Υπόθεση T‑123/23

VA

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

 Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πέμπτο πενταμελές τμήμα) της 5ης Ιουνίου 2024

«Υπαλληλική υπόθεση – Υπάλληλοι – Αποδοχές – Οικογενειακά επιδόματα – Επίδομα συντηρούμενου τέκνου – Σχολικό επίδομα – Αποφάσεις περί παύσεως της χορήγησης ορισμένων επιδομάτων – Προϋποθέσεις χορήγησης – Έννοια της “περάτωσης των σπουδών” – Ίση μεταχείριση – Αρχή της χρηστής διοίκησης – Επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων – Άρθρο 85, πρώτο εδάφιο, του ΚΥΚ – Ευθύνη»

1.      Υπάλληλοι – Αποδοχές – Οικογενειακά επιδόματα – Σχολικό επίδομα – Προϋποθέσεις χορήγησης – Σωρευτικός χαρακτήρας

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 67 και παράρτημα VII, άρθρα 2 και 3)

(βλ. σκέψεις 32-34)

2.      Υπάλληλοι – Αποδοχές – Οικογενειακά επιδόματα – Επίδομα συντηρούμενου τέκνου – Προϋποθέσεις χορήγησης – Παρακολούθηση σχολικής εκπαίδευσης – Έννοια – Ημερομηνία της περάτωσης των σπουδών – Παροχή πρόσβασης στα τελικά αποτελέσματα από το εκπαιδευτικό ίδρυμα

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 67 και παράρτημα VII, άρθρο 2 § 3, στοιχείο βʹ)

(βλ. σκέψεις 36, 38-42)

3.      Υπάλληλοι – Αποδοχές – Οικογενειακά επιδόματα – Σχολικό επίδομα – Προϋποθέσεις χορήγησης – Κανονική και πλήρης φοίτηση – Ημερομηνία της περάτωσης των σπουδών – Παροχή πρόσβασης στα τελικά αποτελέσματα από το εκπαιδευτικό ίδρυμα

(Κανονισμός Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων, άρθρο 67 και παράρτημα VII, άρθρο 3 § 1)

(βλ. σκέψεις 53-55)

4.      Υπάλληλοι – Πράξεις της διοίκησης – Ανάκληση – Παράνομες πράξεις – Επανάληψη της διαδικασίας έκδοσης της πράξης από το σημείο όπου εμφιλοχώρησε η παρανομία – Επιτρέπεται

 

(βλ. σκέψεις 71, 94)

Σύνοψη

Το Γενικό Δικαστήριο, επιληφθέν προσφυγής ασκηθείσας από υπάλληλο του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ακυρώνει εν μέρει τις αποφάσεις της Επιτροπής, κατά το μέρος που καταργούν το δικαίωμα του εν λόγω υπαλλήλου να λαμβάνει το επίδομα συντηρούμενου τέκνου, το σχολικό επίδομα καθώς και την έκπτωση φόρου που συνδέεται με το επίδομα συντηρούμενου τέκνου, κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ της τελευταίας πανεπιστημιακής εξέτασης του τέκνου του και της παροχής πρόσβασης στα τελικά αποτελέσματα από το εκπαιδευτικό ίδρυμα. Στο πλαίσιο αυτό, το Γενικό Δικαστήριο αποφαίνεται επί του καινοφανούς ζητήματος που αφορά την ημερομηνία από την οποία ο υπάλληλος δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση των ως άνω οικονομικών δικαιωμάτων, δεδομένου ότι το τέκνο του δεν ακολουθεί πλέον σχολική ή επαγγελματική εκπαίδευση, κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 3, του παραρτήματος VII, του Κανονισμού Υπηρεσιακής Καταστάσεως των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής: ΚΥΚ), και δεν φοιτά πλέον κανονικά και πλήρως σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, του ίδιου παραρτήματος.

Εν προκειμένω, η θυγατέρα του προσφεύγοντος πραγματοποίησε πανεπιστημιακές σπουδές σε βελγικό πανεπιστήμιο. Ειδικότερα, έδωσε την τελευταία εξέταση του κύκλου σπουδών της στις 18 Ιουνίου 2021, πληροφορήθηκε ότι είχε επιτύχει στις εξετάσεις της στις 2 Ιουλίου 2021 και έλαβε βεβαίωση επιτυχούς φοιτήσεως στις 27 Αυγούστου 2021. Το ακαδημαϊκό έτος έληξε στις 13 Σεπτεμβρίου 2021.

Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021, ο προσφεύγων ελάμβανε, για τη θυγατέρα του, το επίδομα συντηρούμενου τέκνου καθώς και το σχολικό επίδομα, τα οποία προβλέπονται στα άρθρα 2 και 3 του παραρτήματος VII του ΚΥΚ, και ετύγχανε της εκπτώσεως φόρου που συνδέεται με το επίδομα συντηρούμενου τέκνου. Εντούτοις, εφόσον η θυγατέρα του είχε επιτύχει στις εξετάσεις της τον Ιούνιο του 2021 κατά την πρώτη εξεταστική περίοδο, η Επιτροπή αποφάσισε ότι ο προσφεύγων δεν είχε πλέον το δικαίωμα να εισπράττει τα επίμαχα οικονομικά δικαιώματα από τον Ιούλιο του 2021 και, ως εκ τούτου, προέβη στην ανάκτηση των καταβληθέντων δυνάμει των οικονομικών αυτών δικαιωμάτων για τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο του 2021.

Εκτίμηση του Γενικού Δικαστηρίου

Κατ’ αρχάς, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι, κατά τα άρθρα 2 και 3 του παραρτήματος VII του ΚΥΚ, το σχολικό επίδομα δεν μπορεί να χορηγηθεί αν δεν πληρούνται προηγουμένως οι προϋποθέσεις χορήγησης του επιδόματος συντηρούμενου τέκνου. Ως εκ τούτου, προκύπτει ότι η εκτίμηση της προϋπόθεσης της κανονικής και πλήρους φοίτησης σε εκπαιδευτικό ίδρυμα πρέπει να γίνεται σε δεύτερο χρόνο, αφού αποδειχθεί ότι το τέκνο για το οποίο ζητείται το σχολικό επίδομα συντηρείται από τον υπάλληλο.

Στην περίπτωση κατά την οποία ένα τέκνο παρακολουθεί πανεπιστημιακές σπουδές, το δικαίωμα λήψης επιδόματος συντηρούμενου τέκνου εξαρτάται από την πλήρωση τριών προϋποθέσεων, ήτοι από την πραγματική συντήρηση του τέκνου από τον υπάλληλο, από το αν το τέκνο έχει ηλικία μεταξύ 18 και 26 ετών και από το αν το τέκνο ακολουθεί σχολική ή επαγγελματική εκπαίδευση.

Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η «εκπαίδευση» αποτελείται από διάφορα στάδια, όπως είναι η συμμετοχή σε μαθήματα που προβλέπονται από το πρόγραμμα σπουδών και σε εξετάσεις ως προς τα εν λόγω μαθήματα, η αξιολόγηση των εξετάσεων και, μετά το πέρας της τελευταίας εκ των εξετάσεων, η παροχή, από το εκπαιδευτικό ίδρυμα που προσφέρει την επίμαχη εκπαίδευση, πρόσβασης στα τελικά αποτελέσματα που βεβαιώνουν την επιτυχή παρακολούθησή της. Τα στάδια αυτά είναι αλληλένδετα μεταξύ τους, καθώς η συμμετοχή στις εξετάσεις παρέχει τη δυνατότητα αξιολόγησης των δεξιοτήτων και γνώσεων που έχει αποκτήσει ο σπουδαστής στο πλαίσιο των προσφερόμενων μαθημάτων.

Πάντως, ο σπουδαστής, δεδομένου ότι μπορεί να λάβει γνώση της επιτυχούς παρακολούθησης της εκπαίδευσής του μόνον αφού ολοκληρώσει όλες τις εξετάσεις και αφού το εκπαιδευτικό ίδρυμα παράσχει πρόσβαση στα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών, πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν λαμβάνει πλέον εκπαίδευση, κατά την έννοια του άρθρου 2, παράγραφος 3, στοιχείο βʹ, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ, από τη στιγμή που είναι διαθέσιμα τα τελικά αποτελέσματα.

Επομένως, το τέκνο ηλικίας 18 έως 26 ετών το οποίο ακολουθεί σχολική ή επαγγελματική εκπαίδευση παραμένει συντηρούμενο τέκνο του υπαλλήλου όχι μέχρι τη στιγμή συμμετοχής του στην τελευταία εξέτασή του, αλλά μέχρι τη στιγμή που τα τελικά αποτελέσματα τίθενται στη διάθεσή του από το εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Στο πλαίσιο αυτό, εναπόκειται επομένως στον υπάλληλο να ενημερώσει τη Διοίκηση για το πέρας των σπουδών του τέκνου του, γνωστοποιώντας της αμελλητί την ημερομηνία κατά την οποία το εκπαιδευτικό ίδρυμα παρέσχε πρόσβαση στα τελικά αποτελέσματα, προκειμένου η Διοίκηση να μπορέσει αμέσως να σταματήσει την καταβολή του εν λόγω επιδόματος.

Όσον αφορά την προϋπόθεση φοίτησης, την οποία προβλέπει το άρθρο 3, παράγραφος 1, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ για τη χορήγηση του σχολικού επιδόματος, το Γενικό Δικαστήριο εφαρμόζει τις εκτιμήσεις του σχετικά με το επίδομα συντηρούμενου τέκνου στην εξέταση της εν λόγω προϋπόθεσης.

Εξ αυτού συνάγεται ότι το τέκνο του υπαλλήλου πρέπει να θεωρηθεί ότι δεν φοιτά πλέον κανονικά και πλήρως σε εκπαιδευτικό ίδρυμα, κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, του παραρτήματος VII του ΚΥΚ, από το χρονικό σημείο κατά το οποίο το εκπαιδευτικό ίδρυμα παρέσχε πρόσβαση στα τελικά αποτελέσματα.