Προσφυγή-αγωγή της 24ης Μαΐου 2013 – Ευαγγέλου κατά Επιτροπής και ΕΚΤ

(Υπόθεση T-292/13)

Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική

Διάδικοι

Προσφεύγοντες-ενάγοντες: Χρήστος Ευαγγέλου (Δερύνεια, Κύπρος) και Υβόννη Ευαγγέλου (Δερύνεια) (εκπρόσωποι: Κ. Πασχαλίδης, solicitor και Α. Πασχαλίδης, δικηγόρος)

Καθών-εναγόμενες: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Αιτήματα των προσφευγόντων-εναγόντων

Οι προσφεύγοντες-ενάγοντες ζητούν από το Γενικό Δικαστήριο:

να επιδικάσει αποζημίωση ύψους 1.552.110,64 ευρώ για τον λόγο ότι οι όροι που περιέχονται στις παραγράφους 1.23 έως 1.27 του Μνημονίου Κατανόησης (Memorandum of Understanding), της 26ης Απριλίου 2013, μεταξύ της Κύπρου και των καθών-εναγομένων επιβάλλουν υποχρεώσεις, οι οποίες συνιστούν κατάφωρη παράβαση υπέρτερου κανόνα δικαίου για την προστασία του ατόμου και συγκεκριμένα του άρθρου 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: Χάρτης) και του άρθρου 1 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (στο εξής: ΕΣΔΑ),

να κρίνει τους σχετικούς όρους άκυρους και να διατάξει την επείγουσα αναθεώρηση των μέσων χρηματοδοτικής συνδρομής των άρθρων 14 έως 18 της Συνθήκης για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (στο εξής: Συνθήκη για τον ΕΜΣ) βάσει του άρθρου 19, υπό το πρίσμα της αποφάσεως του Γενικού Δικαστηρίου, με σκοπό την τροποποίηση και συμμόρφωσή τους με την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου και

εάν δεν γίνει δεκτό το κύριο αίτημα περί καταβολής αποζημιώσεως λόγω του ότι οι σχετικοί όροι πρέπει να ακυρωθούν, να επιδικάσει αποζημίωση λόγω παραβάσεως του άρθρου 263 ΣΛΕΕ.

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

Προς στήριξη της προσφυγής- αγωγής, οι προσφεύγοντες-ενάγοντες προβάλλουν πέντε λόγους.

Πρώτος λόγος: οι σχετικοί όροι του Μνημονίου Κατανόησης επιβάλλουν υποχρεώσεις οι οποίες συνιστούν «κατάφωρη παράβαση υπέρτερου κανόνα δικαίου για την προστασία του ατόμου» ¹ για τους εξής λόγους:

ο εν λόγω κανόνας δικαίου είναι υπέρτερος διότι περιέχεται στον Χάρτη και στην ΕΣΔΑ,

βάσει των άρθρων 51, παράγραφος 1, του Χάρτη, και 6, παράγραφος 2, ΣΕΕ, οι καθών-εναγόμενες οφείλουν να σέβονται και να τηρούν τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνουν ο Χάρτης και η ΕΣΔΑ και

οι τραπεζικές καταθέσεις είναι περιουσιακά στοιχεία κατά την έννοια του εν λόγω άρθρου 17 του Χάρτη και του άρθρου 1 του πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ (στο εξής: Πρωτόκολλο).

2.    Δεύτερος λόγος: οι κατωτέρω παραβάσεις, από κοινού εξεταζόμενες, είναι τόσο σημαντικές ώστε να συνιστούν κατάφωρη παράβαση υπέρτερου κανόνα δικαίου για τους εξής λόγους:

όταν οι προσφεύγοντες-ενάγοντες στερήθηκαν τις τραπεζικές καταθέσεις τους, δεν υπήρχαν εν ισχύ στο κεκτημένο της Ένωσης (acquis) «προϋποθέσεις που προβλέπονται στον νόμο» με αντικείμενο τη στέρηση των τραπεζικών καταθέσεων, κατά παράβαση του Χάρτη και του Πρωτοκόλλου,

οι προσφεύγοντες-ενάγοντες στερήθηκαν τις καταθέσεις τους χωρίς «δίκαιη και έγκαιρη αποζημίωση», κατά παράβαση του άρθρου 17 του Χάρτη και του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου,

η στέρηση των καταθέσεων είναι prima facie παράνομη, εκτός εάν «[τ]ηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας […] είναι αναγκαί[α] και ανταποκρίν[εται] πραγματικά σε στόχους γενικού ενδιαφέροντος που αναγνωρίζει η Ένωση ή στην ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων.» ² ,

το συντρέχον δημόσιο συμφέρον για να αποτραπεί ο πανικός και η επιδρομή στις τράπεζες, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, δεν ελήφθη υπόψη κατά την εκτίμηση του δημοσίου συμφέροντος βάσει του άρθρου 17 του Χάρτη και του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου,

ο επιδιωκόμενος σκοπός δεν ήταν να ζημιωθεί ή να τιμωρηθεί η Κύπρος, αλλά να ωφεληθούν η Κύπρος και η ευρωζώνη διά της παροχής στήριξης σταθερότητας, με την επακόλουθη ελάφρυνση και όχι αποσταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθώς και οικονομικής βιωσιμότητας και

η παρέμβαση δεν ήταν ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό διότι, βάσει του άρθρου 3 της Συνθήκης για τον ΕΜΣ του 2012, πραγματικός σκοπός της ήταν «η κινητοποίηση της χρηματοδότησης και η παροχή στήριξης σταθερότητας, υπό αυστηρούς όρους […] προς όφελος των μελών του ΕΜΣ που αντιμετωπίζουν ή απειλούνται από σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης, εφόσον είναι απαραίτητη για τη διαφύλαξη της χρηματοοικονομικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της και των κρατών μελών της», χωρίς να παραλύσει την οικονομία της.

3.    Τρίτος λόγος: η στέρηση των καταθέσεων των προσφευγόντων-εναγόντων δεν ήταν αναγκαία ούτε ανάλογη.

4.    Τέταρτος λόγος: οι προσφεύγοντες-ενάγοντες στερήθηκαν τις τραπεζικές καταθέσεις τους εξαιτίας της παρεμβάσεως των καθών-εναγομένων διότι, χωρίς την ανωτέρω κατάφωρη παράβαση, οι τραπεζικές καταθέσεις των προσφευγόντων-εναγόντων θα προστατεύονταν στο πλαίσιο των δικαιωμάτων τους βάσει του Χάρτη και του Πρωτοκόλλου, με αποτέλεσμα η ζημία των προσφευγόντων-εναγόντων να είναι επαρκώς άμεση και προβλέψιμη.

5.    Πέμπτος λόγος: εάν τα ανωτέρω επιχειρήματα είναι βάσιμα, οι σχετικοί όροι πρέπει να κριθούν άκυροι, ανεξαρτήτως του ότι απευθύνονται στην Κύπρο, διότι αφορούν άμεσα και ατομικώς τους προσφεύγοντες-ενάγοντες, για τον λόγο ότι οι σχετικοί όροι και ο τρόπος εφαρμογής τους παραβαίνουν τη Συνθήκη και/ ή τους σχετικούς με την εφαρμογή της κανόνες δικαίου και/ ή συνιστούν κατάχρηση εξουσίας, εφόσον γίνει δεκτό ότι το γεγονός ότι οι προσφεύγοντες-ενάγοντες στερήθηκαν τις τραπεζικές καταθέσεις τους θίγει το κράτος δικαίου κατά παράβαση του άρθρου 6, παράγραφος 1, της ΣΕΕ.

____________

¹ Βλ. απόφαση της 2ας Δεκεμβρίου 1971, 5/71, Zuckerfabrik Schoeppenstedt κατά Συμβουλίου (Συλλογή τόμος 1969-1971, σ. 1025).

² Άρθρο 52, παράγραφος 1, του Χάρτη.