Language of document : ECLI:EU:T:2015:605





Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα)
της 9ης Σεπτεμβρίου 2015 – Philips κατά Επιτροπής

(Υπόθεση T‑92/13)

«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Παγκόσμια αγορά καθοδικών σωλήνων για τηλεοράσεις και οθόνες ηλεκτρονικών υπολογιστών – Απόφαση διαπιστώνουσα παράβαση του άρθρου 101 ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ – Συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές σε θέματα τιμών, κατανομής των αγορών, ικανοτήτων και παραγωγής – Ενιαία και διαρκής παράβαση – Καταλογισμός στη μητρική εταιρία της παραβάσεως που διέπραξε η κοινή επιχείρηση – Ίση μεταχείριση – Μέθοδος υπολογισμού του ποσού του προστίμου – Συνυπολογισμός της αξίας των πωλήσεων των καθοδικών σωλήνων μέσω μεταποιημένων προϊόντων – Συνυπολογισμός της μέσης αξίας των πωλήσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της παραβάσεως – Συνυπολογισμός του συνολικού κύκλου εργασιών του ομίλου – Αναλογικότητα – Διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας»

1.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Καταλογισμός – Μητρική εταιρία και θυγατρικές – Οικονομική ενότητα – Καταλογισμός της αντίθετης προς τους κανόνες του ανταγωνισμού συμπεριφοράς μιας κοινής επιχείρησης σε μία από τις μητρικές της εταιρίες – Προϋποθέσεις – Καθοριστική επιρροή που ασκείται στη συμπεριφορά της κοινής επιχείρησης – Βάρος αποδείξεως – Καθοριστική επιρροή δυνάμενη να συναχθεί από δέσμη ενδείξεων σε σχέση με τους οικονομικούς, οργανωτικούς και νομικούς δεσμούς μεταξύ της κοινής επιχείρησης και των μητρικών εταιριών (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2) (βλ. σκέψεις 34-43, 56, 57, 67, 69, 75, 79, 80, 85)

2.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας – Περιεχόμενο της αρχής – Παραβίαση – Προϋποθέσεις – Δυνατότητα της οικείας επιχείρησης να διασφαλίσει καλύτερα την άμυνά της εάν δεν είχε διαπραχθεί η διαδικαστική πλημμέλεια – Γενικό καθήκον σύνεσης που υπέχει κάθε επιχείρηση – Απαιτείται να διασφαλίζεται η καλή συντήρηση των απαραίτητων αποδείξεων για την περίπτωση δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 1) (βλ. σκέψεις 91-93, 97)

3.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Αρχή της χρηστής διοικήσεως –Υποχρέωση επιμέλειας και αμεροληψίας (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 94, 95, 236, 237)

4.                     Πράξεις των οργάνων – Αιτιολογία – Υποχρέωση αιτιολογήσεως – Περιεχόμενο – Απόφαση εφαρμογής των κανόνων ανταγωνισμού – Απόφαση αφορώσα πολλούς αποδέκτες – Υποχρέωση επαρκούς αιτιολογήσεως όσον αφορά την οντότητα που υφίσταται τις συνέπειες της παραβάσεως (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 296 ΣΛΕΕ (βλ. σκέψεις 102-104)

5.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Εκτίμηση σε συνάρτηση με την ατομική συμπεριφορά της επιχειρήσεως – Επίπτωση της μη επιβολής κυρώσεως σε άλλον επιχειρηματία – Δεν υφίσταται – Τήρηση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως η οποία πρέπει να συμβιβάζεται με την τήρηση της αρχής της νομιμότητας (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 110-112, 231-233)

6.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Παραγραφή στον τομέα των προστίμων – Έναρξη – Ενιαία και διαρκής παράβαση (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 25) (βλ. σκέψεις 125-129)

7.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Παύση των παραβάσεων – Εξουσία της Επιτροπής – Διατασσόμενα έναντι των επιχειρήσεων μέτρα (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 12/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 7 § 1) (βλ. σκέψεις 132, 133)

8.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Προστασία της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης – Ασφάλεια δικαίου – Διαδικασία στον τομέα του ανταγωνισμού – Δυνατότητα εφαρμογής – Περιεχόμενο – Μεταβολή μιας υφιστάμενης καταστάσεως εμπίπτουσας στην εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Μη παραβίαση των εν λόγω αρχών (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 §§ 2 και 3) (βλ. σκέψεις 135, 139)

9.                     Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αρχές – Μη αναδρομικότητα των ποινικών διατάξεων – Πεδίο εφαρμογής – Πρόστιμα επιβαλλόμενα λόγω παραβάσεως των κανόνων του ανταγωνισμού – Εμπίπτουν – Περιεχόμενο – Τροποποίηση των εφαρμοσθεισών διατάξεων η οποία μπορούσε ευλόγως να προβλεφθεί κατά τον χρόνο διαπράξεως των οικείων παραβάσεων – Μη παραβίαση της αρχής της μη αναδρομικότητας (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 49) (βλ. σκέψεις 136-138)

10.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Κατά τόπον πεδίο εφαρμογής – Σύμπραξη μεταξύ επιχειρήσεων εγκατεστημένων εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου η οποία όμως εφαρμόζεται και παράγει αποτελέσματα εντός της εσωτερικής αγοράς – Πώληση εντός της Ένωσης του προϊόντος της συμπράξεως – Αρμοδιότητα της Επιτροπής να εφαρμόζει τους κανόνες ανταγωνισμού της Ένωσης – Παραδεκτή από απόψεως δημοσίου διεθνούς δικαίου – Παρέμβαση θυγατρικών εταιριών, πρακτόρων ή υποκαταστημάτων εγκατεστημένων εκτός της Ένωσης – Δεν ασκεί επιρροή (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· Συμφωνία ΕΟΧ, άρθρο 53) (βλ. σκέψεις 149-152)

11.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Κατά τόπον πεδίο εφαρμογής – Εφαρμογή της συμπράξεως στο εσωτερικό της Ένωσης – Κάθετα ολοκληρωμένη επιχείρηση που διαθέτει μονάδες παραγωγής ευρισκόμενες εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου – Ενσωμάτωση των προϊόντων της συμπράξεως σε προϊόντα που ολοκληρώνονται από τις εν λόγω μονάδες παραγωγής – Πώληση των εν λόγω τελικών προϊόντων εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου εκ μέρους της ολοκληρωμένης επιχείρησης – Περιλαμβάνεται (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· Συμφωνία ΕΟΧ, άρθρο 53) (βλ. σκέψη 153)

12.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Καθορισμός του βασικού ποσού – Πραγματοποιηθείσες πωλήσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παράβαση – Ενσωμάτωση των προϊόντων της συμπράξεως σε προϊόντα τα οποία ολοκληρώθηκαν από μονάδες παραγωγής που έχουν ενσωματωθεί κάθετα στη διωκόμενη επιχείρηση – Πώληση των τελικών προϊόντων εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου εκ μέρους της διωκόμενης επιχείρησης – Λαμβάνεται υπόψη η αξία πωλήσεως των τελικών προϊόντων μέχρι του ύψους και μόνον της αξίας που αντιστοιχεί στην αξία των προϊόντων της συμπράξεως – Επιτρέπεται (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής, σκέψη 13) (βλ. σκέψεις 156, 167-178)

13.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Καθορισμός του βασικού ποσού – Καθορισμός της αξίας των πωλήσεων – Μέθοδος υπολογισμού καθοριζόμενη από τις κατευθυντήριες γραμμές – Υποχρέωση της Επιτροπής να εφαρμόζει τις κατευθυντήριες γραμμές τηρουμένης της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως – Η Επιτροπή διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια σε σχέση με τη μέθοδο υπολογισμού των προστίμων (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής) (βλ. σκέψεις 182-186)

14.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Καθορισμός του βασικού ποσού – Προσδιορισμός της αξίας των πωλήσεων – Έτος αναφοράς – Τελευταίο πλήρες έτος της παραβάσεως – Εξαιρετικός χαρακτήρας αυτής – Συνεκτίμηση της ετήσιας μέσης αξίας των πωλήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της παραβάσεως – Επιτρέπεται (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 23 §§ 2 και 3· ανακοίνωση 2006/C 210/02 της Επιτροπής σκέψη, 13) (βλ. σκέψεις 190-198)

15.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Προσαρμογή του βασικού ποσού – Μέγιστο ύψος – Υπολογισμός – Κύκλος εργασιών που λαμβάνεται υπόψη – Σωρευτικός κύκλος εργασιών τον οποίο πραγματοποιεί το σύνολο των εταιριών που απαρτίζουν την οικονομική οντότητα η οποία ενεργεί ως επιχείρηση (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 214-221)

16.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας – Πρόσβαση στον φάκελο – Περιεχόμενο – Άρνηση κοινοποιήσεως εγγράφου – Συνέπειες – Απαραίτητη η διάκριση μεταξύ εγγράφων με επιβαρυντικά στοιχεία και εγγράφων με ελαφρυντικά στοιχεία, ως προς το βάρος αποδείξεως (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 27 § 2· κανονισμός 773/2004 της Επιτροπής, άρθρο 15) (βλ. σκέψεις 240‑250)

17.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Υποχρεώσεις της Επιτροπής – Τήρηση εύλογης προθεσμίας – Κριτήρια εκτιμήσεως – Παράβαση – Δεν συντρέχει (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 41 και 47) (βλ. σκέψεις 256-263, 268)

18.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Περιθώριο εκτιμήσεως της Επιτροπής – Όρια – Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας – Περιεχόμενο – Καθορισμός του προστίμου κατ’ αναλογία προς τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για να εκτιμηθεί η σοβαρότητα της παραβάσεως (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 271, 272)

Αντικείμενο

Αίτημα μερικής ακυρώσεως της αποφάσεως C(2012) 8839 τελικό της Επιτροπής, της 5ης Δεκεμβρίου 2012, σχετικά με διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 101 ΣΛΕΕ και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ (υπόθεση COMP/39.437 – Σωλήνες για οθόνες τηλεοράσεων και ηλεκτρονικών υπολογιστών), και, επικουρικώς, αίτημα άρσεως ή μειώσεως του προστίμου που επιβλήθηκε στην προσφεύγουσα.

Διατακτικό

Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:

1)

Απορρίπτει την προσφυγή.

2)

Καταδικάζει την Koninklijke Philips Electronics NV στα δικαστικά έξοδα.