WYROK SĄDU (szósta izba)

z dnia 6 grudnia 2023 r.(*)

Znak towarowy Unii Europejskiej – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Trójwymiarowy unijny znak towarowy – Kształt zabawkowej minifigurki z wypustką na głowie – Bezwzględne podstawy unieważnienia – Oznaczenie tworzone wyłącznie przez kształt wynikający z charakteru samego towaru – Oznaczenie tworzone wyłącznie przez kształt towaru niezbędny do uzyskania efektu technicznego – Artykuł 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) rozporządzenia Rady nr 40/94 [obecnie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) rozporządzenia (UE) 2017/1001]

W sprawie T‑297/22

BB Services GmbH, z siedzibą w Flörsheim am Main (Niemcy), którą reprezentował M. Krogmann, adwokat,

strona skarżąca,

przeciwko

Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), który reprezentowali E. Nicolás Gómez i D. Hanf, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą EUIPO, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest

Lego Juris A/S, z siedzibą w Billund (Dania), którą reprezentowali V. von Bomhard i J. Fuhrmann, adwokaci,

SĄD (szósta izba),

w składzie: M.J. Costeira, prezes, M. Kancheva (sprawozdawczyni) i E. Tichy‑Fisslberger, sędzie,

sekretarz: R. Ūkelytė, administratorka,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 marca 2023 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze opartej na art. 263 TFUE skarżąca, BB Services GmbH, wnosi o stwierdzenie nieważności i zmianę decyzji Piątej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 16 marca 2022 r. (sprawa R 1355/2021‑5) (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).

 Okoliczności powstania sporu

2        W dniu 25 czerwca 2020 r. skarżąca złożyła w EUIPO wniosek o unieważnienie prawa do unijnego znaku towarowego, który w dniu 18 kwietnia 2000 r. został zarejestrowany w pod numerem 50450 w oparciu o charakter odróżniający uzyskany w następstwie używania w wyniku wniosku złożonego w dniu 1 kwietnia 1996 r. przez Kirkbi A/S, poprzednika prawnego interwenienta, Lego Juris A/S, dla następującego oznaczenia trójwymiarowego:

3        Towary, dla których wniesiono o rejestrację znaku towarowego, należą do klas 9, 25 i 28 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają, dla każdej z tych klas, następującemu opisowi:

–        klasa 9: „magnesy dekoracyjne; programy gier komputerowych; gry komputerowe do pobrania, nośniki danych i informacji z wgranym oprogramowaniem”;

–        klasa 25: „odzież, obuwie, nakrycia głowy”;

–        klasa 28: „gry, zabawki”.

4        Na poparcie wniosku o unieważnienie powołano się na podstawy wskazane w art. 59 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1) w związku z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) tego rozporządzenia.

5        W dniu 25 czerwca 2021 r. Wydział Unieważnień oddalił w całości wniosek o unieważnienie prawa do znaku.

6        W dniu 3 sierpnia 2021 r. skarżąca wniosła do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.

7        Zaskarżoną decyzją Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie w całości. Uznała ona w istocie, że nie zostało wykazane, by podstawy unieważnienia określone w art. 59 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 2017/1001 w związku z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) tego rozporządzenia miały do spornego znaku towarowego w postaci zabawkowej minifigurki z wypustką na głowie zastosowanie w odniesieniu do wszystkich towarów należących do klas 9, 25 i 28.

 Żądania stron

8        Strona skarżąca wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;

–        unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego;

–        obciążenie EUIPO kosztami postępowania.

9        EUIPO i interwenient wnoszą w istocie do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącej kosztami postępowania.

 Co do prawa

10      Z uwagi na datę dokonania rozpatrywanego zgłoszenia do rejestracji – a mianowicie dzień 1 kwietnia 1996 r. – która jest rozstrzygająca dla ustalenia znajdujących zastosowanie przepisów prawa materialnego, okoliczności faktyczne niniejszej sprawy podlegają przepisom prawa materialnego zawartym w rozporządzeniu Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1), ze zmianami [zastąpionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1), ze zmianami, zastąpionym z kolei rozporządzeniem 2017/1001] (zob. podobnie postanowienie z dnia 5 października 2004 r., Alcon/OHIM, C‑192/03 P, EU:C:2004:587, pkt 39, 40; wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gugler France/Gugler i EUIPO, C‑736/18 P, niepublikowany, EU:C:2020:308, pkt 3 i przytoczone tam orzecznictwo).

11      W konsekwencji w niniejszej sprawie, co się tyczy przepisów materialnych, poczynione przez Izbę Odwoławczą w zaskarżonej decyzji i przez strony w ich pismach procesowych odniesienia do art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) oraz do art. 59 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 2017/1001 należy rozumieć jako odniesienia, odpowiednio, do art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) oraz art. 51 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 40/94, których treść normatywna jest w zakresie dotyczącym niniejszego sporu zasadniczo identyczna.

12      Ponadto w zakresie, w jakim zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przepisy proceduralne uznaje się na ogół za mające zastosowanie w chwili ich wejścia w życie (zob. wyrok z dnia 11 grudnia 2012 r., Komisja/Hiszpania, C‑610/10, EU:C:2012:781, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo), niniejszy spór podlega przepisom proceduralnym rozporządzenia 2017/1001.

 W przedmiocie żądań dotyczących unieważnienia prawa do spornego znaku towarowego

13      W żądaniu drugim skarżąca wnosi do Sądu o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego.

14      W tym względzie należy stwierdzić, że wnosząc do Sądu o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego, skarżąca formułuje, na podstawie art. 72 ust. 3 rozporządzenia 2017/1001, żądanie zmiany zaskarżonej decyzji mające na celu wydanie przez Sąd decyzji, którą powinna była wydać Izba Odwoławcza [zob. podobnie wyrok z dnia 21 marca 2012 r., Feng Shen Technology/OHIM – Majtczak (FS), T‑227/09, EU:T:2012:138, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo].

 W przedmiocie dopuszczalności

 W przedmiocie dopuszczalności skargi w odniesieniu do towarów należących do klas 9 i 25

15      EUIPO i interwenient podnoszą niedopuszczalność skargi w odniesieniu do towarów należących do klas 9 i 25. W szczególności EUIPO twierdzi, że sformułowane w skardze uwagi ograniczają się do braku zdolności spornego znaku towarowego do objęcia spornego znaku ochroną w odniesieniu do gier i zabawek należących do klasy 28, natomiast w skardze nie zawarto żadnego argumentu podważającego zgodność zaskarżonej decyzji z prawem w kontekście pozostałych towarów, należących do klas 9 i 25.

16      Na podstawie art. 177 § 1 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem każda skarga powinna zawierać w szczególności przedmiot sporu, podnoszone zarzuty i argumenty. Wskazanie to powinno być wystarczająco jasne i precyzyjne, by umożliwić stronie pozwanej przygotowanie jej obrony, a Sądowi wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie skargi, w razie potrzeby bez dodatkowych informacji na jej poparcie. W celu zagwarantowania pewności prawa i należytego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, aby skarga była dopuszczalna, istotne okoliczności faktyczne i prawne, na których jest ona oparta, powinny wynikać z samej jej treści, choćby w zwięzłej formie, lecz w sposób spójny i zrozumiały [zob. wyrok z dnia 7 grudnia 2022 r., Borussia VfL 1900 Mönchengladbach/EUIPO – Neng (Fohlenelf), T‑747/21, niepublikowany, EU:T:2022:773, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo].

17      W niniejszej sprawie należy stwierdzić, że skarga nie zawiera żadnego konkretnego argumentu odnoszącego się do towarów należących do klas 9 i 25, a w szczególności nie przedstawia powodów, dla których do tych towarów miałby mieć zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) lub (ii) rozporządzenia nr 40/94. W związku z tym, jeżeli chodzi o owe towary, skarga nie spełnia minimalnych wymogów określonych w art. 177 § 1 lit. d) regulaminu postępowania.

18      Wynika stąd, że skargę należy odrzucić jako niedopuszczalną w zakresie, w jakim dotyczy ona towarów należących do klas 9 i 25.

 W przedmiocie dopuszczalności ogólnego odesłania przez skarżącą do jej pism procesowych w postępowaniu przed EUIPO

19      W pkt 18, 54 i 68 skargi skarżąca odsyła do ogółu dowodów, które wcześniej przedstawiła przed Wydziałem Unieważnień i przed Izbą Odwoławczą. Jej zamiarem jest włączenie tych dowodów do uzasadnienia niniejszej skargi.

20      W tym zakresie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 21 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i art. 177 § 1 lit. d) regulaminu postępowania skarga powinna zawierać podnoszone zarzuty i argumenty, a także zwięzłe omówienie wspomnianych zarzutów. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem choć sama treść skargi może zostać wsparta lub uzupełniona, w przypadku kwestii szczególnych, odesłaniami do fragmentów dokumentów do niej załączonych, ogólne odesłanie do innych dokumentów nie może zastąpić braku istotnych elementów argumentacji prawnej, które zgodnie ze wspomnianymi powyżej przepisami muszą być zawarte w samej skardze. Rolą Sądu nie jest bowiem zastępowanie stron w wysiłkach poszukiwania istotnych elementów w dokumentach, do których strony czynią odesłania [zob. wyroki: z dnia 8 lipca 2010 r., Engelhorn/OHIM – The Outdoor Group (peerstorm), T‑30/09, EU:T:2010:298, pkt 18, 19 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 2 marca 2022 r., Distintiva Solutions/EUIPO – Makeblock (Makeblock), T‑86/21, niepublikowany, EU:T:2022:107, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo].

21      Wynika z tego, że skarga w zakresie, w jakim odsyła do pism złożonych przed EUIPO, jest niedopuszczalna w stopniu, w jakim zawartego w niej ogólnego odesłania nie można powiązać z przedstawionymi w niej zarzutami i argumentami.

 Co do istoty

22      Na poparcie skargi skarżąca podnosi zasadniczo dwa zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 w związku z art. 51 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia, a drugi – naruszenia art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) tego rozporządzenia w związku z art. 51 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia. Twierdzi ona, po pierwsze, że sporny znak towarowy składa się wyłącznie z kształtu wynikającego z charakteru samego towaru, a po drugie, że ten znak towarowy składa się wyłącznie z kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego.

23      Z art. 51 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 40/94 wynika w szczególności, że prawo do unijnego znaku towarowego unieważnia się na podstawie wniosku do EUIPO, w przypadku gdy unijny znak towarowy został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 tego rozporządzenia.

24      Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie są rejestrowane oznaczenia, które składają się wyłącznie z kształtu wynikającego z charakteru samych towarów lub z kształtu towaru niezbędnego do uzyskania efektu technicznego.

25      Bezpośrednim celem zakazu rejestracji kształtów, o których mowa w art. 7 ust. 1 lit. e) rozporządzenia nr 40/94, jest uniknięcie tego, aby wyłączne i stałe prawo, które jest przyznawane przez znak towarowy, mogło służyć przedłużaniu bez ograniczenia w czasie ważności innych praw, które prawodawca Unii Europejskiej chciał podporządkować terminom peremptoryjnym (zob. podobnie i analogicznie wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 45; z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 19, 20).

26      Unijny znak towarowy korzysta z domniemania ważności, w związku z czym to do wnoszącego o unieważnienie prawa do znaku należy wskazanie przed EUIPO konkretnych okoliczności, które mogą podważyć ważność tego znaku [zob. podobnie wyrok z dnia 13 września 2013 r., Feng Shen Technology/OHIM – Majtczak (CASTEL), T‑320/10, EU:T:2013:424, pkt 27, 28].

27      W niniejszej sprawie, aby wykazać, że sporny znak towarowy jest objęty podstawami unieważnienia określonymi w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) i (ii) rozporządzenia nr 40/94, skarżąca przedstawiła przed EUIPO następujące dowody, odnotowane w pkt 38 zaskarżonej decyzji:

–        BDR 1: wyciąg z rejestru spornego znaku towarowego;

–        BDR 2: przegląd historii i ewolucji „minifigurki” od 1975 r.;

–        BDR 3: wyciąg z Lego Minifigure year by year – A visual History (wydanie polskie: Minifigurki LEGO. Ilustrowana kronika) (Dorling Kindersley, Londyn, 2013);

–        BDR 4: wyciąg z Das Lego Buch (Dorling Kindersley, Monachium, 2020);

–        BDR 5: wyciąg z Lego Minifiguren, eine Erfolgsgeschichte von 1978 bis heute [minifigurki Lego, historia sukcesu od 1978 r. do dziś] (Dorling Kindersley, Monachium, 2010 r.);

–        BDR 6: patent US nr 3 005 282 z dnia 24 października 1961 r. na klocek Lego (Toy Building Brick);

–        BDR 7: opis brytyjskiego patentu nr 866 557 z dnia 26 kwietnia 1961 r. na ulepszenie pudełek z zestawami klocków;

–        BDR 8: wyciąg z Lego Minifigure year by year – A visual History (Dorling Kindersley, Londyn, 2013);

–        BDR 9: opis niemieckiego patentu DE 28 36 971 C2 na projekt dających się łączyć elementów umożliwiających obracanie nóg spornej minifigurki.

28      Na wstępie należy odnotować, że sporny znak towarowy był już przedmiotem wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Best‑Lock (Europe)/OHIM – Lego Juris (Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym) (T‑396/14, niepublikowanego, EU:T:2015:379), potwierdzonego postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2016 r., Best‑Lock (Europe)/EUIPO (C‑452/15 P, niepublikowanym, EU:C:2016:270). W wyroku tym Sąd oddalił wniosek o unieważnienie prawa do tego znaku oparty na tych samych podstawach co przywołane w niniejszej sprawie, lecz złożony przez wnioskodawczynię odrębną od skarżącej. Wobec braku tożsamości stron wyrok ten nie korzysta zatem z powagi rzeczy osądzonej w odniesieniu do okoliczności niniejszej sprawy.

 W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94

29      Skarżąca twierdzi, że przy stosowaniu podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 Izba Odwoławcza dopuściła się błędów w ocenie.

30      W pierwszej kolejności, co się tyczy charakteru rozpatrywanego towaru, skarżąca twierdzi, że chodzi tu o „sczepialną minifigurkę konstrukcyjną”, która jest kompatybilna z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta. Zarzuca ona Izbie Odwoławczej, że punktem odniesienia dla dokonanej przez nią oceny nie był konkretny towar, lecz, bardziej ogólnie, „zabawkowa minifigurka” ujęta w kategorii gier i zabawek należących do klasy 28.

31      W drugiej kolejności, co się tyczy zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego, skarżąca utrzymuje, że należy je oceniać w świetle konkretnego kształtu tego znaku towarowego. Jej zdaniem dana właściwość może być zasadnicza w rozumieniu orzecznictwa, nawet jeśli nie można jej uznać za najważniejszą. Podnosi ona, że właściwości te obejmują nie tylko głowę, ciało, ramiona i nogi, ale również wypustkę na głowie minifigurki, rączki z haczykami oraz otwory w tylnej części nóg i pod stopami, umożliwiające łączenie z innymi klockami interwenienta.

32      W trzeciej kolejności, co się tyczy funkcji rodzajowej omawianego towaru, skarżąca twierdzi, że wykazała, iż sporny znak towarowy i jego pojedyncze elementy, w szczególności głowa, a także tułów, ramiona oraz nogi, również zostały zaprojektowane pod każdym względem tak, by omawiana sczepialna minifigurka konstrukcyjna i jej pojedyncze elementy odtworzone we wspomnianym znaku pasowały do siebie i można je było łączyć z innymi sczepialnymi minifigurkami konstrukcyjnymi i z innymi klockami interwenienta. Żadna z właściwości wspomnianego znaku towarowego, a tym bardziej żadna z jego zasadniczych właściwości, ani też sporny znak towarowy jako całość nie zawierają elementu dekoracyjnego lub fantazyjnego, który wykraczałby poza opisaną funkcjonalność. Decydującym czynnikiem jest to, że wszystkie widoczne cechy tego znaku towarowego, to znaczy kształt nadany głowie, ciału, ramionom i nogom, służą wyłącznie zapewnieniu możliwości rozkładania i wczepienia wspomnianej minifigurki lub jej kompatybilności z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta i w związku z tym nadano im kształt funkcjonalny. A zatem kształt głowy został zaprojektowany całkowicie w celu umożliwienia jej natychmiastowego połączenia z innymi klockami interwenienta i to samo odnosi się do wszystkich pozostałych elementów wspomnianego znaku towarowego, w szczególności tułowia, ramion i nóg.

33      Skarżąca wywodzi stąd, że każda z właściwości technicznych i funkcjonalnych spornego znaku towarowego stanowi pod tym względem właściwość „rodzajową”, w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94, sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej i wynika z charakteru tego towaru. Podkreśla ona, że na gruncie tego przepisu nie ma znaczenia, czy towar może również przybrać alternatywny kształt.

34      EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.

35      Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenie nr 40/94 „nie są rejestrowane oznaczenia, które składają się wyłącznie z kształtu wynikającego z charakteru samych towarów”.

36      Właściwe zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 oznacza, że zasadnicze właściwości rozpatrywanego oznaczenia, mianowicie jego najistotniejsze elementy, powinny zostać należycie określone odrębnie dla każdego przypadku na podstawie całościowego wrażenia wywieranego przez oznaczenie lub na podstawie dokonania analizy kolejno każdego z elementów, z których dane oznaczenie się składa (zob. podobnie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo).

37      W konsekwencji ustalenia zasadniczych właściwości oznaczenia trójwymiarowego, z którym wiąże się w perspektywie ewentualne zastosowanie podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94, można – w zależności od przypadku, zwłaszcza stosownie do stopnia jego trudności – dokonywać w drodze zwykłej analizy wzrokowej tego oznaczenia lub też, przeciwnie, w drodze pogłębionego badania, w ramach którego pod uwagę mogą być brane elementy przydatne w ocenie, takie jak badania rynku i ekspertyzy (zob. analogicznie wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 71).

38      A zatem właściwy organ może przeprowadzić pogłębione badanie, w którego ramach uwzględni – poza przedstawieniem graficznym i ewentualnymi opisami przedłożonymi w chwili dokonania zgłoszenia – elementy użyteczne dla odpowiedniej identyfikacji zasadniczych właściwości oznaczenia (zob. analogicznie wyrok z dnia 6 marca 2014 r., Pi‑Design i in./Yoshida Metal Industry, od C‑337/12 P do C‑340/12 P, niepublikowany, EU:C:2014:129, pkt 54).

39      Z powyższego wynika, że o ile ustalenie zasadniczych właściwości danego oznaczenia powinno co do zasady rozpocząć się od analizy przedstawienia graficznego tego oznaczenia, o tyle właściwy organ może również odwołać się do innych użytecznych informacji pozwalających na prawidłowe określenie tych właściwości, takich jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców (zob. analogicznie wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gömböc, C‑237/19, EU:C:2020:296, pkt 30, 31, 37).

40      Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 37–39 powyżej, dotyczącego art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 i mającego zastosowanie w drodze analogii odpowiednio do art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) tego rozporządzenia, wynika, że informacje inne niż samo przedstawienie graficzne, takie jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców, mogą zostać wykorzystane w celu ustalenia zasadniczych właściwości danego oznaczenia.

41      W celu przeanalizowania kształtu wynikającego z charakteru towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 zasadnicze właściwości danego oznaczenia należy w miarę możliwości oceniać w świetle charakteru konkretnego towaru, który został przedstawiony. Takiej analizy nie można przeprowadzić bez uwzględnienia w danym wypadku dodatkowych elementów odnoszących się do charakteru konkretnego towaru, nawet jeśli nie są one widoczne na przedstawieniu graficznym (zob. analogicznie wyroki: z dnia 10 listopada 2016 r., Simba Toys/EUIPO, C‑30/15 P, EU:C:2016:849, pkt 46, 48; z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gömböc, C‑237/19, EU:C:2020:296, pkt 33).

42      Stosując podstawę odmowy określoną w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94, należy mieć na uwadze okoliczność, że „kształt wynikający z charakteru samych towarów” oznacza, iż kształty, których zasadnicze właściwości są nierozłącznie związane z funkcją lub funkcjami rodzajowymi tego towaru, nie powinny w zasadzie również być rejestrowane (zob. analogicznie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 25).

43      Ponadto chodzi tu o zasadnicze właściwości, których konsument będzie mógł poszukiwać w towarach konkurencji, jeżeli towary te zmierzają do pełnienia identycznej lub podobnej funkcji (zob. analogicznie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 26).

44      Artykuł 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 nie może jednak znajdować zastosowania, jeżeli zgłoszenie znaku towarowego dotyczy kształtu towaru, w którym istotną lub zasadniczą rolę odgrywa inny element, na przykład element ozdobny lub fantazyjny, który nie jest nierozłącznie związany z funkcją rodzajową tego towaru (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

45      Wynika z tego, że podstawa odmowy rejestracji określona w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 nie może mieć zastosowania, gdy istnieje przynajmniej jedna zasadnicza właściwość kształtu, która nie wynika z charakteru samego towaru, skutkiem czego sporny znak towarowy nie składa się „wyłącznie” z kształtu wynikającego z charakteru samego towaru.

46      Zasadność zarzutu pierwszego należy zbadać w świetle powyższych zasad.

–       W przedmiocie określenia charakteru towaru

47      Co się tyczy charakteru rozpatrywanego towaru, w pkt 41–44 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wskazała, że zarówno z dowodów przedstawionych przez skarżącą, jak i z doświadczenia praktycznego „niezbicie” wynika, że chodzi tu o zabawkową minifigurkę Lego, a nie o sczepialną minifigurkę konstrukcyjną, jak twierdzi skarżąca. Zdaniem Izby Odwoławczej o ile nie ulega wątpliwości, że zabawkowa minifigurka Lego jest kompatybilna z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta (którego niekoniecznie jest „częścią”, w przeciwieństwie do klocka Lego), o tyle jednak powszechnie wiadomo, że co do zasady tą zabawkową minifigurką można się bawić dokładnie tak samo jak jakąkolwiek inną zabawkową minifigurką (to znaczy trzymając ją, poruszając nią, rozkładając ją itd.), przy czym nie zawsze trzeba ją łączyć ze wspomnianym powyżej modułowym systemem konstrukcyjnym. Izba Odwoławcza ustaliła zatem, że niniejsza sprawa dotyczyła zabawkowej minifigurki ujętej w kategorii „gry i zabawki”, należącej do klasy 28.

48      W ramach zarzutu pierwszego skarżąca podnosi przede wszystkim, że Izba Odwoławcza zdefiniowała, iż towar ma charakter „zabawkowej minifigurki”. Zdaniem skarżącej mamy tu wyraźnie do czynienia ze „sczepialną minifigurką konstrukcyjną”, która jest kompatybilna z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta. W jej przekonaniu zasadnicze właściwości spornego znaku towarowego należy oceniać zatem w odniesieniu do konkretnego towaru, którym jest taka sczepialna minifigurka konstrukcyjna. Nie mogą one ograniczać się w abstrakcyjny sposób do głowy, tułowia, ramion i nóg rzeczonej zabawkowej minifigurki.

49      Na wstępie należy stwierdzić, że omawiana minifigurka stanowi przede wszystkim „zabawkową minifigurkę”, która bez przeszkód lub ograniczeń może być postrzegana i używana w celach ludycznych niezależnie od innych towarów lub zabawek w ogólności i modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta w szczególności. Tytułem dowodu w pkt 74 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza słusznie odniosła się do przedłożonego przez skarżącą załącznika BDR 3, zgodnie z którym przedmiotowa minifigurka została stworzona w celu umożliwienia udziału w „zabawach polegających na odgrywaniu ról” (role‑play) i „w zabawach polegających na opowiadaniu historii” (storytelling).

50      Żadna z informacji zawartych w aktach sprawy nie pozwala założyć, że omawianej zabawkowej minifigurki można używać wyłącznie w połączeniu z klockami konstrukcyjnymi interwenienta. Fakt, że ta zabawkowa minifigurka zawiera wypustkę lub otwory, nie może być rozstrzygający w tym względzie. W konsekwencji wyznaczony wspomnianej zabawkowej minifigurce cel ludyczny nie może zostać sprowadzony do celu, jakiemu służy „sczepialna minifigurka konstrukcyjna”.

51      Izba Odwoławcza słusznie zatem stwierdziła w pkt 44 zaskarżonej decyzji, że omawiana minifigurka jest zabawkową minifigurką ujętą w kategorii „gry i zabawki” należącej do klasy 28.

52      Należy niemniej zauważyć, że omawiana minifigurka stanowi zarazem „sczepialną minifigurkę konstrukcyjną”, która jest kompatybilna z systemem klocków konstrukcyjnych interwenienta i mieści się w rodzajowej podkategorii „gier i zabawek” należących do klasy 28.

53      W niniejszej sprawie bowiem, w przeciwieństwie do wcześniejszego postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku, w którym zapadł wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowany, EU:T:2015:379), w oparciu o konkretny wywód skarżącej w niniejszym postępowaniu należy stwierdzić, że możliwość wczepienia omawianej tu minifigurki w modułowy system konstrukcyjny można wywieść ze spornego znaku towarowego, odwołując się nie tylko do jego przedstawienia graficznego, ale również do innych użytecznych informacji, w szczególności faktu znajomości przez odbiorców modułowych systemów konstrukcyjnych takich jak system interwenienta, co wynika z dokumentów dołączonych przez skarżącą do akt sprawy (zob. pkt 27 powyżej), w zakresie, w jakim można je powiązać z zarzutami i argumentami, które podnosi ona przed Sądem (zob. pkt 21 powyżej).

54      I tak z załącznika BDR 3, zawierającego wyciąg z książki Lego Minifigure year by year – A visual History (wydanie polskie: Minifigurki LEGO. Ilustrowana kronika) wynika, że minifigurki Lego „posiadają na swoich ciałach złącza, które są kompatybilne z klockami Lego i innymi elementami” oraz że „można je rozkładać i łączyć z częściami innych minifigurek w celu stworzenia całkowicie nowej postaci”.

55      Ponadto znajomość wśród odbiorców modułowych systemów konstrukcyjnych, takich jak system interwenienta, stanowi fakt powszechnie znany, w rozumieniu orzecznictwa, to znaczy fakt, który wszyscy mogą znać lub o którym można się dowiedzieć z powszechnie dostępnych źródeł, bez konieczności przedstawiania dowodów w tym względzie [zob. podobnie wyroki: z dnia 10 listopada 2011 r., LG Electronics/OHIM, C‑88/11 P, niepublikowany, EU:C:2011:727, pkt 27–29 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 24 października 2018 r., Bayer/EUIPO – Uni‑Pharma (SALOSPIR), T‑261/17, niepublikowany, EU:T:2018:710, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo]. I tak Trybunał orzekł, że nie jest wymagane wykazanie prawdziwości faktów powszechnie znanych, a ponadto ustalenie przez Sąd, czy dane fakty są powszechnie znane, stanowi ocenę o charakterze faktycznym (zob. podobnie wyrok z dnia 17 września 2020 r., EUIPO/Messi Cuccittini, C‑449/18 P i C‑474/18 P, niepublikowany, EU:C:2020:722, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo).

56      A zatem z charakteryzującej sporną minifigurkę możliwości jej łączenia i rozkładania oraz z jej kompatybilności z klockami konstrukcyjnymi interwenienta wynika, że ta minifigurka również należy do kategorii „sczepialnych minifigurek konstrukcyjnych”. Wbrew temu, co twierdzi interwenient, wspomniana kategoria nie jest ograniczona konkretnie do omawianej minifigurki, lecz może obejmować wiele innych minifigurek.

57      Tak więc Izba Odwoławcza błędnie zasugerowała w pkt 43 zaskarżonej decyzji, że możliwość zabawy sporną minifigurką bez konieczności łączenia jej z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta może stanąć na przeszkodzie zaklasyfikowaniu jej jako sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Możliwość wykorzystania spornej minifigurki do zabawy w oderwaniu od modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta nie stanowi bowiem właściwości kształtu nadanego spornemu znakowi towarowemu i nie ma wpływu na przejawiany przez niego charakter sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej.

58      Izba Odwoławcza stwierdziła w pkt 48 zaskarżonej decyzji również błędnie, że sporny znak towarowy, jeśli wziąć pod uwagę jego przedstawienie graficzne, nie odtwarza wyraźnie i jednoznacznie „sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej”. Wywód skarżącej i przedstawione przez nią dowody rozpatrywane w świetle faktu znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców pozwalają bowiem zrozumieć, że omawiany kształt reprezentuje funkcje rodzajowe sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Taki odbiór tego kształtu nie wymaga uwzględnienia dodatkowych właściwości, które nie są częścią wspomnianego znaku towarowego.

59      Wynika z tego, że w pkt 41–44 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza popełniła błąd w ocenie, kiedy ograniczyła się do stwierdzenia, że towar tworzony przez sporny znak towarowy ma jedynie charakter „zabawkowej minifigurki” i w związku z tym nie stwierdziła, że ma on również charakter „sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej”.

60      W tym względzie należy stwierdzić, że rozpatrywany towar ma dwojaki charakter – jest zarówno „zabawkową figurką” o ludzkich cechach, jak ustaliła Izba Odwoławcza w następstwie wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowanego, EU:T:2015:379), jak i „sczepialną minifigurką konstrukcyjną” ukazującą efekt techniczny w postaci sczepialnego charakteru i modułowości w ramach systemu konstrukcyjnego interwenienta, na co kilkakrotnie wskazała skarżąca. W konsekwencji towar ten stanowi „sczepialną zabawkową figurkę” wykorzystywaną w dwojakim celu, a mianowicie w celu zabawy, który to cel ma charakter nietechniczny, oraz w celu umożliwiającym łączenie jej lub wczepianie, który to cel ma charakter techniczny.

61      Nasuwa się zatem wniosek, że o ile Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż charakter rozpatrywanego towaru sprawia, że mieści się on w kategorii zabawkowych minifigurek, o tyle popełniła ona błąd w ocenie, gdy nie uznała, że charakter tego towaru przyporządkowuje go również do kategorii sczepialnych minifigurek konstrukcyjnych.

–       W przedmiocie określenia zasadniczych właściwości oznaczenia

62      Co się tyczy zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego, w pkt 45–47 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że znak ten stanowi oznaczenie trójwymiarowe w kształcie zabawkowej minifigurki lub minifigurki o ludzkiej postaci, a tym samym przypomina człowieka. Opierając się na wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowanym, EU:T:2015:379, pkt 30, 32), Izba Odwoławcza uznała, że zważywszy na przedstawienie graficzne tego znaku towarowego oraz na fakt, iż ma on kształt minifigurki o ludzkim wyglądzie, zasadniczymi właściwościami owego znaku są głowa, ciało, ramiona i nogi, które są niezbędne do nadania jej takiego wyglądu. Natomiast zdaniem Izby Odwoławczej przedstawienia graficznego rączek omawianej zabawkowej minifigurki, wypustki na jej głowie i otworów pod jej stopami i w tylnej części nóg nie można uznać – czy to z uwagi na całościowe wrażenie wywierane przez sporny znak towarowy, czy też wobec wyników analizy elementów, z których składa się ten znak towarowy – za najważniejsze i nie stanowią one zatem zasadniczych właściwości rozpatrywanego kształtu.

63      W pkt 48–50 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że sporny znak towarowy nie stanowi, jak twierdzi skarżąca, w sposób wyraźny i jednoznaczny odtworzenia „sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej”, natomiast z przedstawienia graficznego, całościowego wrażenia wywieranego przez ten znak towarowy i z analizy jego elementów jasno wynika, iż chodzi o kształt zabawkowej minifigurki przedstawiającej człowieka. Jej zdaniem ani z całościowego wrażenia, ani z analizy elementów rozpatrywanego oznaczenia nie wynika niezbicie, jak to twierdziła skarżąca, że zasadnicze lub najważniejsze właściwości tego oznaczenia przejawiają się w jej rozkładalnym charakterze, w możliwości jej wbudowania lub w jej kompatybilności. Argumentacja skarżącej sprowadza się w ocenie Izby Odwoławczej do dodania do kształtu spornego oznaczenia dodatkowych elementów, których tak naprawdę on nie posiada, a takie arbitralne dodanie jest niezgodne z prawem. Izba Odwoławcza dodała, że o ile oczywiście jest możliwe, że zabawkowa minifigurka Lego zostanie zdemontowana i będzie kompatybilna z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta, o tyle nie zostało jednak wykazane, że właściwości te są w niniejszym wypadku najważniejsze, co umożliwiałoby zakwalifikowanie ich jako zasadniczych właściwości spornego oznaczenia. Jej zdaniem rozkładalny charakter, możliwość wbudowania lub kompatybilność tej minifigurki nie mają zasadniczego znaczenia z punktu widzenia funkcji zabawkowej minifigurki Lego jako takiej, czyli zabawkowej minifigurki przypominającej człowieka, którą można się bawić niezależnie od tych ostatnich cech.

64      W pkt 51 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że sporny znak towarowy ukazuje małą zabawkową minifigurkę, która przedstawia postać o szczególnej konfiguracji, lecz nie składa się „wyłącznie z cech rodzajowych związanych z grami lub zabawkami”. Stoi ona na stanowisku, że ten znak towarowy odnosi się raczej do kształtu towaru (zabawkowej minifigurki), w którym istotne lub zasadnicze były inne elementy dekoracyjne i fantazyjne, niepełniące „typowej funkcji rodzajowej tego towaru”. W niniejszej sprawie takimi elementami były elementy, które sama skarżąca szczegółowo zidentyfikowała, a mianowicie:

–        cylindryczna głowa z centralnie umieszczoną wypustką (posiadająca oczy i usta; bez nosa i uszu);

–        krótka prostokątna szyja;

–        trapezoidalny tułów, który oglądany z boku przechyla się do przodu i do tyłu;

–        lekko zgięte na poziomie łokcia ramiona, które kończą się rączkami w kształcie haczyków;

–        nogi z wyżłobieniami pod stopami i dwoma okrągłymi otworami z tyłu; oraz

–        fakt, że nogi i tułów są proporcjonalnie zbliżonej długości.

65      Skarżąca podnosi, że zasadnicze właściwości omawianej minifigurki obejmują nie tylko głowę, tułów, ramiona i nogi, ale również wypustkę na głowie minifigurki, rączki z haczykami oraz otwory w tylnej części nóg i pod stopami pozwalające na łączenie z innymi klockami interwenienta.

66      Na wstępie należy zauważyć, że wbrew temu, co utrzymuje skarżąca, określenie „zasadnicze właściwości” należy rozumieć jako odnoszące się do najbardziej istotnych elementów oznaczenia [wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 69; z dnia 30 marca 2022 r., Établissement Amra/EUIPO – eXpresio, estudio creativo (Kształt buta na resorach), T‑264/21, niepublikowany, EU:T:2022:193, pkt 33].

67      Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem właściwe zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 oznacza, że zasadnicze właściwości rozpatrywanego oznaczenia, mianowicie jego najistotniejsze elementy, powinny zostać należycie określone odrębnie dla każdego przypadku na podstawie całościowego wrażenia wywieranego przez to oznaczenie lub na podstawie dokonania analizy kolejno każdego ze składających się na nie elementów (zob. pkt 36 powyżej).

68      Ponadto z najnowszego orzecznictwa dotyczącego art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 i mającego zastosowanie w drodze analogii odpowiednio do art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) tego rozporządzenia wynika, że do celów ustalenia zasadniczych właściwości danego oznaczenia można wykorzystać informacje inne niż samo przedstawienie graficzne, takie jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców (zob. pkt 40 powyżej).

69      W niniejszej sprawie prawdą jest, że w pkt 46 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza słusznie uznała za zasadnicze właściwości omawianej zabawkowej minifigurki cechy, które nadają jej ludzki wygląd, a mianowicie głowę, tułów, ramiona i nogi.

70      W tym względzie należy podkreślić, że Izba Odwoławcza również słusznie uznała w pkt 51 zaskarżonej decyzji za zasadnicze elementy ozdobne i fantazyjne omawianej minifigurki, a mianowicie cylindryczny kształt głowy, krótki i prostokątny kształt szyi oraz trapezoidalny kształt tułowia. Design cechujący się prostokątnymi i kompaktowymi kształtami oraz ogólne proporcje są także istotnymi elementami graficznymi wspomnianej minifigurki.

71      Jednakże Izba Odwoławcza, opierając się na przedstawieniu graficznym spornego znaku towarowego ukazującym kształt zabawkowej minifigurki o ludzkich cechach, błędnie ograniczyła jego zasadnicze właściwości do cech wspomnianych w pkt 69 i 70 powyżej i stwierdziła zasadniczo, że wypustka na głowie tej zabawkowej minifigurki, haczyki na jej rękach oraz otwory pod jej stopami i z tyłu jej nóg, których funkcji nie można wywieść ze wspomnianego znaku, nie składają się na funkcję rodzajową zabawkowej minifigurki przedstawiającej po prostu ludzkie cechy i przeznaczonej do zabaw polegających na odgrywaniu ról i opowiadaniu historii, wobec czego elementów tych nie można zaliczyć do zasadniczych właściwości wspomnianej zabawkowej minifigurki.

72      Zasadnicze właściwości w postaci wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów pod stopami i z tyłu nóg omawianej minifigurki można bowiem wywieść ze spornego znaku towarowego ukazanego na przedstawieniu graficznym, ale także z innych informacji – w zakresie, w jakim można je powiązać z zarzutami i argumentami podnoszonymi przez skarżącą przed Sądem (zob. pkt 21 powyżej) – które wynikają z dokumentów dołączonych do akt przez skarżącą (zob. pkt 27, 53 i 54 powyżej), w szczególności z faktu znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców, co stanowi ponadto fakt powszechnie znany (zob. pkt 55 powyżej).

73      A zatem należy stwierdzić, że wypustka na głowie, haczyki na rękach i otwory z tyłu nóg i pod stopami omawianej minifigurki stanowią zasadnicze właściwości spornego znaku towarowego z uwagi na to, że ma on charakter „sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej”. Elementy te są istotne dla kompatybilności tej minifigurki i charakteryzującej ją możliwości łączenia jej z innymi produktami.

74      W pkt 45–52 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza popełniła zatem błąd w ocenie, ponieważ ograniczyła się do uznania za zasadnicze tylko tych właściwości „nietechnicznych”, które nadają omawianej minifigurce ludzki wygląd, a mianowicie głowy, tułowia, ramion i nóg, natomiast nie uznała za zasadnicze właściwości „technicznych” spornego znaku towarowego postrzeganego jako sczepialna minifigurka konstrukcyjna, a mianowicie wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów z tyłu nóg i pod stopami.

75      W ten sposób przy ustalaniu zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego Izba Odwoławcza błędnie poprzestała na uwzględnieniu przedstawienia graficznego tego znaku towarowego i nie wzięła pod uwagę innych użytecznych informacji dotyczących charakteru konkretnego towaru, w szczególności faktu znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców.

76      Izba Odwoławcza stwierdziła również błędnie w pkt 49 zaskarżonej decyzji, że argumentacja skarżącej sprowadza się do dodania do kształtu spornego oznaczenia dodatkowych elementów, których tak naprawdę kształt ten nie posiada, i że takie arbitralne dodanie jest niezgodne z prawem. W istocie wypustka na głowie, haczyki na rękach oraz otwory z tyłu nóg i pod stopami omawianej minifigurki w sposób oczywisty stanowią właściwości, które charakteryzują tę minifigurkę postrzeganą przez pryzmat nie tylko jej przedstawienia graficznego, ale również przez odwołanie się do innych użytecznych informacji, takich jak fakt znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców. Właściwości te nie są zatem w żaden sposób wynikiem „arbitralnego dodania” konkretnemu towarowi elementów, z których się on nie składa.

77      Należy stwierdzić, że o ile Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż właściwości wskazane w pkt 51 zaskarżonej decyzji są zasadniczymi właściwościami spornego znaku towarowego, o tyle popełniła ona błąd w ocenie w wyniku nieuznania za zasadnicze dodatkowych właściwości, na które powołuje się skarżąca, a mianowicie wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów z tyłu nóg i pod stopami.

–       W kwestii kształtu wynikającego bądź nie z charakteru samego towaru

78      W pkt 51–54 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wskazała wymienione w pkt 64 powyżej elementy dekoracyjne i fantazyjne i ustaliła, że połączenie tych elementów zostało zaprojektowane w taki sposób, aby w ramach całościowego wrażenia, jakie wywiera omawiana zabawkowa minifigurka, nadać jej oryginalny lub fantazyjny wygląd. Uznała ona również, że zabawkowa minifigurka jest zatem rodzajem towaru, w przypadku którego istnieje co do zasady duża swoboda projektowania. Jej zdaniem zabawkowa minifigurka lub minifigurka należąca do klasy 28 może zatem zostać zaprojektowana tak, aby przybrać dowolny kształt, odmienny od konkretnego kształtu spornego oznaczenia, i może być zmieniana i konfigurowana z najwyższą kreatywnością. Na przykład według uznania projektanta nogi mogą mieć zaokrąglony kształt, który różniłby się od zarejestrowanego prostokątnego kształtu, a tułów może mieć inny kształt, prostokątny lub zaokrąglony, zamiast konkretnie zarejestrowanego kształtu trapezu. O ile zabawkowa minifigurka lub minifigurka o ludzkim kształcie z pewnością musi mieć głowę, ciało, dwa ramiona i dwie nogi nadające jej ludzki wygląd, o tyle zasadnicze właściwości mogą przybrać w praktyce dowolną formę.

79      W pkt 55 i 56 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że taka swoboda projektowania istnieje w tym samym stopniu nie tylko w przypadku rozpatrywanych towarów należących do klasy 28, ale także, odpowiednio, w przypadku pozostałych rozpatrywanych towarów należących do klas 9 i 25 (w odniesieniu do których skarżąca nie przedstawiła rzeczowych wyjaśnień), jeżeli są one produkowane w postaci zabawkowej minifigurki lub minifigurki o ludzkiej postaci, a tym bardziej jeżeli zgodnie z projektem przybrały one jakąkolwiek inną formę. Według Izby Odwoławczej z wyjaśnień skarżącej nie wynika też jasno, że sporne oznaczenie jest „wyłącznie” tworzone przez kształt wynikający z charakteru towaru, a powody, dla których rozpatrywane towary zostały „w sposób niezbędny” zaprojektowane w postaci zarejestrowanej zabawkowej minifigurki, także nie zostały ukazane w sposób wyraźny. Ponadto skarżąca nie dowiodła, że kształt wspomnianych towarów zawiera elementy wynikające z ich charakteru, a sporne oznaczenie, rozpatrywane jako całość, nie przedstawia takiego kształtu, którego nie da się uniknąć i który nieodzownie odpowiada kategorii tych towarów.

80      W pkt 57–59 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że sam fakt, iż konkretna minifigurka przedstawia człowieka, nie może wystarczyć do podważenia zdolności ochronnej spornego znaku towarowego zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94, zważywszy, że w przeciwnym razie zakres ochrony przyznanej przez ten przepis „rozciągałby się w nieskończoność” od momentu, w którym wspomniany znak towarowy uzyskałby naturalny pierwotny kształt – w niniejszym wypadku ludzkie ciało. Jej zdaniem sporne oznaczenie po prostu nie stanowi kształtu rozpatrywanych towarów należących do klas 9, 25 lub 28, których zasadnicze właściwości są nierozłącznie związane z funkcjami rodzajowymi tych towarów. Wywiodła ona z tego, że przesłanki tego artykułu nie zostały spełnione.

81      Skarżąca twierdzi w istocie, że wszystkie widoczne właściwości spornej minifigurki (w szczególności głowa, tułów, ramiona i nogi), zasadnicze czy nie, zostały zaprojektowane pod każdym względem w taki sposób, aby zapewnić funkcję rodzajową tego towaru poprzez umożliwienie jego sczepiania z klockami konstrukcyjnymi i z innymi minifigurkami interwenienta.

82      Należy przypomnieć, że co do zasady nie rejestruje się kształtów, których zasadnicze właściwości są nierozłącznie związane z funkcją lub funkcjami rodzajowymi danego towaru (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 25).

83      Należy również podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 44 powyżej art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 nie może znajdować zastosowania, jeżeli sporny znak towarowy dotyczy kształtu towaru, w którym istotną lub zasadniczą rolę odgrywa inny element, ozdobny lub fantazyjny, który nie jest nierozłącznie związany z funkcją rodzajową tego towaru (zob. podobnie i analogicznie wyrok z dnia 18 września 2014 r., Hauck, C‑205/13, EU:C:2014:2233, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo).

84      A zatem art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94 nie może mieć zastosowania, gdy sporny znak towarowy przedstawia kształt towaru posiadający co najmniej jedną zasadniczą właściwość, która nie jest nierozłącznie związana z funkcją rodzajową tego towaru, lub innymi słowy – gdy istnieje przynajmniej jedna zasadnicza właściwość kształtu, która nie wynika z charakteru samego towaru, skutkiem czego sporny znak towarowy nie składa się „wyłącznie” z kształtu wynikającego z charakteru samego towaru (zob. pkt 45 powyżej).

85      W niniejszej sprawie sporny kształt może zatem zostać objęty ochroną jako unijny znak towarowy, jeżeli przynajmniej jedna z jego zasadniczych właściwości nie jest nierozłącznie związana z funkcją rodzajową zabawkowej minifigurki ani z funkcją rodzajową sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej.

86      Tymczasem należy stwierdzić, że cylindryczny lub „baryłkowaty” kształt głowy rozpatrywanej minifigurki nie jest nierozłącznie związany ani z funkcją rodzajową zabawkowej minifigurki, ani z funkcją rodzajową sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Powyższe dotyczy także krótkiego i prostokątnego kształtu szyi oraz trapezoidalnego, płaskiego i kanciastego kształtu tułowia, jak również szczególnego kształtu ramion z rękami i kształtu nóg ze stopami.

87      Konkretny projekt tych zasadniczych właściwości spornego kształtu jest zatem jedynie jednym z możliwych przejawów konkretnego zastosowania funkcji rodzajowej zabawkowej minifigurki lub sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej.

88      A zatem właściwości ozdobne i fantazyjne wspomniane w pkt 51 zaskarżonej decyzji (zob. pkt 64 i 78 powyżej) i wymienione w pkt 86 powyżej wynikają ze swobody twórcy zabawkowej minifigurki i sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Chociaż obecność ludzkich cech i elementów łączenia jest zasadniczo wymagana ze względu na dualny charakter towaru, istnieje duża swoboda w zakresie skonfigurowania tych elementów. Z uwagi na tę dużą swobodę projektowania w odniesieniu do sczepialnych zabawkowych minifigurek konstrukcyjnych wspomniane właściwości mogą przybierać wiele kształtów różniących się od spornego znaku towarowego.

89      A zatem Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła w pkt 53 zaskarżonej decyzji, że te zasadnicze właściwości, zważywszy na ich ozdobny i fantazyjny charakter, można co do zasady zmieniać i konfigurować z „dużą dozą swobody projektowania”.

90      W tym względzie twierdzenie skarżącej, zgodnie z którym „żadna z właściwości spornego znaku towarowego, a tym bardziej żadna z jego zasadniczych właściwości, ani też sporny znak towarowy jako całość nie zawierają elementu ozdobnego lub fantazyjnego, który wykraczałby poza opisaną funkcjonalność”, nie jest zasadne i należy je oddalić. Takie elementy stanowią bowiem zasadnicze właściwości wymienione w pkt 86 powyżej.

91      Wynika z tego, że skarżąca, na której spoczywa ciężar dowodu w niniejszym postępowaniu w sprawie unieważnienia prawa do znaku (zob. pkt 26 powyżej), nie obaliła stwierdzenia, że przynajmniej jedna zasadnicza właściwość rozpatrywanego towaru nie jest nierozłącznie związana z jego funkcją rodzajową jako zabawkowej minifigurki lub sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej.

92      W świetle zasad wskazanych w pkt 83 i 84 powyżej stwierdzenie to wystarczy, by wykluczyć zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94.

93      Należy stwierdzić, że mimo stwierdzonych w pkt 59 i 74 powyżej błędów w ocenie, które w świetle powyższych rozważań nie mają wpływu na zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, Izba Odwoławcza słusznie potwierdziła zdolność rejestrową spornego znaku towarowego w świetle art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94.

94      Zarzut pierwszy należy zatem oddalić jako bezzasadny.

 W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94

95      Skarżąca twierdzi, że przy stosowaniu podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 Izba Odwoławcza dopuściła się błędów w ocenie.

96      W pierwszej kolejności, co się tyczy funkcji rozpatrywanego towaru i jego zasadniczych właściwości, skarżąca podnosi, że właściwości te należy oceniać nie w sposób abstrakcyjny, lecz w świetle konkretnego sposobu, w jaki są one odpowiednio rozmieszczone w przedstawieniu spornego znaku towarowego. Jej zdaniem okoliczność, że sczepialną minifigurkę konstrukcyjną można również, teoretycznie, wykorzystywać jako zabawkową minifigurkę niezależnie od modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta, nie jest właściwością kształtu nadanego wspomnianemu znakowi towarowemu, a przede wszystkim nie pozbawia go charakteru sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Ponadto podnosi ona, że zgodnie z najnowszym orzecznictwem ocena funkcji technicznej nie może opierać się wyłącznie na przedstawieniu graficznym spornego znaku towarowego.

97      W drugiej kolejności, co się tyczy funkcjonalności zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego, skarżąca zarzuca Izbie Odwoławczej, że w pkt 78–80 zaskarżonej decyzji „w ogóle nie odniosła się” do przedstawionych przez nią dowodów. Utrzymuje ona, że efektem technicznym sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej odtworzonej we wspomnianym znaku towarowym i jej elementów jest możliwość jej wbudowania i modułowość w ramach systemu konstrukcyjnego interwenienta. Ta sczepialna minifigurka konstrukcyjna i jej poszczególne elementy zostały zaprojektowane pod każdym względem w taki sposób, aby można ją było układać i łączyć z innymi sczepialnymi minifigurkami konstrukcyjnymi i innymi klockami konstrukcyjnymi interwenienta. Duża liczba wariantów konstrukcyjnych jest możliwa jedynie przy zachowaniu konkretnego kształtu sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej odtworzonej we wspomnianym znaku towarowym. Zdaniem skarżącej wszystkie właściwości spornego znaku towarowego mają wyłącznie na celu zagwarantowanie możliwości wbudowania i modułowości tego znaku towarowego oraz jego elementów w ramach modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta. Nie tylko wypustka na głowie, rączki z haczykami i otwory pod stopami i z tyłu nóg, ale w szczególności rozmiar i wymiary głowy, jej cylindryczny kształt, płaski i kanciasty kształt tułowia, lekko wcięte boki, lekkie zaokrąglenie ramion, nadgarstki, rączki z haczykami i dające się obracać nogi, których długość pozwala na posadzenie minifigurki na czterech wypustkach, także mają wyłącznie na celu umożliwienie łączenia minifigurki odtworzonej w tym znaku towarowym. To samo dotyczy całości wspomnianej minifigurki, której proporcje i wysokość, odpowiadające dokładnie wysokości czterech klocków konstrukcyjnych interwenienta, służą wyłącznie umożliwieniu łączenia jej z takimi klockami. Kompatybilność sczepialnych minifigurek konstrukcyjnych zostałaby utracona lub ograniczona, gdyby miały one odmienne kształty. Zdaniem skarżącej Izba Odwoławcza nie była w stanie wskazać, jakie zasadnicze właściwości wspomnianego znaku towarowego należało uznać za fantazyjne i niezwiązane wyłącznie z ich funkcją techniczną. Według skarżącej wynika z tego, że kształt spornego znaku towarowego i jego elementy służą „wyłącznie” uzyskaniu opisanych powyżej efektów technicznych w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94. Istnienie innych kształtów pozwalających na osiągnięcie tego samego efektu technicznego nie ma tu znaczenia i nie może wyłączyć zastosowania wspomnianego artykułu.

98      Wreszcie, skarżąca uważa, że dokonana przez Izbę Odwoławczą w pkt 79 zaskarżonej decyzji analiza, zgodnie z którą sporny znak towarowy „nie zawiera linii lub wzoru, które jasno i jednoznacznie wskazują na możliwość jego wbudowania i jego modułowość w kontekście systemu konstrukcyjnego”, jest niezrozumiała. W tym względzie Izba Odwoławcza po raz kolejny odstąpiła od aktualnego orzecznictwa, zgodnie z którym w celu określenia technicznego efektu właściwości znaku towarowego nie można już opierać się wyłącznie na rejestracji tego znaku towarowego i jego wyglądzie zewnętrznym. Za pomocą ilustracji skarżąca wykazała szczegółowo, że poza przedstawieniem graficznym sporny znak towarowy posiada funkcje opisane we wniosku o unieważnienie prawa do znaku.

99      EUIPO i interwenient kwestionują argumenty skarżącej.

100    Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie są rejestrowane oznaczenia, które składają się wyłącznie z kształtu towaru niezbędnego do uzyskania efektu technicznego.

101    Interes ogólny chroniony przez art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 polega na unikaniu sytuacji, w których prawo znaków towarowych prowadziłoby do przyznania jednemu przedsiębiorstwu monopolu na rozwiązania techniczne lub cechy użytkowe danego towaru (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 43).

102    Prawidłowe zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 wymaga należytego określenia zasadniczych właściwości rozpatrywanego oznaczenia trójwymiarowego. Określenie „zasadnicze właściwości” musi być rozumiane jako odniesienie do najbardziej istotnych elementów oznaczenia (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 68, 69).

103    Określenia zasadniczych właściwości oznaczenia należy dokonywać odrębnie dla każdego przypadku, bez żadnej ustalonej hierarchii poszczególnych rodzajów elementów, jakie może zawierać oznaczenie. Może ono zostać dokonane albo bezpośrednio na podstawie całościowego wrażenia wywieranego przez oznaczenie, albo poprzez poddanie w pierwszej kolejności sukcesywnej analizie każdego z elementów, z których dane oznaczenie się składa (zob. podobnie wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 70).

104    W konsekwencji ustalenia zasadniczych właściwości oznaczenia trójwymiarowego można – w zależności od przypadku, zwłaszcza stosownie do stopnia jego trudności – dokonywać w drodze zwykłej analizy wzrokowej tego oznaczenia lub też, przeciwnie, w drodze pogłębionego badania, w ramach którego pod uwagę mogą być brane elementy przydatne w ocenie, takie jak badania rynku i ekspertyzy, czy też inne dane dotyczące wcześniej przyznanych w związku z danym produktem praw własności intelektualnej [wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 71; z dnia 24 października 2019 r., Rubik’s Brand/EUIPO – Simba Toys (Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki), T‑601/17, niepublikowany, EU:T:2019:765, pkt 49].

105    A zatem właściwy organ może przeprowadzić pogłębione badanie, w którego ramach uwzględnia – poza przedstawieniem graficznym i ewentualnymi opisami przedłożonymi w chwili dokonania zgłoszenia – elementy użyteczne dla odpowiedniej identyfikacji zasadniczych właściwości oznaczenia (wyrok z dnia 6 marca 2014 r., Pi‑Design i in./Yoshida Metal Industry, od C‑337/12 P do C‑340/12 P, niepublikowany, EU:C:2014:129, pkt 54).

106    Z powyższego wynika, że o ile ustalenie zasadniczych właściwości danego oznaczenia powinno co do zasady rozpocząć się od analizy przedstawienia graficznego tego oznaczenia, o tyle właściwy organ może również odwołać się do innych użytecznych informacji pozwalających na prawidłowe określenie tych właściwości, takich jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców (wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gömböc, C‑237/19, EU:C:2020:296, pkt 30, 31, 37).

107    Z orzecznictwa przytoczonego w pkt 104–106 powyżej wynika zatem, że informacje inne niż samo przedstawienie graficzne, takie jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców, mogą być używane w celu ustalenia zasadniczych właściwości rozpatrywanego oznaczenia.

108    Ani charakter odróżniający elementów danego oznaczenia, ani charakter odróżniający uzyskany w następstwie używania danego oznaczenia nie są istotne przy określaniu jego zasadniczych właściwości do celów stosowania art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 [wyrok z dnia 24 września 2019 r., Roxtec/EUIPO – Wallmax (Przedstawienie czarnego kwadratu zawierającego siedem niebieskich koncentrycznych kręgów), T‑261/18, EU:T:2019:674, pkt 64].

109    Ustalenia zasadniczych właściwości danego kształtu w kontekście art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 dokonuje się w konkretnym celu umożliwienia zbadania funkcjonalności owego kształtu (wyrok z dnia 30 marca 2022 r., Kształt buta na resorach, T‑264/21, niepublikowany, EU:T:2022:193, pkt 41).

110    Ustaliwszy zasadnicze właściwości oznaczenia, EUIPO musi jeszcze ocenić, czy wszystkie te właściwości odpowiadają funkcji technicznej rozpatrywanego towaru (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 72) lub, dokładniej rzecz ujmując, jednej z funkcji technicznych tego towaru (zob. wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gömböc, C‑237/19, EU:C:2020:296, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).

111    W celu zbadania funkcjonalności oznaczenia w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 zasadnicze właściwości kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego należy w miarę możliwości oceniać w świetle funkcji technicznej konkretnego towaru, który został przedstawiony. Takiej analizy nie można przeprowadzić bez uwzględnienia w danym wypadku dodatkowych elementów odnoszących się do funkcji konkretnego towaru, nawet jeśli nie są one widoczne na jego przedstawieniu (wyrok z dnia 10 listopada 2016 r., Simba Toys/EUIPO, C‑30/15 P, EU:C:2016:849, pkt 46, 48).

112    Tym samym przy dokonywaniu analizy funkcjonalności oznaczenia w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 sąd Unii nie jest związany wyłącznie funkcjami widocznymi na graficznym przedstawieniu znaku towarowego, lecz musi wziąć pod uwagę inne elementy wynikające z konkretnego towaru, takie jak mechanizm rotacji w przypadku „Rubik’s Cube” (zob. podobnie wyrok z dnia 24 października 2019 r., Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki, T‑601/17, niepublikowany, EU:T:2019:765, pkt 85, 86), dolna strona klocka w przypadku „klocka Lego” [wyrok z dnia 12 listopada 2008 r., Lego Juris/OHIM – Mega Brands (Czerwony klocek Lego), T‑270/06, EU:T:2008:483, pkt 78], a w przypadku plastra – jego sposób działania [wyrok z dnia 31 stycznia 2018 r., Novartis/EUIPO – SK Chemicals (Przedstawienie plastra transdermalnego), T‑44/16, niepublikowany, EU:T:2018:48, pkt 37]. Niemniej sąd Unii nie może dodać do kształtu konkretnego towaru elementów, które się na niego nie składają (wyrok z dnia 3 czerwca 2021 r., Yokohama Rubber i EUIPO/Pirelli Tyre, C‑818/18 P i C‑6/19 P, niepublikowany, EU:C:2021:431, pkt 62–66).

113    O ile informacje, które nie wynikają z graficznego przedstawienia oznaczenia, można brać pod uwagę w celu określenia, czy owe właściwości odpowiadają funkcji technicznej rozpatrywanego towaru, o tyle informacje te muszą pochodzić z obiektywnych i wiarygodnych źródeł i nie mogą obejmować postrzegania przez właściwy krąg odbiorców (wyrok z dnia 23 kwietnia 2020 r., Gömböc, C‑237/19, EU:C:2020:296, pkt 37).

114    Przesłanka, zgodnie z którą rejestracji kształtu towaru jako unijnego znaku towarowego można odmówić na podstawie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 jedynie wówczas, gdy jest on „niezbędny” do uzyskania zamierzonego efektu technicznego, nie oznacza, iż dany kształt musi być jedynym zapewniającym uzyskanie tego efektu (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 53).

115    Istnienie innych kształtów pozwalających na osiągnięcie tego samego efektu technicznego nie stanowi w ramach stosowania art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 okoliczności, która pozwoliłaby na wyłączenie stosowania podstawy odmowy rejestracji (zob. wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 58, 83 i przytoczone tam orzecznictwo).

116    Innymi słowy, art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 stoi na przeszkodzie rejestracji jakiegokolwiek kształtu składającego się wyłącznie, jeśli chodzi o jego zasadnicze właściwości, z kształtu towaru mającego powodować skutki na płaszczyźnie technicznej, wystarczającego do uzyskania zamierzonego efektu technicznego, choćby nawet efekt ten można było osiągnąć za pomocą innych kształtów z zastosowaniem tego samego lub innego rozwiązania technicznego (wyrok z dnia 12 listopada 2008 r., Czerwony klocek Lego, T‑270/06, EU:T:2008:483, pkt 43).

117    W ramach badania funkcjonalności oznaczenia tworzonego przez kształt towaru, po ustaleniu zasadniczych właściwości tego oznaczenia, należy jedynie ocenić, czy właściwości te odpowiadają funkcji technicznej rozpatrywanego towaru. Takie badanie musi w sposób oczywisty zostać przeprowadzone w drodze analizy zgłoszonego lub zakwestionowanego oznaczenia, a nie oznaczeń tworzonych przez inne możliwe kształty tego towaru. Funkcjonalność techniczna właściwości kształtu może być oceniana między innymi z uwzględnieniem dokumentacji dotyczącej wcześniejszych patentów, które opisują funkcjonalne elementy rozpatrywanego kształtu (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 84, 85).

118    Rejestracji nie podlegają jedynie te kształty towaru, które są wyłącznie wyrazem zastosowanego rozwiązania technicznego i których rejestracja w charakterze znaku towarowego rzeczywiście utrudniłaby stosowanie tego rozwiązania technicznego przez inne przedsiębiorstwa [wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 48; z dnia 19 września 2012 r., Reddig/OHIM – Morleys (Rękojeść noża), T‑164/11, niepublikowany, EU:T:2012:443, pkt 24; z dnia 24 października 2019 r., Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki, T‑601/17, niepublikowany, EU:T:2019:765, pkt 45]. Rejestracja kształtu towaru, który ma wyłącznie funkcjonalny charakter, w charakterze znaku towarowego może umożliwić właścicielowi takiego znaku zakazanie używania przez inne przedsiębiorstwa nie tylko tego kształtu, ale też kształtów podobnych (wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 56; z dnia 19 września 2012 r., Rękojeść noża, T‑164/11, niepublikowany, EU:T:2012:443, pkt 22; z dnia 24 października 2019 r., Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki, T‑601/17, niepublikowany, EU:T:2019:765, pkt 46).

119    Obecność nawet kilku drugorzędnych elementów będących przejawem inwencji twórczej w oznaczeniu, w którym wszystkie zasadnicze elementy wynikają z rozwiązania technicznego, którego oznaczenie to stanowi wyraz, nie podważa stwierdzenia, że wspomniane oznaczenie jest tworzone wyłącznie przez kształt towaru niezbędny do uzyskania efektu technicznego. Dodatkowo podstawa odmowy rejestracji określona w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy wszystkie zasadnicze właściwości oznaczenia mają charakter funkcjonalny, co oznacza, że na podstawie tego przepisu nie można odmówić rejestracji oznaczenia, jeżeli dany kształt towaru zawiera niebagatelny element, który nie ma takiego charakteru, jak na przykład element ozdobny czy fantazyjny, który odgrywa istotną rolę we wspomnianym kształcie (zob. wyroki: z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 11 maja 2017 r., Yoshida Metal Industry/EUIPO, C‑421/15 P, EU:C:2017:360, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

120    Artykuł 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie może zatem znajdować zastosowania, jeżeli zgłoszony lub zakwestionowany znak towarowy odnosi się do kształtu towaru, w którym istotną rolę odgrywa element niemający charakteru funkcjonalnego, na przykład element ozdobny lub fantazyjny. W takim wypadku konkurencyjne przedsiębiorstwa mogą z łatwością skorzystać z kształtów zamiennych zapewniających jednakową funkcjonalność, a w rezultacie nie istnieje ryzyko ograniczenia dostępności danego rozwiązania technicznego. Rzeczone rozwiązanie techniczne mogłoby więc bez trudu zostać zastosowane przez konkurentów właściciela owego znaku w kształcie towaru, który nie będzie posiadał pozbawionego funkcjonalności elementu identycznego z elementem, jaki zawiera kształt towaru właściciela, i który w związku z tym nie będzie ani identyczny z tym kształtem, ani do niego podobny (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 52, 72).

121    Z powyższego wynika, że podstawa odmowy rejestracji określona w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 może znajdować zastosowanie tylko wtedy, gdy każda z zasadniczych właściwości danego oznaczenia jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego zamierzonego dla danego towaru. Natomiast podstawa ta przestaje znajdować zastosowanie z chwilą, gdy istnieje niebagatelny element, który nie ma charakteru funkcjonalnego, na przykład element ozdobny lub fantazyjny, który stanowi zasadniczą właściwość wspomnianego oznaczenia, lecz który nie jest niezbędny do uzyskania takiego efektu technicznego.

122    Innymi słowy, podstawa odmowy rejestracji określona w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie może mieć zastosowania, gdy istnieje przynajmniej jedna zasadnicza właściwość kształtu, która nie jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego, skutkiem czego sporny znak towarowy nie składa się „wyłącznie” z kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego.

123    To w świetle powyższych zasad należy zbadać zasadność zarzutu drugiego.

–       W przedmiocie określenia funkcjonalności towaru

124    Co się tyczy charakteru rozpatrywanego towaru, w pkt 67 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza przypomniała, że omawiane oznaczenie ukazuje małą zabawkową minifigurkę, która przedstawia postać o szczególnej konfiguracji (zob. pkt 47 powyżej). W pkt 77 tej decyzji Izba Odwoławcza ustaliła zatem, że niniejsza sprawa dotyczy zabawkowej minifigurki ujętej w kategorii „gry i zabawki”, należącej do klasy 28.

125    Jeśli chodzi o funkcjonalność techniczną rozpatrywanego towaru, w pkt 71–74 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że zabawkowe minifigurki lub gry jako takie stanowią przedmioty, w przypadku których gra w nie lub korzystanie z nich ma na celu rozrywkę i relaks lub służy jako sposób spędzania czasu i sprawia przyjemność. Przyznała ona, że jest oczywiście możliwe, iż zarówno ukształtowanie zasadniczych właściwości (głowy, tułowia, ramion i nóg), jak też wszystkich innych elementów, które nie są zasadnicze (na przykład rączki i otwory), pozwalają na łączenie rozpatrywanej zabawkowej minifigurki z klockami konstrukcyjnymi i innymi elementami Lego, oraz że nie ulega wątpliwości, iż zabawkowa minifigurka Lego jest kompatybilna z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta. Jednakże wskazała ona, że jest również powszechnie wiadome, iż co do zasady zabawkową minifigurką Lego można się bawić dokładnie w taki sam sposób jak każdą zabawkową minifigurką (to znaczy trzymając ją, przemieszczając, rozkładając itp.), bez konieczności łączenia jej z tym modułowym systemem konstrukcyjnym. Jej zdaniem okoliczność, że zasadniczym celem omawianej zabawkowej minifigurki jest zachęcenie do zabaw polegających na odgrywaniu ról i opowiadaniu historii oraz że jej kompatybilność ze wspomnianym modułowym systemem konstrukcyjnym przyczynia się do ulepszenia i bardziej fantazyjnego wykorzystania tej minifigurki, wynika z argumentów i dowodów przedstawionych przez samą skarżącą, na przykład w załączniku BDR 3.

126    W pkt 78 i 79 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła również, że „efektem” rozpatrywanego kształtu zabawkowej minifigurki jest jedynie nadanie jej cech ludzkich, a okoliczność, iż zabawkowa minifigurka przedstawia jakąś postać i może być używana w odpowiednim kontekście ludycznym, nie stanowi „efektu technicznego”. Inaczej niż w przypadku wyroku z dnia 24 października 2019 r., Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki (T‑601/17, niepublikowanego, EU:T:2019:765, pkt 88), który dotyczył konkretnie „układanek trójwymiarowych” należących do klasy 28, w niniejszej sprawie, co się tyczy „gier i zabawek” należących do tej samej klasy, nie ma potrzeby uwzględniania dodatkowych elementów (takich jak zdolność rotacji indywidualnych elementów oraz elementy niewidoczne).

127    Należy przypomnieć, że funkcje, którym odpowiadają zasadnicze właściwości danego kształtu, należy w miarę możliwości oceniać w świetle konkretnego towaru, który został przedstawiony (zob. pkt 111 powyżej).

128    W niniejszej sprawie prawdą jest, iż Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła w istocie, że konkretnym towarem jest zabawkowa minifigurka należąca do klasy 28 (zob. pkt 49–51 powyżej) oraz że nietechnicznym efektem kształtu tego towaru jest nadanie tej zabawkowej figurce cech ludzkich w celu umożliwienia posłużenia się tym „ludzikiem” w zabawach polegających na odgrywaniu ról i opowiadaniu historii.

129    Z tego punktu widzenia należy uznać, że funkcją niektórych zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego, a mianowicie głowy, tułowia, ramion i nóg, jest nadanie omawianej minifigurce cech ludzkich. Ponieważ towar w postaci „zabawkowej minifigurki” służy do zabawy bez żadnych przeszkód ani ograniczeń, wszystkie cechy człekopodobne tej minifigurki mają na celu umożliwienie zabawy nią jako taką, to znaczy niezależnie od wszelkich innych elementów modułowego systemu konstrukcyjnego. Okoliczność, że ta minifigurka przedstawia jakąś postać i może być używana w dowolnym odpowiednim kontekście ludycznym, nie stanowi „efektu technicznego” (zob. podobnie wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym, T‑396/14, niepublikowany, EU:T:2015:379, pkt 31, 32, 34).

130    Niemniej należy stwierdzić, że przedmiotowy towar stanowi również sczepialną minifigurkę konstrukcyjną (zob. pkt 52 powyżej), której funkcjonalność techniczna przejawia się także w jej sczepialnym charakterze i jej modułowości, to znaczy w jej zdolności do łączenia się z innymi elementami systemu konstrukcyjnego interwenienta, takimi jak klocki konstrukcyjne.

131    W niniejszej sprawie bowiem, w przeciwieństwie do wcześniejszego postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku, w którym zapadł wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowany, EU:T:2015:379), w oparciu o konkretny wywód skarżącej w niniejszym postępowaniu należy stwierdzić, że możliwość wczepienia omawianej tu minifigurki w modułowy system konstrukcyjny można wywieść ze spornego znaku towarowego, odwołując się nie tylko do jego przedstawienia graficznego, ale również do innych użytecznych informacji, w szczególności faktu znajomości przez odbiorców modułowych systemów konstrukcyjnych takich jak system interwenienta, co wynika z dokumentów dołączonych przez skarżącą do akt sprawy (zob. pkt 27 powyżej), w zakresie, w jakim można je powiązać z zarzutami i argumentami, które podnosi ona przed Sądem (zob. pkt 21 powyżej).

132    I tak z załącznika BDR 3, składającego się z wyciągu z książki Lego Minifigure year by year – A visual History (wydanie polskie: Minifigurki LEGO. Ilustrowana kronika) wynika, że minifigurki Lego „posiadają na swoich ciałach złącza, które są kompatybilne z klockami Lego i innymi elementami” oraz że „można je rozkładać i łączyć z częściami innych minifigurek w celu stworzenia całkowicie nowej postaci”.

133    Ponadto znajomość wśród odbiorców modułowych systemów konstrukcyjnych takich jak system interwenienta stanowi fakt powszechnie znany w rozumieniu orzecznictwa (zob. pkt 55 powyżej).

134    Tak więc Izba Odwoławcza błędnie zasugerowała w pkt 73 zaskarżonej decyzji, że możliwość zabawy sporną minifigurką bez konieczności łączenia jej z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta może udaremnić jej funkcjonalność techniczną w postaci sczepialnego charakteru i modułowości. Możliwość wykorzystania omawianej minifigurki do zabawy niezależnie od modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta okazuje się bowiem nie mieć wpływu na jej funkcjonalność techniczną w postaci sczepialnego charakteru i modułowości.

135    Izba Odwoławcza również błędnie stwierdziła w pkt 79 zaskarżonej decyzji, że sporny znak towarowy, mający kształt zabawkowej minifigurki, „nie zawiera linii lub wzoru, które jasno i jednoznacznie wskazują na możliwość jego wbudowania i jego modułowość w kontekście systemu konstrukcyjnego” interwenienta.

136    Wynika z tego, że w pkt 67–79 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza popełniła błąd w ocenie, poprzestając na stwierdzeniu, że na funkcjonalność towaru tworzonego przez sporny znak towarowy składają się wyłącznie nietechniczne efekty, jakimi są umożliwienie zabawy i fakt, że dzięki ludzkim cechom przypomina on „ludzika”, a tym samym nie ustalając, że na funkcjonalność tę składają się również efekty techniczne związane z jego sczepialnym charakterem i jego modułowością czy też możliwością jego łączenia i wczepiania.

137    W tym względzie należy stwierdzić, że rozpatrywany towar ma dwojaki cel – służy zarówno do zabawy nim jako „zabawkową figurką” o ludzkich cechach, jak ustaliła Izba Odwoławcza w następstwie wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowanego, EU:T:2015:379), jak i do zabawy nim jako „sczepialną minifigurką konstrukcyjną” ukazującą efekt techniczny w postaci sczepialnego charakteru i modułowości, w szczególności w ramach systemu konstrukcyjnego interwenienta.

138    Należy stwierdzić, że o ile Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż nietechniczny efekt towaru polega na umożliwieniu zabawy i przypominaniu „ludzika” dzięki ludzkim cechom, o tyle popełniła ona błąd w ocenie, nie uznając, że efekt techniczny wspomnianego towaru przejawia się również w jego sczepialnym charakterze i modułowości.

–       W przedmiocie określenia zasadniczych właściwości oznaczenia

139    Co się tyczy zasadniczych właściwości oznaczenia, w pkt 69 i 70 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza oparła się na wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowanym, EU:T:2015:379, pkt 30, 32). Stwierdziła ona, opierając się na jego przedstawieniu graficznym i fakcie, że ma ono kształt minifigurki o ludzkim wyglądzie, że zasadniczymi właściwościami omawianego oznaczenia, które nadają mu taki ludzki wygląd, są głowa, ciało (tułów), ramiona i nogi. Uznała ona natomiast, że dokładne przedstawienie graficzne rąk spornej zabawkowej minifigurki, wypustki na jej głowie i otworów pod jej stopami i z tyłu nóg – czy to z punktu widzenia całościowego wrażenia wywieranego przez sporne oznaczenie, czy też wyniku analizy jego poszczególnych elementów – nie stanowi jednej lub więcej niż jednej zasadniczej właściwości rozpatrywanego oznaczenia.

140    W pkt 75 i 76 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza przypomniała ponadto, że Sąd w odniesieniu do tego samego znaku towarowego co znak rozpatrywany w niniejszej sprawie ustalił, że przestawienie graficzne rąk spornej minifigurki, wypustki na jej głowie i otworów pod jej stopami i z tyłu nóg nie pozwala samo w sobie określić, czy elementy te pełnią jakąkolwiek funkcję techniczną ani, w stosownym przypadku, na czym miałaby ona polegać (wyrok z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym, T‑396/14, niepublikowany, EU:T:2015:379, pkt 32). W każdym razie – dodała ona – nawet przy założeniu, przyjmowanym przez skarżącą, że kształt wyżej wymienionych elementów może pełnić funkcję techniczną polegającą na umożliwieniu łączenia ich z innymi elementami, w szczególności z klockami, które się sczepiają, elementów tych nie można uznać za najważniejsze w tym znaku towarowym ani z punktu widzenia całościowego wrażenia wywieranego przez wspomniany znak towarowy, ani w następstwie analizy jego elementów. Jej zdaniem wspomniane elementy nie stanowią bowiem zasadniczej właściwości spornego kształtu w rozumieniu orzecznictwa, a ponadto nic nie wskazuje na to, by zasadnicze właściwości funkcjonalne kształtu tych elementów można było przypisać podnoszonemu efektowi technicznemu.

141    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem właściwe zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 oznacza, że zasadnicze właściwości rozpatrywanego oznaczenia, mianowicie jego najistotniejsze elementy, powinny zostać należycie określone odrębnie dla każdego przypadku na podstawie całościowego wrażenia wywieranego przez to oznaczenie lub na podstawie dokonania analizy kolejno każdego ze składających się na nie elementów (zob. pkt 102 i 103 powyżej).

142    Ponadto z najnowszego orzecznictwa dotyczącego art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 wynika, że do celów ustalenia zasadniczych właściwości danego oznaczenia można wykorzystać informacje inne niż samo przedstawienie graficzne, takie jak sposób postrzegania przez właściwy krąg odbiorców (zob. pkt 107 powyżej).

143    W niniejszej sprawie prawdą jest, że w pkt 69 zaskarżonej decyzji i w następstwie wyroku z dnia 16 czerwca 2015 r., Kształt figurki zabawkowej z występem stykowym (T‑396/14, niepublikowanego, EU:T:2015:379) Izba Odwoławcza słusznie uznała za zasadnicze właściwości rozpatrywanej zabawkowej minifigurki te właściwości, które nadają jej cechy ludzkie, a mianowicie istnienie głowy, tułowia, ramion i nóg.

144    W tym względzie należy podkreślić, że Izba Odwoławcza również słusznie uznała w pkt 51 zaskarżonej decyzji za zasadnicze elementy ozdobne i fantazyjne omawianej minifigurki, a mianowicie cylindryczny kształt głowy, krótki i prostokątny kształt szyi oraz trapezoidalny kształt tułowia. Design cechujący się prostokątnymi i kompaktowymi kształtami oraz ogólne proporcje są także istotnymi elementami graficznymi wspomnianej minifigurki.

145    Jednakże w pkt 70 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza błędnie ograniczyła zasadnicze właściwości spornego znaku towarowego, na podstawie jego graficznego przedstawienia w postaci zabawkowej minifigurki o ludzkich cechach, do właściwości wymienionych w pkt 143 i 144 powyżej i stwierdziła w istocie, że umieszczona na głowie tej zabawkowej minifigurki wypustka, haczyki na jej rękach oraz otwory pod jej stopami i z tyłu nóg, których funkcji nie można wywieść ze wspomnianego znaku towarowego, nie składają się na efekt techniczny zabawkowej minifigurki przedstawiającej po prostu ludzkie cechy i przeznaczonej do zabaw polegających na odgrywaniu ról i opowiadaniu historii, wobec czego elementów tych nie można zaliczyć do zasadniczych właściwości wspomnianej zabawkowej minifigurki.

146    Zasadnicze właściwości w postaci wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów pod stopami i z tyłu nóg omawianej minifigurki można bowiem wywieść ze spornego znaku towarowego ukazanego na przedstawieniu graficznym, ale także z innych informacji – w zakresie, w jakim można je powiązać z zarzutami i argumentami podnoszonymi przez skarżącą przed Sądem (zob. pkt 21 powyżej) – które wynikają z dokumentów dołączonych przez skarżącą do akt sprawy (zob. pkt 27, 131 i 132 powyżej), w szczególności z faktu znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców, co stanowi ponadto fakt powszechnie znany (zob. pkt 133 powyżej).

147    A zatem należy stwierdzić, że wypustka na głowie, haczyki na rękach i otwory z tyłu nóg i pod stopami omawianej minifigurki stanowią zasadnicze właściwości spornego znaku towarowego z uwagi na to, że ma on charakter „sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej” i posiada funkcję techniczną polegającą na możliwości sczepiania i zapewnieniu modułowości. Elementy te są istotne dla kompatybilności tej minifigurki i charakteryzującej ją możliwości łączenia jej z innymi produktami.

148    W pkt 69–76 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza popełniła zatem błąd w ocenie, ponieważ poprzestała na uznaniu za zasadnicze tych właściwości „nietechnicznych”, które nadają omawianej minifigurce ludzki wygląd, a mianowicie istnienia głowy, tułowia, ramion i nóg, natomiast nie uznała za zasadnicze właściwości „technicznych” spornego znaku towarowego przedstawionego jako sczepialna minifigurka konstrukcyjna, a mianowicie wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów z tyłu nóg i pod stopami.

149    W ten sposób przy ustalaniu zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego Izba Odwoławcza błędnie ograniczyła się do uwzględnienia przedstawienia graficznego tego znaku towarowego i nie wzięła pod uwagę innych użytecznych informacji, w szczególności dodatkowych elementów związanych z charakterem konkretnego towaru, a zwłaszcza faktu znajomości modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta wśród odbiorców.

150    Należy stwierdzić, że o ile Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła, iż właściwości wskazane w pkt 51 i 69 zaskarżonej decyzji są zasadniczymi właściwościami spornego znaku towarowego, o tyle popełniła ona błąd w ocenie, gdy nie uznała za zasadnicze dodatkowych właściwości, na które powołuje się skarżąca, a mianowicie wypustki na głowie, haczyków na rękach oraz otworów z tyłu nóg i pod stopami.

–       W przedmiocie kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego

151    Co się tyczy funkcjonalności zasadniczych właściwości oznaczenia, w pkt 78–81 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że żaden dowód nie pozwala na stwierdzenie, iż rozpatrywany kształt minifigurki jako całość jest niezbędny do uzyskania szczególnego efektu technicznego. W szczególności uznała ona, że nie zostało dowiedzione, iż kształt ten – jako taki i jako całość – jest niezbędny do umożliwienia łączenia jej ze sczepialnymi klockami konstrukcyjnymi. Jej zdaniem „efektem” tego kształtu było po prostu nadanie omawianej minifigurce cech ludzkich, a fakt, że przedmiotowa zabawkowa minifigurka przedstawia jakąś postać i może być używana w odpowiednim kontekście ludycznym, nie stanowi „efektu technicznego”. Inaczej niż w przypadku wyroku z dnia 24 października 2019 r., Kształt sześcianu o powierzchniach mających strukturę siatki (T‑601/17, niepublikowanego, EU:T:2019:765, pkt 88), który dotyczył konkretnie „układanek trójwymiarowych” należących do klasy 28, Izba Odwoławcza uznała, że w niniejszej sprawie, co się tyczy „gier i zabawek” należących do tej samej klasy, nie ma potrzeby uwzględniania dodatkowych elementów (takich jak zdolność rotacji indywidualnych elementów oraz elementy niewidoczne). Stwierdziła ona, że sporny znak towarowy, który ma kształt zabawkowej minifigurki, nie zawiera linii lub wzoru, które jasno i jednoznacznie wskazują na możliwość jego wbudowania i jego modułowość w kontekście systemu konstrukcyjnego interwenienta. Przedstawione przez skarżącą przykłady dotyczące różnych właściwości użytkowych tego znaku towarowego nie pozwalają zdaniem Izby Odwoławczej na wykazanie ani „modułowości”, ani żadnego efektu technicznego. Ponadto w ocenie Izby Odwoławczej z niemieckiego opisu patentu DE 28 36 971 C2 dotyczącego projektu dających się łączyć elementów umożliwiających obracanie nóg spornej zabawkowej minifigurki (załącznik BDR 9) wynika wyraźnie, że jedynie nogi, a nie wszystkie elementy minifigurki, wywołują efekt techniczny.

152    W pkt 82–86 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza przypomniała, że formułując „dwa ograniczenia” przewidziane w art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 („wyłącznie” i „niezbędny”), prawodawca słusznie uznał, że każdy kształt towaru jest w pewnym sensie funkcjonalny, a w konsekwencji zakazanie rejestracji kształtu towaru jako znaku towarowego z tego tylko względu, że wykazuje on cechy funkcjonalne, byłoby niewłaściwe (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 48). Uzasadniając oddalenie argumentów skarżącej, zgodnie z którymi projekt spornego znaku towarowego i jego elementów służył „wyłącznie” zapewnieniu kompatybilności z klockami konstrukcyjnymi interwenienta, Izba Odwoławcza zwróciła uwagę, że innym przedsiębiorstwom wolno jest sprzedawać minifigurki z wypustkami i dostosowanymi do innych klocków konstrukcyjnych, które jednak mają odmienny wygląd – to znaczy odmienny projekt nóg, ramion, tułowia i głowy – od projektu tego znaku towarowego i przedstawianej przez niego minifigurki. Zdaniem Izby Odwoławczej wspomniany znak towarowy nie daje bowiem interwenientowi prawa do zakazania osobom trzecim lub jego konkurentom prowadzenia obrotu sczepialnymi zabawkami lub minifigurkami konstrukcyjnymi, które choć z technicznego punktu widzenia są kompatybilne z jego systemami konstrukcyjnymi, mają kształt inny od kształtu zarejestrowanego (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 72). Ewentualna kompatybilność zabawkowej minifigurki z dowolnym systemem klocków konstrukcyjnych tak czy inaczej nie mogła zostać zmonopolizowana w rozumieniu prawa znaków towarowych. Wreszcie Izba Odwoławcza ponownie wskazała, że – jak wykazywała skarżąca w swojej argumentacji dotyczącej gier i zabawek należących do klasy 28 i w związku z tym, że zabrakło rzeczowych wyjaśnień w odniesieniu do pozostałych towarów, należących do klas 9 i 25, swoboda projektowania znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku rozpatrywanych towarów należących do klasy 28, ale również, odpowiednio, w wypadku pozostałych rozpatrywanych towarów, należących do klas 9 i 25. W konsekwencji wyciągnęła ona wniosek, że przesłanki art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie zostały spełnione.

153    Skarżąca twierdzi w istocie, że wszystkie widoczne właściwości minifigurki (w szczególności istnienie głowy, tułowia, ramion i nóg), zasadnicze czy nie, zostały zaprojektowane pod każdym względem w taki sposób, aby zapewnić funkcję techniczną tego towaru poprzez umożliwienie jego sczepiania z klockami konstrukcyjnymi i z innymi minifigurkami interwenienta.

154    Należy przypomnieć, że co do zasady nie rejestruje się kształtów, których zasadnicze właściwości są niezbędne do uzyskania efektu technicznego towaru (zob. pkt 119 powyżej).

155    Należy również podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 120 powyżej art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie może znajdować zastosowania, jeżeli sporny znak towarowy dotyczy kształtu towaru, w którym istotną rolę odgrywa element niemający charakteru funkcjonalnego, na przykład element ozdobny lub fantazyjny (wyrok z dnia 14 września 2010 r., Lego Juris/OHIM, C‑48/09 P, EU:C:2010:516, pkt 72).

156    A zatem art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 nie może mieć zastosowania, gdy istnieje przynajmniej jedna zasadnicza właściwość kształtu, która nie jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego, skutkiem czego sporny znak towarowy nie składa się „wyłącznie” z kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego (zob. pkt 121 i 122 powyżej).

157    W niniejszej sprawie sporny kształt może zatem zostać objęty ochroną jako unijny znak towarowy, jeżeli co najmniej jedna z jego zasadniczych właściwości nie wynika bezpośrednio z efektu technicznego w postaci pozwalającego na sczepianie charakteru lub modułowości towaru przedstawionego jako sczepialna minifigurka konstrukcyjna. Na marginesie należy zauważyć, że nietechniczne efekty towaru przedstawionego jako zabawkowa minifigurka są pozbawione znaczenia w kontekście art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94 i nie mogą stać na przeszkodzie rejestracji spornego znaku towarowego.

158    Tymczasem należy stwierdzić, że cylindryczny lub „baryłkowaty” kształt głowy rozpatrywanej minifigurki nie wynika bezpośrednio z technicznego efektu w postaci łączenia i wczepiania sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej w ramach modułowego systemu konstrukcyjnego interwenienta. Powyższe dotyczy także krótkiego i prostokątnego kształtu szyi oraz trapezoidalnego, płaskiego i kanciastego kształtu tułowia, jak również szczególnego kształtu ramion z rękami i kształtu nóg ze stopami.

159    A zatem właściwości ozdobne i fantazyjne wspomniane w pkt 51–54 zaskarżonej decyzji (zob. pkt 64 i 78 powyżej) i wymienione w pkt 158 powyżej wynikają ze swobody twórcy zabawkowej minifigurki i sczepialnej minifigurki konstrukcyjnej. Chociaż obecność ludzkich cech i elementów łączenia jest zasadniczo wymagana ze względu na podwójną funkcję towaru, istnieje duża swoboda w zakresie skonfigurowania tych elementów.

160    A zatem Izba Odwoławcza słusznie stwierdziła w pkt 53 i 84 zaskarżonej decyzji w istocie, że te zasadnicze właściwości, zważywszy na ich ozdobny i fantazyjny charakter, można zmieniać i konfigurować co do zasady z dużą dozą swobody projektowania.

161    W tym względzie twierdzenie skarżącej, zgodnie z którym „żadna z właściwości spornego znaku towarowego, a tym bardziej żadna z jego zasadniczych właściwości, ani też sporny znak towarowy jako całość nie zawierają elementu ozdobnego lub fantazyjnego, który wykraczałby poza opisaną funkcjonalność”, nie jest zasadne i należy je oddalić. W istocie bowiem zasadnicze właściwości wymienione w pkt 158 powyżej stanowią właśnie tego rodzaju elementy ozdobne i fantazyjne.

162    Z powyższego wynika, że chociaż cel techniczny związany z pozwalającym na sczepianie charakterem i modułowością jest osiągany za pomocą zasadniczych właściwości (wymienionych w pkt 146 powyżej), to istnieją również inne zasadnicze właściwości (wymienione w pkt 158 powyżej), które nie są niezbędne do osiągnięcia celu technicznego.

163    Jak słusznie stwierdziła Izba Odwoławcza w pkt 81 zaskarżonej decyzji, opis niemieckiego patentu DE 28 36 971 C2, przedstawiony przez skarżącą w załączniku BDR 9, nie może prowadzić do odmiennego wniosku. Chociaż w zakresie, w jakim Izba Odwoławcza stwierdziła, iż z tego patentu wynika, że jedynie nogi minifigurki mają funkcję techniczną, zważywszy, że wspomniany patent nie odnosi się do innych właściwości spornego znaku towarowego, należy stwierdzić, że tego rodzaju konstatacja nie może sama w sobie służyć jako podstawa wnioskowania o braku funkcji technicznej w przypadku innych właściwości. Ściśle rzecz biorąc, ponieważ omawiany patent dotyczy wyłącznie nóg, nie pozwala on na wyciągnięcie żadnych przesądzających wniosków w odniesieniu do innych właściwości przedmiotowego kształtu.

164    Prawdą jest jednak, że opis niemieckiego patentu DE 28 36 971 C2 dowodzi efektu technicznego wyłącznie w wypadku elementów nóg rozpatrywanej minifigurki, natomiast nie w odniesieniu do innych zasadniczych właściwości spornego znaku towarowego. Patent ten odnosi się bowiem do tylnej strony nóg i ich wydrążonych części, a zatem dotyczy jedynie tej zasadniczej właściwości wspomnianego znaku towarowego. Co się tyczy cech wyglądu nadanego głowie, tułowiowi, ramionom i nogom minifigurki, wspomniany patent nie zawiera żadnej wskazówki co do ich ewentualnego efektu technicznego.

165    Dokonana przez Izbę Odwoławczą ocena nie jest również sprzeczna z interesem leżącym u podstaw art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94, który polega na uniknięciu sytuacji, w których prawo znaków towarowych prowadziłoby do przyznania jednemu przedsiębiorstwu monopolu na rozwiązania techniczne lub właściwości użytkowe towaru (zob. pkt 101 powyżej). Izba Odwoławcza należycie uwzględniła ten interes w pkt 84 zaskarżonej decyzji (zob. pkt 160 powyżej). Sporny znak towarowy nie uniemożliwia konkurentom wprowadzenia do obrotu minifigurek posiadających typowe właściwości tej kategorii zabawek. Nie stoi on również na przeszkodzie dystrybucji minifigurek innego projektu, które są kompatybilne z modułowym systemem konstrukcyjnym interwenienta. Jak w istocie wskazała Izba Odwoławcza w pkt 53 tej decyzji, istnieje duża swoboda koncepcyjna w odniesieniu do takich minifigurek.

166    Wreszcie, co się tyczy zarzutu szczegółowego skarżącej, zgodnie z którym Izba Odwoławcza „w ogóle nie odniosła się” do przedstawionej przez nią argumentacji i przedstawionych przez nią dowodów, należy przede wszystkim zauważyć, że okoliczność, iż Izba Odwoławcza nie uwzględniła stanowiska skarżącej, nie oznacza, że nie wzięła pod uwagę jej argumentacji lub nie przeanalizowała dostarczonych przez nią dowodów. W pkt 80 i nast. zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wyraźnie poddała analizie wywód skarżącej, przedstawione przykłady oraz opis niemieckiego patentu DE 28 36 971 C2.

167    Ponadto należy przypomnieć, że Izba Odwoławcza w pkt 7 zaskarżonej decyzji zwięźle przytoczyła argumenty skarżącej dotyczące niniejszego zarzutu, a w pkt 38 tej decyzji odnotowała przedstawione przez nią dowody. Wynika stąd, że argumenty te i dowody zostały wzięte pod uwagę przez Izbę Odwoławczą przy dokonywaniu przez nią oceny [zob. podobnie wyrok z dnia 29 czerwca 2022 r., bet‑at‑home.com Entertainment/EUIPO (bet‑at‑home), T‑640/21, niepublikowany, EU:T:2022:408, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo].

168    W tym względzie należy również przypomnieć, że instancje EUIPO nie są zobowiązane do zajmowania stanowiska wobec wszystkich argumentów wysuniętych przez strony. Wystarczy, by przedstawiły one fakty i rozważania prawne o zasadniczym znaczeniu dla systematyki ich decyzji. Stąd też sama okoliczność, że izba odwoławcza nie zawarła w swej decyzji wszystkich argumentów jednej ze stron lub nie udzieliła odpowiedzi na każdy z tych argumentów, nie pozwala na przyjęcie wniosku, że izba odwoławcza odmówiła wzięcia ich pod uwagę. Innymi słowy, uzasadnienie może zatem być dorozumiane, pod warunkiem że umożliwia zainteresowanym poznanie przyczyn, dla których została wydana dana decyzja izby odwoławczej, a właściwemu sądowi dostarcza elementów wystarczających do przeprowadzenia jej kontroli (zob. wyrok z dnia 29 czerwca 2022 r., bet‑at‑home, T‑640/21, niepublikowany, EU:T:2022:408, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo). Tak jest w niniejszym wypadku.

169    Wynika z tego, że skarżąca, na której spoczywa ciężar dowodu w niniejszym postępowaniu w sprawie unieważnienia prawa do znaku (zob. pkt 26 powyżej), nie podważyła stwierdzenia, że co najmniej jedna z zasadniczych właściwości towaru nie jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego.

170    W świetle zasad wskazanych w pkt 155 i 156 powyżej stwierdzenie to wystarczy, by wykluczyć zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94.

171    Należy stwierdzić, że mimo stwierdzonych w pkt 136 i 148 powyżej błędów w ocenie, które w świetle powyższych rozważań nie mają wpływu na zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, Izba Odwoławcza słusznie potwierdziła zdolność rejestrową spornego znaku towarowego w świetle art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94.

172    Zarzut drugi należy zatem oddalić jako bezzasadny.

173    Wynika z tego, że zaskarżona decyzja nie jest dotknięta żadną podstawą stwierdzenia nieważności lub zmiany.

174    Ze względu na całość powyższych rozważań skargę należy oddalić w całości.

 W przedmiocie kosztów

175    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

176    Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem EUIPO i interwenienta – obciążyć ją kosztami postępowania.

Z powyższych względów

SĄD (szósta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      BB Services GmbH zostaje obciążona kosztami postępowania.

Costeira Kancheva Tichy-Fisslberger

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 grudnia 2023 r.

Podpisy

Spis treści

Okoliczności powstania sporu

Żądania stron

Co do prawa

W przedmiocie żądań dotyczących unieważnienia prawa do spornego znaku towarowego

W przedmiocie dopuszczalności

W przedmiocie dopuszczalności skargi w odniesieniu do towarów należących do klas 9 i 25

W przedmiocie dopuszczalności ogólnego odesłania przez skarżącą do jej pism procesowych w postępowaniu przed EUIPO

Co do istoty

W przedmiocie zarzutu pierwszego, opartego na naruszeniu art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (i) rozporządzenia nr 40/94

– W przedmiocie określenia charakteru towaru

– W przedmiocie określenia zasadniczych właściwości oznaczenia

– W kwestii kształtu wynikającego bądź nie z charakteru samego towaru

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (ii) rozporządzenia nr 40/94

– W przedmiocie określenia funkcjonalności towaru

– W przedmiocie określenia zasadniczych właściwości oznaczenia

– W przedmiocie kształtu niezbędnego do uzyskania efektu technicznego

W przedmiocie kosztów

*      Język postępowania: niemiecki.