Sprawa C-376/02

Stichting „Goed Wonen”

przeciwko

Staatssecretaris van Financiën

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Hoge Raad der Nederlanden)

Podatki obrotowe – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Artykuł 17 szóstej dyrektywy 77/388/EWG – Odliczenie podatku naliczonego – Zmiana ustawodawstwa krajowego – Moc wsteczna – Zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań i zasada pewności prawa

Streszczenie wyroku

1.        Prawo wspólnotowe – Zasady – Moc wsteczna – Wyjątki – Przesłanki – Moc wsteczna niezbędna z uwagi na cel interesu ogólnego – Poszanowanie uzasadnionych oczekiwań osób zainteresowanych

2.        Postanowienia podatkowe – Harmonizacja ustawodawstw – Podatki obrotowe – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Odliczenie podatku naliczonego – Zmiana przepisów, której celem jest zwalczanie schematów finansowych, wprowadzająca ponownie zwolnienie czynności dotyczącej nieruchomości, która uprzednio podlegała opodatkowaniu, oraz mająca skutek w postaci uchylenia korekty – Moc wsteczna – Dopuszczalność ze względu na zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa – Przesłanki

1.        O ile jest ogólną regułą, że zasada pewności prawa sprzeciwia się temu, by temporalny zakres obowiązywania aktu wspólnotowego rozpoczynał się przed jego publikacją, to jednak może tak być na zasadzie wyjątku, gdy wymaga tego cel interesu ogólnego i gdy w należyty sposób respektowane są uzasadnione oczekiwania zainteresowanych.

Ta sama zasada musi być przestrzegana przez ustawodawcę krajowego, gdy przyjmuje on ustawodawstwo na podstawie prawa wspólnotowego.

(por. pkt 33, 34)

2.        Zasady ochrony uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa nie sprzeciwiają się temu, by w drodze wyjątku i w celu uniknięcia wykorzystywania na wielką skalę w czasie trwania procesu legislacyjnego schematów finansowych zmierzających do minimalizacji obciążeń z tytułu podatku od wartości dodanej, przeciwko którym wymierzony jest projekt ustawy, państwo członkowskie nadało tej ustawie moc wsteczną, jeżeli w szczególności podmioty gospodarcze dokonujące czynności, o których mowa w tej ustawie, zostały powiadomione o mającym nastąpić przyjęciu tej ustawy i planowanym nadaniu jej mocy wstecznej w sposób umożliwiający im zrozumienie skutków planowanej zmiany przepisów dla dokonywanych przez nie czynności.

Jeżeli ustawa ta zwalnia z podatku od wartości dodanej dotyczącą nieruchomości czynność, która uprzednio podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, może ona mieć skutek w postaci uchylenia korekty podatku od wartości dodanej dokonanej w związku z wykonaniem – w chwili gdy nieruchomość staje się przedmiotem czynności uznawanej w tym momencie za opodatkowaną – prawa do odliczenia podatku od wartości dodanej zapłaconego z tytułu dostawy tej nieruchomości.

(por. pkt 45 i sentencja)