Sprawa T‑33/16
TestBioTech eV
przeciwko
Komisji Europejskiej
Środowisko naturalne – Produkty zmodyfikowane genetycznie – Rozporządzenie (WE) nr 1367/2006 – Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 – Genetycznie zmodyfikowana soja MON 87769, MON 87705 i 305423 – Oddalenie wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej w przedmiocie decyzji zezwalających na wprowadzenie do obrotu – Pojęcie „prawa ochrony środowiska” – Artykuł 10 rozporządzenia nr 1367/2006
Streszczenie – wyrok Sądu (siódma izba) z dnia 14 marca 2018 r.
1. Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Stosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Przedmiot procedury odwoławczej – Akty administracyjne przyjęte w oparciu o prawo ochrony środowiska – Pojęcie – Decyzja Komisji zezwalająca na wprowadzenie do obrotu organizmów zmodyfikowanych genetycznie – Włączenie
[art. 19 1 ust. 1 TFUE; rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1829/2003, art. 4, 7, 16, 19: nr 1367/2006, art. 2 ust. 1 lit. f), art. 10]
2. Środowisko naturalne – Konwencja z Aarhus – Stosowanie do instytucji Unii – Możliwość zażądania przez organizacje pozarządowe wszczęcia wewnętrznej procedury odwoławczej w odniesieniu do aktów administracyjnych w dziedzinie środowiska naturalnego – Zakres obowiązku przeprowadzenia procedury odwoławczej – Granice – Zarzuty dotyczące naruszenia przez dany akt administracyjny uregulowań Unii w dziedzinie produktów zmodyfikowanych genetycznie – Włączenie
(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 1829/2003; nr 1367/2006, motywy 5, 18, art. 10)
3. Zbliżanie ustawodawstw – Genetycznie zmodyfikowana żywność i pasza – Rozporządzenie nr 1829/2003 – Zezwolenie na wprowadzenie do obrotu – Warunki
(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1829/2003, art. 4 ust. 1, art. 5, art. 16, ust 1, art. 17)
4. Umowy międzynarodowe – Umowy Unii – Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (konwencja z Aarhus) – Skutki – Pierwszeństwo przed aktami prawa wtórnego Unii – Badanie zgodności z prawem aktu prawa wtórnego Unii w świetle postanowień tej konwencji – Przesłanki
(konwencja z Aarhus, art. 9 ust. 3; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1367/2006, art. 10 ust. 1)
1. Jeżeli chodzi o możliwość złożenia, na podstawie art. 10 rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty, wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej do instytucji lub organu Unii, które wydały akt administracyjny w oparciu o prawo ochrony środowiska, to zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. f) rzeczonego rozporządzenia pojęcie prawa ochrony środowiska dla celów tego rozporządzenia obejmuje przepisy prawne Unii, które przyczyniają się do realizacji celów unijnej polityki w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego. W tym względzie w przepisie tym wyliczone zostały określone w art. 191 ust. 1 TFUE cele polityki prowadzonej przez Unię w dziedzinie ochrony środowiska. Z brzmienia tego przepisu wynika, że, odsyłając do tych celów, prawodawca Unii zamierzał nadać wskazanemu w rozporządzeniu nr 1367/2006 pojęciu „prawa ochrony środowiska” szerokie znaczenie, nieograniczające się do kwestii związanych jedynie z ochroną środowiska naturalnego w ścisłym słowa znaczeniu.
W tym względzie decyzja Komisji zezwalająca na wprowadzenie do obrotu danego produktu zawierającego genetycznie zmodyfikowaną soję zgodnie z rozporządzeniem nr 1829/2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy jest aktem należącym, między innymi, do dziedziny ochrony środowiska. Przedmiotem bowiem regulacji zawartych w art. 4, 7, 16 i 19 rozporządzenia nr 1829/2003 są działania ludzkie wywierające wpływ na środowisko ze względu na obecność organizmów zmodyfikowanych genetycznie, które mogą pociągać za sobą konsekwencje dla zdrowia ludzi i zwierząt. Należy więc stwierdzić, że tego rodzaju decyzje zatwierdzające niewątpliwie stanowią akty przyjęte na podstawie prawa ochrony środowiska w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. f) rozporządzenia nr 1367/2006.
(zob. pkt 38, 43, 44, 61)
2. Zakres obowiązku przeprowadzenia wewnętrznej procedury odwoławczej w oparciu o art. 10 rozporządzenia nr 1367/2006 w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty należy interpretować w taki sposób, że Komisja jest zobowiązana do przeanalizowania wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej jedynie w takim zakresie, w jakim wnioskodawca podnosi w nim, iż kwestionowany akt administracyjny jest sprzeczny z prawem ochrony środowiska w rozumieniu rozporządzenia nr 1367/2006. W tym względzie kwestia związana z prawem ochrony środowiska nie musi stanowić głównego celu prawnego badanego argumentu.
Ponadto prawo ochrony środowiska w rozumieniu rozporządzenia nr 1367/2006 obejmuje przepisy prawne Unii zawierające regulacje w przedmiocie organizmów genetycznie zmodyfikowanych, których celem jest zarządzanie zagrożeniem, jakie dla zdrowia ludzi lub zwierząt mogą spowodować te organizmy lub czynniki środowiskowe mogące wejść w interakcję z tymi organizmami podczas ich uprawy czy też hodowli w środowisku naturalnym. Wniosek ten ma zastosowanie również w odniesieniu do sytuacji, w których te zmodyfikowane genetycznie organizmy nie były uprawiane lub hodowane w obrębie Unii. Co się tyczy zatem wniosku o wszczęcie wewnętrznej procedury odwoławczej dotyczącej decyzji Komisji zezwalającej na wprowadzenie do obrotu produktu zawierającego genetycznie zmodyfikowaną soję zgodnie z rozporządzeniem nr 1829/2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, to zarzuty naruszenia przepisów wspomnianego rozporządzenia, którego cel polega na ochronie zdrowia ludzi i zwierząt w Unii przed zagrożeniami wywoływanymi przez zmodyfikowane genetycznie organizmy, należą do dziedziny prawa ochrony środowiska w rozumieniu rozporządzenia nr 1367/2006.
(zob. pkt 49, 69, 72, 78)
3. Do udzielenia zezwolenia na wprowadzenie do obrotu produktów zawierających organizmy genetycznie zmodyfikowane lub składających się z takich organizmów konieczne jest spełnienie warunków określonych w art. 4 ust. 1 rozporządzenia nr 1829/2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy i w art. 16 ust. 1 tego samego rozporządzenia. W tym względzie z brzmienia art. 5 i 17 rzeczonego rozporządzenia wynika, że dotyczą one jedynie procedury składania wniosku o udzielenie zezwolenia na wprowadzenie do obrotu i związanych z nią formalności. Artykuły te nie dotyczą zatem ani warunków rozpatrywania takiego wniosku o udzielenie zezwolenia co do istoty, ani zakresu tej analizy.
(zob. pkt 81)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(zob. pkt 88)