Sprawa C‑63/15

Mehrdad Ghezelbash

przeciwko

Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Den Haag)

Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 – Określanie państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl wniesionego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego – Artykuł 12 – Wydanie dokumentów pobytu lub wiz – Artykuł 27 – Środek prawny – Zakres kontroli sądowej

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 7 czerwca 2016 r.

Kontrole graniczne, azyl i imigracja – Polityka azylowa – Kryteria i mechanizmy ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej – Rozporządzenie nr 604/2013 – Skarga na przyjętą wobec osoby ubiegającej się o azyl, decyzję w sprawie przekazania do innego państwa – Możliwość powołania się na błędne zastosowanie kryterium dotyczącego wydania wizy

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 604/2013, motyw 19, art. 12, art. 21 ust. 1, 3, art. 22, art. 27 ust. 1)

Artykuł 27 ust. 1 rozporządzenia nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca rozpatrywany w świetle motywu 19 tego rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, że osoba ubiegająca się o azyl może powołać w ramach skargi na podjętą wobec niej decyzję o przekazaniu błędne zastosowanie kryterium odpowiedzialności ustanowionego w rozdziale III owego rozporządzenia, w szczególności kryterium dotyczącego wydania wizy, ustanowionego w art. 12 owego rozporządzenia.

Z brzmienia art. 27 ust. 1 owego rozporządzenia wynika bowiem, że środek zaskarżenia przewidziany w tym przepisie musi być skuteczny, i że dotyczy on kwestii zarówno faktycznych, jak i prawnych. Ponadto owo brzmienie nie wskazuje żadnego ograniczenia argumentów, które mogą być powołane przez osobę ubiegającą się o azyl w ramach tego środka zaskarżenia. To samo dotyczy brzmienia art. 4 ust. 1 lit. d) tego rozporządzenia dotyczącego informacji, która powinna zostać przekazana wnioskodawcy przez właściwe władze w przedmiocie możliwości zakwestionowania decyzji o przekazaniu. Charakter podstawowy – dla celów stosowania rozporządzenia nr 604/2013 – postępowania w sprawie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego wyznaczonego na podstawie kryteriów ustanowionych w rozdziale III tego rozporządzenia jest również potwierdzony poprzez fakt, że art. 21 ust. 1 tego rozporządzenia przewiduje możliwość, by państwo członkowskie, w którym został złożony wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, zwróciło się do innego państwa członkowskiego o przejęcie osoby ubiegającej się o azyl jedynie wówczas, gdy pierwsze państwo członkowskie uważa, że to inne państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku. Ponadto w zastosowaniu art. 21 ust. 3 owego rozporządzenia wniosek o przejęcie powinien zawierać wskazówki umożliwiające organom państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, sprawdzenie, czy jest ono odpowiedzialne na podstawie kryteriów ustanowionych w owym rozporządzeniu. Podobnie, z art. 22 rozporządzenia nr 604/2013 wynika, że odpowiedź na tego rodzaju wniosek powinna opierać się na badaniu dowodów oraz poszlak umożliwiających zastosowanie kryteriów ustanowionych w rozdziale III tego rozporządzenia. W tych okolicznościach odesłanie zawarte w motywie 19 rozporządzenia nr 604/2013 do badania stosowania tego rozporządzenia w ramach środka zaskarżenia na decyzję o przekazaniu przewidzianą w art. 27 ust. 1 tego rozporządzenia należy rozumieć w ten sposób, że ma ono na celu w szczególności kontrolę prawidłowego stosowania kryteriów określania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrywanie wniosków ustanowionych w rozdziale III owego rozporządzenia włącznie z kryterium odpowiedzialności wskazanym w art. 12 tego rozporządzenia. Wniosek ten jest potwierdzony poprzez ogólny rozwój systemu określania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrywanie wniosku o azyl wniesionego w jednym z państw członkowskich w związku z przyjęciem rozporządzenia nr 604/2013 oraz w związku z celami wskazanymi w tym rozporządzeniu. Prawodawca Unii w ramach rozporządzenia nr 604/2013 nie ograniczył się do ustanawiania reguł organizacyjnych regulujących wyłącznie stosunki pomiędzy państwami członkowskimi celem ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego, lecz zdecydował o włączeniu do tego postępowania osób ubiegających się o azyl zobowiązując państwa członkowskie do poinformowania ich o kryteriach odpowiedzialności i do udzielenia im możliwości przedstawienia informacji umożliwiających prawidłowe zastosowanie tych kryteriów, a także zapewniając im prawo do skutecznego środka zaskarżenia na ewentualną decyzję o przekazaniu podjętą w toku tego postępowania.

Należy wreszcie w tym względzie wskazać, że brak jest możliwości, by ewentualne stwierdzenie błędu w ramach tego rodzaju badania podważało zasadę wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi, na której opiera się wspólny europejski system azylowy, gdyż stwierdzenie to oznacza jedynie, że państwo członkowskie, do którego wnioskodawca ma zostać przekazany nie jest państwem członkowskim odpowiedzialnym w rozumieniu kryteriów ustanowionych w rozdziale III rozporządzenia nr 604/2013.

(por. pkt 36, 43–45, 51, 55, 61; sentencja)