WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (piąta izba)
z dnia 16 listopada 2006 r.(*)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie słownego wspólnotowego znaku towarowego Lyco‑A – Dopuszczalność odwołania do izby odwoławczej – Koszty postępowania – Podział
W sprawie T‑32/04
Lichtwer Pharma AG, z siedzibą w Berlinie (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów H. Kunza‑Hallsteina i R. Kunza‑Hallsteina,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez J. Weberndörfera, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM było:
Laboratoire L. Lafon SA, z siedzibą w Maisons‑Alfort (Francja),
mającej za przedmiot stwierdzenie nieważności decyzji Czwartej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 13 listopada 2003 r. (sprawa R 1007/2002‑4) w części orzekającej o podziale kosztów poniesionych w związku z postępowaniem w sprawie sprzeciwu i postępowaniem odwoławczym,
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI
WSPÓLNOT EUROPEJSKICH (piąta izba),
w składzie: M. Vilaras, prezes, F. Dehousse i D. Šváby, sędziowie,
sekretarz: C. Kristensen, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 29 stycznia 2004 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez OHIM w sekretariacie Sądu w dniu 8 czerwca 2004 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 lutego 2006 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 23 czerwca 1999 r. skarżąca złożyła w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, str. 1), z późn. zm. (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 40/94”). Znakiem, o którego rejestrację wniesiono, jest słowne oznaczenie Lyco‑A dla towarów należących do klas 5, 29 i 30 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., zrewidowanego i zmienionego.
2 Działając na podstawie art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94, Queisser Pharma GmbH & Co. wniosła wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego sprzeciw opierający się na istnieniu wcześniejszego znaku towarowego LYCO PROTECT. Decyzją nr 3111/2002 z dnia 30 października 2002 r. Wydział Sprzeciwów odrzucił sprzeciw Queisser Pharma z uwagi na brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. Od decyzji tej nie wniesiono odwołania.
3 Działając na podstawie art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94, Laboratoire L. Lafon SA wniosło wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego sprzeciw opierający się na istnieniu wcześniejszego znaku towarowego LYOC. Decyzją nr 3108/2002 z dnia 30 października 2002 r. Wydział Sprzeciwów odrzucił sprzeciw Laboratoire L. Lafon z uwagi na brak prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd.
4 Działając na podstawie art. 42 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94, Medicom Pharma AG wniosła wobec rejestracji zgłoszonego znaku towarowego sprzeciw opierający się na istnieniu wcześniejszego znaku towarowego LYCO Q10. Decyzją nr 3110/2002 z dnia 31 października 2002 r. Wydział Sprzeciwów uwzględnił sprzeciw Medicom Pharma i odmówił rejestracji zgłoszonego znaku towarowego. Od decyzji tej nie wniesiono odwołania.
5 W dniu 16 grudnia 2002 r. Laboratoire L. Lafon złożyło w OHIM pismo, w którym wskazało:
„Zgodnie z art. 57, 58 i 59 [rozporządzenia nr 40/94] pragniemy poinformować Państwa, że Laboratoire L. Lafon zamierza odwołać się od [decyzji nr 3108/2002]. W konsekwencji prosimy o obciążenie naszego konta […] kwotą 800 EUR. Pisemne stanowisko przedstawiające podstawy wniesienia odwołania zostanie przedłożone przed dniem 28 lutego [2003] r.”.
6 W dniu 3 lutego 2003 r. Laboratoire L. Lafon przedłożyło pisemne stanowisko przedstawiające podstawy wniesienia odwołania.
7 W dniu 21 marca 2003 r. OHIM poinformował skarżącą i Laboratoire L. Lafon, że decyzja nr 3110/2002 z dnia 31 października 2002 r. uwzględniająca sprzeciw Medicom Pharma stała się prawomocna.
8 W dniu 10 kwietnia 2003 r. skarżąca złożyła pismo, w którym zauważyła, że odwołanie stało się bezpodstawne, natomiast w dniu 11 kwietnia 2003 r. Laboratoire L. Lafon złożyło pismo, w którym zauważyło, że postępowanie zostało zakończone.
9 Decyzją z dnia 13 listopada 2003 r. (sprawa R 1007/2002‑4) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Czwarta Izba Odwoławcza stwierdziła, że postępowanie odwoławcze stało się bezprzedmiotowe ze względu na ostateczną odmowę rejestracji znaku towarowego zgłoszonego przez skarżącą. W decyzji tej Izba Odwoławcza obciążyła ponadto skarżącą opłatami i kosztami postępowania odwoławczego. W motywie dziewiątym zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza w następujący sposób uzasadniła orzeczenie o kosztach:
„Ponieważ zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego Lyco‑A zostało odrzucone ex tunc, to mimo że mamy tutaj do czynienia z odrębnym postępowaniem, strona pozwana jest stroną przegrywającą w tym postępowaniu. W konsekwencji pokrywa ona opłaty i koszty poniesione w związku z postępowaniem w sprawie sprzeciwu oraz postępowaniem odwoławczym”.
Żądania stron
10 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności pkt 2 sentencji zaskarżonej decyzji,
– obciążenie strony pozwanej kosztami postępowania.
11 OHIM wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi,
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
12 Na poparcie skargi skarżąca podnosi zasadniczo trzy zarzuty nieważności. W pierwszym zarzucie skarżąca powołuje się na naruszenie przepisów zasady 48 ust. 1 lit. c) i zasady 49 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2868/95 z dnia 13 grudnia 1995 r. wykonującego rozporządzenie nr 40/94 (Dz.U. L 303, str. 1), z późn. zm. (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2868/95”) oraz zasady równego traktowania, gdyż Izba Odwoławcza była zobowiązana stwierdzić niedopuszczalność odwołania od decyzji Wydziału Sprzeciwów. Drugi zarzut dotyczy naruszenia art. 81 ust. 4 rozporządzenia nr 40/94 i zasady słuszności, ponieważ Izba Odwoławcza w nieprawidłowy sposób skorzystała z przysługującego jej swobodnego uznania w zakresie podziału kosztów postępowania. Wreszcie w trzecim zarzucie skarżąca stwierdza, że OHIM winien był – zgodnie z zasadami 21 i 51 rozporządzenia nr 2868/95 – zwrócić stronom połowę opłaty za sprzeciw oraz całość opłaty za odwołanie. Sąd uważa, że na wstępie należy rozpatrzyć drugi zarzut.
Argumenty stron
13 Skarżąca uważa, że uzasadnienie zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym skarżąca przegrała sprawę również w spornym postępowaniu i z tego powodu winna pokryć poniesione w związku z nim koszty, jest błędne.
14 Skarżąca utrzymuje po pierwsze, że Izba Odwoławcza dokonała błędnej wykładni art. 81 ust. 4 rozporządzenia nr 40/94. W tym zakresie stwierdza ona, że wykładnia tego przepisu dokonana w świetle prawa niemieckiego, która służyła jako przykład w przypadku odpowiadających mu przepisów rozporządzenia, wskazuje, że Izba Odwoławcza winna była rozważyć, jakie byłoby prawdopodobne rozstrzygnięcie w postępowaniu w sprawie sprzeciwu między skarżącą a Laboratoire L. Lafon. Uważa ona ponadto, że fakt uwzględnienia sprzeciwu nie może powodować odmowy rejestracji znaku towarowego ex tunc, a jedynie ex nunc. W przeciwnym wypadku w razie uwzględnienia sprzeciwu OHIM byłby zobowiązany zwrócić wszystkie opłaty za sprzeciw wniesione w innych zawisłych wciąż postępowaniach, ponieważ zgłoszenie byłoby postrzegane jako nigdy niewniesione. Skarżąca powołuje się w tym względzie na zasadę 19 ust. 3 rozporządzenia nr 2868/95. Skarżąca twierdzi wreszcie, że zasada 21 rozporządzenia nr 2868/95 wskazuje, iż obciążenie strony przegrywającej wszystkimi kosztami związanymi z wszystkimi zawisłymi postępowaniami w sprawie sprzeciwu nie było zamiarem prawodawcy.
15 Skarżąca twierdzi po drugie, że przedstawione przez Izbę Odwoławczą uzasadnienie nie zawiera podstaw odstąpienia od zasady słuszności. Zdaniem skarżącej zasada słuszności wymaga podziału kosztów na dwie części, w przypadku gdy – tak jak w niniejszym przypadku – jeden ze sprzeciwów wobec rejestracji tego samego zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego prowadzi do odrzucenia tego zgłoszenia. Z wytycznych dotyczących postępowania przed OHIM wynika zdaniem skarżącej, że obciążenie całością kosztów stanowi zasadę wyłącznie w przypadku zakończenia postępowania przez jedną ze stron. Przypomina ona, że na stronie 130 projektu wytycznych dotyczących postępowania w sprawie sprzeciwu wskazano następująco:
„W przypadku braku wydania orzeczenia rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zależy od uznania Wydziału Sprzeciwów (art. 81 ust. 4 [rozporządzenia nr 40/94]). Urząd nie może określać, która ze stron jest stroną »wygrywającą lub przegrywającą«, a w konsekwencji zgodnie z zasadą słuszności każda ze stron ponosi własne koszty”.
16 OHIM wnosi o oddalenie tego zarzutu.
Ocena Sądu
17 Zgodnie z art. 81 ust. 4 rozporządzenia nr 40/94 „[w] przypadku gdy postępowanie nie prowadzi do wydania orzeczenia, koszty ponosi […] izba odwoławcza [w przypadku umorzenia postępowania rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów zależy od uznania izby odwoławczej]”.
18 Z brzmienia tego przepisu wynika, że izbie odwoławczej przysługuje szeroki zakres swobodnego uznania w odniesieniu do podziału kosztów w decyzji o umorzeniu postępowania [zob. podobnie postanowienie Sądu z dnia 12 lipca 2005 r. w sprawie T‑163/04 Schäfer przeciwko OHIM – KoKa (Mike’s MEALS ON WHEELS), niepublikowane w Zbiorze, pkt 55]. W takich okolicznościach sąd wspólnotowy nie może zastąpić oceny dokonanej przez izbę odwoławczą własną oceną. Do niego należy niemniej zbadanie, czy w świetle rozważań, które mogły stanowić podstawę dokonanej przez nią oceny, izba odwoławcza nie przekroczyła granic przysługującego jej swobodnego uznania i nie skorzystała z tego uprawnienia w sposób oczywiście błędny.
19 Należy przypomnieć, że w zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła na wstępie, iż postępowanie odwoławcze stało się bezprzedmiotowe z uwagi na ostateczną odmowę rejestracji znaku towarowego zgłoszonego przez skarżącą, a następnie nakazała jej – na podstawie art. 81 ust. 4 rozporządzenia nr 40/94 – pokryć opłaty i koszty poniesione w związku z postępowaniem w sprawie sprzeciwu oraz postępowaniem odwoławczym.
20 W tym względzie Izba Odwoławcza uzasadniła swą decyzję, stwierdzając, że „[p]onieważ zgłoszenie wspólnotowego znaku towarowego […] zostało odrzucone ex tunc, to mimo że mamy tutaj do czynienia z odrębnym postępowaniem, [skarżąca] jest stroną przegrywającą w tym postępowaniu”.
21 Przede wszystkim bezsporne jest, że postępowanie w sprawie sprzeciwu, które doprowadziło do odmowy rejestracji znaku towarowego zgłoszonego przez skarżącą, i postępowanie między nią a Laboratoire L. Lafon, które było w tym przypadku rozstrzygane przez Izbę Odwoławczą, dotyczyły odmiennych stanów faktycznych. Wynika z tego, że ocena prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w każdym z tych postępowań zakłada rozpatrzenie wszystkich okoliczności stanu faktycznego i prawnego wskazanych w każdym z tych przypadków przez strony.
22 A zatem okoliczność uwzględnienia jednego sprzeciwu, nawet jeśli pozbawia równolegle toczące się postępowania przedmiotu, w żaden sposób nie pozwala na stwierdzenie, która ze stron w tych równolegle toczących się postępowaniach jest stroną przegrywającą. W istocie wskazanie strony przegrywającej dane postępowanie musi opierać się na przedmiocie oraz ramach faktycznych i prawnych tego postępowania, tak jak zostały one zdefiniowane w żądaniach stron.
23 Ponadto niezależnie od skutków decyzji odrzucającej zgłoszenie znaku towarowego, obciążenie zgłaszającego znak towarowy, którego rejestracja została odmówiona, kosztami poniesionymi we wszystkich ewentualnie równolegle toczących się postępowaniach nie może wynikać automatycznie – jak to założono w zaskarżonej decyzji – z decyzji uwzględniającej jeden ze sprzeciwów wniesionych wobec tego zgłoszenia.
24 W świetle tych rozważań Sąd uznaje, że skarżąca słusznie wskazała, iż przedstawione przez Izbę Odwoławczą uzasadnienie dotknięte jest oczywistym błędem w zakresie, w jakim stwierdzono, iż z uwagi na odmowę rejestracji znaku towarowego w innym postępowaniu w sprawie sprzeciwu skarżącą należy uznać za stronę przegrywającą postępowanie toczące się między nią a Laboratoire L. Lafon i z tego powodu winna ona pokryć opłaty i koszty poniesione w związku z postępowaniem w sprawie sprzeciwu oraz postępowaniem odwoławczym. Dokonując takiej oceny, Izba Odwoławcza przekroczyła zakres swobodnego uznania przysługujący jej na mocy art. 81 ust. 4 rozporządzenia nr 40/94.
25 W konsekwencji należy stwierdzić nieważność pkt 2 sentencji zaskarżonej decyzji, bez potrzeby badania pozostałych zarzutów podniesionych przez skarżącą.
W przedmiocie kosztów
26 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu Sądu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ OHIM przegrał sprawę, należy – zgodnie z żądaniem skarżącej – obciążyć go kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (piąta izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność pkt 2 sentencji decyzji Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) z dnia 13 listopada 2003 r. (sprawa R 1007/2002‑4).
2) OHIM zostaje obciążony kosztami postępowania.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 16 listopada 2006 r.