WYROK SĄDU (dziewiąta izba)

z dnia 15 listopada 2023 r.(*)

Służba publiczna – Urzędnicy – Przeniesienie z urzędu w interesie służby – Decyzja z mocą wsteczną wydana w wykonaniu wyroków sądu Unii – Artykuł 266 TFUE – Artykuły 22a i 22c regulaminu pracowniczego – Nieprawidłowość postępowania poprzedzającego wniesienie skargi – Zasada dobrej administracji – Prawo do bycia wysłuchanym – Zasada bezstronności – Rozsądny termin – Obowiązek dbałości – Odpowiedzialność – Krzywda

W sprawie T‑790/21

PL, którego reprezentowała adwokat N. de Montigny,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, którą reprezentowali M. Brauhoff i L. Vernier, w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

SĄD (dziewiąta izba),

w składzie: L. Truchot, prezes, H. Kanninen i M. Sampol Pucurull (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: H. Eriksson, administratorka,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 15 marca 2023 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1        W skardze wniesionej na podstawie art. 270 TFUE skarżący, PL, żąda, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji Komisji Europejskiej z dnia 16 lutego 2021 r. o przeniesieniu go z urzędu z mocą wsteczną do Dyrekcji Generalnej (DG) ds. Mobilności i Transportu z dniem 1 stycznia 2013 r. (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”) oraz decyzji z dnia 16 września 2021 r. oddalającej częściowo jego zażalenie (zwanej dalej „decyzją oddalającą częściowo zażalenie”), a po drugie, naprawienia szkody majątkowej, którą w swej ocenie poniósł, i krzywdy, której w swej ocenie doznał.

I.      Okoliczności powstania sporu

2        Niniejszy spór dotyczy przeniesienia z urzędu skarżącego z delegatury Komisji na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy we Wschodniej Jerozolimie (zwanej dalej „delegaturą”), gdzie pracował od dnia 16 lutego 2012 r., do DG ds. Mobilności i Transportu ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2013 r. (zwanego dalej „spornym przeniesieniem”).

3        Zaskarżona decyzja jest następstwem stwierdzenia przez sąd Unii Europejskiej nieważności dwóch wcześniejszych decyzji nakazujących sporne przeniesienie i cofnięcia przez Komisję trzeciej decyzji o tej samej treści (zwanych dalej łącznie „trzema pierwszymi decyzjami o przeniesieniu”).

4        Okoliczności faktyczne, w jakich wydano te decyzje, są następujące.

5        W dniu 20 grudnia 2012 r. skarżący został poinformowany pocztą elektroniczną, że poprzedniego dnia zatwierdzono sporne przeniesienie („pierwsza decyzja o przeniesieniu”). Decyzję tę skarżący zaskarżył do Sądu do spraw Służby Publicznej (sprawa F‑96/13).

6        Okoliczności, w jakich przyjęto pierwszą decyzję o przeniesieniu, opisano w pkt 2–14 wyroku z dnia 15 kwietnia 2015 r., PL/Komisja (F‑96/13, zwanym dalej „wyrokiem F‑96/13”, EU:F:2015:29), w następujący sposób:

„2 Skarżący jest urzędnikiem Komisji. W czasie zaistnienia okoliczności faktycznych miał zaszeregowanie do grupy AD 11 i początkowo był zatrudniony w wydziale ds. zasobów finansowych Dyrekcji ds. Zasobów Wspólnych w ramach DG ds. Mobilności. Decyzją [organu powołującego, zwanego dalej »organem powołującym«] z dnia 16 stycznia 2012 r. przeniesiono go do wydziału ds. finansów, zamówień i audytu w dyrekcji ds. [polityki] sąsiedztwa w ramach DG ds. Rozwoju i Współpracy – EuropeAid (zwanej dalej »DG ds. Rozwoju i Współpracy«) i zatrudniono na stanowisku szefa sekcji w delegaturze […], ze skutkiem od dnia 16 lutego 2012 r.

3      W czasie, gdy wykonywał swoje obowiązki na czele sekcji ds. finansów, zamówień i audytu tej delegatury, została ona poddana audytowi Europejskiego Trybunału Obrachunkowego mającemu za przedmiot program o nazwie [poufne](1). Po zakończeniu misji audytorzy Trybunału Obrachunkowego wskazali na niedociągnięcia w zarządzaniu tym programem. W tym samym okresie skarżący poinformował określone podmioty o swoich obawach dotyczących domniemanych nieprawidłowości w zarządzaniu tym programem, o zaniepokojeniu działalnością organizacji międzynarodowej posiadającej szereg umów zawartych z DG ds. Rozwoju i Współpracy, o wątpliwościach dotyczących ryzyka konfliktu interesów wynikającego z powiązań niektórych członków personelu miejscowego delegatury z tą organizacją międzynarodową oraz o podejrzeniach korupcyjnych w kontekście realizacji przez tę organizację projektu Unii Europejskiej pod nazwą [poufne]. Ponadto sekcja ds. finansów, zamówień i audytu delegatury, która zarządza programem [poufne], była przedmiotem dochodzeń Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych […] wszczętych w latach 2011 i 2013.

4      W dniu 15 października 2012 r. [A], będąca przedstawiciel[ką] personelu delegatury (zwana dalej »przedstawiciel[ką] personelu«) skierowała do szefa delegatury pismo podpisane przez 21 członków delegatury […], informujące o frustracji części personelu w następstwie zmiany podejścia do sposobu działania w ramach sekcji ds. finansów, zamówień i audytu delegatury w okresie siedmiu miesięcy, podczas których kierownictwo nad nią sprawował skarżący. Owa zmiana podejścia spowodowała znaczne opóźnienia w zarządzaniu projektami, a nawet zablokowała niektóre z nich, co prowadziło także do utraty wiarygodności w oczach partnerów Unii. Przedstawiciel[ka] personelu poinformował[a] również w tym piśmie, że w ciągu ostatnich siedmiu miesięcy zgłaszano niewłaściwe zachowania podważające rzetelność zawodową członków personelu, które nadal miały miejsce. Pismo kończyło się wezwaniem skierowanym do kierownictwa, aby szybko znalazło rozwiązanie tej sytuacji, określanej jako niemożliwa do zaakceptowania.

5      W dniach 22 i 23 października 2012 r. kierownik wydziału ds. finansów, zamówień i audytu dyrekcji ds. [polityki] sąsiedztwa w ramach DG ds. Współpracy i Rozwoju (zwany dalej »kierownikiem wydziału skarżącego«) udał się do delegatury i spotkał się ze współpracownikami zainteresowanego, przy czym on sam był nieobecny.

6      Spotkanie, które odbyło się w Brukseli w dniu 25 października 2012 r., w obecności, między innymi, skarżącego i kierownika jego wydziału, poświęcono zachowaniu skarżącego i problemom komunikacyjnym pomiędzy sekcją ds. finansów, zamówień i audytu oraz sekcją ds. operacji w delegaturze.

7      W dniu 9 listopada 2012 r. przedstawiciel[ka] personelu skierował[a] do kierownika wydziału skarżącego wiadomość elektroniczną, w której skarżył[a] się na dalsze pogorszenie jego zachowania. Według przedstawiciel[ki] personelu skarżący miał obecnie pretensje do pracowników, że rozmawiali z kierownikiem wydziału podczas misji w dniach 22 i 23 października 2012 r. W tym samym piśmie przedstawiciel[ka] personelu [zwróciła się] o zastosowanie środka zapobiegawczego w celu ochrony personelu przed mobbingiem.

8      W wiadomościach elektronicznych szefa delegatury i zastępcy dyrektora generalnego DG ds. Rozwoju i Współpracy z dnia 12 listopada 2012 r. oraz kierownika wydziału z dnia 13 listopada 2012 r. upomniano skarżącego, że jego zachowania mają niewłaściwy charakter, oraz wskazano na problemy komunikacyjne, których źródłem była kierowana przez niego sekcja i on sam. Zdaniem przełożonych skarżącego, trudności te miały wpływ na pracę delegatury i stosunki polityczne Unii w regionie.

9      W dniu 20 listopada 2012 r. skarżącego poinformowano telefonicznie o przeniesieniu z urzędu do miejsca siedziby instytucji, przy czym otrzymał on wiadomość elektroniczną od kierownika wydziału ds. zasobów ludzkich w delegaturach w ramach DG ds. Rozwoju i Współpracy, »potwierdzającą [jego] przeniesienie do siedziby, do DG pochodzenia [czyli DG ds. Mobilności]«. W tej samej wiadomości wskazano, że »[w] ciągu kilku dni, w trakcie których nastąpi zakończenie procedur, otrzyma [on] oficjalne powiadomienie«, i wezwano go do wykorzystania pozostającej części urlopu przed końcem roku, po czym nastąpi »w niedługim czasie opuszczenie przez niego delegatury«.

10      W wiadomościach elektronicznych z [dni] 28 i 29 listopada 2012 r. skarżący zwrócił się, odpowiednio, do szefa delegatury i do kierownika swojego wydziału o przekazanie mu dokładnej listy okoliczności faktycznych, do których odnosili się w wiadomościach elektronicznych z dni 12 i 13 listopada 2012 r., aby mógł się do nich ustosunkować.

11      W dniu 4 grudnia 2012 r. skarżący poinformował kierownika wydziału ds. zasobów ludzkich w delegaturach w ramach DG ds. Rozwoju i Współpracy, że przygotowuje swój wyjazd, ale nie otrzymał jeszcze oficjalnego doręczenia decyzji o przeniesieniu, o której mowa w wiadomości elektronicznej z dnia 20 listopada 2012 r., a musi dopełnić formalności związanych z przeprowadzką.

12      W dniu 6 grudnia 2012 r. szef delegatury odpowiedział na wiadomość elektroniczną skarżącego z dnia 28 listopada 2012 r., i wskazał, że problemy, do których się odnosił, mają charakter powtarzalny, i nie może ich dokumentować za każdym razem, gdy otrzyma dotyczącą ich skargę.

13      W dniu 10 grudnia 2012 r. skarżący ponownie zwrócił się do szefa delegatury o dostarczenie mu dowodów na poparcie stawianych mu zarzutów. W dniu 12 grudnia szef delegatury wskazał, że w celu uzyskania wszelkich informacji powinien zwracać się do właściwego działu zasobów ludzkich.

14      W dniu 20 grudnia 2012 r. pracownik wydziału zarządzania karierą i wydajnością DG ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa skierował do skarżącego wiadomość elektroniczną informującą go, że jego przeniesienie do »DG [i] wydziału: MOVE.SRD (Bruksela)«, czyli do DG ds. Mobilności, »zostało zatwierdzone« przez kierownika zespołu ds. przepływu personelu wydziału ds. zarządzania karierą i wydajnością, działającego w charakterze organu powołującego, w dniu 19 grudnia 2012 r., ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2013 r. Autor wiadomości elektronicznej wyjaśnił również, że podstawą prawną przeniesienia jest art. 7 ust. 1 Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej w obowiązującym wówczas brzmieniu, że »przeniesienie to [zostało] zarejestrowane i można się z nimi zapoznać [w systemie informatycznym zarządzania personelem zwanym Sys[p]er 2«, że kopia wspomnianej wiadomości elektronicznej zostanie włączona do akt osobowych skarżącego i że »nie zostanie sporządzony żaden dokument w formie papierowej«”.

7        Z dniem 1 stycznia 2013 r. skarżący został awansowany do grupy zaszeregowania AD 12 w ramach postępowania w sprawie awansu w 2013 r.

8        W dniu 16 stycznia 2015 r. skarżącego zatrudniono w przedstawicielstwie Komisji w Londynie (Zjednoczone Królestwo).

9        Wyrokiem F‑96/13 wydanym w dniu 15 kwietnia 2015 r. Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził nieważność pierwszej decyzji o przeniesieniu z urzędu ze względu na naruszenie prawa skarżącego do obrony.

10      W dniu 15 października 2015 r., po wymianie korespondencji między Komisją a skarżącym, odbyło się spotkanie poświęcone wykonaniu wyroku F‑96/13 między kierowniczką wydziału ds. zarządzania karierą i wydajnością w ramach DG ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa (zwanego dalej „wydziałem DG RH.B4”) a skarżącym, w obecności również jego pełnomocnika i dwóch innych kierowników wydziałów (zwane dalej „spotkaniem w dniu 15 października 2015 r.”).

11      Podczas tego spotkania kierowniczka wydziału DG RH.B4 poinformowała skarżącego, że w celu wykonania wyroku F‑96/13 jako organ powołujący zamierza zarządzić sporne przeniesienie z mocą wsteczną. Wyjaśniła, że celem spotkania było umożliwienie skarżącemu przedstawienia uwag przed wydaniem przez nią tej decyzji.

12      Kierowniczka wydziału DG RH.B4 odniosła się do akt z tamtego okresu, które, jej zdaniem, wskazywały na niewłaściwe zachowanie skarżącego. W tym względzie w trakcie spotkania mowa była o niektórych wiadomościach elektronicznych z dni: 27 lipca 2012 r., 18 września 2012 r., 3, 5 i 14 października 2012 r. oraz 12 i 13 listopada 2012 r.

13      Skarżący wypowiedział się na temat kontekstu tych wiadomości elektronicznych. Wyjaśnił również kwestię doniesienia złożonego swoim przełożonym w dniu 3 października 2012 r. na temat organizacji międzynarodowej, o której mowa w pkt 6 powyżej. Wskazał także, że w okresie od 13 do 20 listopada 2012 r. wystąpiły zdarzenia, o których wciąż nie uzyskał wiedzy, a które skłoniły administrację do zarządzenia spornego przeniesienia. Jego zdaniem, między tym przeniesieniem a złożonym przez niego doniesieniem istniał związek, który powinien być przedmiotem dochodzenia. Powody podane przez kierowniczkę wydziału DG RH.B4 uznano w wyroku F‑96/13 za niewystarczające.

14      W dniu 22 grudnia 2015 r. kierowniczka wydziału DG RH.B4 zarządziła sporne przeniesienie z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r. (zwane dalej „drugą decyzją o przeniesieniu”).

15      W uzasadnieniu tej decyzji kierowniczka wydziału DG RH.B4 stwierdziła istnienie „skrajnie napiętej sytuacji komunikacyjnej” między skarżącym a jego współpracownikami zarówno w delegaturze, jak i w siedzibie, co jej zdaniem mogło mieć istotny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie delegatury. W tym względzie odniosła się wyraźnie do wiadomości elektronicznych z okresu od 18 września 2012 r. do 13 listopada 2012 r., które administracja przedstawiła skarżącemu na spotkaniu w dniu 15 października 2015 r., poprzez przytoczenie szeregu ich fragmentów.

16      Skarżący zaskarżył drugą decyzję o przeniesieniu do Sądu. Wyrokiem z dnia 13 grudnia 2018 r., PL/Komisja (T‑689/16, zwanym dalej „wyrokiem T‑689/16”, niepublikowanym, EU:T:2018:925), stwierdzono nieważność tej decyzji z uwagi na wydanie jej przez organ niewłaściwy ze względu na ochronę skarżącego przysługującą mu jako informatorowi, zgodnie z art. 22a Regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”).

17      W następstwie stwierdzenia nieważności tej decyzji pełniący obowiązki kierownika wydziału DG RH.B4 ponownie wydał decyzję o spornym przeniesieniu w dniu 25 czerwca 2019 r. z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r. (zwaną dalej „trzecią decyzją o przeniesieniu”).

18      Skargą złożoną w dniu 18 maja 2020 r. (sprawa T‑308/20) skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności trzeciej decyzji o przeniesieniu, w szczególności ze względu na brak właściwości organu wydającego decyzję.

19      Pismem z dnia 27 lipca 2020 r. dyrektor generalna DG ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa (zwana dalej „dyrektor generalną DG RH”) poinformowała skarżącego o zamiarze cofnięcia trzeciej decyzji o przeniesieniu i zastąpienia jej nową decyzją podjętą przez nią samą, działającą w charakterze organu powołującego. Wyjaśniła przy tym, że przedmiotem tej decyzji będzie sporne przeniesienie z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r. Dyrektor generalna DG RH zwróciła się do skarżącego o przedstawienie ewentualnych uwag przed wydaniem nowej decyzji.

20      Pismem z dnia 13 sierpnia 2020 r. skarżący zwrócił się do dyrektor generalnej DG RH o wyjaśnienie powodów, które skłoniły ją do uznania, że pełniący obowiązki kierownika wydziału DG RH.B4 nie jest organem powołującym właściwym do podjęcia decyzji o przeniesieniu skarżącego z urzędu. Skarżący przyjął, że w związku z zapowiedzianym cofnięciem trzeciej decyzji o przeniesieniu nadal korzysta on ze statusu informatora, i podniósł, iż nową decyzję należy wydać z poszanowaniem art. 22a regulaminu pracowniczego. Ponadto zauważył, że cofnięcie trzeciej decyzji o przeniesieniu miałoby wpływ na dopuszczalność skargi wniesionej w sprawie T‑308/20. Wreszcie zwrócił się do Komisji o zajęcie stanowiska w tych kwestiach.

21      Pismem z dnia 7 września 2020 r. dyrektor generalna DG RH wskazała, że w świetle uzasadnienia wyroku T‑689/16 wydaje się, iż decyzję o przeniesieniu może podjąć tylko ona. Wyjaśniła również, że cofnięcie trzeciej decyzji o przeniesieniu miało na celu wykonanie tego wyroku w sposób, który byłby możliwie najbardziej niepodważalny bez oczekiwania na wynik postępowania w sprawie T‑308/20. W związku z tym powtórzyła skierowane do skarżącego wezwanie do przedstawienia uwag w przedmiocie planowanej decyzji, o której mowa w piśmie z dnia 27 lipca 2020 r.

22      Pismem z dnia 17 września 2020 r. skarżący przypomniał okoliczności, w jakich wydano pierwszą decyzję o przeniesieniu. W szczególności owo przeniesienie zapowiedziano mu w dniu 20 listopada 2012 r., czyli mniej niż miesiąc po poinformowaniu przez niego przełożonych o potencjalnych nieprawidłowościach w zarządzaniu programem [poufne], o zaniepokojeniu działalnością organizacji międzynarodowej posiadającej szereg umów zawartych z DG ds. Rozwoju i Współpracy – EuropeAid (zwaną dalej „DG ds. Rozwoju i Współpracy”), o wątpliwościach dotyczących ryzyka konfliktu interesów wynikającego z powiązań niektórych członków personelu miejscowego i kontraktowego delegatury z tą organizacją oraz o podejrzeniach korupcyjnych w kontekście realizacji przez tę organizację projektu [poufne]. Skarżący przypomniał również powody, które skłoniły Sąd do spraw Służby Publicznej do stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji o przeniesieniu, powołując się na pkt 66 i 67 wyroku F‑96/13. Podniósł również, że w trakcie spotkania w dniu 15 października 2015 r. Komisja nie przedstawiła nowych informacji ani nie sprecyzowała żadnego zarzutu, który miałby pojawić się po dniu 13 listopada 2012 r. Skarżący nie mógł zatem skutecznie przedstawić swoich uwag. Skarżący przypomniał również, że od dnia 10 października 2016 r. zwracał się o wysłuchanie go przez dyrektor generalną DG RH w sprawie jego sytuacji, charakteryzującej się siedmioma przeniesieniami w interesie służby od dnia 1 stycznia 2013 r. na stanowiska tworzone specjalnie w tym celu i likwidowane po jego odejściu. Trzecią decyzję o przeniesieniu również wydano bez umożliwienia skarżącemu skutecznego przedstawienia uwag. Jeśli, jak zapowiedziała dyrektor generalna DG RH, decyzja ta ulegnie cofnięciu, wówczas Komisja powinna wskazać skarżącemu dokładne powody spornego przeniesienia, aby umożliwić mu skuteczne przedstawienie uwag. Komisja powinna również upewnić się, że nowa decyzja będzie podejmowana zgodnie z przepisami regulującymi jego status informatora. Ze względu na złożoność sprawy sięgającej jeszcze 2012 r., skarżący zwrócił się o spotkanie z dyrektor generalną DG RH w celu rozważenia, najpierw w sposób nieformalny, kwestii mogących położyć kres tej sytuacji.

23      Pismem z dnia 9 października 2020 r. dyrektor generalna DG RH poinformowała skarżącego, że posiada on wszystkie istotne informacje pozwalające mu na skuteczne skorzystanie z prawa do bycia wysłuchanym. W tym względzie wspomniała ona sporządzone przez administrację i przez skarżącego protokoły ze spotkania w dniu 15 października 2015 r., z których, jej zdaniem, wynikały powody wzięte pod uwagę przez kierowniczkę wydziału DG RH.B4 przy wydawaniu drugiej decyzji o przeniesieniu. Dyrektor generalna DG RH przypomniała, że Sąd stwierdził nieważność tej decyzji wyłącznie ze względu na brak właściwości organu, który ją wydał. W związku z tym wezwała skarżącego do przedstawienia jej uwag w terminie dwóch tygodni, przy czym załączyła do pisma odnośne protokoły. Ponadto poinformowała skarżącego o decyzji w sprawie cofnięcia trzeciej decyzji o przeniesieniu. Uściśliła, że cofnięcie miało na celu usunięcie istniejącej nieprawidłowości związanej z brakiem właściwości organu, który wydał tę decyzję, a po jej cofnięciu zostanie wydana nowa decyzja o przeniesieniu skarżącego z urzędu po jego wysłuchaniu.

24      Pismem z dnia 31 października 2020 r. skarżący podniósł, że jak wynika z pkt 60, 61 i 66 wyroku F‑96/13, jego przełożeni po dniu 13 listopada 2012 r. wysunęli zarzuty dotyczące jego zachowania, do których nie miał możliwości się odnieść. Wydarzeń, które miały miejsce po tej dacie, nie wyjaśniono na spotkaniu w dniu 15 października 2015 r., podczas którego Komisja ograniczyła się do ponownego odczytania korespondencji elektronicznej między skarżącym i szefem delegatury, z jednej strony, oraz z kierownikiem wydziału w DG ds. Rozwoju i Współpracy, z drugiej strony. Skarżący przypomniał, że bezskutecznie zwracał się o dostęp do notatki na jego temat, opatrzonej pieczęcią z dnia 26 listopada 2012 r., skierowanej do członków komisji ds. zarządzania zasobami w delegaturach (zwanej dalej „COMDEL”), a także o dostęp do wszystkich dokumentów z tym związanych, w szczególności dokumentów przekazanych w 2012 r. przez DG ds. Rozwoju i Współpracy Służbie Prawnej Komisji oraz dokumentów znajdujących się w posiadaniu tejże służby. Zdaniem skarżącego Sąd do spraw Służby Publicznej orzekł w sposób ostateczny, że powody zaistniałe przez dniem 13 listopada 2012 r. nie mogą zgodnie z prawem uzasadniać spornego przeniesienia. Jego zdaniem informacje, które przekazał swoim przełożonym i które nie spotkały się z ich reakcją, zostały przedstawione przez Europejski Trybunał Obrachunkowy Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), który wzywał go czterokrotnie. Na podstawie tychże informacji Komisja unieważniła wszystkie umowy o zarządzanie pośrednie zawarte z rozpatrywaną organizacją w ramach programu [poufne]. Te same informacje skłoniły szefa misji kontrolnej Trybunału Obrachunkowego do mówienia w trakcie spotkania w sposób wyraźny o korupcji, nadużyciach finansowych, nepotyzmie i zmowie. Jako szef sekcji ds. finansów, zamówień i audytu w delegaturze skarżący był zobowiązany do podjęcia działań mających na celu ochronę interesów Unii. Powody ewentualnej nowej decyzji o przeniesieniu, których jego zdaniem brak jest w piśmie z dnia 27 lipca 2020 r., powinny zatem być obiektywne, jasne i precyzyjne, aby umożliwić mu ich zakwestionowanie podczas rozmowy z właściwym organem powołującym, o które zwracał się jako informator, w celu uregulowania jego sytuacji administracyjnej i przywrócenia mu czci i godności zawodowej.

25      Postanowieniem z dnia 25 listopada 2020 r., PL/Komisja (T‑308/20, niepublikowanym, EU:T:2020:571), Sąd stwierdził, że skarga wniesiona przez skarżącego na trzecią decyzję o przeniesieniu stała się bezprzedmiotowa w następstwie cofnięcia tej decyzji. Komisja została obciążona kosztami postępowania, ponieważ uznano, że wycofując trzecią decyzję o przeniesieniu, instytucja ta w sposób dorozumiany przyznała, że procedura jej wydania nie była wolna od wad.

26      W wiadomości elektronicznej z dnia 11 grudnia 2020 r. skarżący ponownie zwrócił się do dyrektor generalnej DG RH o wysłuchanie go podczas spotkania.

27      W dniu 16 lutego 2021 r. dyrektor generalna DG RH wydała zaskarżoną decyzję.

28      W trzech pierwszych motywach zaskarżonej decyzji dyrektor generalna DG RH wskazała, że szereg pism wymienianych w 2012 r. między skarżącym a jego przełożonymi, czy to w DG ds. Rozwoju i Współpracy w Brukseli (Belgia), czy w delegaturze, wskazywał na „sytuację w zakresie relacji […], która sta[wała] się coraz bardziej nie do wytrzymania” oraz że w celu złagodzenia sytuacji w delegaturze trzeba było podjąć decyzję o spornym przeniesieniu, przy czym w zakresie organizacji swoich służb administracja dysponuje szerokim zakresem uznania.

29      Dyrektor generalna DG RH przypomniała następnie o procedurach, które doprowadziły do przyjęcia trzech pierwszych decyzji o przeniesieniu, oraz o powodach uzasadniających stwierdzenie ich nieważności przez sąd Unii lub wycofanie przez Komisję, w zależności od przypadku.

30      W motywie 12 zaskarżonej decyzji dyrektor generalna DG RH uznała, że skarżący podlega przepisom art. 22a regulaminu pracowniczego i w związku z tym jest ona organem powołującym właściwym do podjęcia decyzji o spornym przeniesieniu.

31      Stwierdziwszy, że skarżący mógł skorzystać z prawa do bycia wysłuchanym w ramach korespondencji opisanej w pkt 19–24 powyżej, dyrektor generalna DG RH wskazała w ostatnim motywie zaskarżonej decyzji, że należało „uregulować sytuację administracyjną” skarżącego z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r. poprzez wydanie nowej decyzji o takiej samej treści jak druga decyzja o przeniesieniu i opartej na tych samych powodach, przedstawionych w trzech pierwszych motywach zaskarżonej decyzji.

32      W wiadomości elektronicznej przekazującej zaskarżoną decyzję, również z dnia 16 lutego 2021 r., dyrektor generalna DG RH poinformowała skarżącego, że w latach poprzedzających wydanie tej decyzji miał on wiele okazji przedstawienia swojego stanowiska w przedmiocie spornego przeniesienia i stojących za nim powodów, w związku z czym dwustronne spotkanie między nią a skarżącym nie wydawało się jej konieczne.

33      W dniu 17 maja 2021 r. skarżący złożył zażalenie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego na zaskarżoną decyzję, wnosząc w szczególności o jej cofnięcie, stwierdzenie nieważności wszystkich innych decyzji wydanych w stosunku do niego przez organy niewłaściwe ze względu na jego status informatora oraz usunięcie z informatycznego systemu zarządzania personelem Komisji pod nazwą „Sysper 2” wszelkich innych decyzji administracyjnych wydanych w sposób nieprawidłowy w latach 2013–2022, a także wypłatę kwot w wysokości 100 000 i 250 000 EUR tytułem, odpowiednio, podnoszonej szkody majątkowej i podnoszonej krzywdy.

34      Zażalenie złożył on za pomocą formularza przewodniego, który odnosił się do art. 22c regulaminu pracowniczego i powinien zostać przesłany do wydziału ds. odwołań i monitorowania spraw w ramach DG ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa (zwanego dalej „wydziałem DG RH.E2”) Komisji. Do formularza i zażalenia dołączono pismo skarżącego skierowane do dyrektor generalnej DG RH, informujące, że jest to zażalenie na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego. Formularz, zażalenie i pismo zostały przesłane razem pocztą elektroniczną do działu DG RH.E2.

35      W wiadomości elektronicznej z dnia 31 maja 2021 r. skierowanej do skarżącego wydział DG RH.E2 potwierdził otrzymanie przesyłki z dnia 17 maja 2021 r., odnosząc się do zażalenia „złożonego na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego”, załączając dokument pod tytułem „Oświadczenie o poufności dotyczące ochrony danych osobowych”. W tej samej wiadomości elektronicznej skarżącego poproszono o przedstawienie wszelkich nowych dokumentów dotyczących jego zażalenia w terminie dwóch tygodni, jeśli uzna to za potrzebne.

36      W wiadomości elektronicznej z dnia 3 czerwca 2021 r. skarżący zwrócił się do wydziału DG RH.E2 o wyjaśnienie niektórych aspektów wiadomości elektronicznej z dnia 31 maja 2021 r., po zatwierdzeniu przez dyrektor generalną DG RH jako właściwy organ powołujący. W pierwszej kolejności zauważył, że zażalenie złożył na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego. W drugiej kolejności zwrócił się o poinformowanie go o uregulowaniach wewnętrznych przewidzianych przez organ powołujący w zakresie rozpatrywania zażaleń na podstawie tego przepisu. W trzeciej kolejności wniósł o zawieszenie biegu terminu dwóch tygodni przyznanego mu na przedstawienie potrzebnych dokumentów do czasu uzyskania odpowiedzi na jego wniosek o udzielenie wyjaśnień. Ponadto wystąpił o zachowanie poufności gwarantowanej przez regulamin pracowniczy w tego rodzaju sprawach.

37      W wiadomości elektronicznej z dnia 4 czerwca 2021 r. pracownik wydziału DG RH.E2 wyjaśnił, że zażalenie złożone przez skarżącego na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego zostanie rozpatrzone przez ten wydział na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, jak wynika z Informacji Administracyjnej nr 79–2013 z dnia 19 grudnia 2013 r., dotyczącej składania wniosków na podstawie art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego, zażaleń na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego i wniosków o udzielenie wsparcia na podstawie art. 24 regulaminu pracowniczego, przekazanej jako załącznik.

38      Decyzją oddalającą częściowo zażalenie, doręczoną skarżącemu w dniu 16 września 2021 r., członek Komisji odpowiedzialny za zasoby ludzkie i bezpieczeństwo (zwany dalej „członkiem Komisji odpowiedzialnym za DG RH”), działający w charakterze organu powołującego, częściowo uwzględnił zażalenie skarżącego i zgodził się na usunięcie z jego akt w Sysper 2 trzeciej decyzji o przeniesieniu oraz wszystkich wpisów związanych z art. 22a regulaminu pracowniczego dotyczących decyzji o przeniesieniu. W pozostałym zakresie zażalenie oddalono. Jeśli chodzi o wniosek odszkodowawczy złożony w zażaleniu, członek Komisji odpowiedzialny za DG RH uznał go za pozbawiony związku z zaskarżoną decyzją, ponieważ podnoszona szkoda wynikała, jego zdaniem, z ciągu zdarzeń, które wystąpiły począwszy od 2013 r. W konsekwencji tę część zażalenia zakwalifikowano jako wniosek złożony na podstawie art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego. Członek Komisji odpowiedzialny za DG RH wskazał, że nie jest organem powołującym właściwym do rozpatrzenia tego wniosku i w tych okolicznościach odpowiedź zostanie udzielona w innej decyzji.

II.    Żądania stron

39      Skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji oraz, w razie potrzeby, decyzji oddalającej częściowo zażalenie;

–        stwierdzenie zaniechania podjęcia przez Komisję działań niezbędnych do wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16 zgodnie z ich uzasadnieniem oraz naruszenia powagi rzeczy osądzonej;

–        zasądzenie od Komisji zapłaty odszkodowania w kwocie 250 000 EUR tytułem naprawienia poniesionej szkody, jak również 100 000 EUR tytułem naprawienia poniesionej krzywdy;

–        obciążenie Komisji kosztami postępowania.

40      Komisja wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

III. Co do prawa

A.      Przedmiot skargi

41      W swoim pierwszym żądaniu skarżący wnosi o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji oraz „w razie potrzeby” decyzji oddalającej częściowo zażalenie.

42      Zgodnie z zasadą ekonomii procesowej sąd może postanowić, iż nie ma potrzeby rozstrzygania w przedmiocie żądań dotyczących konkretnie decyzji oddalającej zażalenie, jeżeli stwierdzi, że nie mają one autonomicznej treści i w rzeczywistości pokrywają się z żądaniami dotyczącymi decyzji, na którą złożono zażalenie (zob. wyrok z dnia 24 kwietnia 2017 r., HF/Parlament, T‑584/16, EU:T:2017:282, pkt 72 i przytoczone tam orzecznictwo).

43      W niniejszej sprawie żądania stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej częściowo zażalenie nie pokrywają się z żądaniami skierowanymi przeciwko zaskarżonej decyzji. Na poparcie tych pierwszych żądań skarżący podnosi bowiem konkretnie naruszenie gwarancji przyznanych informatorom w art. 22c regulaminu pracowniczego w odniesieniu do rozpatrywania zażaleń, które składają oni w ramach postępowania poprzedzającego wniesienie skargi. Po pierwsze, w ramach zarzutu pierwszego skarżący podnosi, że zażalenie nie zostało rozpatrzone przez właściwy organ powołujący. Po drugie, na poparcie pierwszej części zarzutu trzeciego twierdzi on, że nie zapewniono szczególnego sposobu rozpatrzenia jego zażalenia, zagwarantowanego w art. 22c regulaminu pracowniczego.

44      Skarżący powinien zaś mieć możliwość uzyskania kontroli przez sąd Unii prawidłowości postępowania zażaleniowego, które ma na celu umożliwienie i wspieranie polubownego rozstrzygnięcia sporu powstałego między urzędnikiem a administracją oraz zobowiązanie organu zatrudniającego urzędnika do ponownego rozpatrzenia jego decyzji w świetle ewentualnych zastrzeżeń tego urzędnika, z poszanowaniem odpowiednich uregulowań (zob. podobnie wyrok z dnia 19 czerwca 2015 r., Z/Trybunał Sprawiedliwości, T‑88/13 P, EU:T:2015:393, pkt 143–146 i przytoczone tam orzecznictwo).

45      W tych okolicznościach należy orzec nie tylko w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, ale również w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności decyzji częściowo oddalającej zażalenie.

46      Ponadto należy zauważyć, że w drugim żądaniu skarżący wnosi do Sądu o stwierdzenie zaniechania podjęcia przez Komisję działań niezbędnych do wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16 zgodnie z ich uzasadnieniem oraz naruszenia powagi rzeczy osądzonej.

47      W odpowiedzi na pytanie Sądu zadane na rozprawie skarżący uściślił, że jego drugie żądanie dotyczy jednego z naruszeń prawa, na których opierało się żądanie odszkodowawcze sformułowane w żądaniu trzecim.

48      Żądania drugie i trzecie należy zatem interpretować łącznie jako jedno żądanie o charakterze odszkodowawczym.

B.      W przedmiocie żądań stwierdzenia nieważności

49      Na poparcie żądania stwierdzenia nieważności skarżący podnosi trzy zarzuty, dotyczące:

–        pierwszy – braku właściwości organu administracji, który oddalił zażalenie;

–        drugi – naruszenia art. 266 TFUE, powagi rzeczy osądzonej, zasady niedziałania prawa wstecz i nadużycia proceduralnego, naruszenia gwarancji procesowych, a także naruszenia prawa do bycia skutecznie wysłuchanym w sposób zgodny z celem tego prawa;

–        trzeci – naruszenia art. 22a regulaminu pracowniczego, obowiązku wspomagania oraz obowiązku dbałości o dobro urzędnika w ramach procedury przeniesienia na inne stanowisko, naruszenia art. 22c regulaminu i ochrony przysługującej informatorom, obowiązków zachowania należytej staranności, neutralności, bezstronności, obiektywności, przysługującego mu prawa do równego traktowania jego dokumentacji przez administrację i ochrony jego uzasadnionych oczekiwań, a także nadużycia proceduralnego.

1.      Uwagi wstępne

50      Na wstępie należy przypomnieć obowiązki ciążące na administracji w razie podjęcia przez nią decyzji o przeniesieniu urzędnika z urzędu.

51      Decyzje o przeniesieniu z urzędu podlegają – w zakresie ochrony praw i uzasadnionych interesów odnośnych urzędników – uregulowaniom art. 7 ust. 1 regulaminu pracowniczego. Zgodnie z tym przepisem organ powołujący, działając wyłącznie w interesie służby oraz bez względu na przynależność państwową, wyznacza każdemu urzędnikowi stanowisko w drodze powołania lub przeniesienia w jego kategorii lub służbie, które odpowiada jego grupie zaszeregowania.

52      Instytucje korzystają przy tym z szerokiego zakresu uznania w zakresie organizacji swoich służb w zależności od zadań, jakie zostały im powierzone, oraz – z uwagi na ich realizację – w obsadzaniu stanowisk personelem pozostającym w ich dyspozycji, pod warunkiem jednakże, że odbywa się to w interesie służby i przy poszanowaniu równoważności grup zaszeregowania i stanowisk (zob. wyrok z dnia 27 października 2022 r., WE/Komitet Regionów, C‑539/21 P, niepublikowany, EU:C:2022:840, pkt 44).

53      Trudności w relacjach międzyludzkich w miejscu pracy, powodujące napięcia szkodzące prawidłowemu funkcjonowaniu służby mogą uzasadniać przeniesienie urzędnika z urzędu w interesie służby bez zgody zainteresowanego urzędnika, tym bardziej gdy służba ta posiada misje dyplomatyczne. Tego rodzaju rozwiązanie można zastosować nawet niezależnie od kwestii odpowiedzialności za omawiane incydenty (zob. wyrok z dnia 12 października 2022 r., Paesen/ESDZ, T‑88/21, EU:T:2022:631, pkt 213 i przytoczone tam orzecznictwo).

54      Ponieważ skarżącego uznano za informatora działającego w dobrej wierze w rozumieniu art. 22a ust. 3 regulaminu pracowniczego, należy również przypomnieć gwarancje przysługujące mu w toku wydawania zaskarżonej decyzji.

55      Ochrona przewidziana w art. 22a ust. 3 regulaminu pracowniczego jest przyznawana bez żadnych formalności urzędnikom, którzy przekazali w dobrej wierze informacje na temat faktów, na podstawie których można domniemywać istnienie nielegalnej działalności, i to z samego faktu dostarczenia wspomnianych informacji (zob. podobnie wyrok z dnia 12 grudnia 2014 r., AN/Komisja, T‑512/13 P, EU:T:2014:1073, pkt 30, 31).

56      Okoliczność, że niekorzystna dla urzędnika lub pracownika decyzja następuje chronologicznie po przekazaniu przez niego informacji na podstawie art. 22a regulaminu pracowniczego, powinna w przypadku wniesienia do Sądu skargi na tę decyzję skłonić go do zbadania zarzutu dotyczącego naruszenia tych przepisów ze szczególną starannością. Należy jednak przypomnieć, że przepis ten nie zapewnia urzędnikowi ochrony przed jakimikolwiek decyzjami mogącymi wywierać niekorzystne dla niego skutki, a jedynie przed decyzjami związanymi ze złożonymi przez niego doniesieniami (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2017 r., CJ/ECDC, T‑692/16, niepublikowany, EU:T:2017:894, pkt 109, 110).

57      Co się tyczy ciężaru dowodu, pkt 3 komunikatu SEC(2012) 679 final wiceprzewodniczącego M. Šefčoviča do Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. w sprawie wytycznych dotyczących przekazywania informacji w przypadku poważnych nieprawidłowości (whistleblowing) (zwanych dalej „wytycznymi w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości”) uściśla, że wykazanie, iż działanie niekorzystne wobec informatora zostało uzasadnione względami innymi niż powiadomienie o nieprawidłowościach, należy do osoby podejmującej dane działanie.

58      Wreszcie art. 22c regulaminu pracowniczego nakłada na organ powołujący każdej instytucji obowiązek ustanowienia wewnętrznych uregulowań dotyczących, w szczególności, informacji przekazywanych urzędnikom, o których mowa w art. 22a ust. 1 regulaminu pracowniczego, na temat postępowania w sprawie zgłoszonych przez nich faktów, ochrony ich uzasadnionych interesów i prywatności oraz procedury rozpatrywania ich zażaleń. Zażalenia te są rozpatrywane w sposób poufny oraz, w przypadku gdy uzasadniają to okoliczności, przed upływem terminów określonych w art. 90.

59      Właśnie w świetle powyższych rozważań należy zbadać zarzuty podniesione przez skarżącego na poparcie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji i decyzji częściowo oddalającej zażalenie.

2.      W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego braku właściwości organu administracji, który oddalił zażalenie

60      Skarżący kwestionuje właściwość członka Komisji odpowiedzialnego za DG RH do oddalenia jego zażalenia, złożonego, jak twierdzi, na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego, a nie na podstawie art. 90 ust. 2 tegoż regulaminu. Zdaniem skarżącego, na uznanie tej właściwości nie pozwala żaden akt prawny. Właściwości tej skarżący nie uznał zresztą w zażaleniu. W replice skarżący dodaje, że zażalenie to rozpatrzył wydział DG RH.E2, a członek Komisji odpowiedzialny za DG RH jedynie złożył podpis. Jednakże takiego delegowania lub wsparcia administracyjnego obowiązujące przepisy nie przewidują.

61      Komisja kwestionuje argumenty skarżącego albo jako niedopuszczalne ze względu na to, że przedstawiono je po terminie, albo jako bezzasadne.

62      W tym względzie należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja została wydana bez delegacji, przez dyrektor generalną DG RH jako właściwy organ powołujący, zgodnie z zasadami przypomnianymi w pkt 47 i 48 wyroku T‑689/16.

63      Tymczasem zgodnie z pkt 12 tabeli V załącznika I do decyzji Komisji (2013) 3288 z dnia 4 czerwca 2013 r. w sprawie wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i organowi upoważnionemu do zawierania umów o pracę (OUZU), zmienionej decyzją Komisji C(2014) 9864 z dnia 16 grudnia 2014 r. (zwanej dalej „decyzją Komisji w sprawie organu powołującego/OUZU”), zażalenia złożone na decyzje wydane w odniesieniu do urzędników ze wszystkich grup zaszeregowania są w normalnym toku przedstawiane dyrektor generalnej DG RH. Jednakże przypis 2 do pkt 12 tabeli przewiduje, że jeżeli dyrektor generalna DG RH wydała decyzję bez delegowania uprawnień, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie (zob. pkt 62 powyżej), odpowiedzi na zażalenie na tę decyzję udziela członek Komisji odpowiedzialny za DG RH.

64      Prawdą jest, że pkt 12 tabeli V załącznika I do decyzji Komisji w sprawie organu powołującego/OUZU dotyczy zażaleń na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, podczas gdy skarżący powołuje się również na art. 22c regulaminu pracowniczego.

65      Jednakże sam art. 22c regulaminu pracowniczego odnosi się do zażaleń urzędników dotyczących sposobu, w jaki są traktowani po wypełnieniu lub w następstwie wypełnienia przez nich obowiązków wynikających z art. 22a regulaminu pracowniczego poprzez odesłanie w szczególności do art. 90 regulaminu pracowniczego.

66      W tych okolicznościach członek Komisji odpowiedzialny za DG RH był właściwy do rozpatrzenia zażalenia skarżącego.

67      W odniesieniu do wysuniętego przez skarżącego zarzutu szczegółowego dotyczącego rozpatrzenia jego zażalenia przez wydział DG RH.E2 należy stwierdzić, że ani art. 22c regulaminu pracowniczego, ani decyzja Komisji w sprawie organu powołującego/OUZU, ani wytyczne w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości nie uniemożliwiają temu wydziałowi udzielenia wsparcia właściwemu organowi powołującemu. Ponadto skarżący nie przedstawił żadnego dowodu mogącego poprzeć jego argument, zgodnie z którym członek Komisji odpowiedzialny za DG RH zadowolił się jedynie podpisaniem projektu decyzji zaproponowanego przez służby. W związku z tym, bez konieczności badania ich spóźnionego charakteru, należy uznać, że owe zarzuty szczegółowe są bezzasadne.

68      Z powyższego wynika, że zarzut pierwszy należy oddalić.

3.      W przedmiocie zarzutu drugiego dotyczącego naruszenia art. 266 TFUE, powagi rzeczy osądzonej, zasady niedziałania prawa wstecz i nadużycia proceduralnego, naruszenia gwarancji procesowych, a także naruszenia prawa do bycia skutecznie wysłuchanym

69      Zarzut drugi dzieli się na trzy części.

70      Część pierwsza dotyczy „naruszenia praw do obrony skarżącego, prawa do bycia wysłuchanym, nieprzeprowadzenia dochodzenia administracyjnego, naruszenia zasady kontradyktoryjności i zasady równości stron, naruszenia art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i prawa do dobrej administracji, jak również niedochowania rozsądnego terminu”.

71      Części druga i trzecia, które Sąd zbada łącznie, dotyczą zasadniczo szeregu naruszeń dotyczących sposobu wykonania przez Komisję wyroków F‑96/13 i T‑689/16.

a)      W przedmiocie części pierwszej, dotyczącej naruszenia prawa do obrony skarżącego, prawa do bycia wysłuchanym, nieprzeprowadzenia dochodzenia administracyjnego, naruszenia zasady kontradyktoryjności i zasady równości stron, naruszenia art. 41 karty i prawa do dobrej administracji, jak również niedochowania rozsądnego terminu

72      Na wstępie należy zauważyć, podobnie jak uczyniła to Komisja, że w tytule tej części zarzutu skarżący powołuje się na naruszenie zasad kontradyktoryjności i równości broni, związanych z prawem do obrony, o którym również jest mowa. Jednakże tych zarzutów szczegółowych następnie nie rozwija. Zgodnie zaś z art. 76 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem każda skarga powinna wskazywać przedmiot sporu, podnoszone zarzuty i argumenty, a także zwięzłe omówienie tych zarzutów. Ponieważ w odniesieniu do tych zarzutów szczegółowych skarga nie spełnia wymogów ustanowionych w tym przepisie, należy je uznać za niedopuszczalne.

73      Na poparcie tej części skarżący podnosi w istocie dwa zarzuty szczegółowe, dotyczące naruszenia, po pierwsze, jego prawa do bycia wysłuchanym, a po drugie, prawa do dobrej administracji zagwarantowanego w art. 41 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”) z powodu braku dochodzenia administracyjnego i ze względu na przekroczenie rozsądnego terminu.

1)      W przedmiocie naruszenia prawa do bycia wysłuchanym

74      Na poparcie tego zarzutu szczegółowego skarżący podnosi, że trzy pierwsze motywy zaskarżonej decyzji zawierają retroaktywną interpretację okoliczności faktycznych, której nie było w trzech pierwszych decyzjach o przeniesieniu i co do której nie został wysłuchany. Ponadto nie poinformowano go przed wydaniem zaskarżonej decyzji o tym, że właściwy organ powołujący uwzględni korespondencję z przełożonymi z 2012 r.

75      Skarżący dodaje, że dyrektor generalna DG RH odmówiła zorganizowania z nim rozmowy, mimo że w sprawie T‑308/20 Komisja stwierdziła przed Sądem, iż zaskarżona decyzja zostanie wydana po jego należytym wysłuchaniu. Zdaniem skarżącego w trakcie takiego spotkania mógłby on zostać po raz pierwszy wysłuchany przez właściwy organ powołujący w przedmiocie związku między informacją, którą przekazał na podstawie art. 22a regulaminu pracowniczego, wrażliwą i poufną w stosunku do służb, a spornym przeniesieniem, o które jego były przełożony w delegaturze objętej dochodzeniem OLAF‑u zwrócił się wyłącznie z chęci odwetu.

76      Tymczasem, zamiast wysłuchać skarżącego w trakcie dwustronnego spotkania dyrektor generalna DG RH ograniczyła się do uwzględnienia korespondencji z 2015 r. między skarżącym a administracją w przedmiocie zarzutów ze strony jego przełożonych, w ramach postępowania, w trakcie którego nie mógł on korzystać z gwarancji przyznanych w art. 22a regulaminu pracowniczego w zakresie poufności przed właściwym organem powołującym. Skarżący nie mógł również skorzystać z tych gwarancji w korespondencji z administracją niezwłocznie po cofnięciu trzeciej decyzji o przeniesieniu.

77      Wreszcie skarżący uważa, że nie może zostać skutecznie wysłuchany niemalże dziewięć lat po zaistnieniu zarzucanych mu czynów.

78      Komisja twierdzi, że argumenty skarżącego należy oddalić.

79      W tym względzie należy przypomnieć, że treść prawa podstawowego do bycia wysłuchanym wymaga, by zainteresowany miał możliwość wywarcia wpływu na rozpatrywany proces decyzyjny, w sposób mogący zagwarantować, w szczególności, że decyzja jest wynikiem właściwego wyważenia interesu służby i osobistego interesu odnośnej osoby (zob. wyrok z dnia 13 grudnia 2017 r., CJ/ECDC, T‑692/16, niepublikowany, EU:T:2017:894, pkt 80 i przytoczone tam orzecznictwo).

80      W niniejszym przypadku, zgodnie z orzecznictwem, dyrektor generalna DG RH, jako organ powołujący, powinna wydać decyzję w celu wykonania wyroków stwierdzających nieważność, przyjmując perspektywę z dnia wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2017 r., CJ/ECDC, T‑692/16, niepublikowany, EU:T:2017:894, pkt 56 i przytoczone tam orzecznictwo).

81      Skoro, jak w niniejszym przypadku, decyzja może zostać wydana jedynie z poszanowaniem prawa do bycia wysłuchanym, zainteresowany musi być w stanie skutecznie przedstawić swój punkt widzenia na temat proponowanego środka w ramach zainicjowanej przez administrację pisemnej lub ustnej wymiany zdań, a przedstawienie dowodu w tym zakresie jest zadaniem tejże administracji (zob. wyrok z dnia 10 stycznia 2019 r., RY/Komisja, T‑160/17, EU:T:2019:1, pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).

82      Należy zauważyć, że sąd Unii w wyroku F‑96/13 stwierdził naruszenie prawa skarżącego do obrony przy wydawaniu pierwszej decyzji o przeniesieniu w okolicznościach przypomnianych w pkt 6 powyżej. W szczególności Sąd do spraw Służby Publicznej stwierdził, że o ile skarżący nie mógł nie wiedzieć w 2012 r. o negatywnym postrzeganiu jego zachowania przez współpracowników i przełożonych, o tyle konsekwencja przewidziana przez organ powołujący, mianowicie sporne przeniesienie, nie została mu przedstawiona przed wydaniem rzeczonej pierwszej decyzji, a zatem nie mógł on zaprezentować swojego stanowiska. Ponadto, zdaniem sądu Unii, z akt sprawy wynika, że przełożeni skarżącego wysunęli zarzuty dotyczące jego zachowania po dniu 13 listopada 2012 r., których skarżący nie miał możliwości zakwestionować.

83      Zaskarżonej decyzji nie wydano zaś w tych samych warunkach.

84      W trakcie spotkania w dniu 15 października 2015 r., o którym mowa w zaskarżonej decyzji, skarżącego poinformowano bowiem w szczególności, że sporne przeniesienie mogły uzasadniać informacje zawarte w kolejnych wiadomościach elektronicznych z okresu od 18 września do 13 listopada 2012 r. Komisja nie wskazała na żadną informację, która pojawiłaby się po tej dacie. Jak wynika ze szczegółowych protokołów z tego spotkania, skarżący mógł wyrazić swoje stanowisko na temat owych informacji i wyjaśnić kontekst tych wiadomości elektronicznych, który obejmował jego podejrzenia dotyczące organizacji, o której mowa w pkt 6 powyżej, oraz informacje, które przekazywał przełożonym począwszy od dnia 3 października 2012 r.

85      Przy wydawaniu zaskarżonej decyzji dyrektor generalna DG RH wzięła pod uwagę protokoły z tych spotkań, podczas których skarżący przedstawił swoje stanowisko. Ponadto, po ogłoszeniu cofnięcia trzeciej decyzji o przeniesieniu, dyrektor generalna DG RH trzykrotnie wezwała skarżącego do przedstawienia uwag w przedmiocie kontekstu, w jakim przyjęto pierwszą i drugą decyzję o przeniesieniu i który, jej zdaniem, wynikał z tych protokołów.

86      W świetle tych okoliczności należy stwierdzić, że prawo do bycia wysłuchanym, o którym mowa w pkt 79 powyżej, było przestrzegane.

87      Argumenty skarżącego nie podważają tego wniosku.

88      W pierwszej kolejności należy wskazać, że wbrew temu, co twierdzi skarżący, trzy pierwsze motywy zaskarżonej decyzji nie zawierają nowej, retroaktywnej interpretacji spornych okoliczności faktycznych. Jak wynika bowiem z ostatniego motywu tej decyzji, owe trzy motywy stanowią jedynie powtórzenie zasadniczej treści drugiej decyzji o przeniesieniu opisanej w pkt 15 powyżej.

89      W drugiej kolejności należy zauważyć, że w piśmie z dnia 9 października 2020 r. dyrektor generalna DG RH przekazała skarżącemu protokoły ze spotkania odbytego w dniu 15 października 2015 r., w których wspomniano o wymianie wiadomości elektronicznych między nim a jego przełożonymi. Z pisma tego wynika zasadniczo, że dyrektor generalna DG RH zamierzała wziąć pod uwagę informacje zawarte w tych protokołach, w odniesieniu do których wezwała skarżącego do przedstawienia uwag.

90      W trzeciej kolejności trzeba stwierdzić, że jak wynika z postanowienia z dnia 25 listopada 2020 r., PL/Komisja (T‑308/20, niepublikowanego, EU:T:2020:571), Komisja niewątpliwie wyjaśniła przed Sądem, że zamierzała wysłuchać skarżącego po cofnięciu trzeciej decyzji o przeniesieniu. Jednakże zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 81 powyżej poszanowanie prawa do bycia wysłuchanym nie wymaga, aby zainteresowany przedstawił swój punkt widzenia podczas spotkania, ponieważ jego uwagi mogą zostać zebrane w ramach pisemnej wymiany korespondencji, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie.

91      W czwartej kolejności prawdą jest, że skarżącego przesłuchał jako informatora na spotkaniu w dniu 15 października 2015 r. niewłaściwy organ powołujący. Jednakże okoliczności omawiane podczas tego spotkania zostały szczegółowo opisane w dwóch protokołach, z których jeden sporządził sam skarżący. Protokoły te mogły zatem zostać skutecznie uwzględnione przez dyrektor generalną DG RH do celów wydania zaskarżonej decyzji, po umożliwieniu skarżącemu przedstawienia dodatkowych informacji.

92      W piątej kolejności trzeba wskazać, że jak podnosi Komisja, nic nie stało na przeszkodzie temu, aby skarżący w odpowiedzi na trzy prośby dyrektor generalnej DG RH przedstawił wyjaśnienia dotyczące nieprawidłowości, o których donosił w czasie swojej pracy w delegaturze. O tych doniesieniach w formie wiadomości elektronicznych skierowanych do przełożonych wspomniano już na spotkaniu w dniu 15 października 2015 r., a także przed sądem Unii w sprawach F‑96/13 i T‑689/16. Ponadto badanie poszanowania gwarancji, na które powołuje się skarżący w związku ze swoim statusem informatora, zostanie przeprowadzone poniżej, w ramach analizy zarzutu trzeciego.

93      Wreszcie należy również oddalić argument skarżącego, zgodnie z którym nie mógł on zostać skutecznie wysłuchany niemalże dziewięć lat po zaistnieniu odnośnych okoliczności faktycznych. Skarżący i Komisja prowadzili bowiem od 2013 r. obszerną korespondencję na piśmie w przedmiocie spornego przeniesienia, w tym przed sądem Unii. W związku z tym skarżący pomimo upływu czasu miał możliwość skutecznego przedstawienia dyrektor generalnej DG RH swojego stanowiska na temat okoliczności, w jakich wydano pierwszą decyzję o przeniesieniu.

94      W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że zarzut szczegółowy dotyczący naruszenia prawa do bycia wysłuchanym jest bezzasadny i należy go oddalić.

2)      W przedmiocie naruszenia art. 41 ust. 1 karty z powodu braku dochodzenia administracyjnego i ze względu na przekroczenie rozsądnego terminu

95      W pierwszej kolejności skarżący podnosi, że w zaskarżonej decyzji dyrektor generalna DG RH uregulowała w 2021 r. jego sytuację w okresie od 1 stycznia 2013 r. do 16 stycznia 2015 r., czyli dnia jego przeniesienia do przedstawicielstwa Komisji w Londynie, przy czym nie uzasadniła tego terminu w sposób racjonalny i zgodny z zasadami współżycia społecznego, naruszając w ten sposób art. 41 ust. 1 karty. Skarżący dodaje, że terminu tego nie mogą uzasadniać kolejne naruszenia prawa przez Komisję. Jego zdaniem uregulowanie jego sytuacji a posteriori nie było możliwe i powinien on otrzymać odszkodowanie.

96      W drugiej kolejności skarżący podnosi, że zasada dobrej administracji, zagwarantowana w art. 41 ust. 1 karty, wymaga skrupulatnej, skutecznej i konkretnej analizy wszystkich okoliczności w sposób staranny, co dla Komisji wiąże się z koniecznością zebrania informacji o wszystkich okolicznościach faktycznych i prawnych niezbędnych do wykonania jej uprawnień dyskrecjonalnych. Jego zdaniem, przestrzeganie tych obowiązków oznacza dla dyrektor generalnej DG RH obowiązek przeprowadzenia dochodzenia administracyjnego w oparciu o okoliczności faktyczne sprzed dziewięciu lat, a nie wypracowanie wniosków na podstawie protokołów ze spotkania z dnia 15 października 2015 r., zorganizowanego przez niewłaściwy organ powołujący, podczas którego wspomniano w sposób niepełny o korespondencji między skarżącym a jego przełożonymi sprzed dnia 13 listopada 2012 r., naruszając przy tym przepisy ochronne związane ze statusem informatora.

97      W trzeciej kolejności skarżący podnosi w replice, że dyrektor generalna DG RH powinna była prowadzić jego sprawę samodzielnie, bez wsparcia swoich służb, a przy tym powinna była wykazać, iż sporne przeniesienie nie wynikało w żaden sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z okoliczności faktycznych leżących u podstaw przyznania mu statusu informatora. Osobą, której dotyczyły okoliczności faktyczne będące przedmiotem dochodzenia OLAF‑u związanego z informacjami, przekazanymi przez skarżącego jako informatora, był jego przełożony.

98      Komisja wnosi o odrzucenie argumentów skarżącego jako niedopuszczalnych ze względu na spóźniony charakter lub oddalenie ich jako bezzasadnych.

99      W pierwszej kolejności należy zbadać zarzuty szczegółowe drugi i trzeci skarżącego, które dotyczą sposobu, w jaki dyrektor generalna DG RH zbadała jego sytuację, a następnie przystąpić do analizy pierwszego zarzutu szczegółowego, odnoszącego się do przekroczenia rozsądnego terminu.

100    Co się tyczy drugiego zarzutu szczegółowego skarżącego, wywodzonego z obowiązku przeprowadzenia dochodzenia przez dyrektor generalną DG RH, należy przypomnieć, że prawo Unii wymaga, aby postępowania administracyjne były prowadzone z poszanowaniem gwarancji przyznanych przez zasadę dobrej administracji ustanowioną w art. 41 karty. Wśród tych gwarancji znajduje się obowiązek starannego i bezstronnego zbadania przez właściwą instytucję wszystkich istotnych okoliczności sprawy i zebrania informacji o wszystkich okolicznościach faktycznych i prawnych koniecznych dla wykonywania jej uprawnień dyskrecjonalnych oraz zapewnienia prawidłowego przebiegu i skuteczności prowadzonego przez nią postępowania (zob. wyrok z dnia 11 lipca 2019 r., BP/FRA, T‑888/16, niepublikowany, EU:T:2019:493, pkt 162 i przytoczone tam orzecznictwo).

101    W niniejszej sprawie, nawet jeśli sporne okoliczności faktyczne miały miejsce w 2012 r., dyrektor generalna DG RH dysponowała informacjami niezbędnymi do skorzystania z przysługującego jej uznania. Wzięła ona pod uwagę zwłaszcza szczegółowe protokoły ze spotkania w dniu 15 października 2015 r., podczas którego omawiano ze skarżącym sytuację w delegaturze. Prawdą jest, jak wskazano w pkt 91 powyżej, że spotkanie to odbyło się przed niewłaściwym organem powołującym. Jednakże w protokołach wskazano precyzyjne i obiektywne informacje, powtórzone w uzasadnieniu drugiej decyzji o przeniesieniu, w przedmiocie których skarżącego poproszono o ponowne zajęcie stanowiska przez dyrektor generalną DG RH w dniu 9 października 2020 r. Ponadto ustalenia dokonane przez sąd Unii w wyroku F‑96/13 również przyczyniły się do ustalenia spornych okoliczności faktycznych.

102    Nie można zatem zarzucać dyrektor generalnej DG RH, że po cofnięciu trzeciej decyzji o przeniesieniu nie przeprowadziła dochodzenia.

103    Co się tyczy trzeciego zarzutu szczegółowego skarżącego, podniesionego w replice, zgodnie z którym dyrektor generalna DG RH powinna była wydać zaskarżoną decyzję bez wsparcia swoich służb, należy stwierdzić, bez konieczności badania jego spóźnionego charakteru, że zarzut ten nie jest oparty na naruszeniu prawa do dobrej administracji, lecz na naruszeniu gwarancji przysługujących skarżącemu jako informatorowi. Ów zarzut szczegółowy skarżący w istocie sformułował również w ramach zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia art. 22a i 22c regulaminu pracowniczego, w związku z czym zostanie on zbadany w ramach tego zarzutu.

104    Co się tyczy pierwszego zarzutu szczegółowego skarżącego, dotyczącego przekroczenia rozsądnego terminu przy wydawaniu zaskarżonej decyzji z naruszeniem art. 41 ust. 1 karty, należy przypomnieć, że obowiązek przestrzegania rozsądnego terminu w przypadku prowadzenia postępowań administracyjnych stanowi zasadę ogólną prawa Unii, której poszanowanie gwarantuje sąd Unii i która jest zresztą ujęta jako jeden z aspektów prawa do dobrej administracji w art. 41 ust. 1 karty (zob. wyrok z dnia 11 listopada 2020 r., AV i AW/Parlament, T‑173/19, niepublikowany, EU:T:2020:535, pkt 131 i przytoczone tam orzecznictwo).

105    Oceny rozsądnego charakteru czasu trwania postępowania administracyjnego dokonuje się w świetle okoliczności danej sprawy, a w szczególności jej kontekstu, kolejnych etapów postępowania prowadzonego przez instytucję, zachowania stron w trakcie tego postępowania, złożoności oraz wagi sporu dla różnych jego uczestników (zob. wyrok z dnia 14 września 2010 r., AE/Komisja, F‑79/09, EU:F:2010:99, pkt 105 i przytoczone tam orzecznictwo).

106    W niniejszej sprawie wydanie zaskarżonej decyzji dotyczącej spornego przeniesienia ponad osiem lat po zarzuconych czynach wynika głównie ze stwierdzenia nieważności pierwszej i drugiej decyzji o przeniesieniu oraz cofnięcia przez Komisję trzeciej decyzji o przeniesieniu.

107    Jak wskazuje Komisja, między jej cofnięciem a wydaniem zaskarżonej decyzji upłynęły tylko cztery miesiące.

108    Jednakże w wykonaniu wyroku T‑689/16 wydanego w dniu 13 grudnia 2018 r. wznowić należało jedynie ostatni etap postępowania administracyjnego, ze względu na błąd popełniony przez Komisję w trzeciej decyzji o przeniesieniu.

109    Zaś upływ ponad dwóch lat między wyrokiem T‑689/16, którego wykonanie nie było skomplikowane, a zaskarżoną decyzją nie jest rozsądny.

110    To samo dotyczy okresu ponad ośmiu lat, który upłynął między zarzucanymi czynami a zaskarżoną decyzją przyjętą w dniu 16 lutego 2021 r. z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r.

111    Prawdą jest, że termin ten wiąże się częściowo z przerwami wynikającymi z kontroli sądowej i z obszerną korespondencją między skarżącym a Komisją w ramach wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16.

112    Jednakże Komisja przyznała na rozprawie, że cofnięcie trzeciej decyzji o przeniesieniu wydanej w wykonaniu wyroku T‑689/16 przyczyniło się do opóźnienia zakończenia postępowania administracyjnego. Zaś z powodu kolejnych błędów popełnionych przez Komisję i stwierdzonych w wyrokach F‑96/13 i T‑689/16 postępowanie to już było przewlekłe.

113    W związku z tym zaskarżonej decyzji nie wydano w rozsądnym terminie.

114    Niezależnie od tego należy przypomnieć, że naruszenie zasady przestrzegania rozsądnego terminu nie uzasadnia, co do zasady, stwierdzenia nieważności decyzji wydanej po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego. Nieprzestrzeganie zasady rozsądnego terminu wpływa bowiem na ważność postępowania administracyjnego tylko w sytuacji, gdy nadmierna przewlekłość może mieć wpływ na samą treść wydanej po zakończeniu postępowania administracyjnego decyzji (zob. wyrok z dnia 17 maja 2018 r., Komisja/AV, T‑701/16 P, EU:T:2018:276, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo). W przeciwnym razie główną praktyczną konsekwencją stwierdzenia nieważności rzeczonej decyzji byłby skutek przeciwny do zamierzonego, w postaci dalszego wydłużenia postępowania ze względu na to, że było ono już zbyt przewlekłe (zob. podobnie wyrok z dnia 2 października 2013 r., Nardone/Komisja, F‑111/12, EU:F:2013:140, pkt 62 i przytoczone tam orzecznictwo).

115    W niniejszej sprawie, wbrew temu, co twierdzi skarżący, nadmierna przewlekłość nie miała wpływu na samą treść zaskarżonej decyzji.

116    Jak bowiem orzeczono w pkt 93 powyżej, okres między zarzucanymi czynami a datą wydania zaskarżonej decyzji nie przeszkodził skarżącemu w przedstawieniu dyrektor generalnej DG RH swojego stanowiska w przedmiocie spornego przeniesienia. Podobnie, jak wskazano w pkt 101 powyżej, pomimo upływu czasu dyrektor generalna DG RH dysponowała wszystkimi informacjami niezbędnymi do podjęcia decyzji.

117    W związku z tym, naruszenie rozsądnego terminu zagwarantowanego w art. 41 ust. 1 karty nie uzasadnia stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji.

118    W konsekwencji pierwszą część zarzutu drugiego należy oddalić.

b)      W przedmiocie części drugiej i trzeciej zarzutu drugiego, dotyczących wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16

119    Część druga wysunięta na poparcie zarzutu drugiego jest zatytułowana „Niekwestionowane rozwiązania orzecznicze, dopuszczenie do nieprzestrzegania celu postępowania i nadużycia proceduralnego, nieprzestrzegania obowiązku dbałości i ochrony należnej informatorowi”.

120    Część trzecia dotyczy „naruszenia zasad i norm odnoszących się do działania z mocą wsteczną i […] pewności prawa, naruszenia zasad bezstronności (obiektywnej i subiektywnej), woli wydania tej samej decyzji mającej ten sam zakres i opartej na tych samych przesłankach, alternatywnie zrekompensowania utraty szansy gwarancji skutecznego przestrzegania praw procesowych skarżącego we właściwym czasie”.

121    W ramach tych dwóch części, które Sąd zbada łącznie, skarżący przedstawia szereg stwierdzeń i podnosi szereg naruszeń dotyczących sposobu, w jaki Komisja wykonała wyroki F‑96/13 i T‑689/16.

122    Argumenty przedstawione na poparcie obu części zarzutu mają charakter powtarzalny i poza pewnymi wyjątkami nie są związane konkretnie z naruszeniami przywołanymi w tytułach części zarzutu. Możliwe jest jednak wyodrębnienie dwóch grup argumentów.

123    Pierwszą grupę argumentów przedstawionych przez skarżącego można powiązać z nadużyciem proceduralnym, nieprzestrzeganiem obowiązku dbałości o dobro urzędnika i naruszeniem zasady bezstronności.

124    Druga grupa argumentów opiera się na naruszeniu zasady niedziałania prawa wstecz, art. 266 TFUE i ochrony przysługującej informatorowi.

125    W pierwszej kolejności należy zbadać drugą grupę argumentów.

1)      W przedmiocie naruszenia zasad niedziałania prawa wstecz i pewności prawa, art. 266 TFUE i ochrony przysługującej informatorowi w kontekście wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16

126    Skarżący podnosi w istocie, że Komisja nie wyjaśniła powodów, dla których wydając zaskarżoną decyzję odstąpiła od zasady niedziałania prawa wstecz, mimo że nie była już w stanie uregulować sytuacji, która zaistniała tak dawno temu i była już ostatecznie zamknięta, tym bardziej z poszanowaniem ochrony gwarancji proceduralnych związanych z jego statusem informatora. Wykonanie wyroków F‑96/13 i T‑689/16 wymagało zatem rezygnacji ze spornego przeniesienia i wypłacenia skarżącemu odszkodowania.

127    Komisja kwestionuje argumenty skarżącego, ponieważ są albo niedopuszczalne, albo bezzasadne.

128    W tym względzie należy przypomnieć utrwalone orzecznictwo, zgodnie z którym, aby zastosować się do wyroku stwierdzającego nieważność i zapewnić jego pełne wykonanie, instytucja jest zobowiązana do uwzględnienia nie tylko sentencji wyroku, ale również uzasadnienia prowadzącego do jego wydania, które stanowi nieodzowny element tego wyroku, w tym znaczeniu, że jest niezbędne do określenia dokładnego znaczenia tego, co zostało orzeczone w sentencji. To właśnie uzasadnienie określa bowiem, po pierwsze, konkretny przepis uznany za niezgodny z prawem, a po drugie, przedstawia szczegółowe względy, z powodu których orzeczono w sentencji niezgodność z prawem i które zainteresowana instytucja powinna uwzględnić, zastępując akt, którego nieważność została stwierdzona. Ponadto art. 266 TFUE nakłada na daną instytucję obowiązek zapobieżenia temu, by jakikolwiek akt mający zastąpić akt, którego nieważność stwierdzono, obarczony był takimi samymi wadami, co wady zidentyfikowane w wyroku stwierdzającym nieważność. Omawiane zasady znajdują zastosowanie, tym bardziej gdy rozpatrywany wyrok stwierdzający nieważność uzyskał powagę rzeczy osądzonej (zob. wyrok z dnia 10 listopada 2010 r., OHIM/Simões Dos Santos, T‑260/09 P, EU:T:2010:461, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo).

129    Instytucja, w celu zastosowania się do ciążącego na niej na podstawie art. 266 TFUE obowiązku, powinna podjąć konkretne działania mogące usunąć niezgodność z prawem, której dopuszczono się wobec danej osoby. Tak więc zgodnie z orzecznictwem w celu uchylenia się od tego obowiązku nie może ona powoływać się na trudności praktyczne, jakie mogłyby wyniknąć z przywrócenia dla strony skarżącej sytuacji prawnej, w której znajdowała się ona przed wydaniem aktu, którego nieważność stwierdzono (zob. wyrok z dnia 8 grudnia 2014 r., Cwik/Komisja, F‑4/13, EU:F:2014:263, pkt 79 i przytoczone tam orzecznictwo).

130    Wyłącznie pomocniczo, w sytuacji gdy wykonanie wyroku stwierdzającego nieważność napotka na większe przeszkody, dana instytucja może wywiązać się ze swych obowiązków, wydając decyzję, która może zapewnić słuszne wynagrodzenie strat wynikających dla zainteresowanego z decyzji, której nieważność została stwierdzona. W tym kontekście administracja może nawiązać z nim dialog w celu osiągnięcia porozumienia oferującego mu godziwą rekompensatę za niezgodne z prawem działanie, którego był ofiarą (zob. wyrok z dnia 8 grudnia 2014 r., Cwik/Komisja, F‑4/13, EU:F:2014:263, pkt 80 i przytoczone tam orzecznictwo).

131    Wreszcie z orzecznictwa przypomnianego w pkt 80 powyżej wynika, że stwierdzenie nieważności decyzji ma skutek wsteczny, który nakłada na organ obowiązek wydania decyzji z perspektywy momentu wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu. Należy jednak rozróżnić tę kwestię i kwestię charakteru wstecznego nowej decyzji podjętej przez organ administracji w celu zastąpienia aktu, którego nieważność stwierdzono. Zgodnie bowiem z orzecznictwem zasada pewności prawa, która jest zasadą ogólną prawa Unii, sprzeciwia się co do zasady temu, aby termin początkowy obowiązywania aktu był oznaczony na dzień poprzedzający jego publikację. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w drodze wyjątku dopuszcza się odstępstwo od tej reguły, jeżeli wymaga tego zamierzony cel i odbywa się to z należytym poszanowaniem uzasadnionych oczekiwań zainteresowanych osób (zob. wyrok z dnia 5 września 2014 r., Éditions Odile Jacob/Komisja, T‑471/11, EU:T:2014:739, pkt 102 i przytoczone tam orzecznictwo). Zaufanie to powstaje, gdy organ administracji udziela zainteresowanemu dokładnych, bezwarunkowych i zgodnych zapewnień pochodzących z uprawnionych i wiarygodnych źródeł, które wzbudzają u niego uzasadnione nadzieje. Ponadto zapewnienia te winny być ogólnie zgodne z przepisami regulaminu pracowniczego i obowiązującymi przepisami (zob. wyrok z dnia 7 listopada 2013 r., Cortivo/Parlament, F‑52/12, EU:F:2013:173, pkt 85 i przytoczone tam orzecznictwo).

132    W niniejszej sprawie, wbrew temu, co twierdzi Komisja, zarzut dotyczący naruszenia art. 266 TFUE został wystarczająco wyjaśniony w skardze z poszanowaniem obowiązków przewidzianych w art. 76 lit. d) regulaminu postępowania. Ów zarzut szczegółowy jest zatem dopuszczalny.

133    Zgodnie z zasadami przypomnianymi w pkt 128 i 129 powyżej Komisja powinna była wykonać wyroki F‑96/13 i T‑689/16 nie tylko z poszanowaniem ich sentencji, lecz również z uwzględnieniem uzasadnienia – które motywowało ich wydanie i które było ich niezbędną podstawą – poprzez wyeliminowanie niezgodności z prawem popełnionej w stosunku do skarżącego, a także zapobieżenie wystąpieniu w nowej decyzji takich samych nieprawidłowości jak wskazane w tych wyrokach.

134    Tymczasem w wyroku F‑96/13 sąd Unii stwierdził jedynie naruszenie prawa skarżącego do obrony w okolicznościach przypomnianych w pkt 82 powyżej, co doprowadziło do stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji o przeniesieniu. Co się tyczy wyroku T‑689/16, sąd Unii wskazał jedynie na brak właściwości kierowniczki wydziału DG RH.B4 do wydania drugiej decyzji o przeniesieniu.

135    Wykonanie wyroków F‑96/13 i T‑689/16 wymagało zatem od dyrektor generalnej DG RH, jako właściwego organu powołującego, zbadania sytuacji skarżącego w dniu wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu, z zapewnieniem mu możliwości wypowiedzenia się na temat zarzucanych napięć i konsekwencji, jakie zamierzała z nich wyciągnąć jako właściwy organ powołujący, w postaci spornego przeniesienia z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r.

136    Po wysłuchaniu skarżącego dyrektor generalna DG RH potwierdziła, że napięcia występujące w delegaturze wywołały coraz bardziej niemożliwą do wytrzymania sytuację w relacjach i że sporne przeniesienie było zasadne. W związku z tym konieczne było, jej zdaniem, utrzymanie w mocy pierwszej decyzji o przeniesieniu i uregulowanie sytuacji administracyjnej skarżącego. Cel ten wymagał, aby zaskarżona decyzja wywierała skutek wsteczny, zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 131 powyżej.

137    Wbrew temu, co sugeruje skarżący, choć nie podnosi w tym celu konkretnych argumentów, ów skutek wsteczny nie naruszył zasady pewności prawa, ponieważ ani sąd Unii, ani administracja nigdy nie zakwestionowały zasadności spornego przeniesienia w 2012 r., ani a fortiori nie udzieliły skarżącemu dokładnych, bezwarunkowych i zgodnych zapewnień mogących wzbudzić uzasadnione oczekiwania zgodnie z orzecznictwem przytoczonym w pkt 131 powyżej.

138    W konsekwencji zaskarżona decyzja mogła mieć skutek wsteczny z poszanowaniem kryteriów przypomnianych w pkt 131 powyżej.

139    Ponadto należy zauważyć, że wykonanie wyroków F‑96/13 i T‑689/16 nie napotykało na poważne przeszkody w rozumieniu orzecznictwa przytoczonego w pkt 130 powyżej. Jak bowiem wskazano w pkt 93 i 101 powyżej, upływ czasu nie przeszkodził skarżącemu w pełnym skorzystaniu z przysługującego mu prawa do bycia wysłuchanym przez dyrektor generalną DG RH, a tej z kolei w uzyskaniu wszystkich informacji na temat kontekstu potrzebnych do zajęcia stanowiska w przedmiocie spornych okoliczności faktycznych, w związku z czym Komisja mogła usunąć stwierdzone w tych wyrokach naruszenia prawa poprzez wydanie nowej decyzji i nie była zobowiązana do wypłacenia skarżącemu godziwej rekompensaty. W rezultacie należy stwierdzić, że zaskarżoną decyzję wydano z poszanowaniem art. 266 TFUE.

140    Wreszcie skarżący nie wyjaśnia powodów, dla których konieczność zbadania w wykonaniu wyroków F‑96/13 i T‑689/16 tak dawnej sytuacji nie gwarantuje poszanowania gwarancji proceduralnych związanych z jego statusem informatora.

141    Na tej podstawie należy oddalić drugą grupę argumentów podniesionych przez skarżącego na poparcie części drugiej i trzeciej zarzutu drugiego.

2)      W przedmiocie nadużycia proceduralnego, nieprzestrzegania obowiązku dbałości i naruszenia zasady bezstronności

142    Na poparcie pierwszej grupy argumentów wskazanej w pkt 123 powyżej, związanych z nadużyciem proceduralnym, nieprzestrzeganiem obowiązku dbałości i naruszeniem zasady bezstronności, skarżący podnosi, że przy wykonywaniu wyroków F‑96/13 i T‑689/16 Komisja nigdy nie miała najmniejszego zamiaru ponownego rozpatrzenia swojego stanowiska dotyczącego spornego przeniesienia.

143    Zdaniem skarżącego treść zaskarżonej decyzji od początku zadeklarowano w poprzedzającej ją wymianie korespondencji. W obliczu faktów dokonanych dyrektor generalna DG RH ograniczyła się do wydania tej samej decyzji z mocą wsteczną, formalizując przeniesienie, które od dnia 1 stycznia 2013 r. było niezgodne z prawem. Świadczy o tym konieczność „uregulowania” sytuacji administracyjnej skarżącego, o której mowa w zaskarżonej decyzji, fakt, że pierwsza decyzja o przeniesieniu musiała zostać sformalizowana po jej przyjęciu w dniu 20 listopada 2012 r., a także twierdzenie Komisji przed sądem Unii w sprawie T‑689/16, zgodnie z którym było „mało prawdopodobne”, aby dyrektor generalna DG RH przyjęła w 2015 r. decyzję inną niż decyzja podjęta przez kierowniczkę wydziału DG RH.B4. Skarżący uważa, że treść aktu wynikała z potrzeby zapewnienia mu mocy wstecznej, a nie odwrotnie. Komisja nie zajęła się konkretnie celem realizowanym przez „wymagane etapy postępowania” wskazane w wyrokach F‑96/13 i T‑689/16, przy czym cel ów polega na daniu skarżącemu rzeczywistej możliwości wywarcia wpływu na organ powołujący w ramach obiektywnej i bezstronnej analizy. W niniejszej sprawie wysłuchanie skarżącego było jedynie formalnością.

144    W tym względzie należy zauważyć na wstępie, że skarżący podnosi na poparcie wszystkich podnoszonych naruszeń zasadniczo te same argumenty, chociaż pojęcia „bezstronności”, „nadużycia proceduralnego” i „obowiązku dbałości” mają dokładnie określony zakres.

145    Wymóg bezstronności obejmuje z jednej strony subiektywną bezstronność, rozumianą w ten sposób, że żaden pracownik danej instytucji zajmującej się daną sprawą nie może w jakikolwiek sposób okazywać stronniczości lub osobistych uprzedzeń, przy czym domniemanie osobistej bezstronności istnieje aż do momentu przedstawienia dowodu przeciwnego, a z drugiej strony obiektywną bezstronność, rozumianą w ten sposób, że po stronie instytucji muszą istnieć dostateczne gwarancje, by wykluczyć wszelkie uzasadnione wątpliwości w tym względzie (zob. podobnie wyrok z dnia 16 czerwca 2021 r., PL/Komisja, T‑586/19, niepublikowany, EU:T:2021:370, pkt 107, 110 i przytoczone tam orzecznictwo).

146    Pojęcie „nadużycia władzy” odnosi się do sytuacji, w której organ administracyjny używa swych uprawnień w celu innym niż ten, dla którego zostały mu one nadane. Decyzja jest wadliwa z powodu nadużycia władzy tylko wtedy, gdy obiektywne, istotne i zgodne przesłanki pozwalają stwierdzić, że została ona przyjęta w celach innych niż deklarowane (zob. wyrok z dnia 19 czerwca 2013 r., BY/EASA, F‑81/11, EU:F:2013:82, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo).

147    Wreszcie obowiązek dbałości ciążący na administracji w odniesieniu do pracowników odzwierciedla równowagę wzajemnych praw i obowiązków, ustanowionych przez regulamin pracowniczy w zakresie stosunków między organem administracji publicznej a pracownikami służby publicznej. Obowiązek ten, jak również zasada dobrej administracji oznaczają w szczególności, że podejmując decyzję odnośnie do sytuacji danego urzędnika, właściwy organ bierze pod uwagę wszystkie informacje, które mogą wpłynąć na jego decyzję, przy czym uwzględnia on nie tylko interes służby, lecz również danego urzędnika (zob. wyrok z dnia 25 czerwca 2003 r., Pyres/Komisja, T‑72/01, EU:T:2003:176, pkt 77 i przytoczone tam orzecznictwo).

148    Argumenty skarżącego należy rozpatrzyć właśnie w świetle tych zasad.

149    W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że nie można zarzucać dyrektor generalnej DG RH, iż w korespondencji przypomnianej w pkt 19–24 powyżej przedstawiła skarżącemu treść decyzji, którą zamierzała wydać. Nieprzekazanie tej informacji przez administrację przed wydaniem pierwszej decyzji o przeniesieniu uzasadniało stwierdzenie jej nieważności przez sąd Unii w wyroku F‑96/13 ze względu na naruszenie prawa skarżącego do obrony.

150    W drugiej kolejności, użycie terminu „uregulowanie” w zaskarżonej decyzji również nie wskazuje na stronniczość ani osobiste uprzedzenia ze strony dyrektor generalnej DG RH, ani też na nadużycie proceduralne. Niezgodności z prawem dotyczące pierwszej i drugiej decyzji o przeniesieniu, stwierdzone przez sąd Unii w wyrokach F‑96/13 i T‑689/16, nie dotyczyły bowiem zasadności spornego przeniesienia, lecz warunków wydania tych decyzji. Chociaż sąd Unii nie wykluczył w tych sprawach wydania odmiennej decyzji w wykonaniu swoich wyroków, to ich wykonanie wymagało usunięcia stwierdzonych naruszeń prawa, zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 128 i 129 powyżej.

151    W trzeciej kolejności warto zauważyć, że warunki wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu, które w wyroku F‑96/13 uznano za niezgodne z prawem, nie mają związku z warunkami wydania zaskarżonej decyzji. Decyzję tę wydano zresztą w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

152    W czwartej kolejności trzeba wskazać, że twierdzenie Komisji wygłoszone w sprawie T‑689/16, zgodnie z którym było mało prawdopodobne, aby dyrektor generalna DG RH wydała w 2015 r. decyzję inną niż przyjęta przez kierowniczkę wydziału DG RH.B4, stanowi jedynie zajęcie przez jej służbę prawną stanowiska w ramach sporu przed Sądem, które nie wyklucza przy tym innego wyniku.

153    Wreszcie argument skarżącego, że dyrektor generalna DG RH wysłuchała go jedynie dla formalności, nie opiera się na żadnych obiektywnych poszlakach.

154    Przeciwnie, należy stwierdzić, że – jak wskazano w pkt 85 powyżej – skarżącego trzykrotnie wezwano do przedstawienia uwag na temat zamiaru uregulowania przez dyrektor generalną DG RH jego sytuacji administracyjnej poprzez potwierdzenie spornego przeniesienia.

155    Pierwsza grupa argumentów podniesionych przez skarżącego na poparcie części drugiej i trzeciej zarzutu jest zatem bezzasadna.

156    W świetle całości powyższych rozważań zarzut drugi należy oddalić.

4.      W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia art. 22a regulaminu pracowniczego, obowiązku wspomagania oraz obowiązku dbałości, art. 22c regulaminu, obowiązków zachowania należytej staranności, neutralności, bezstronności i obiektywności, prawa do równego traktowania dokumentacji i uzasadnionych oczekiwań, a także nadużycia proceduralnego

157    Zarzut ten dzieli się na cztery części, z których pierwsza dotyczy naruszenia art. 22c regulaminu pracowniczego, druga – naruszenia obowiązku dbałości, trzecia – naruszenia zasad obiektywności, bezstronności i neutralności właściwego organu powołującego oraz naruszenia zasad równego traktowania i niedyskryminacji, a czwarta – naruszenia zasad dotyczących ciężaru dowodu ustanowionych w wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości.

158    Na wstępie należy zaznaczyć, podobnie jak uczyniła to Komisja, że chociaż w tytule niniejszego zarzutu powołano się na naruszenie obowiązku wspomagania, w skardze nie przedstawiono żadnej argumentacji na jego poparcie. Ów zarzut szczegółowy nie spełnia zatem wymogów określonych w art. 76 lit. d) regulaminu postępowania, a zatem należy stwierdzić, że jest niedopuszczalny. To samo dotyczy zarzutu szczegółowego opartego na naruszeniu uzasadnionych oczekiwań skarżącego. Chociaż jest on wymieniony w tytule zarzutu, to w skardze nie rozwinięto go w sposób wystarczająco jasny.

159    Po przedstawieniu tych uściśleń należy najpierw przeanalizować części pierwszą i czwartą podniesione przez skarżącego na poparcie zarzutu trzeciego, a następnie zbadać dwie pozostałe części zarzutu.

a)      W przedmiocie pierwszej części zarzutu trzeciego, dotyczącej naruszenia art. 22c regulaminu pracowniczego

160    Skarżący podnosi, że art. 22c regulaminu pracowniczego nakłada na Komisję obowiązek przyjęcia uregulowań w zakresie poufności przy rozpatrywaniu zażaleń składanych przez osoby mające status informatora, jeżeli dana osoba uważa się za cel działań odwetowych. Zdaniem skarżącego uregulowania te mają dotyczyć trzech aspektów wymienionych w art. 22c akapit drugi regulaminu pracowniczego. Tymczasem żadne przepisy obejmujące te trzy aspekty nie istnieją. Jedyne uregulowania, które zostały przyjęte przez Komisję na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego, dotyczą terminów rozpatrywania, ciężaru dowodu i właściwości dyrektor generalnej, a nie służb, do wydawania decyzji w charakterze organu powołującego.

161    Skarżący dodaje, że specjalny sposób rozpatrywania wniosków informatorów, zagwarantowany w art. 22c regulaminu pracowniczego, wymaga, aby właściwy organ powołujący działał samodzielnie, bez pomocy służb, oraz by informator był chroniony, przy czym nie podlega on tym samym uregulowaniom, co inni urzędnicy lub pracownicy, ponieważ w takim przypadku informatorzy musieliby systematycznie ujawniać swój status informatora i jego powód.

162    Komisja kwestionuje argumenty skarżącego.

163    Na wstępie należy zauważyć, że bezsporne jest, iż przy wydawaniu zaskarżonej decyzji należało przestrzegać art. 22c regulaminu pracowniczego.

164    Artykuł 22c regulaminu pracowniczego stanowi:

„Zgodnie z art. 24 i 90 każda instytucja ustanawia procedurę rozpatrywania skarg [zażaleń] urzędników dotyczących sposobu, w jaki są traktowani po wypełnieniu lub w następstwie wypełnienia przez nich obowiązków wynikających z art. 22a lub art. 22b. Dana instytucja zapewnia, aby takie skargi [zażalenia] były rozpatrywane w sposób poufny oraz, w przypadku gdy uzasadniają to okoliczności, przed upływem terminów określonych w art. 90.

Organ powołujący każdej instytucji określa przepisy wewnętrzne dotyczące między innymi:

–        przekazywania urzędnikom, o których mowa w art. 22a ust. 1 lub art. 22b, informacji o rozpatrywaniu zgłaszanych przez nich spraw,

–        ochrony uzasadnionych interesów tych urzędników i ich prywatności oraz

–        procedury rozpatrywania skarg [zażaleń], o której [o których] mowa w akapicie pierwszym niniejszego artykułu”.

165    Artykuł 22c regulaminu pracowniczego został wprowadzony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 1023/2013 z dnia 22 października 2013 r. zmieniającym Regulamin pracowniczy urzędników Unii Europejskiej i Warunki zatrudnienia innych pracowników Unii Europejskiej (Dz.U. 2013, L 287, s. 15), w celu nałożenia na organ powołujący każdej instytucji obowiązku ustanowienia wewnętrznych uregulowań dotyczących zapewnienia informatorom gwarancji, w tym procedury rozpatrywania zażaleń dotyczących sposobu, w jaki są traktowani po wypełnieniu lub w następstwie wypełnienia przez nich obowiązków wynikających z art. 22a lub art. 22b regulaminu pracowniczego.

166    Wbrew temu, co twierdzi skarżący, art. 22c akapit drugi regulaminu pracowniczego nie wymaga, aby wszystkie uregulowania mające zastosowanie do informatorów, w tym do złożonych przez nich zażaleń, znajdowały się w jednym akcie.

167    Jeśli chodzi o Komisję, niektóre gwarancje, o których mowa w art. 22c regulaminu pracowniczego, były już przewidziane przed wejściem w życie tego przepisu w ramach wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości.

168    W wytycznych tych wymieniono szereg środków ochrony informatorów, wśród których znajduje się poufność tożsamości informatora, do przestrzegania której Komisja się zobowiązuje. Zgodnie z tą zasadą jego nazwiska nie ujawnia się osobom potencjalnie zaangażowanym w naganne czyny ani nikomu, kto wyraźnie nie potrzebuje jego znajomości, chyba że informator osobiście zezwoli na jego ujawnienie lub w grę wchodzi wymóg związany z postępowaniem karnym, które mogłoby wyniknąć z tych czynów. Zasady dotyczące ciężaru dowodu, o których mowa w pkt 57 powyżej, na które powołuje się skarżący, również przewidziano jako środek ochrony informatorów. Ponadto uściślono, że aby Komisja mogła podjąć działania ochronne, dany członek personelu musi zgłosić się do instytucji jako informator.

169    Decyzja Komisji w sprawie organu powołującego/OUZU, o której mowa w pkt 63 powyżej, zawiera również szczególne uregulowania dotyczące decyzji o przeniesieniu urzędnika, który poinformował o nieprawidłowościach zgodnie z przewidzianymi w tym względzie procedurami. Jak wynika z pkt 47 i 48 wyroku T‑689/16, decyzje takie może podejmować wyłącznie dyrektor generalna DG RH bez możliwości delegowania tej kompetencji. Jak wskazano w pkt 63 powyżej, decyzja Komisji w sprawie organu powołującego/OUZU określa również właściwość członka Komisji odpowiedzialnego za DG RH do decydowania w przedmiocie złożonych przez tego urzędnika zażaleń na decyzję o przeniesieniu.

170    Zasady te uzupełnia Informacja Administracyjna nr 79‑2013, o której mowa w pkt 37 powyżej. Akt ten przyznaje wydziałowi DG RH.D 2 (noszącemu obecnie nazwę DG RH.E2) właściwość do rozpatrywania wszystkich wniosków i zażaleń, w tym zażaleń złożonych przez informatorów, na potrzeby wydania decyzji przez właściwy organ powołujący. Komunikat ten przewiduje, że na zażalenia złożone na podstawie art. 22c regulaminu pracowniczego należy udzielić odpowiedzi z uzasadnieniem, jeżeli wymagają tego okoliczności, w terminie krótszym niż przewidziany w art. 90 regulaminu pracowniczego. Przewidziano również, że zażalenia dotyczące kwestii wrażliwych nie będą omawiane podczas konsultacji między służbami.

171    Uregulowania te są ponadto uzupełnione warunkami określonymi w oświadczeniu o ochronie danych osobowych, o którym mowa w pkt 35 powyżej. Zgodnie z tym oświadczeniem, które również odnosi się do art. 22c regulaminu pracowniczego, dostęp do danych osobowych zawartych w zażaleniu udziela się wyłącznie upoważnionemu personelowi, który ma ściśle określoną potrzebę w tym względzie. Wprowadzono też mechanizmy ochrony danych osobowych, takie jak ograniczony dostęp do twardego dysku działu DG RH.E2 w ramach DG ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa. Ponadto warto przypomnieć, że członkowie tego wydziału są zobowiązani do zachowania poufności i dyskrecji.

172    Wreszcie należy zauważyć, że swoje zażalenie informator może złożyć, jak stało się to w niniejszej sprawie, za pomocą formularza przewodniego, który wskazuje na art. 22c regulaminu pracowniczego. Odniesienie do tego przepisu w formularzu zażalenia pozwala wydziałowi DG RH.E2 zidentyfikować już w momencie złożenia formularza jego wrażliwy charakter i zapewnić przestrzeganie środków ochrony informatorów, o których mowa w pkt 165–171 powyżej.

173    Stąd wniosek, że wbrew temu, co twierdzi skarżący, Komisja przyjęła szczególne uregulowania dotyczące rozpatrywania zażaleń składanych przez informatorów, zgodnie z art. 22c regulaminu pracowniczego.

174    Co się tyczy argumentu skarżącego, że właściwy organ powołujący powinien był działać bez pomocy służb, wymogu takiego nie nakłada ani art. 22c regulaminu pracowniczego, ani żadne z uregulowań wewnętrznych, o których mowa w pkt 167–172 powyżej. Ponadto poufność tożsamości informatora jest chroniona przez te uregulowania w sposób wystarczający.

175    Wreszcie, jeśli chodzi o argument skarżącego, zgodnie z którym ochrona przyznana osobom, które zgłosiły nieprawidłowości, ma na celu uniknięcie sytuacji, w której byłyby one systematycznie zobowiązane do ujawniania swojego statusu informatorów, a także uzasadnienia tego statusu każdej osobie odpowiedzialnej za zażalenia, przepisy przypomniane w pkt 168–172 powyżej nie wymagają, aby osoby te w zażaleniach szczegółowo opisywały zgłoszone nieprawidłowości. Natomiast, jak wskazano w wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości, osoby te muszą zgłosić się do instytucji jako informatorzy, aby służby mogły zapewnić środki ochrony przewidziane w przepisach przyjętych zgodnie z art. 22c regulaminu pracowniczego.

176    W świetle powyższych rozważań część pierwszą zarzutu trzeciego należy oddalić.

b)      W przedmiocie części czwartej zarzutu trzeciego, opartej na naruszeniu zasad w zakresie ciężaru dowodu ustanowionych w wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości

177    Skarżący podnosi, że zgodnie z pkt 3 wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości ciężar udowodnienia, iż nie istnieje żaden związek między informacjami przekazanymi z tytułu obowiązków ustanowionych w art. 22a regulaminu pracowniczego a tym środkiem, spoczywa na osobie podejmującej niekorzystne działania wobec informatora. Tymczasem chcąc uregulować przeszłą sytuację, Komisja nigdy nie starała się chronić skarżącego przed spornym przeniesieniem, mimo że było ono wysoce szkodliwe.

178    Komisja wnosi o odrzucenie argumentów skarżącego jako niedopuszczalnych albo o oddalenie ich jako bezzasadnych.

179    Na wstępie należy zauważyć, że skarżący nie powołał się na istnienie oczywistego błędu w ocenie celem podważenia znajdującego się w zaskarżonej decyzji stwierdzenia o istnieniu trudności w relacjach międzyludzkich w obrębie delegatury.

180    Skarżący podnosi natomiast, że naruszone zostały zasady dotyczące ciężaru dowodu ustanowione w wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości, ze względu na to, iż dyrektor generalna DG RH nie wykazała braku związku między spornym przeniesieniem a nieprawidłowościami zgłaszanymi przez skarżącego.

181    Należy zaznaczyć, że Komisja nie kwestionuje tego, iż zasady regulujące ciężar dowodu przewidziane w pkt 3 wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości, o których mowa w pkt 57 powyżej, miały w niniejszej sprawie zastosowanie.

182    Punkt 3 wytycznych w sprawie sygnalizowania nieprawidłowości stanowi, co następuje:

„Każdy członek personelu, który zgłasza poważne nieprawidłowości, podlega ochronie przed działaniami odwetowymi, chyba że nie działa w dobrej wierze i zgodnie z przepisami niniejszych wytycznych. Co się tyczy ciężaru dowodu, wykazanie, iż środek niekorzystny wobec informatora uzasadniają względy inne niż powiadomienie o nieprawidłowościach, należy do osoby podejmującej dany środek” [tłumaczenie nieoficjalne].

183    Należy zatem zbadać, czy dyrektor generalna DG RH wykazała w sposób wymagany prawem, że sporne przeniesienie było uzasadnione względami innymi niż doniesienie przez skarżącego o nieprawidłowościach.

184    W zaskarżonej decyzji, uzupełnionej decyzją częściowo oddalającą zażalenie, sporne przeniesienie jest uzasadnione trudnościami w relacjach międzyludzkich w miejscu pracy, których istnienie można było wywnioskować z szeregu wiadomości elektronicznych z okresu od dnia 18 września do dnia 13 listopada 2012 r. W odpowiedzi na zażalenie wskazano, że sporne przeniesienie nie było uzasadnione doniesieniami złożonymi przez skarżącego w 2012 r. Ponadto wspomniano o problemach międzyludzkich między skarżącym a jego współpracownikami.

185    W tym względzie należy stwierdzić, że o ile doniesienie skarżącego z dnia 3 października 2012 r. mogło utrudnić stosunki między nim, jego przełożonymi i jego współpracownikami, o tyle w tym przypadku chodziło o problemy międzyludzkie i postawę w delegaturze jeszcze sprzed złożenia doniesień, mogące uzasadniać sporne przeniesienie zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 52 i 53 powyżej.

186    Jak wskazała Komisja, problemy te zostały podkreślone w szczególności w wiadomości elektronicznej wysłanej przez szefa delegatury do skarżącego w dniu 18 września 2012 r. i wspomnianej podczas spotkania w dniu 15 października 2015 r. (zob. pkt 12 powyżej).

187    W wiadomości tej szef delegatury wskazał skarżącemu, że po raz drugi w krótkim okresie zwracał się do swoich kolegów o przeprosiny. Szef delegatury zastanawiał się, dlaczego współpracownicy ci przedstawili pewne komentarze, i przypomniał skarżącemu, że szacunek działa w obie strony, co oznacza, że nie jest on w tej sytuacji bez winy. Ponadto wziął w obronę osobę, od której skarżący domagał się przeprosin. Tak więc, mimo że kontekstu, do którego odnosi się wiadomość elektroniczna, nie można zidentyfikować wyłącznie na podstawie jej treści, pozwala ona na stwierdzenie istnienia problemów międzyludzkich mających wpływ na delegaturę, które występowały przed doniesieniami o nieprawidłowościach.

188    Podobnie w wiadomości elektronicznej z dnia 12 listopada 2012 r. skierowanej do skarżącego, wspomnianej również podczas spotkania w dniu 15 października 2015 r. (zob. pkt 12 powyżej) szef delegatury wskazał na problemy komunikacyjne oraz skargi szeregu współpracowników, zgodnie z którymi skarżący przyjął niewłaściwą postawę werbalną i niewerbalną. W wiadomości tej szef delegatury zwrócił się do skarżącego również o niezwłoczną zmianę jego postawy, zachowania i sposobu komunikacji.

189    Z rzeczonych wiadomości elektronicznych wynika, że rozpatrywane incydenty były związane z postawą skarżącego i nie były odosobnione oraz że o trudnościach w relacjach międzyludzkich informowano go wielokrotnie.

190    Na podstawie tych okoliczności należy stwierdzić, że Komisja wywiązała się z ciężaru dowodu spoczywającego na niej na mocy zasad przypomnianych w pkt 181 i 182 powyżej, wykazując, że sporne przeniesienie było uzasadnione względami innymi niż powiadomienie o nieprawidłowościach dokonane przez skarżącego na podstawie art. 22a regulaminu pracowniczego.

191    Część czwarta zarzutu trzeciego jest zatem bezzasadna i powinna zostać oddalona.

c)      W przedmiocie części drugiej zarzutu trzeciego, dotyczącej naruszenia obowiązku dbałości

192    Skarżący twierdzi, że przy przenoszeniu go na zbyt wiele kolejnych stanowisk, tworzonych dla niego od 2013 r., wzięto pod uwagę jedynie interes służby, chociaż należało uwzględnić też jego interes osobisty i status informatora, po wysłuchaniu jego opinii na ten temat w celu zapewnienia mu jak najlepszej ochrony.

193    Komisja kwestionuje argumenty skarżącego.

194    Należy przypomnieć, że naruszenie obowiązku dbałości o dobro urzędnika skarżący podniósł również w drugiej części zarzutu drugiego, związanej z zarzucanym nadużyciem władzy i naruszeniem zasady bezstronności. Na poparcie tych zarzutów szczegółowych, które oddalono (zob. pkt 142–155 powyżej), skarżący podnosi, że przy wykonywaniu wyroków F‑96/13 i T‑689/16 Komisja nigdy nie miała najmniejszego zamiaru ponownego rozpatrzenia swojego stanowiska dotyczącego spornego przeniesienia.

195    W ramach niniejszej części skarżący podnosi naruszenie obowiązku dbałości o dobro urzędnika z innego punktu widzenia, związanego z nieuwzględnieniem jego interesu osobistego.

196    W tym względzie należy przypomnieć, że choć bowiem obowiązek dbałości o dobro urzędnika wymaga, by przy ocenie interesu służby właściwy organ brał pod uwagę wszystkie okoliczności mogące przesądzać o jego decyzji, między innymi również interes danego urzędnika, to uwzględnienie jego osobistego interesu nie sięga jednak tak dalece, by zabronić organowi powołującemu przeniesienia urzędnika wbrew jego woli, jeżeli leży to w interesie służby (zob. wyrok z dnia 28 października 2004 r., Meister/OHIM, T‑76/03, EU:T:2004:319, pkt 192 i przytoczone tam orzecznictwo).

197    Jak wynika z analizy części pierwszej zarzutu drugiego, skarżący miał wielokrotnie możliwość przedstawienia swojej opinii na temat spornego przeniesienia. Przeniesienie to nie uniemożliwiło mu awansu do grupy zaszeregowania AD 12 w ramach postępowania w sprawie awansu na 2013 r. Jeśli chodzi o interes służby, skarżący nie kwestionuje trudności w relacjach międzyludzkich, na które zwróciła uwagę Komisja.

198    W świetle tych ustaleń część drugą zarzutu trzeciego należy oddalić.

d)      W przedmiocie części trzeciej, dotyczącej naruszenia zasad obiektywności, bezstronności, neutralności właściwego organu powołującego, naruszenia zasad równego traktowania i niedyskryminacji

199    Skarżący podnosi, że administracja przyznała, iż działała wyłącznie w celu usunięcia kolejnych naruszeń prawa, nie zaś w celu zapewnienia ochrony przysługującej mu ze względu na jego status informatora, naruszając w ten sposób obowiązek neutralności, bezstronności i obiektywizmu.

200    Skarżący dodaje, że właściwy organ powołujący powinien był zasięgnąć opinii COMDEL. Gdyby w 2012 r. komisję tę poinformowano o błędnym uzasadnieniu spornego przeniesienia oraz o tym, że skarżący jest informatorem, a także o jego podejrzeniach korupcyjnych związanych z organizacją, o której mowa w pkt 6 powyżej, prawdopodobnie wydana zostałaby inna decyzja. DG ds. Budżetu jest bowiem członkiem tej komisji i to właśnie jej służby formalnie wprowadziły ostrzeżenie przeciwko tej organizacji międzynarodowej.

201    Komisja wnosi o odrzucenie argumentów skarżącego jako niedopuszczalnych albo o oddalenie ich jako bezzasadnych.

202    Co się tyczy zarzutów szczegółowych dotyczących naruszenia obowiązku neutralności, bezstronności i obiektywizmu, należy zauważyć, podobnie jak uczyniła to Komisja, że skarżący powtarza argumenty – już zbadane i oddalone w ramach drugiej części zarzutu drugiego – na poparcie naruszenia zasady bezstronności, zgodnie z którymi Komisja ograniczyła się do uregulowania sytuacji administracyjnej skarżącego, nie zamierzając ponownie zbadać jego sytuacji. Ze względów przedstawionych w pkt 144–155 powyżej owe zarzuty szczegółowe są bezzasadne.

203    Co się tyczy naruszenia zasad równego traktowania i niedyskryminacji, o którym mowa w tytule tej części zarzutu, Komisja słusznie zauważa, że skarżący nie przedstawia żadnego argumentu na poparcie tych zarzutów szczegółowych, w związku z czym skarga w tym względzie nie jest zgodna z wymogami ustanowionymi w art. 76 lit. d) regulaminu postępowania. Zarzuty te są zatem niedopuszczalne.

204    Jedyne argumenty przedstawione przez skarżącego na poparcie tej części zarzutu, które nie zostały rozpatrzone w ramach innych zarzutów, dotyczą braku konsultacji z COMDEL.

205    W tym względzie należy stwierdzić, podobnie jak uczyniła to Komisja, że skarżący nie podnosi naruszenia konkretnego przepisu decyzji Komisji z dnia 10 października 2012 r. w sprawie zarządzania zasobami w delegaturach Unii, która reguluje COMDEL i zasady prowadzenia z nią konsultacji.

206    Argumenty dotyczące COMDEL służą uzasadnieniu tezy o naruszeniu zasad obiektywności, bezstronności i neutralności właściwego organu powołującego, wysuniętej w ramach niniejszej części zarzutu. W tym względzie skarżący wyjaśnia w replice, że interwencja COMDEL stanowiłaby przynajmniej obiektywny element pozornej neutralności i obiektywizacji zaskarżonej decyzji, ponieważ akta sprawy mogłaby ocenić osoba trzecia.

207    Zakładając, że można by przyjąć w tej kwestii, że skarga jest zgodna z wymogami ustanowionymi w art. 76 lit. d) regulaminu postępowania, należy zauważyć, że uprawnienie dyrektor generalnej DG RH do decydowania w przedmiocie przenoszenia z urzędu osób, które zgłosiły nieprawidłowości, przypomniane w pkt 48 wyroku T‑689/16, ma właśnie na celu zapewnienie informatorom dodatkowych gwarancji bezstronności, obiektywności i neutralności, których domaga się skarżący.

208    Ponadto bezsporne jest, że przed przyjęciem pierwszej decyzji o przeniesieniu zasięgnięto opinii COMDEL. Przy tym w wykonaniu wyroku F‑96/13 Komisja powinna była jedynie zaradzić niezgodności z prawem, jaką była obarczona ta decyzja, a która dotyczyła naruszenia prawa skarżącego do obrony.

209    Ponadto nawet przy założeniu, że należałoby uznać, iż przed wydaniem zaskarżonej decyzji dyrektor generalna DG RH powinna była zasięgnąć opinii COMDEL, należy przypomnieć, iż uchybienie proceduralne może prowadzić do stwierdzenia nieważności rozpatrywanej decyzji w całości lub w części wyłącznie w razie wykazania, że w braku tego uchybienia postępowanie administracyjne mogłoby mieć inny wynik, a zatem zaskarżona decyzja mogłaby mieć inną treść (zob. wyrok z dnia 2 marca 2010 r., Evropaïki Dynamiki/EMSA, T‑70/05, EU:T:2010:55, pkt 103 i przytoczone tam orzecznictwo).

210    Żadna informacja zawarta w aktach sprawy nie pozwala zaś na stwierdzenie, że w przypadku ponownej konsultacji z COMDEL postępowanie mogłoby doprowadzić do odmiennego rezultatu. Jak bowiem stwierdzono w pkt 184–190 powyżej, sporne przeniesienie było uzasadnione trudnościami w relacjach międzyludzkich w delegaturze i nie miało związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach, na które DG ds. Budżetu mogła w razie potrzeby zareagować w ramach COMDEL.

211    W związku z tym część trzecią zarzutu trzeciego, a tym samym zarzut trzeci należy w części odrzucić jako niedopuszczalny, a w części oddalić jako bezzasadny.

212    Z całości powyższych rozważań wynika, że żądania stwierdzenia nieważności należy oddalić.

C.      W przedmiocie żądania odszkodowawczego

213    Skarżący wnosi do Sądu o zasądzenie od Komisji zapłaty odszkodowania w kwocie 250 000 EUR tytułem naprawienia poniesionej szkody, jak również 100 000 EUR tytułem naprawienia podnoszonej krzywdy.

214    Co się tyczy zarzucanej niezgodności z prawem, skarżący powołuje się w pierwszej kolejności na trzy pierwsze decyzje o przeniesieniu, podnosząc, że kolejno stwierdzano ich nieważność lub je wycofywano ze względu na to, iż były niezgodne z prawem.

215    Następnie skarżący podnosi, że zaskarżoną decyzję wydano w szczególności z naruszeniem jego prawa do bycia wysłuchanym i prawa do obrony, z naruszeniem norm dotyczących ochrony informatorów, których status, treść przysługującej im ochrony i brak ograniczenia jej w czasie zostały już wyjaśnione przez sąd Unii. Zdaniem skarżącego, trzy pierwsze decyzje o przeniesieniu są dotknięte takimi samymi naruszeniami prawa. Na rozprawie, w odpowiedzi na pytanie zadane przez Sąd, skarżący wyjaśnił, że jego żądanie odszkodowawcze znajdowało uzasadnienie również w nieprawidłowym wykonaniu wyroków F‑96/13 i T‑689/16 z naruszeniem art. 266 TFUE.

216    Wreszcie skarżący podnosi szereg zarzutów niezgodności z prawem. Twierdzi on, że od 2013 r. był siedmiokrotnie przenoszony wbrew swojej woli na zbyt wiele tworzonych dla niego stanowisk, przy czym nigdy nie uwzględniono w pełni faktu stwierdzenia nieważności kolejnych decyzji. Dyrekcja Generalna ds. Zasobów Ludzkich i Bezpieczeństwa nie udzielała mu podczas tych przeniesień żadnego wsparcia. Dyrektor generalna DG RH systematycznie odmawiała spotkania z nim, mimo że sąd Unii uważał, iż rzekome powody przeniesienia miały subiektywną konotację, która wymagała, aby właściwy organ powołujący wysłuchał skarżącego osobiście. Skarżącego umieszczono na czarnej liście i został on zaklasyfikowany jako „sporny”, przy czym administracja nie starała się zrozumieć jego sytuacji jako informatora. Wszystkie jego wnioski o udzielenie wsparcia oddalono, mimo że nie zostało przyjęte żadne uregulowanie dotyczące wprowadzenia w życie ochrony przysługującej informatorowi. W wyniku decyzji o przeniesieniu z urzędu dochodziło do systematycznego naruszania poufności jego danych osobowych. Z wyjątkiem zaskarżonej decyzji kolejne decyzje o przeniesieniu były wydawane przez niewłaściwy organ.

217    W odniesieniu do podnoszonej krzywdy skarżący twierdzi, w pierwszym rzędzie, że doznał krzywdy szacowanej przed Sądem na 100 000 EUR, spowodowanej trzema czynnikami. Po pierwsze, skarżący podnosi naruszenie jego dobrego imienia, godności osobistej i profesjonalnej oraz jego wiarygodności zawodowej ze względu na fakt, że Komisja niezgodnie z prawem utrzymała w odniesieniu do skarżącego sytuację niezgodną z prawem, negując wagę wniosków płynących z kolejno wydawanych wyroków. Po drugie, skarżący powołuje się na panującą od ponad dziewięciu lat niepewność co do jego sytuacji administracyjnej ze względu na kolejne bezprawne decyzje o przeniesieniu, z których dwie zostały uchylone przez Sąd, co świadczy o niewłaściwym administrowaniu i braku staranności, wywołujących u niego niepokój i stres. Po trzecie, skarżący wskazuje na kolejne zmiany stanowiska i obowiązków od czasu wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu przy braku konkretnego wsparcia pomimo jego statusu informatora.

218    W drugim rzędzie skarżący twierdzi, że poniósł szkodę majątkową szacowaną na 250 000 EUR, związaną, po pierwsze, z kosztami postępowania poprzedzającego wniesienie skargi, stale rosnącymi od czasu stwierdzenia nieważności pierwszej decyzji o przeniesieniu, po drugie, z sytuacją niepewności sądowej i administracyjnej charakteryzującej się przydzielaniem go od 2013 r. na zbyt wiele stanowisk, co doprowadziło do opóźnienia w jego karierze i do tego, że przełożeni postrzegają go jako „czarną owcę”, która jedynie przeszkadza, a po trzecie z niemożnością skorzystania przez niego z warunków określonych w załączniku X do regulaminu pracowniczego oraz zrobienia międzynarodowej kariery, a także uzyskiwania awansów na podstawie wyników jego wysiłków zawodowych.

219    Komisja wnosi o odrzucenie żądań odszkodowawczych jako niedopuszczalnych albo o oddalenie ich jako bezzasadnych.

220    W tym względzie należy przypomnieć, że w ramach złożonego przez urzędnika lub pracownika wniosku o odszkodowanie powstanie odpowiedzialności instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej Unii wymaga spełnienia szeregu przesłanek dotyczących bezprawności zarzucanego instytucji zachowania, rzeczywistego charakteru podnoszonej szkody oraz istnienia związku przyczynowego między podnoszonymi zachowaniem i szkodą. Wymienione trzy przesłanki powstania odpowiedzialności są kumulatywne, co oznacza, że gdy jedna z nich nie jest spełniona, odpowiedzialność instytucji nie powstaje [zob. wyrok z dnia 16 czerwca 2021 r., CE/Komitet Regionów, T‑355/19, EU:T:2021:369, pkt 142 (niepublikowany) i przytoczone tam orzecznictwo].

221    Należy również przypomnieć, że postępowanie poprzedzające wniesienie skargi o odszkodowanie różni się w zależności od tego, czy szkoda, o której naprawienie wystąpiono, wynika z aktu niekorzystnego w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego, czy też z takiego zachowania administracji, które nie ma charakteru decyzyjnego. W pierwszym przypadku do zainteresowanego należy zwrócenie się w wyznaczonym terminie do administracji z zażaleniem na sporny akt. Natomiast w drugim przypadku procedura administracyjna powinna rozpocząć się od złożenia wniosku w rozumieniu art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego o odszkodowanie, a w razie potrzeby jej kolejnym etapem powinno być wniesienie zażalenia na odmowną decyzję w sprawie wniosku o odszkodowanie (zob. wyrok z dnia 13 grudnia 2012 r., A/Komisja, T‑595/11 P, EU:T:2012:694, pkt 111 i przytoczone tam orzecznictwo).

222    Co się tyczy żądań odszkodowawczych związanych z wykonaniem prawomocnego wyroku zgodnie z art. 266 TFUE, opartych na tym, że wydane decyzje pozwalają jedynie częściowo zrekompensować skutki popełnionego naruszania prawa, można je również podnieść w zażaleniu na te decyzje, przy czym dopuszczalność skargi nie jest uzależniona od złożenia wniosku na podstawie art. 90 ust. 1 regulaminu pracowniczego (zob. podobnie wyrok z dnia 13 września 2011 r., AA/Komisja, F‑101/09, EU:F:2011:133, pkt 75 i przytoczone tam orzecznictwo).

223    Wreszcie zgodnie z ustalonym orzecznictwem, urzędnik, który nie wszczął w terminach przewidzianych w art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego postępowania o stwierdzenie nieważności aktu jakoby dla niego niekorzystnego, nie może za pomocą wniosku o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez ten akt naprawić tego zaniechania i zyskać w ten sposób nowy termin na wniesienie skargi. Nie może on również powoływać się na rzekomą niezgodność z prawem tego aktu w ramach skargi o odszkodowanie. Ogólnie rzecz biorąc, urzędnik nie może usiłować za pomocą wniosku o odszkodowanie osiągnąć identycznego skutku, jak w przypadku uwzględnienia skargi o stwierdzenie nieważności, której nie wniósł w odpowiednim terminie (zob. wyrok z dnia 18 listopada 2014 r., McCoy/Komitet Regionów, F‑156/12, EU:F:2014:247, pkt 96 i przytoczone tam orzecznictwo).

224    W niniejszej sprawie należy najpierw zbadać zarzuty niezgodności z prawem wymienione w pkt 216 powyżej, których dopuszczalność Komisja kwestionuje, a następnie zbadać podnoszone przez skarżącego naruszenia prawa dotyczące kolejnych decyzji dotyczących spornego przeniesienia opisanych w pkt 214 i 215 powyżej.

225    W replice skarżący wyjaśnia, że twierdzenia przypomniane w pkt 216 powyżej służyły jedynie przedstawieniu kontekstu skarg, które doprowadziły do stwierdzenia przez sąd Unii nieważności kolejnych aktów.

226    Na rozprawie skarżący podniósł, że zawarty w tych twierdzeniach opis sposobu traktowania go przez administrację od chwili wydania pierwszej decyzji o przeniesieniu służy opisaniu w sposób chronologiczny informacji pozwalających Sądowi rozstrzygnąć kwestię dochowania rozsądnego terminu w niniejszej sprawie. Ponadto decyzje wydane w stosunku do niego przez administrację od dnia 1 stycznia 2013 r. są dotknięte tą samą niezgodnością z prawem co sporne przeniesienie i która wiąże się z nieuwzględnieniem jego statusu informatora. Co więcej, owo przeniesienie i fakt postrzegania skarżącego jako „czarnej owcy” w następstwie jego doniesień prowadziły do kolejnych przeniesień.

227    Podobnie jak Komisja należy przyjąć, że twierdzenia skarżącego przypomniane w pkt 216 powyżej są niedopuszczalne zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 221–223 powyżej. Szkoda, której naprawienia skarżący żąda w związku z podniesionymi zarzutami niezgodności z prawem, nie wynika bowiem z zaskarżonej decyzji ani z wykonania wyroków F‑96/13 i T‑689/16, lecz z szeregu zachowań administracji niemających charakteru decyzyjnego, jak również z innych aktów niekorzystnych poprzedzających zaskarżoną decyzję, których skarżący nie zakwestionował przed Sądem.

228    W każdym razie te zarzuty niezgodności z prawem są bezzasadne. Twierdzenia skarżącego opierają się bowiem w istocie na założeniu, że o spornym przeniesieniu, potwierdzonym w zaskarżonej decyzji z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2013 r., zadecydowano ze względu na jego doniesienia i że przeniesienie to zdeterminowało w konsekwencji jego późniejszą karierę.

229    Tymczasem, jak stwierdzono w pkt 190 powyżej, Komisja wywiązała się ze spoczywającego na niej ciężaru dowodu i wykazała w sposób wymagany prawem, że sporne przeniesienie było uzasadnione względami innymi niż doniesienia złożone przez skarżącego. Ponadto w wyrokach wydanych w sprawach F‑96/13 i T‑689/16 sąd Unii nie zakwestionował zasadności spornego przeniesienia.

230    Co się tyczy naruszeń prawa, o których mowa w pkt 215 powyżej, skarżący powołał się na nie również na poparcie żądania stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji i decyzji oddalającej częściowo zażalenie.

231    W tym względzie wystarczy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem roszczenia o odszkodowanie za szkody materialne czy o zadośćuczynienie za krzywdę należy oddalić, w sytuacji gdy mają one ścisły związek z żądaniami stwierdzenia nieważności, które same zostały odrzucone jako niedopuszczalne lub oddalone jako bezzasadne (zob. wyrok z dnia 24 kwietnia 2017 r., HF/Parlament, T‑570/16, EU:T:2017:283, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo).

232    Wreszcie, co się tyczy przyjęcia ciągu bezprawnych decyzji o przeniesieniu, wspomnianego w pkt 214 powyżej, Komisja słusznie podnosi, że żądania odszkodowawcze związane z naruszeniami prawa stwierdzonymi w wyrokach F‑96/13 i T‑689/16, obarczającymi pierwszą i drugą decyzję o przeniesieniu, zostały już zbadane i oddalone przez sąd Unii w tych wyrokach. Owe zarzuty szczegółowe stoją zatem w sprzeczności z powagą rzeczy osądzonej i są niedopuszczalne.

233    Co się tyczy cofnięcia w trakcie postępowania trzeciej decyzji o przeniesieniu z powodu niezgodności z prawem (sprawa T‑308/20), z analizy zawartej w pkt 109–113 powyżej wynika, że cofnięcie to przyczyniło się do opóźnienia już i tak przewlekłego postępowania administracyjnego, w związku z czym zaskarżona decyzja nie została wydana w rozsądnym terminie, co stanowiło naruszenie art. 41 ust. 1 karty.

234    Rzeczone naruszenie prawa nie doprowadziło jednak do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, ponieważ nie wykazano, że naruszenie tego terminu w niniejszej sprawie mogło wpłynąć na jej treść (zob. pkt 115–117 powyżej).

235    Zgodnie zaś z orzecznictwem naruszenie rozsądnego terminu może spowodować zasądzenie przez sąd Unii od administracji, nawet z urzędu, zadośćuczynienia za krzywdę wyrządzoną tym naruszeniem (zob. podobnie wyrok z dnia 14 września 2011 r., A/Komisja, F‑12/09, EU:F:2011:136, pkt 225, 226 i przytoczone tam orzecznictwo).

236    W niniejszej sprawie na poparcie żądania zadośćuczynienia za krzywdę skarżący podnosi w szczególności, że z powodu kolejnych błędów popełnionych w trzech pierwszych decyzjach o przeniesieniu Komisja stworzyła sytuację niepewności co do jego położenia, która utrzymywała się przez pewien czas, co stanowi przypadek niewłaściwego administrowania i braku staranności, wywołujący u niego niepokój i stres wykraczający poza zakres, który można uznać za rozsądny.

237    Skarżący wnosi do Sądu o zasądzenie od Komisji na jego rzecz kwoty 100 000 EUR tytułem zadośćuczynienia za wszystkie bez różnicy doznane krzywdy.

238    Nawet jeśli skarżący nie przedstawił informacji pozwalających na dokładne określenie wysokości krzywdy związanej ze stanem przedłużającej się niepewności, Sąd uważa wbrew temu, co twierdzi Komisja, że okoliczność ta nie stoi na przeszkodzie ustaleniu ex æquo et bono kwoty mogącej naprawić taką krzywdę, której istnienie w niniejszej sprawie można wykazać.

239    W tym względzie należy wziąć pod uwagę fakt, że szczególnie długi czas trwania postępowania administracyjnego, które zakończyło się wydaniem zaskarżonej decyzji ponad osiem lat po zaistnieniu okoliczności faktycznych, wynika z kolejnych błędów administracji, które mogły wywołać u skarżącego stan niepewności i niepokoju w odniesieniu do jego sytuacji, tym bardziej że powoływał się on na swój status informatora.

240    W tych okolicznościach Sąd uważa, że słuszne będzie ustalenie krzywdy doznanej przez skarżącego w niniejszej sprawie, ex æquo et bono, na kwotę 3000 EUR.

241    W świetle powyższego należy częściowo uwzględnić żądania odszkodowawcze w wysokości 3000 EUR, zaś oddalić je w pozostałym zakresie.

IV.    W przedmiocie kosztów

242    Zgodnie z art. 134 § 3 regulaminu postępowania przed Sądem w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań każdej ze stron każda z nich pokrywa własne koszty. Jednakże, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, Sąd może orzec, że jedna ze stron pokrywa, oprócz własnych kosztów, część kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.

243    W okolicznościach niniejszej sprawy należy postanowić, że Komisja poza własnymi kosztami pokrywa połowę kosztów poniesionych przez skarżącego, i obciążyć go pozostałą połową jego własnych kosztów.

Z powyższych względów

Sąd (dziewiąta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Komisja Europejska wypłaci PL zadośćuczynienie w wysokości 3000 EUR.

2)      W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

3)      Komisja Europejska zostaje obciążona, poza własnymi kosztami, połową kosztów poniesionych przez PL, który pokrywa drugą połowę własnych kosztów.

Truchot Kanninen Sampol Pucurull

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 15 listopada 2023 r.

Podpisy

*      Język postępowania: francuski.

1 Dane poufne utajnione.