Sprawa T-3/12

Heinrich Kreyenberg

przeciwko

Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM)

Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny wspólnotowy znak towarowy MEMBER OF €e euro experts – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Godła Unii i symbole obszarów jej działalności – Symbol euro – Artykuł 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia (WE) nr 207/2009

Streszczenie – wyrok Sądu (trzecia izba) z dnia 10 lipca 2013 r.

1.      Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji – Znaki towarowe, których rejestracji należy odmówić na podstawie konwencji paryskiej – Ochrona godeł państwowych i symboli organizacji międzynarodowych – Naśladowanie z heraldycznego punktu widzenia – Przesłanka ochrony symboli organizacji międzynarodowych

[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 7 ust. 1 lit. h)]

2.      Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji – Znaki towarowe zawierające odznaki, godła lub herby inne niż określone w art. 6 ter konwencji paryskiej – Przesłanki przyznania ochrony

[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 7 ust. 1 lit. h), i)]

3.      Wspólnotowy znak towarowy – Definicja i uzyskanie wspólnotowego znaku towarowego – Bezwzględne podstawy odmowy rejestracji – Znaki towarowe zawierające odznaki, godła lub herby, inne niż określone w art. 6 ter konwencji paryskiej – Zakres ochrony – Symbol euro

[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 7 ust. 1 lit. h), i)]

4.      Wspólnotowy znak towarowy – Zrzeczenie się, wygaśnięcie i unieważnienie – Rejestracja z naruszeniem art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 – Graficzny znak towarowy MEMBER OF €e euro experts

[rozporządzenie Rady nr 207/2009, art. 7 ust. 1 lit. i)]

1.      Artykuł 7 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego w związku z art. 6 ter konwencji paryskiej, do którego przepis ten odsyła, chroni dwie kategorie godeł.

Po pierwsze, przepis ten zakazuje rejestracji godeł państwowych nie tylko jako samych znaków towarowych, ale także jako części tych znaków, niezależnie od tego, czy godła te zostały powielone w sposób dosłowny, czy też stanowią przedmiot naśladownictwa z heraldycznego punktu widzenia. Aby ustalić, czy znak towarowy zawiera naśladownictwo godła z heraldycznego punktu widzenia, należy zapoznać się z heraldycznym opisem tego godła. Jednakże nie każda różnica między wspomnianym znakiem a godłem zauważona przez specjalistę z zakresu heraldyki zostanie dostrzeżona przez przeciętnego konsumenta, który pomimo różnic na poziomie niektórych szczegółów heraldycznych może uznać dany znak za imitację określonego godła.

Po drugie, art. 7 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 207/2009 zakazuje rejestracji znaku towarowego zawierającego powielenie lub naśladownictwo z heraldycznego punktu widzenia godła międzynarodowej organizacji rządowej, o ile zostało ono przekazane do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej za pośrednictwem Biura Międzynarodowego Światowej Organizacji Własności Intelektualnej. Powyższy zakaz znajduje jednak zastosowanie wyłącznie w przypadku określonym w art. 6 ter ust. 1 lit. c) konwencji paryskiej, czyli gdy dany znak towarowy rozpatrywany jako całość wywołuje w przekonaniu odbiorców wrażenie istnienia związku między jego właścicielem lub użytkownikiem a daną organizacją międzyrządową albo gdy rzeczony znak wprowadza odbiorców w błąd co do istnienia takiego związku.

(por. pkt 28–31)

2.      Artykuł 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego winien być rozumiany jako zakaz rejestracji jako znaku towarowego lub części znaku towarowego godeł innych niż te, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia, niezależnie od tego, czy owe godła zostały powielone w sposób dosłowny, czy też stanowią przedmiot naśladownictwa z heraldycznego punktu widzenia.

W pierwszej kolejności należy bowiem zauważyć, że art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 nie ogranicza wyraźnie zakresu ustanowionego w nim zakazu do znaków towarowych dosłownie powielających dane godło. Brzmienie tego przepisu pozwala na zrozumienie go w ten sposób, że zakazuje on rejestracji nie tylko znaku towarowego zawierającego dosłowne powielenie danego godła, ale także takiego, który zawiera jego naśladownictwo. W przypadku przyjęcia odmiennej wykładni skuteczność (effet utile) art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 zostałaby w istotny sposób pomniejszona: wystarczyłoby lekko zmodyfikować dane godło, nawet w sposób niedostrzegalny dla osoby niebędącej specjalistą z zakresu heraldyki, aby mogło ono zostać zarejestrowane jako znak towarowy lub jego część.

W drugiej kolejności podkreślenia wymaga, że prawodawca Unii w żaden sposób nie sprecyzował, iż na podstawie art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 można zakazać rejestracji jedynie znaku towarowego tworzonego wyłącznie przez godło. Posługując się w art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 czasownikiem „zawierać”, wskazał on, że w okolicznościach przewidzianych we wspomnianym przepisie godła inne niż te, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 207/2009, nie mogą być używane nie tylko jako znaki towarowe, lecz także jako część znaku towarowego. Powyższy pogląd jest ponadto zgodny z istotą (effet utile) wspomnianego przepisu, który ma na celu zapewnienie, tak dalece jak to możliwe, pełnej ochrony godeł, do których się odnosi.

Tego rodzaju zakaz nie jest jednak bezwarunkowy.

Godła międzynarodowych organizacji rządowych prawidłowo przekazane do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej są chronione na podstawie art. 7 ust. 1 lit. h) rozporządzenia nr 207/2009, w przypadku gdy dany znak towarowy rozpatrywany jako całość wywołuje w przekonaniu odbiorców wrażenie istnienia związku między jego właścicielem lub użytkownikiem a daną organizacją międzyrządową. Gdyby ochrona wynikająca z art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 mogła obowiązywać także w przypadkach, gdy ten ostatni warunek nie jest spełniony, byłaby ona szersza niż ochrona przyznana przez art. 7 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia godłom międzynarodowych organizacji rządowych prawidłowo przekazanym do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej.

Brak jest jednak podstaw, by przyjąć, że prawodawca Unii pragnął przyznać godłom, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009, szerszą ochronę niż tym określonym w art. 7 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia, a zatem zakres ochrony przyznanej przez art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 nie może wykraczać poza zakres ochrony wynikającej z art. 7 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia.

W rezultacie ochrona przyznana godłom, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009, powinna znajdować zastosowanie tylko w przypadku, gdy rozpatrywany jako całość znak towarowy, który zawiera takie godło, może wprowadzić odbiorców w błąd co do istnienia związku między jego właścicielem lub użytkownikiem a organizacją, do której nawiązuje dane godło.

(por. pkt 34–40)

3.      Artykuł 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego chroni godła inne niż te, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. h) tego rozporządzenia, czyli inne niż godła państwowe i godła międzynarodowych organizacji rządowych prawidłowo przekazane do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej, i to pod warunkiem że wspomniane godła są przedmiotem szczególnego interesu publicznego. Z uwagi na szerokie sformułowanie art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 należy stwierdzić, że przepis ten chroni nie tylko godła międzynarodowych organizacji rządowych, które nie zostały prawidłowo przekazane do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej, ale także symbole, które nie oznaczając wszystkich obszarów działalności danej międzynarodowej organizacji rządowej, są w sposób szczególny związane z jednym z tych obszarów działalności. Okoliczność, że dany symbol jest powiązany z jednym z obszarów działalności danej międzynarodowej organizacji rządowej, wystarczy bowiem do tego, by wykazać interes publiczny w jego ochronie.

W rezultacie należy stwierdzić, że art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009 chroni w szczególności, z zastrzeżeniem spełnienia pozostałych przesłanek przewidzianych przez ten przepis, nie tylko godła Unii Europejskiej, ale także symbole, które odwołują się wyłącznie do jednego z obszarów jej działalności.

Poza tym art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 stanowi, iż ust. 1 tego artykułu stosuje się bez względu na fakt, że podstawy odmowy rejestracji istnieją tylko w części Unii Europejskiej. Wobec tego należy uznać, że interes publiczny, do którego odnosi się art. 7 ust. 1 lit. i) tego rozporządzenia, niekoniecznie musi zostać ustalony dla całego terytorium Unii. Wystarczy, by istniał on w części Unii. W tych okolicznościach należy stwierdzić, że art. 7 ust. 1 lit. i) wspomnianego rozporządzenia chroni między innymi wszelkie symbole, które nie odwołując się do Unii jako całości, są związane z prowadzoną przez nią działalnością, i to nawet jeżeli dana działalność dotyczy jedynie niektórych państw członkowskich Unii Europejskiej.

W tym względzie art. 3 ust. 4 TUE przewiduje, że „Unia ustanawia unię gospodarczą i walutową, której walutą jest euro”. Symbol euro jest zatem niewątpliwie symbolem jednego z obszarów działalności Unii Europejskiej. W rezultacie sama okoliczność, że euro nie jest walutą niektórych państw członkowskich Unii, nie pozwala na stwierdzenie, iż symbol ten – w przypadku którego z akt sprawy nie można wywieść, czy został on prawidłowo przekazany do wiadomości państwom-stronom konwencji paryskiej – jest wyłączony z zakresu ochrony ustanowionej przez art. 7 ust. 1 lit. i) rozporządzenia nr 207/2009.

(por. pkt 44–47)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 107–114)