Απόφαση του Δικαστηρίου (τρίτο τμήμα) της 1ης Δεκεμβρίου 2011 [αίτηση του Handelsgericht Wien (Αυστρία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως] - Eva-Maria Painer κατά Standard Verlags GmbH, Axel Springer AG, Süddeutsche Zeitung GmbH, Spiegel-Verlag Rudolf Augstein GmbH & Co KG, Verlag M. DuMont Schauberg Expedition der Kölnischen Zeitung GmbH & Co KG
(C-145/10)
(Διεθνής δικαιοδοσία σε αστικές υποθέσεις - Κανονισμός (ΕΚ) 44/2001- Άρθρο 6, σημείο 1 - Περισσότεροι του ενός εναγόμενοι - Οδηγία 93/98/ΕΟΚ - Άρθρο 6 - Προστασία των φωτογραφιών - Οδηγία 2001/29/ΕΚ - Άρθρο 2 - Αναπαραγωγή - Χρήση φωτογραφικού πορτρέτου ως βάσης για τη δημιουργία σκίτσου - Άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο δ΄ - Εξαιρέσεις και περιορισμοί όσον αφορά την παράθεση αποσπασμάτων - Άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο ε΄ - Εξαιρέσεις και περιορισμοί για σκοπούς δημόσιας ασφάλειας - Άρθρο 5, παράγραφος 5)
Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική
Αιτούν δικαστήριο
Handelsgericht Wien
Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης
Eva-Maria Painer
κατά
Standard Verlags GmbH, Axel Springer AG, Süddeutsche Zeitung GmbH, Spiegel-Verlag Rudolf Augstein GmbH & Co KG, Verlag M. DuMont Schauberg Expedition der Kölnischen Zeitung GmbH & Co KG
Αντικείμενο
Αίτηση εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως - Handelsgericht Wien - Ερμηνεία του άρθρου 6, σημείο 1, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕ 2001, L 12, σ. 1), των άρθρων 1, παράγραφος 1, 5, παράγραφος 3, στοιχεία δ΄ και ε΄, καθώς και παράγραφος 5, της οδηγίας 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας (ΕΕ L 167, σ. 10) - Δημοσίευση φωτογραφιών σε διάφορα περιοδικά, χωρίς την άδεια του δημιουργού και χωρίς ορθή αναφορά σε αυτόν - Διεθνής δικαιοδοσία για την εκδίκαση πλειόνων αγωγών λόγω προσβολής δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας στρεφομένων κατά διαφόρων εναγομένων και στηριζομένων σε κατ' ουσίαν πανομοιότυπους κανόνες δικαίου δύο κρατών μελών - Προσβολή του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας δικαιολογούμενη από λόγους δημόσιας ασφάλειας
Διατακτικό
Το άρθρο 6, σημείο 1, του κανονισμού (ΕΚ) 44/2001 του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, έχει την έννοια ότι δεν αποκλείεται η εφαρμογή της διατάξεως αυτής στην περίπτωση αγωγών που ασκούνται κατά περισσοτέρων εναγομένων λόγω προσβολών δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με το ίδιο ουσιαστικό περιεχόμενο, αλλά με νομική βάση απορρέουσα από το εθνικό δίκαιο, η οποία ποικίλλει ανάλογα με το κράτος μέλος. Απόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εκτιμήσει, βάσει όλων των στοιχείων της δικογραφίας, αν υφίσταται κίνδυνος εκδόσεως ασυμβιβάστων αποφάσεων σε περίπτωση χωριστής εκδικάσεως των αγωγών.
Το άρθρο 6 της οδηγίας 93/98/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 29ης Οκτωβρίου 1993, για την εναρμόνιση της διάρκειας προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενών δικαιωμάτων, έχει την έννοια ότι ένα φωτογραφικό πορτρέτο μπορεί, δυνάμει της διατάξεως αυτής, να προστατεύεται από δικαίωμα δημιουργού υπό την προϋπόθεση, την οποία απόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εξετάσει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, ότι είναι αποτέλεσμα πνευματικής εργασίας του δημιουργού που αντανακλά την προσωπικότητά του και εκδηλώνεται με τις ελεύθερες και δημιουργικές επιλογές του κατά την παραγωγή της φωτογραφίας αυτής. Εφόσον έχει εξακριβωθεί ότι το επίμαχο φωτογραφικό πορτρέτο αποτελεί έργο, η προστασία του δεν είναι μειωμένη σε σχέση με εκείνη την οποία απολαμβάνει κάθε άλλο έργο, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφικών.
Το άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο ε΄, της οδηγίας 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, σε συνδυασμό με το άρθρο 5, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, έχει την έννοια ότι μέσο ενημερώσεως, όπως είναι ένας εκδότης εφημερίδας, δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με δική του πρωτοβουλία έργο προστατευόμενο από δικαίωμα του δημιουργού επικαλούμενο σκοπό δημόσιας ασφάλειας. Εντούτοις, δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο εκδότης εφημερίδας να συμβάλει σε συγκεκριμένη περίπτωση στην εκπλήρωση σκοπού δημόσιας ασφάλειας με τη δημοσίευση φωτογραφίας αναζητούμενου προσώπου. Εντούτοις, αυτή η πρωτοβουλία πρέπει, αφενός, να εντάσσεται στο πλαίσιο ληφθείσας αποφάσεως ή αναληφθείσας δράσεως από τις αρμόδιες εθνικές αρχές για τη διασφάλιση της δημόσιας ασφάλειας και, αφετέρου, να αναλαμβάνεται σε συμφωνία και συντονισμό με τις εν λόγω αρχές, προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος να έρθει σε αντίθεση με τα μέτρα που έχουν ληφθεί από αυτές. Δεν είναι, εντούτοις, απαραίτητη συγκεκριμένη, ενεστώσα και ρητή εντολή των αρχών ασφαλείας περί δημοσιεύσεως φωτογραφίας για σκοπούς αναζητήσεως.
Το άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο δ΄, της οδηγίας 2001/29, σε συνδυασμό με το άρθρο 5, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, έχει την έννοια ότι δεν αποκλείει την εφαρμογή της διατάξεως αυτής το γεγονός ότι το δημοσίευμα στο οποίο παρατίθεται έργο ή οποιοδήποτε άλλο προστατευόμενο αντικείμενο δεν είναι έργο λόγου προστατευόμενο από δικαίωμα του δημιουργού.
Το άρθρο 5, παράγραφος 3, στοιχείο δ΄, της οδηγίας 2001/29, σε συνδυασμό με το άρθρο 5, παράγραφος 5, της οδηγίας αυτής, έχει την έννοια ότι η εφαρμογή του τίθεται υπό την προϋπόθεση της υποχρεώσεως αναφοράς του ονόματος του δημιουργού ή εκτελεστή του παρατιθέμενου έργου ή άλλου προστατευόμενου αντικειμένου. Εντούτοις, εάν κατ' εφαρμογή του άρθρου 5, παράγραφος 3, στοιχείο ε΄, της οδηγίας 2001/29, το όνομα αυτό δεν αναφέρθηκε, πρέπει να θεωρηθεί ότι τηρείται η εν λόγω υποχρέωση με μόνη την αναφορά της πηγής.
____________1 - ΕΕ C 148 της 5.6.2010.