Sprawa T‑245/11
ClientEarth
i
The International Chemical Secretariat
przeciwko
Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA)
Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Dokumenty będące w posiadaniu ECHA – Dokumenty pochodzące od osoby trzeciej – Termin wyznaczony na udzielenie odpowiedzi na wniosek o udzielenie dostępu – Odmowa dostępu – Wyjątek dotyczący ochrony interesów handlowych osoby trzeciej – Wyjątek dotyczący ochrony procesu podejmowania decyzji – Nadrzędny interes publiczny – Informacje o środowisku – Emisje do środowiska
Streszczenie – wyrok Sądu (druga izba) z dnia 23 września 2015 r.
1. Postępowanie sądowe – Pismo wszczynające postępowanie – Wymogi formalne – Odręczny podpis adwokata – Złożenie skargi w imieniu dwóch skarżących – Podpis poprzedzony wzmianką tylko jednego ze skarżących – Dopuszczalność – Przesłanki
[regulamin postępowania przed Sądem (1991), art. 43 § 1 akapit pierwszy, art. 44 § 1]
2. Skarga o stwierdzenie nieważności – Przesłanki dopuszczalności – Osoby fizyczne lub prawne – Skarga wniesiona przez kilku skarżących na tę samą decyzję – Legitymacja procesowa czynna jednego z nich – Dopuszczalność skargi w całości
(art. 263 akapit czwarty TFUE)
3. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Akty wywołujące wiążące skutki prawne – Ocena tych skutków zgodnie z istotą aktu
(art. 263 TFUE)
4. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Odmowa dostępu do dokumentu ze względu na jego nieistnienie lub brak jego posiadania przez daną instytucję – Okoliczność niemogąca pociągać za sobą braku możliwości zastosowania rozporządzenia
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4, art. 8 ust. 1, 3)
5. Skarga o stwierdzenie nieważności – Akty podlegające zaskarżeniu – Pojęcie – Decyzja o odmowie dostępu do dokumentów instytucji w następstwie ponownego wniosku – Włączenie – Przesłanki
(art. 263 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 1)
6. Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Pojęcie – Skarga mogąca przynieść korzyść skarżącemu – Interes, który powinien trwać do ogłoszenia orzeczenia sądowego
(art. 263 akapit czwarty TFUE)
7. Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Interes prawny – Skarga na decyzję agencji Unii odmawiającą dostępu do dokumentów – Publikacja żądanych informacji w toku postępowania w witrynie internetowej agencji – Utrata interesu prawnego
(art. 263 akapit czwarty TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 1)
8. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Termin wyznaczony na udzielenie odpowiedzi na wniosek o udzielenie dostępu – Przekroczenie – Dorozumiana decyzja odmowna – Zachowanie kompetencji danej instytucji do udzielenia po terminie odpowiedzi na wniosek o udzielenie dostępu – Decyzja o przedłużeniu – Konsekwencje przekroczenia terminu
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 1, 2)
9. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ścisła wykładnia i ścisłe stosowanie
(art. 15 ust. 3 TFUE; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, motywy 4, 11, art. 1, 4)
10. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Rozpowszechnienie w Internecie niektórych informacji dotyczących zarejestrowanych substancji – Nazwy i dane rejestrujących – Możliwość nieprzekazania przez Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA) informacji w braku wniosku danych osób o zachowanie poufności – Brak
[rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze; nr 1907/2006, art. 10 lit. a) ppkt (xi), art. 118 ust. 2 lit. d), art. 119 ust. 2 lit. d)]
11. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona procesu podejmowania decyzji – Przesłanki – Konkretne, rzeczywiste i poważne zagrożenie dla wspomnianego procesu – Zakres
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 3 akapit pierwszy; nr 1907/2006, art. 119 ust. 2)
12. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona procesu podejmowania decyzji – Zakres – Rozmiar nakładu pracy wymagany przez wniosek o udzielenie dostępu – Wyłączenie
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 3)
13. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Odmowa dostępu – Obowiązek przeprowadzenia przez instytucję konkretnej analizy każdego dokumentu – Możliwość oparcia się na ogólnych domniemaniach dotyczących pewnych kategorii dokumentów – Granice
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 2)
14. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Dostęp do dokumentów będących w posiadaniu Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) – Domniemanie na korzyść nieujawniania informacji dotyczących dokładnej ilości produkowanej lub wprowadzanej do obrotu substancji – Obowiązek wykazania przez ECHA, że doszło do naruszenia interesów handlowych danych osób w przypadku ujawnienia – Brak
[rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4; nr 1907/2006, art. 118 ust. 2 lit. c)]
15. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Stosowanie rozporządzenia nr 1367/2006 jako lex specialis w stosunku do rozporządzenia nr 1049/2001 – Wpływ – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Zakres – Ochrona interesów handlowych – Wyłączenie
(rozporządzenia: Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001, art. 4 ust. 1, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze, drugie, trzecie, art. 4 ust. 3, 5; Rady nr 1/2006, art. 6 ust. 1)
16. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Interes publiczny uzasadniający ujawnienie dokumentów – Pojęcie
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2; nr 1367/2006, art. 6 ust. 1)
17. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Interes publiczny uzasadniający ujawnienie dokumentów – Powołanie się na zasadę przejrzystości – Konieczność wykazania szczególnych względów w odniesieniu do danej sprawy
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2; nr 1367/2006, art. 6 ust. 1)
18. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Wniosek o udzielenie dostępu do informacji o środowisku – Rozporządzenie nr 1367/2006 – Informacje mające związek z emisjami do środowiska – Pojęcie – Informacje o ilości wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu substancji chemicznych – Wyłączenie
[rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1367/2006, art. 2 ust. 1 lit. d) ppkt (ii); nr 1907/2006, art. 3 ust. 15]
19. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Dokumenty pochodzące od osób trzecich – Obowiązek uprzedniej konsultacji z zainteresowanymi osobami trzecimi – Zakres
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 1, 2, 4)
20. Instytucje Unii Europejskiej – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Wyjątki od prawa dostępu do dokumentów – Ochrona interesów handlowych określonej osoby – Obowiązek przeprowadzenia przez instytucję konkretnej analizy każdego dokumentu – Zakres – Wyłączenie obowiązku – Informacje dotyczące dokładnej ilości substancji chemicznej wyprodukowanej lub wprowadzonej do obrotu na mocy rozporządzenia nr 1907/2006 – Przesłanki
[rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze, art. 4 ust. 6; nr 1907/2006, art. 118 ust. 2 lit. c)]
21. Postępowanie sądowe – Podnoszenie nowych zarzutów w toku postępowania – Przesłanki – Rozszerzenie istniejącego zarzutu – Dopuszczalność – Analogiczne rozwiązanie w odniesieniu do argumentów podniesionych na poparcie zarzutu – Zarzut dotyczący naruszenia zasady proporcjonalności podniesiony na poparcie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 4 ust. 6 rozporządzenia nr 1049/2001 – Dopuszczalność
[regulamin postępowania przed Sądem (1991), art. 44 § 1 lit. c), art. 48 § 2; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 4 ust. 6]
22. Zbliżanie ustawodawstw – Rejestracja, ocena i udzielanie zezwoleń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH – Rozpowszechnienie w Internecie niektórych informacji dotyczących zarejestrowanych substancji – Całkowite zakresy wielkości obrotów substancjami – Możliwość nakazania Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) przez osobę trzecią przekazania nieokreślonych jeszcze zakresów poprzez złożenie wniosku o udzielenie dostępu na mocy rozporządzenia nr 1049/2001 – Brak
[konwencja z Aarhus, art. 4 ust. 3 lit. a); rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1049/2001, art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 4; 1367/2006, art. 3 akapit pierwszy; nr 1907/2006, art. 118 ust. 1, art. 119 ust. 2. lit. b)]
23. Postępowanie sądowe – Pismo wszczynające postępowanie – Wymogi formalne – Zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów – Abstrakcyjne sformułowanie – Niedopuszczalność
[regulamin postępowania przed Sądem (1991), art. 44 § 1 lit. c)]
1. Zgodnie z art. 43 § 1 akapit pierwszy regulaminu postępowania przed Sądem oryginał każdego pisma procesowego musi być podpisany przez pełnomocnika lub adwokata stron. Jeżeli chodzi o skargę wniesioną przez adwokata w imieniu dwóch skarżących, fakt, że ostatnia strona skargi zawiera wzmiankę „złożona odpowiednio przez” i „w imieniu”, odnosząc się tylko do jednej ze skarżących, nie może podważyć wniosku, że skarga ta jest zgodna zarówno z tym przepisem, jak i z art. 44 § 1 wspomnianego regulaminu. W pierwszej bowiem kolejności z żadnego przepisu prawa Unii nie wynika, że takie wzmianki są obowiązkowe ani że na ostatniej stronie skargi po złożeniu swojego podpisu adwokat musi wskazać zainteresowane strony skarżące. W drugiej kolejności nie można racjonalnie twierdzić, mając na względzie fakt, że każda ze skarżących prawidłowo udzieliła pełnomocnictwa procesowego adwokatowi, który podpisał skargę, iż wymienienie wyłącznie jednej strony skarżącej przed podpisem adwokata i po nim stanowi ograniczenie pełnomocnictwa procesowego tego adwokata przed sądem Unii wyłącznie do tej jednej skarżącej.
(por. pkt 84, 88–92)
2. Jeśli chodzi o jedną i tę samą skargę, gdy jedna ze stron skarżących ma legitymację procesową, nie zachodzi potrzeba badania legitymacji procesowej pozostałych skarżących, chyba że pod względem ekonomii procesowej.
(por. pkt 97)
3. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 101–104)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 105, 106)
5. Jak przewiduje art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji oddalenie ponownego wniosku może w zasadzie stanowić przedmiot skargi o stwierdzenie nieważności. W tym względzie, o ile z pewnością każda odpowiedź na ogólny wniosek o udzielenie informacji nie stanowi koniecznie decyzji otwierającej drogę do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności, o tyle inaczej to wygląda w przypadku wniosku o udzielenie ściśle określonych informacji, w odpowiedzi na który agencja Unii nie ograniczyła się do przekazania zwykłych ogólnych informacji, lecz wydała decyzję, w której oddaliła wniosek o udzielenie informacji. Niezależnie od kwestii, czy agencja ta musiała lub nie musiała udzielać dostępu do wspomnianych informacji, w szczególności na podstawie rozporządzenia nr 1049/2001, chodzi jednak o decyzję odmowną mającą na celu wywołanie skutków prawnych i podlegającą zatem zaskarżeniu.
(por. pkt 107, 109, 110)
6. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 114, 115)
7. Jeżeli chodzi o skargę na odmowę przez agencję Unii ujawnienia informacji, o udzielenie dostępu do których wniesiono na podstawie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, w sytuacji gdy w następstwie wniesienia skargi informacje, których zażądano, zostają ujawnione w witrynie internetowej agencji, należy stwierdzić, że przedmiot sporu przestał istnieć i skarżąca straciła interes prawny, w związku z czym należy umorzyć postępowanie w tym zakresie. Z tej perspektywy, co się tyczy tych informacji, wniosek skarżącej można zatem uznać za uwzględniony. Stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w zakresie, w jakim odmówiono w niej dostępu do wspomnianych informacji, nie przyniosłoby jej w konsekwencji żadnej korzyści.
(por. pkt 119, 120)
8. Upływ terminów określonych w art. 8 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji nie pozbawia instytucji kompetencji do wydania wyraźnej decyzji. W tym zakresie ustawodawca przewidział konsekwencje przekroczenia terminu określonego w art. 8 ust. 1 i 2 wskazanego rozporządzenia, stanowiąc w art. 8 ust. 3 tego rozporządzenia, iż jego naruszenie przez instytucję otwiera możliwość skierowania sprawy na drogę sądową. Przekroczenie terminu odpowiedzi nie może jednak skutkować uzasadniającą stwierdzenie nieważności niezgodnością z prawem decyzji w sprawie ponownego wniosku. Podobna sytuacja ma miejsce, gdy podawane są w wątpliwość zgodność z prawem lub ważność decyzji o przedłużeniu terminu. Nawet bowiem nieważność decyzji o przedłużeniu terminu pozwala wyłącznie na uznanie co najwyżej, że termin na udzielenie odpowiedzi na ponowny wniosek nie został przedłużony i że w konsekwencji zaskarżona decyzja została wydana po upływie terminu, co nie wpływa jednak na jej zgodność z prawem.
(por. pkt 130–132, 136)
9. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 145, 146, 202)
10. Jeżeli chodzi o wniosek o udzielenie dostępu do nazw i danych producentów i importerów substancji chemicznych zarejestrowanych w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), tenże wniosek nie może uzasadniać decyzji o odmowie dostępu, powołując się na art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji w związku z art. 118 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, ponieważ te nazwy i dane są informacjami objętymi art. 119 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006. Tenże art. 119 ust. 2 przewiduje rozpowszechnianie w Internecie wszystkich informacji zawartych w karcie charakterystyki, chyba że złożono wniosek o zapewnienie poufności zgodnie z art. 10 lit. a) ppkt (xi) rozporządzenia nr 1907/2006.
Po pierwsze, przyjmując bowiem założenie, że określony w art. 119 rozporządzenia nr 1907/2006 system rozpowszechniania w Internecie jest wyczerpujący, art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001 w związku z art. 118 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006 nie miałby zastosowania do informacji wskazanych w art. 119 wspomnianego rozporządzenia i w konsekwencji nie mógłby uzasadniać odmowy dostępu do informacji o nazwach i danych rejestrujących. Po drugie, przyjmując założenie, że system określony w art. 119 w zasadzie nie wyłącza całkowicie zastosowania systemu dostępu do dokumentów określonego w art. 118 rozporządzenia nr 1907/2006 i w rozporządzeniu nr 1049/2001, tym niemniej art. 119 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006 stanowi, że informacje o nazwach i danych rejestrujących należy ujawnić w Internecie, chyba że ECHA uwzględni wniosek o zapewnienie poufności. W konsekwencji, wobec braku takiego wniosku, ECHA nie może uzasadniać odmowy wszelkiego ujawnienia żądanych informacji domniemaniem prawnym określonym w art. 118 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006, stwierdzając, że ujawnienie naruszałoby ochronę interesów handlowych zainteresowanej osoby. Domniemanie prawne określone w art. 118 rozporządzenia nr 1907/2006 nie może bowiem uzasadnić tego, że informacja nie jest co do zasady ujawniana, mimo że bardziej szczególny przepis – a mianowicie art. 119 ust. 2 lit. d) rozporządzenia nr 1907/2006 – wymaga, aby informacja ta była co do zasady ujawniana.
(por. pkt 151–153)
11. Stosowanie wyjątku od prawa dostępu do dokumentów dotyczącego ochrony procesu podejmowania decyzji przewidzianego w art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji wymaga wykazania, że sporny dostęp może konkretnie naruszać interes chroniony przez wyjątek oraz że groźba naruszenia tego interesu jest racjonalnie przewidywalna, a nie tylko hipotetyczna. Ponadto aby naruszenie procesu podejmowania decyzji zostało objęte wyjątkiem określonym w art. 4 ust. 3 akapit pierwszy wspomnianego rozporządzenia, powinno ono być poważne. Ma to miejsce w szczególności, gdy ujawnienie danych dokumentów wywiera istotny wpływ na proces podejmowania decyzji. Z kolei ocena stopnia naruszenia jest uzależniona od całokształtu okoliczności sprawy, w szczególności od negatywnych skutków dla procesu podejmowania decyzji, przywołanych przez instytucję w odniesieniu do ujawnienia danych dokumentów.
Jeżeli chodzi o wniosek o udzielenie dostępu do nazw i danych producentów i importerów substancji chemicznych zarejestrowanych w Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA), to nazwy rejestrujących nie stanowią informacji o samym procesie podejmowania decyzji przez ECHA, lecz stanowią raczej informacje, których dotyczy decyzja wynikająca ze wspomnianego procesu. Dostęp do żądanych informacji nie stanowi przeszkody dla przyjęcia przez ECHA środków w celu wdrożenia wynikającego z art. 119 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów obowiązku ujawniania informacji w Internecie. Podnoszone ryzyko obejścia procedur przewidzianych w rozporządzeniu nr 1907/2006 nie dotyczy procesu podejmowania decyzji, lecz raczej skutków ewentualnego ujawnienia żądanych informacji. Określona w art. 4 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1049/2001 podstawa odmowy odnosi się zaś wyłącznie do procesu podejmowania decyzji.
(por. pkt 156, 157, 160, 162)
12. Wyjątek od prawa dostępu do dokumentów przewidziany w art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji ma na celu wyłącznie ochronę procesu podejmowania decyzji, a nie unikanie nadmiernego nakładu pracy danych instytucji.
(por. pkt 161)
13. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 168–172, 231)
14. Artykuł 118 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów zawiera ogólne domniemanie, zgodnie z którym informacja o dokładnej ilości substancji wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu co do zasady narusza ochronę interesów handlowych zainteresowanej osoby. Gdy domniemanie prawne określone w tym przepisie znajduje zastosowanie, dany organ może uznać, iż ujawnienie naruszałoby ochronę interesów handlowych zainteresowanej osoby, i nie musi dokonywać konkretnej oceny treści każdego z dokumentów, o których ujawnienie wniesiono. Ze względu na to domniemanie prawne i wobec braku konkretnych okoliczności, które mogłyby podać w wątpliwość owo domniemanie, Europejska Agencja Chemikaliów nie musi wykazywać, w jaki sposób ujawnienie dokładnej ilości naruszyłoby interesy handlowe zainteresowanych osób.
Wniosku tego nie podaje w wątpliwość fakt, że badanie wymagane dla rozpatrzenia wniosku o udzielenie dostępu do dokumentów powinno w zasadzie mieć konkretny i indywidualny charakter. Od zasady tej istnieją bowiem wyjątki, w szczególności gdy istnieje ogólne domniemanie, zgodnie z którym ujawnienie danego dokumentu naruszałoby jeden z interesów chronionych przez wyjątki określone w art. 4 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Sytuacja taka ma miejsce tym bardziej, gdy takie domniemanie zostało wyraźnie przewidziane w przepisie prawnym, a mianowicie w art. 118 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1907/2006.
(por. pkt 174, 176, 177)
15. W art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej określono zasadę dotyczącą wyjątków zawartych w art. 4 ust. 2 tiret pierwsze i trzecie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. W art. 6 ust. 1 zdanie drugie wymieniono nie po prostu inne wyjątki, lecz inne wyjątki określone w art. 4 rozporządzenia nr 1049/2001. Przepis ten dotyczy zatem wyjątków zawartych w art. 4 ust. 1, 3 i 5 oraz w art. 4 ust. 2 tiret drugie. Zważywszy, że ochrona interesów handlowych jest objęta art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001, który wskazano w art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 1367/2006, nie jest ona objęta pojęciem innych wyjątków zawartym w art. 6 ust. 1 zdanie drugie.
(por. pkt 187)
16. W art. 6 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej odniesiono się wyłącznie do interesu publicznego w ujawnieniu, a nie do nadrzędnego interesu publicznego w rozumieniu art. 4 ust. 2 in fine rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Z art. 6 ust. 1 zdanie drugie rozporządzenia nr 1367/2006 nie wynika zatem, że ujawnienie informacji o środowisku zawsze leży w nadrzędnym interesie publicznym.
(por. pkt 189)
17. O ile jest prawdą, że nadrzędny interes publiczny, który mógłby uzasadniać ujawnienie dokumentu, niekoniecznie musi różnić się od zasad stanowiących podstawę rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, o tyle same ogólne stwierdzenia nie mogą jednak wykazać, iż zasada przejrzystości posiada szczególną wagę, która mogłaby przeważyć nad względami uzasadniającymi odmowę ujawnienia dokumentów, i wnioskodawca powinien przedstawić w sposób konkretny okoliczności, na których opiera się nadrzędny interes publiczny uzasadniający ujawnienie danych dokumentów.
Wynika z tego, że nadrzędny interes publiczny w ujawnieniu nie wynika z samego faktu, iż rozpatrywane informacje są informacjami o środowisku. Zatem jeżeli chodzi o wniosek o uzyskanie informacji dotyczących środowiska dotyczących dokładnych ilości niektórych niebezpiecznych substancji wyprodukowanych lub wprowadzonych na rynek, wnioskodawca nie może powołać się wyłącznie w sposób ogólny na zasady leżące u podstaw rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej w związku z rozporządzeniem nr 1049/2001, bez wskazania żadnego argumentu mogącego wykazać, iż – w odniesieniu do dokładnej ilości substancji – w świetle szczególnych okoliczności danej sprawy powołanie się na zasadę przejrzystości umożliwiającą łatwiejszy udział obywatela w procesie podejmowania decyzji ma szczególną wagę.
(por. pkt 193, 194, 196)
18. O ile rozporządzenie nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej nie zawiera wyraźnej definicji pojęcia emisji do środowiska, o tyle w świetle brzmienia art. 2 ust. 1 lit. d) ppkt (ii) tego rozporządzenia dozwolone jest jednak stwierdzenie, że emisjami mogą być wyłącznie zanieczyszczenia środowiska, które wpływają lub mogą wpływać na elementy środowiska. Zatem samego wytwarzania lub wprowadzania do obrotu substancji nie można uznać za zanieczyszczanie środowiska tą substancją, w związku z czym informacja o wytwarzanej lub wprowadzanej do obrotu ilości tym bardziej nie może stanowić informacji dotyczącej emisji do środowiska.
Powyższego stwierdzenia nie podważa argumentacja, zgodnie z którą wprowadzona do obrotu substancja siłą rzeczy wchodzi w interakcję ze środowiskiem i z ludźmi, w związku z czym już wprowadzenie do obrotu stanowi emisję do środowiska. Przede wszystkim oddziaływanie na ludzkie zdrowie lub bezpieczeństwo nie wystarcza, aby stwierdzić istnienie emisji do środowiska, które wpływa lub może wpływać na elementy środowiska. W tym względzie o ile z pewnością abstrakcyjne ryzyko emisji substancji istnieje od chwili jej produkcji i nie jest wykluczone, że ryzyko to zostanie zwiększone przez wprowadzenie substancji do obrotu, o tyle samo ryzyko, iż substancja może stać się przedmiotem emisji do środowiska, nie uzasadnia jednak kwalifikowania ilości produkowanej lub wprowadzanej do obrotu substancji jako informacji o emisjach do środowiska.
Następnie istnieją substancje, a mianowicie w szczególności półprodukty w rozumieniu art. 3 pkt 15 rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, które – jeżeli są używane zgodnie z ich przeznaczeniem – nie są emitowane do środowiska. O ile wszystkie substancje inne niż półprodukty mogą zanieczyszczać środowisko w danej chwili cyklu ich używania, o tyle nie oznacza to jednak, że w odniesieniu do tych substancji produkowana lub wprowadzana do obrotu ilość może zostać uznana za informację dotyczącą zanieczyszczeń środowiska, które wpływają lub mogą wpływać na elementy środowiska.
(por. pkt 205, 206, 208–213)
19. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 222, 223)
20. Z brzmienia art. 4 ust. 6 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji wynika, że jeżeli wyjątki dotyczą jedynie części dokumentu, o którego ujawnienie wystąpiono, pozostałe części dokumentu są ujawniane. Ponadto zasada proporcjonalności wymaga, aby odstępstwa nie przekraczały granic tego, co jest stosowne i konieczne do realizacji wyznaczonego celu. W tym względzie art. 4 ust. 6 wspomnianego rozporządzenia wymaga konkretnego i indywidualnego badania treści każdego dokumentu. Tylko takie bowiem badanie każdego dokumentu może umożliwić instytucji ocenę możliwości przyznania wnioskodawcy częściowego dostępu. Ocena dokumentów dokonana według kategorii zamiast pod kątem konkretnych informacji zawartych w tych dokumentach okazuje się niewystarczająca, ponieważ analiza, jakiej się wymaga od instytucji, powinna pozwolić jej na konkretną ocenę, czy przywołany wyjątek rzeczywiście ma zastosowanie do wszystkich informacji zawartych we wspomnianych dokumentach.
Jeżeli chodzi o wniosek o udzielenie informacji dotyczących dokładnych ilości substancji wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu, Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) nie ma obowiązku badania poszczególnych wypadków, ponieważ domniemanie prawne określone w art. 118 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, zgodnie z którym ujawnienie dokładnej ilości narusza ochronę interesów handlowych zainteresowanych osób, obejmuje wszystkie rozpatrywane substancje. Ponadto wnioskodawca nie przedstawił – ani w odniesieniu do wszystkich tych substancji, ani w odniesieniu do poszczególnych substancji – okoliczności mogących obalić owo domniemanie prawne i nie wykazał również istnienia nadrzędnego interesu publicznego uzasadniającego, przynajmniej w odniesieniu do części substancji, ujawnienie żądanych informacji. A zatem ECHA może stwierdzić, że informacje o dokładnej ilości wszystkich rozpatrywanych substancji są objęte wyjątkiem określonym w art. 4 ust. 2 tiret pierwsze rozporządzenia nr 1049/2001. Ponadto tenże art. 118 ust. 2 lit. c) nie przekracza granic tego, co jest stosowne i konieczne, aby osiągnąć zamierzony cel, a mianowicie chronić interesy handlowe.
(por. pkt 229, 230, 232, 239)
21. Zgodnie z przepisami art. 44 § 1 lit. c) i art. 48 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem skarga powinna zawierać wskazanie przedmiotu sporu oraz zwięzłe przedstawienie powołanych zarzutów i nie można podnosić nowych zarzutów w toku postępowania, chyba że ich podstawą są okoliczności prawne i faktyczne ujawnione dopiero w toku postępowania. Jednak zarzut, który stanowi rozwinięcie zarzutu podniesionego wcześniej bezpośrednio lub w sposób dorozumiany w skardze wszczynającej postępowanie i który jest z nim ściśle związany, należy uznać za dopuszczalny. Argument podniesiony na poparcie zarzutu należy traktować odpowiednio.
Dopuszczalny jest zatem argument dotyczący naruszenia zasady proporcjonalności, podniesiony, w ramach skargi na decyzję o odmowie udzielenia dostępu do dokumentów, na poparcie zarzutu naruszenia art. 4 ust. 6 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Przepis ten ma bowiem na celu przyczynienie się do przestrzegania tej zasady, zezwalając na częściowe ujawnienie, jeżeli wyłącznie część żądanego dokumentu jest objęta wyjątkiem od prawa dostępu, aby nie przekraczać granic tego, co jest stosowne i konieczne dla osiągnięcia zamierzonego celu. W tym kontekście odniesienie się przez skarżące do zasady proporcjonalności nie stanowi nowego zarzutu, lecz argument, który uściśla zarzut dotyczący naruszenia art. 4 ust. 6 rozporządzenia nr 1049/2001.
(por. pkt 235–237)
22. Jeżeli chodzi o obowiązek Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) opublikowania, zgodnie z art. 119 ust. 2 lit. b) rozporządzenia nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów, całkowitego zakresu wielkości obrotu, dla którego zarejestrowano daną substancję, rozporządzenie to nie wiąże tego obowiązku z prawem dostępu do dokumentów, o którym mowa w art. 118 ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji. Dlatego też nie jest możliwe egzekwowanie wykonania obowiązku rozpowszechniania w Internecie za pomocą wniosku o udzielenie dostępu do dokumentów. Z tej perspektywy wniosek o udzielenie dostępu do dokumentów nie może zobowiązywać ECHA do sporządzenia pewnych danych, które nie istnieją, nawet jeśli rozpowszechnianie tych danych jest przewidziane w art. 119 rozporządzenia nr 1907/2006. W konsekwencji ECHA jest uprawniona do oddalenia wniosku o udzielenie dostępu do całkowitego zakresu wielkości obrotu niektórych substancji ze względu na to, że nie posiada żądanych informacji. Ponieważ nie musi przeprowadzać konsultacji z osobami trzecimi w odniesieniu do informacji, których nie posiada, nie można zarzucać ECHA naruszenia art. 4 ust. 4 rozporządzenia nr 1049/2001.
Ponadto art. 4 ust. 3 lit. a) konwencji z Aarhus stanowi wyraźnie, iż można odmówić udzielenia informacji dotyczącej środowiska, jeżeli władza publiczna, do której żądanie jest skierowane, nie posiada żądanej informacji. Zgodnie z art. 3 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty Europejskiej rozporządzenie nr 1049/2001 ma zastosowanie do wszelkich złożonych przez wnioskodawcę wniosków o uzyskanie dostępu do informacji dotyczących środowiska, będących w posiadaniu instytucji lub organów Wspólnoty, co pozwala także stwierdzić, iż odesłanie to dotyczy wyłącznie dokumentów istniejących i znajdujących się w posiadaniu danej instytucji. W konsekwencji, nawet przyjmując założenie, że całkowite zakresy wielkości obrotów stanowią informacje o środowisku, okoliczność ta nie wpływa na zgodność z prawem oddalenia wniosku o udzielenie dostępu do informacji.
(por. pkt 252, 253, 259)
23. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 256)