS – Beoordelingscriteria – Mededingingsbeperkend doel – Vaststelling toereikend (Art. 65, lid 1, KS) (cf. punt 317)

21.                     Mededinging – Geldboeten – Richtsnoeren voor de berekening van geldboeten – Berekeningsmethode die enige speelruimte laat – Beoordelingsvrijheid van de Commissie – Rechterlijke toetsing – Volledige rechtsmacht (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punten 1 A en 1 B) (cf. punten 331, 342‑344)

22.                     Mededinging – Geldboeten – Richtsnoeren voor berekening van geldboeten – Rechtskarakter – Indicatieve gedragsregel waarbij de Commissie zelf haar beoordelingsbevoegdheid beperkt – Verplichting tot eerbiediging van het gelijkheids-, vertrouwens- en rechtszekerheidsbeginsel – (Mededeling 98/C 9/03 van de Commissie) (cf. punten 334‑336)

23.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Indeling van de betrokken ondernemingen in categorieën met een specifiek uitgangsbedrag – Toelaatbaarheid – Voorwaarden – Eerbiediging van het gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel – Criteria (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 360‑365, 367, 368)

24.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar – Doorslaggevende rol van het criterium betreffende de aard van de inbreuk – Criterium betreffende de omvang van de markt van de betrokken producten niet zelfstandig – Kwalificatie van een inbreuk als zeer zwaar hoewel beperkt tot het grondgebied van een enkele lidstaat –– Toelaatbaarheid (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2; mededeling 98/C 9/03 van de Commissie, punt 1 A) (cf. punten 372, 380, 392‑294)

25.                     Mededinging – Geldboeten – Rechtskader – Vaststelling – Vroegere beschikkingspraktijk van de Commissie – Indicatieve waarde (Art. 65 KS; verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punt 376)

26.                     Mededinging – Geldboeten – Bedrag – Vaststelling – Criteria – Zwaarte van de inbreuk – Vaststelling van prijzen – Verplichting van de Commissie om bij de beoordeling van de weerslag van de inbreuk uit te gaan van de mededinging zoals die zonder de inbreuk zou hebben bestaan (Verordening nr. 1/2003 van de Raad, art. 23, lid 2) (cf. punten 381, 382)

Voorwerp

Verzoek tot nietigverklaring van beschikking C (2009) 7492 definitief van de Commissie van 30 september 2009 betreffende een procedure op grond van artikel 65 KS (zaak COMP/37.956 – Betonstaal, nieuwe beschikking), zoals gewijzigd bij besluit C (2009) 9912 definitief van de Commissie van 8 december 2009, waarbij de Commissie verzoekster een geldboete van 10,25 miljoen EUR heeft opgelegd wegens schending van artikel 65, lid 1, KS

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Feralpi Holding SpA wordt verwezen in de kosten.