Sprawa C‑166/14
MedEval – Qualitäts-,Leistungs-und Struktur-Evaluierung im Gesundheitswesen GmbH
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Verwaltungsgerichtshof)
Odesłanie prejudycjalne – Zamówienia publiczne – Dyrektywa 89/665/EWG – Zasady skuteczności i równoważności – Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych – Termin do wniesienia odwołania – Przepisy krajowe uzależniające powództwo o odszkodowanie od uprzedniego stwierdzenia niezgodności z prawem procedury – Termin zawity, którego bieg rozpoczyna się niezależnie od powzięcia przez powoda wiadomości o bezprawności
Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 26 listopada 2015 r.
1. Zbliżanie ustawodawstw – Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane – Dyrektywa 89/665 – Obowiązek zapewnienia postępowania odwoławczego przez państwa członkowskie – Powództwa o odszkodowanie – Uprawnienia dyskrecjonalne państw członkowskich – Granice – Poszanowanie zasad równoważności i skuteczności
(dyrektywa Rady 89/665, zmieniona dyrektywą 2007/66, art. 1 ust. 1, art. 3)
2. Zbliżanie ustawodawstw – Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane – Dyrektywa 89/665 – Termin do wniesienia skargi – Uregulowanie krajowe uzależniające powództwo o odszkodowanie od uprzedniego stwierdzenia niezgodności z prawem procedury – Termin zawity, którego bieg rozpoczyna się niezależnie od powzięcia przez powoda wiadomości o bezprawności – Niedopuszczalność – Naruszenie zasady skuteczności
(dyrektywa Rady 89/665, zmieniona dyrektywą 2007/66, art. 1 ust. 1, art. 3)
1. Artykuł 1 ust. 1 i 3 dyrektywy 89/665 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane, zmienionej dyrektywą 2007/66, zobowiązuje państwa członkowskie do przedsięwzięcia niezbędnych środków, aby zapewnić istnienie skutecznego, a w szczególności możliwie szybkiego odwołania od podjętych przez instytucje zamawiające decyzji niezgodnych z prawem Unii i zapewnić szeroką dostępność procedur odwoławczych dla każdego podmiotu, który ma lub miał interes w uzyskaniu danego zamówienia i który poniósł szkodę lub może ponieść szkodę w wyniku domniemanego naruszenia.
W tym kontekście to do państw członkowskich należy uregulowanie zasad postępowania w przypadku powództw o odszkodowanie. Te zasady postępowania nie mogą jednak być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań w zakresie ochrony uprawnień wywodzonych z wewnętrznego porządku prawnego (zasada równoważności) i nie mogą powodować w praktyce, że korzystanie z uprawnień wynikających z prawa Unii stanie się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (zasada skuteczności).
(por. pkt 28, 37)
2. Prawo Unii Europejskiej, a w szczególności zasada skuteczności, sprzeciwia się przepisom krajowym, które uzależniają wystąpienie ze skargą o odszkodowanie w związku z naruszeniem normy prawa zamówień publicznych od wcześniejszego stwierdzenia niezgodności z prawem procedury w sprawie udzielenia danego zamówienia w związku z brakiem uprzedniego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu, w wypadku gdy ten wniosek o stwierdzenie niezgodności z prawem jest obwarowany terminem zawitym sześciu miesięcy, którego bieg rozpoczyna się od dnia następującego po dniu udzielenia analizowanego zamówienia publicznego, i to niezależnie od kwestii, czy występujący wnioskiem mógł mieć wiedzę o istnieniu niezgodności z prawem, jaką była obarczona decyzja instytucji zamawiającej.
Uzależnienie dopuszczalności powództw o odszkodowanie od wcześniejszego stwierdzenia niezgodności z prawem danego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia w związku z brakiem uprzedniego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu, w wypadku gdy ten wniosek o stwierdzenie jest obwarowany terminem zawitym sześciu miesięcy, bez uwzględnienia tego, czy podmiot poszkodowany mógł mieć wiedzę o istnieniu naruszenia normy, może bowiem uczynić wykonanie prawa do wystąpienia ze skargą o odszkodowanie praktycznie niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym. tymczasem w wypadku braku uprzedniego opublikowania ogłoszenia o zamówieniu istnieje ryzyko, że termin sześciu miesięcy nie pozwoli podmiotowi poszkodowanemu na zebranie informacji koniecznych dla ewentualnej skargi, co stanowi zatem przeszkodę we wniesieniu skargi.
(por. pkt 41, 42, 46; sentencja)