Language of document : ECLI:EU:C:2017:456

Υπόθεση C610/15

Stichting Brein

κατά

Ziggo BV
και
XS4ALL Internet BV

(αίτηση του Hoge Raad der Nederlanden
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Διανοητική και βιομηχανική ιδιοκτησία – Οδηγία 2001/29/ΕΚ – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων – Άρθρο 3, παράγραφος 1 – Παρουσίαση στο κοινό – Έννοια – Πλατφόρμα ανταλλαγής αρχείων μέσω διαδικτύου – Ανταλλαγή προστατευόμενων αρχείων χωρίς άδεια του δικαιούχου»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (δεύτερο τμήμα) της 14ης Ιουνίου 2017

Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Παρουσίαση στο κοινό – Έννοια – Διάθεση στο κοινό μέσω διαδικτύου και διαχείριση πλατφόρμας ανταλλαγής, στο πλαίσιο δικτύου, προστατευόμενων αρχείων χωρίς άδεια του δικαιούχου – Εμπίπτει

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1)

Ο όρος «παρουσίαση στο κοινό», κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, καλύπτει, υπό περιστάσεις όπως αυτές της κύριας δίκης, τη διάθεση στο διαδίκτυο και διαχείριση πλατφόρμας ανταλλαγής η οποία περιέχει ευρετήριο μεταδεδομένων σχετικών με προστατευόμενα έργα και μηχανή αναζήτησης, με συνέπεια οι χρήστες της να έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν τα έργα αυτά και να τα ανταλλάσσουν στο πλαίσιο δικτύου peer-to-peer.

Όσον αφορά, πρώτον, το ζήτημα εάν η διάθεση και διαχείριση διαδικτυακής πλατφόρμας ανταλλαγής, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, συνιστά «πράξη παρουσίασης», κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, επισημαίνεται ότι, όπως προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 23 της οδηγίας 2001/29, το προβλεπόμενο στο εν λόγω άρθρο 3, παράγραφος 1, δικαίωμα του δημιουργού καλύπτει κάθε ενσύρματη ή ασύρματη μετάδοση ή αναμετάδοση έργου σε κοινό που δεν παρίσταται στον τόπο της παρουσίασης, συμπεριλαμβανομένης της ραδιοτηλεοπτικής εκπομπής.

Εξάλλου, όπως προκύπτει από το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, για να συντρέχει «πράξη παρουσίασης» αρκεί, ιδίως, το έργο να τίθεται στη διάθεση του κοινού κατά τρόπο ώστε τα πρόσωπα που αποτελούν το κοινό να έχουν πρόσβαση σε αυτό όπου και όταν αυτά επιλέγουν, χωρίς να έχει σημασία εάν κάνουν χρήση της δυνατότητας αυτής (βλ., συναφώς, απόφαση της 26ης Απριλίου 2017, Stichting Brein, C‑527/15, EU:C:2017:300, σκέψη 36 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Το Δικαστήριο έχει αποφανθεί συναφώς ότι η παροχή σε ορισμένο ιστότοπο ενεργοποιούμενων κατ’ επιλογή συνδέσμων προς προστατευόμενα έργα, τα οποία έχουν αναρτηθεί χωρίς κανέναν περιορισμό προσβάσεως σε άλλον ιστότοπο, προσφέρει στους χρήστες του πρώτου ιστοτόπου άμεση πρόσβαση στα εν λόγω έργα (απόφαση της 13ης Φεβρουαρίου 2014, Svensson κ.λπ., C‑466/12, EU:C:2014:76, σκέψη 18· βλ. επίσης, συναφώς, διάταξη της 21ης Οκτωβρίου 2014, BestWater International, C‑348/13, EU:C:2014:2315, σκέψη 15, καθώς και απόφαση της 8ης Σεπτεμβρίου 2016, GS Media, C‑160/15, EU:C:2016:644, σκέψη 43).

Το Δικαστήριο έχει επίσης αποφανθεί ότι τέτοια περίπτωση συνιστά και η πώληση συσκευής ανάγνωσης πολυμέσων, στην οποία έχει προηγουμένως εγκατασταθεί πρόσθετο λογισμικό διαθέσιμο στο διαδίκτυο, το οποίο περιέχει υπερσυνδέσμους προς ελευθέρως προσβάσιμους στο κοινό ιστοτόπους, μέσω των οποίων παρέχεται στο κοινό πρόσβαση σε έργα προστατευόμενα από το δικαίωμα του δημιουργού, χωρίς την άδεια των δικαιούχων (απόφαση της 26ης Απριλίου 2017, Stichting Brein, C‑527/15, EU:C:2017:300, σκέψεις 38 και 53).

Συνεπώς, από τη νομολογία αυτή συνάγεται ότι κάθε πράξη με την οποία ένας χρήστης, έχοντας πλήρη επίγνωση, παρέχει στους πελάτες του πρόσβαση σε προστατευόμενα έργα μπορεί, καταρχήν, να συνιστά «πράξη παρουσίασης», κατά την έννοια του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29.

Δεύτερον, προκειμένου να συντρέχει «παρουσίαση στο κοινό», κατά το άρθρο 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2001/29, πρέπει επίσης τα προστατευόμενα έργα να παρουσιάζονται πράγματι σε κοινό (απόφαση της 26ης Απριλίου 2017, Stichting Brein, C‑527/15, EU:C:2017:300, σκέψη 43 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

Συναφώς, το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει, αφενός, ότι η έννοια του «κοινού» προϋποθέτει ένα ελάχιστο όριο, οπότε δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως κοινό ένας εξαιρετικά μικρός, δηλαδή αμελητέος αριθμός ενδιαφερομένων. Αφετέρου, για τον προσδιορισμό του αριθμού αυτού πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα σωρευτικά αποτελέσματα που έχει το γεγονός ότι τα έργα καθίστανται προσιτά στους δυνητικούς αποδέκτες. Συνεπώς, έχει σημασία όχι μόνον ο αριθμός των προσώπων που έχουν ταυτόχρονα πρόσβαση στο ίδιο έργο, αλλά και ο αριθμός των προσώπων αυτών που έχουν διαδοχικά πρόσβαση στο έργο (βλ., συναφώς, απόφαση της 26ης Απριλίου 2017, Stichting Brein, C‑527/15, EU:C:2017:300, σκέψη 44 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

(βλ. σκέψεις 30-34, 40, 41, 48 και διατακτ.)