WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (druga izba)

z dnia 12 września 2007 r.

Sprawa T‑249/04

Philippe Combescot

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Służba publiczna – Urzędnicy – Mobbing – Obowiązek wspomagania – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej w postępowaniu w sprawie awansu za okres 2001/2002 – Skarga o stwierdzenie nieważności – Brak interesu prawnego – Skarga o odszkodowanie

Przedmiot: Skarga mająca za przedmiot po pierwsze, stwierdzenie niezgodności z prawem postępowania przełożonych skarżącego, uznanie prawa skarżącego do wsparcia oraz stwierdzenie nieważności sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej skarżącego za okres od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia 31 grudnia 2002 r. oraz po drugie, wypłatę odszkodowania tytułem naprawienia szkody poniesionej jakoby przez skarżącego.

Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Każda ze stron pokryje własne koszty postępowania.

Streszczenie

1.      Postępowanie – Reprezentacja stron

2.      Urzędnicy – Skarga – Skarga o odszkodowanie – Postępowanie poprzedzające wniesienie skargi

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 90, 91)

3.      Urzędnicy – Skarga – Interes prawny

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 90, 91)

4.      Urzędnicy – Skarga – Wniosek o odszkodowanie związany z wnioskiem o stwierdzenie nieważności

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 90, 91)

5.      Urzędnicy – Ocena – Rozbieżności pomiędzy urzędnikiem a jego przełożonym

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 14, 43)

6.      Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 43)

7.      Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 43)

8.      Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 43)

9.      Urzędnicy – Ocena – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 43)

1.      Zasady postępowania przed Sądem nie stoją na przeszkodzie temu, aby strona udzieliła jednego pełnomocnictwa obejmującego szereg spraw prowadzonych przed Sądem, w których zamierza ona brać udział, a w efekcie, aby to samo pełnomocnictwo było przedstawiane przez danego przedstawiciela w ramach kilku skarg.

(zob. pkt 22)

2.      Gdy urzędnik chce podważyć akt dla niego niekorzystny, może bezpośrednio złożyć zażalenie do organu powołującego zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, a następnie, jeśli zażalenie zostaje oddalone, wnieść skargę do Sądu z żądaniem stwierdzenia nieważności niekorzystnego aktu, wypłaty odszkodowania lub obu jednocześnie.

Natomiast gdy urzędnik podnosi szkodę, niewynikającą z niekorzystnego aktu, może on wszcząć postępowanie jedynie poprzez złożenie na podstawie art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego wniosku do organu powołującego, którego ewentualne oddalenie będzie stanowiło niekorzystną dla niego decyzję, na którą będzie mógł wnieść zażalenie, mogące stać się – jeśli zajdzie potrzeba – przedmiotem skargi o stwierdzenie nieważności lub skargi o odszkodowanie.

Dochodzenie przez urzędnika przysługującego mu prawa do wsparcia nie odnosi się do aktu niekorzystnego i tym samym nie może zostać uznane za zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Stanowi ono wniosek w rozumieniu art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego niezależnie od nazwy, której wybór dokonany przez urzędnika nie może wiązać Sądu.

(zob. pkt 30–32)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑406/03 Ravailhe przeciwko Komitetowi Regionów, 14 lutego 2005 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑19, II‑79, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo; sprawa T‑285/04 Andrieu przeciwko Komisji, 13 lipca 2006 r., dotychczas nieopublikowana w Zbiorze, pkt 133 i przytoczone tam orzecznictwo

3.      Aby urzędnik przeniesiony w stan spoczynku mógł dalej prowadzić postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji organu powołującego, musi on mieć osobisty interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji.

Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej jako dokument wewnętrzny, mający głównie za zadanie zapewnienie administracji okresowej informacji o wykonywaniu obowiązków przez urzędników odgrywa istotną rolę w przebiegu ich kariery zawodowej, zwłaszcza w kwestii przeniesienia i awansu. Tym samym sprawozdanie ma co do zasady wpływ na interes osoby poddawanej ocenie jedynie do zakończenia przez nią służby.

Z tego względu niedopuszczalny jest wniosek o stwierdzenie nieważności sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej złożony przez urzędnika przeniesionego w stanie spoczynku, gdy po złożeniu skargi przyznana mu została renta inwalidzka z tytułu trwałej i całkowitej niezdolności do pracy, jeśli po pierwsze decyzja w sprawie przeniesienia w stan spoczynku stała się ostateczna, a po drugie, nic nie wskazuje na to, by poprawa stanu zdrowia umożliwiająca jego powrót do służby w instytucji była możliwa.

Niemniej jednak, chociaż zainteresowany nie posiada interesu prawnego w stwierdzeniu nieważności sprawozdania, zachowuje interes w żądaniu, aby wydane zostało orzeczenie w przedmiocie zgodności z prawem sprawozdania w ramach wniosku o naprawienie szkody poniesionej jego zdaniem w związku z uszczerbkiem zawodowym, uszczerbkiem na zdrowiu i krzywdą ze względu na zachowanie danej instytucji.

(zob. pkt 36–38, 47)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑20/89 Moritz przeciwko Komisji, 13 grudnia 1990 r., Rec. str. II‑769, pkt 18; sprawa T‑112/94 Moat przeciwko Komisji, 15 lutego 1995 r., RecFP str. I‑A‑37, II‑135, pkt 26; sprawa T‑6/96 Contargyris przeciwko Radzie, 29 maja 1997 r., RecFP str. I‑A‑119, II‑357, pkt 32; sprawa T‑97/94 N przeciwko Komisji, 30 listopada 1998 r., RecFP str. I‑A‑621, II‑1879, pkt 25, 26 i przytoczone tam orzecznictwo

4.      Teza orzecznictwa, zgodnie z którą niedopuszczalność wniosku o stwierdzenie nieważności pociąga za sobą niedopuszczalność wniosku o odszkodowanie ściśle związanego z wnioskiem o stwierdzenie nieważności, ma wyraźnie na celu uniknięcie sytuacji, gdy urzędnik, który nie zaskarżył w stosownym czasie niekorzystnej dla niego decyzji organu powołującego, obchodzi termin prekluzyjny poprzez wniesienie skargi celem stwierdzenia odpowiedzialności instytucji, opartej na rzekomej niezgodności z prawem tej decyzji.

Tym samym okoliczność, że w ramach wniosku o odszkodowanie rzekomo poniesionej szkody ze względu na niezgodność z prawem sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej zaskarżonego w terminie na wniesienie skargi o stwierdzenie nieważności, wniosek o stwierdzenie nieważności stał się niedopuszczalny po wniesieniu skargi z powodów niezależnych od woli skarżącego, to znaczy jego przejścia w stan spoczynku, nie pociąga za sobą niedopuszczalności wniosku o odszkodowanie. Okoliczność stwierdzenia dopuszczalności wniosku o odszkodowanie nie wywołuje bowiem skutku w postaci umożliwienia skarżącemu obejścia terminu prekluzyjnego związanego z niezastosowaniem odpowiedniego postępowania w celu stwierdzenia nieważności aktu, którego niezgodność z prawem podnosi.

(zob. pkt 43, 44, 46)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa 59/65 Schreckenberg przeciwko Komisji, 15 grudnia 1966 r., Rec. str. 785, 797; sprawa 4/67 Collignon przeciwko Komisji, 12 grudnia 1967 r., Rec. str. 469, 480; sprawa 9/75 Meyer‑Burckhardt przeciwko Komisji, 22 października 1975 r., Rec. str. 1171, pkt 11; sprawa 401/85 Schina przeciwko Komisji, 7 października 1987 r., Rec. str. 3911, pkt 10, 13; sprawa 346/87 Bossi przeciwko Komisji, 14 lutego 1989 r., Rec. str. 303, pkt 31, 34

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑309/03 Camós Grau przeciwko Komisji, 6 kwietnia 2006 r., Zb.Orz. str. II‑1173, pkt 76

5.      Nawet jeśli nie można wykluczyć, że rozbieżności pomiędzy urzędnikiem a jego przełożonym mogą powodować pewne rozdrażnienie przełożonego, to taka ewentualność sama w sobie nie oznacza, że ten ostatni nie jest w stanie dokonać obiektywnej oceny osiągnięć zainteresowanego.

Ponadto, nawet jeśli przyjąć, że przełożony przejawiał swego rodzaju rozdrażnienie względem ocenianego urzędnika w ramach systemu oceny wprowadzonego przez Komisję ogólnymi przepisami wykonawczymi do art. 43 regulaminu pracowniczego, udział współoceniającego i zatwierdzającego służy zrównoważeniu wpływu tej okoliczności. System przewidujący udział zatwierdzającego w procesie oceny należy bowiem uznać za gwarancję, która może zneutralizować ewentualne ryzyko konfliktu interesów po stronie oceniającego.

(zob. pkt 71, 75)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., RecFP str. I‑A‑49, II‑185, pkt 188; sprawa T‑157/04 De Bry przeciwko Komisji, 12 lipca 2005 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑199, II‑901, pkt 46

6.      Sąd nie jest uprawniony do zastąpienia swoją oceną oceny dokonanej przez osoby, do których obowiązków należy dokonanie oceny pracy osoby poddawanej ocenie. Instytucjom Wspólnoty przysługuje bowiem szeroki zakres uznania w odniesieniu do oceny pracy członków ich personelu. Sądy wartościujące formułowane w odniesieniu do urzędników w sprawozdaniach z przebiegu kariery nie podlegają kontroli sądu, która to kontrola ogranicza się jedynie do ewentualnych nieprawidłowości formalnych lub oczywistych błędów w ustaleniach faktycznych, które powodują wadliwość oceny dokonanej przez administrację, jak również ewentualnego nadużycia władzy.

(zob. pkt 78)

Odesłanie:

ww. sprawa Andrieu przeciwko Komisji, pkt 99 i przytoczone tam orzecznictwo

7.      Okoliczność, że oceniający nie odniósł się w swoich uwagach zawartych w sprawozdaniu z przebiegu kariery ani do samooceny dokonanej przez ocenianego urzędnika, ani do sprawozdania wewnętrznego na temat jego pracy, nie może wykazać braku bezstronności oceniającego lub stanowić oczywistego błędu w ocenie ze strony danej instytucji.

Po pierwsze bowiem sama okoliczność, że oceniający nie odniósł się do wszystkich elementów samooceny urzędnika nie wystarcza, aby wykazać, że instytucja nie uwzględniła wszystkich istotnych danych konkretnego przypadku. Postępowanie w sprawie oceny wręcz utraciłoby wszelką rację bytu, gdyby poddawany ocenie urzędnik odgrywał w niej rolę dominującą, a rola oceniającego polegała wyłącznie na kwestionowaniu twierdzeń tego urzędnika.

Po drugie, sprawozdanie sporządzone dla innych celów niż ocena urzędnika nie stanowi, co do zasady, elementu, który oceniający musi wziąć pod uwagę podczas przygotowywania sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej.

(zob. pkt 81–83)

Odesłanie:

ww. sprawa Andrieu przeciwko Komisji, pkt 92

8.      Administracja ma obowiązek uzasadniać sprawozdania z oceny w sposób dostateczny i szczegółowy. W pewnych przypadkach należy dołożyć szczególnych starań przy sporządzaniu takiego uzasadnienia.

Oceniający nie ma obowiązku bardziej szczegółowego uzasadnienia sprawozdania z przebiegu kariery poprzez przytoczenie konkretnych przykładów na poparcie swoich ocen wartościujących. Nie musi on również uzasadniać decyzji o niezwróceniu się do ocenianego urzędnika o dokonanie samooceny.

(zob. pkt 84, 86)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑16/03 Ferrer de Moncada przeciwko Komisji, 30 września 2004 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑261, II‑1163, pkt 49, 50, 53, 54

9.      Odmienne kategorie oceny w sprawozdaniu z przebiegu kariery zawodowej nie są zupełnie niezależne od siebie. Kwalifikacje urzędnika, jak i jego zachowanie wywierają bowiem wpływ na jego wydajność. Niemniej jednak w zakresie, w jakim na ogólną jakość świadczonej pracy mogą wpłynąć inne czynniki, nie można wykluczyć, że urzędnik w ramach wykonywania swoich obowiązków będzie gorszy w jednej dziedzinie niż w innych i w efekcie, sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej może zawierać pozytywną ocenę w jednej rubryce i oceny wysoce negatywne w innych rubrykach.

(zob. pkt 87)