ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τρίτο τμήμα)
της 14ης Απριλίου 2005 (*)
«Κοινοτικό σήμα – Λεκτικό σήμα CELLTECH – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Διακριτικός χαρακτήρας – Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94»
Στην υπόθεση T-260/03,
Celltech R&D Ltd, με έδρα το Slough, Berkshire (Ηνωμένο Βασίλειο), εκπροσωπούμενη από τους D. Alexander, barrister, και N. Jenkins, solicitor,
προσφεύγουσα,
κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), εκπροσωπουμένου από τους I. de Medrano Caballero και A. Folliard-Monguiral,
καθού,
με αντικείμενο προσφυγή που ασκήθηκε κατά της αποφάσεως του δευτέρου τμήματος προσφυγών του ΓΕΕΑ της 19 Μαΐου 2003 (υπόθεση R 659/2002-2), επί αιτήσεως καταχωρίσεως του λεκτικού σημείου CELLTECH ως κοινοτικού σήματος,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (τρίτο τμήμα),
συγκείμενο από τους M. Jaeger, Πρόεδρο, V. Tiili και O. Czúcz, δικαστές,
γραμματέας: C. Kristensen, υπάλληλος διοικήσεως,
έχοντας υπόψη το δικόγραφο της προσφυγής που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 18 Ιουλίου 2003,
έχοντας υπόψη το υπόμνημα απαντήσεως που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 28 Νοεμβρίου 2003,
κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 12ης Ιανουαρίου 2005,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
Ιστορικό της διαφοράς
1 Στις 30 Ιουνίου 2000, η προσφεύγουσα, πρώην Celltech Chiroscience Ltd, υπέβαλε στο Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (στο εξής: ΓΕΕΑ) αίτηση κοινοτικού σήματος δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ 1994, L 11, σ. 1), όπως έχει τροποποιηθεί.
2 Το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση είναι το λεκτικό σημείο CELLTECH.
3 Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση υπάγονται στις κλάσεις 5, 10 και 42, κατά την έννοια του Διακανονισμού της Νίκαιας σχετικά με τη διεθνή ταξινόμηση προϊόντων και υπηρεσιών όσον αφορά την καταχώριση σημάτων, της 15ης Ιουνίου 1957, όπως έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί, και αντιστοιχούν, για κάθε μια απ’ αυτές τις κλάσεις, στην ακόλουθη περιγραφή:
– «παρασκευάσματα, σύνθετες και φαρμακευτικές ουσίες, κτηνιατρικά και υγιεινής», υπαγόμενα στην κλάση 5·
– «συσκευές και εργαλεία χειρουργικά, ιατρικά, οδοντιατρικά και κτηνιατρικά», υπαγόμενα στην κλάση 10·
– «υπηρεσίες έρευνας και ανάπτυξης, υπηρεσίες παροχής συμβουλών, σχετικές με τις βιολογικές, ιατρικές και χημικές επιστήμες», υπαγόμενες στην κλάση 42.
4 Με απόφαση της 4ης Ιουνίου 2002, ο εξεταστής απέρριψε την αίτηση καταχωρίσεως βάσει του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχεία β΄ και γ΄, του κανονισμού 40/94. Έκρινε ότι το επίδικο σημείο συναπετελείτο από τον ορθογραφημένο συνδυασμό των δύο όρων «cell» (κύτταρο) και «tech» (σύντμηση των λέξεων «τεχνικός» ή «τεχνολογία»). Κατά συνέπεια, έκρινε ότι το αιτούμενο σήμα δεν μπορούσε να χρησιμεύσει ως ενδεικτικό καταγωγής των προϊόντων και υπηρεσιών για τα οποία εζητείτο η καταχώριση, δεδομένου ότι όλα αυτά ανήκαν στον κλάδο της τεχνολογίας των κυττάρων.
5 Στις 2 Αυγούστου 2002, η προσφεύγουσα άσκησε κατά της αποφάσεως του εξεταστή προσφυγή ενώπιον του ΓΕΕΑ, δυνάμει των άρθρων 57 έως 62 του κανονισμού 40/94.
6 Με απόφαση της 19ης Μαΐου 2003 (στο εξής: προσβαλλόμενη απόφαση), το δεύτερο τμήμα προσφυγών απέρριψε την προσφυγή αυτή, με την αιτιολογία ότι η καταχώριση του λεκτικού σήματος CELLTECH αντέβαινε προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94, διότι το σήμα αυτό μπορούσε να γίνει αμέσως και χωρίς αμφισημία αντιληπτό ως όρος που δηλώνει δραστηριότητες του κλάδου της τεχνολογίας των κυττάρων, καθώς και προϊόντα, συσκευές και υλικά που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων ή προκύπτουν από αυτές. Το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι το σήμα CELLTECH, που συναποτελείται από την αγγλική λέξη «cell» και την αγγλική σύντμηση «tech», καθεμιά από τις οποίες στερείται διακριτικού χαρακτήρα, αντιπροσώπευε απλώς το άθροισμα των δύο αυτών στοιχείων. Κατά συνέπεια, το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι ο σύνδεσμος μεταξύ των καλυπτομένων από την αίτηση καταχώρισης προϊόντων και υπηρεσιών και του σήματος δεν ήταν αρκετά έμμεσος, ώστε να προσδίδει στο σήμα τον ελάχιστο βαθμό εγγενούς διακριτικού χαρακτήρα που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
Αιτήματα των διαδίκων
7 Η προσφεύγουσα ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– κυρίως, να ακυρώσει την προσβαλλόμενη απόφαση·
– επικουρικώς, να ακυρώσει την προσβαλλόμενη απόφαση καθ’ όσον αφορά τα προϊόντα της κλάσης 5 ή των κλάσεων 5 και 10·
– να καταδικάσει το ΓΕΕΑ στα δικαστικά έξοδα.
8 Το ΓΕΕΑ ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– να απορρίψει την προσφυγή·
– να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.
Σκεπτικό
Επιχειρήματα των διαδίκων
9 Η προσφεύγουσα προβάλλει ένα μοναδικό λόγο, περί παραβάσεως του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
10 Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι το τμήμα προσφυγών υπέπεσε σε πλάνη ως προς την ολική εκτίμηση του αιτηθέντος σήματος και ως προς τα επιμέρους στοιχεία που το συναποτελούν.
11 Θεωρεί, πρώτον, ότι, στην τρέχουσα εμπορική γλώσσα, το σημείο CELLTECH δεν είναι πρόσφορο για να περιγράψει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αφορά η αίτηση καταχώρισης. Συγκεκριμένα, ο όρος αυτός ως σύνολο δεν αποτελεί απλή παράθεση δύο όρων, έκαστος των οποίων περιγράφει ευθέως τα επίδικα προϊόντα ή υπηρεσίες. Η μεν τελευταία συλλαβή της λέξης «celltech» δεν είναι λέξη, αλλά σύντμηση, η δε πρώτη συλλαβή της λέξης δεν είναι επίθετο. Δεύτερον, προσθέτει ότι ο όρος «celltech» είναι κάτι παραπάνω από τα δύο λεκτικά στοιχεία που τον συναποτελούν. Τρίτον, επ’ ακροατηρίου υποστήριξε, παραπέμποντας στην απόφαση του Δικαστηρίου της 16ης Σεπτεμβρίου 2004, C-329/02 P, SAT.1 κατά ΓΕΕΑ (Συλλογή 2004, σ. Ι-8317, στο εξής: απόφαση SAT.1), ότι το σημείο CELLTECH θα προσληφθεί ως αυθύπαρκτη λέξη, αντιληπτή αυτοτελώς, η οποία, ως ενιαίο σύνολο, θα παρέχει στον καταναλωτή τη δυνατότητα να εντοπίζει την οικεία επιχείρηση και τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της. Συνεπώς, το εν λόγω σημείο είναι αρκούντως πρωτότυπο ώστε να ικανοποιεί την επιταγή του ελαχίστου απαιτουμένου διακριτικού χαρακτήρα.
12 Επικουρικώς, η προσφεύγουσα προσάπτει στο ΓΕΕΑ ότι δεν ανέλυσε επαρκώς τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία του είχε ζητήσει την καταχώριση. Συναφώς, αναφέρει ότι τα προϊόντα για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση είναι, όσον αφορά τις κλάσεις 5 και 10, φαρμακευτικά προϊόντα. Δεν υφίσταται όμως κανένα είδος φαρμακευτικού προϊόντος που να περιγράφεται ή να μπορεί να περιγραφεί από οποιονδήποτε, ειδικό ή μη, ως «φαρμακευτικό προϊόν celltech» ή ως προς το οποίο ο όρος «celltech» να παρέχει κάποια ένδειξη.
13 Το ΓΕΕΑ υπενθυμίζει ότι, για να έχει ένα σημείο διακριτικό χαρακτήρα, πρέπει να εξυπηρετεί κυρίως την αναγνώριση και διάκριση του πωλητή, και όχι απλώς να παρέχει στους καταναλωτές πληροφορίες επί των προϊόντων και υπηρεσιών που αφορά. Συνεπώς, τα σημεία που πληροφορούν απλώς τους δυνητικούς αγοραστές για την προβαλλόμενη ποιότητα των προϊόντων ή την ικανότητά τους να εκπληρούν ορισμένη λειτουργία στερούνται διακριτικού χαρακτήρα.
14 Το ΓΕΕΑ υπενθυμίζει ότι, στην υπό κρίση περίπτωση, το ενδιαφερόμενο κοινό αποτελείται και από –ιδιαίτερα επιμελείς– επαγγελματίες (προϊόντα και υπηρεσίες περιλαμβανόμενα στις κλάσεις 5, 10 και 42) και από μη ειδικούς καταναλωτές (προϊόντα της κλάσεως 5, πλην των συνθέτων και των ουσιών), που έχουν συνήθη βαθμό ενημέρωσης και επιμέλειας και είναι εξοικειωμένοι με την αγγλική γλώσσα.
15 Κατά το ΓΕΕΑ, το σημείο CELLTECH προκύπτει από απλή παράθεση δύο λέξεων, καθεμιά από τις οποίες υπάρχει στο αγγλικό λεξιλόγιο. Διατείνεται ότι, στον κλάδο της βιολογίας, η λέξη «cell» ορίζεται ως εξής:
«[η] μικρότερη μονάδα ενός οργανισμού που είναι ικανή να λειτουργεί ανεξάρτητα. Αποτελείται από τον πυρήνα, ο οποίος περιέχει το γενετικό υλικό, περιβαλλόμενο από το κυτταρόπλασμα μέσα στο οποίο βρίσκονται τα μιτοχόνδρια, τα λυσοσωμάτια, τα ριβοσωμάτια και άλλα οργανίδια. Όλα τα κύτταρα περιβάλλονται από κυτταρική μεμβράνη· τα φυτικά κύτταρα έχουν, επί πλέον, ένα εξωτερικό κυτταρικό τοίχωμα.»
16 Άλλωστε, η λέξη «tech» αποτελεί τη συνήθη σύντμηση των λέξεων «technical» (τεχνικός) ή «technology» (τεχνολογία).
17 Το ΓΕΕΑ φρονεί ότι οι λέξεις «cell» και «tech» χρησιμοποιούνται τρεχόντως στον ιατρικό και φαρμακευτικό τομέα τον οποίον αφορούν τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τα οποία ζητείται η καταχώριση, η δε σημασία εκάστης, όταν χρησιμοποιούνται σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες αυτές, στερείται αμφισημίας. Συγκεκριμένα, οι όροι αυτοί πληροφορούν σχετικά με τον προορισμό και τη φύση των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών, ότι δηλαδή εφαρμόζονται στην τεχνολογία των κυττάρων ή προκύπτουν απ’ αυτήν. Το αν καθεμιά από τις λέξεις αυτές ενδέχεται να έχει, σε άλλα πλαίσια, διαφορετική σημασία δεν ασκεί επιρροή.
18 Φρονεί ότι ο συνδυασμός δύο λέξεων, που χρησιμοποιούνται συχνά μαζί για να χαρακτηρίσουν προϊόντα των κλάσεων 5 και 10 και υπηρεσίες της κλάσεως 42, που αφορούν όλα τον ιατρικό και φαρμακευτικό τομέα, δεν έχει τίποτε το ασύνηθες. Πράγματι, το σημείο CELLTECH συνίσταται στη συνδυασμένη παράθεση δύο αγγλικών λέξεων και δεν διαφέρουν αισθητά από την γραμματικώς ορθή έκφραση «cell technology» (τεχνολογία των κυττάρων). Το γεγονός άλλωστε ότι οι λέξεις «cell» και «tech» δεν εμφανίζονται συνδυασμένες στο λεξικό δεν αποδεικνύει ότι ο συνδυασμός είναι πρωτότυπος, ασυνήθης ή ευρηματικός.
Εκτίμηση του Πρωτοδικείου
19 Κατά το άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 40/94, δεν γίνονται δεκτά για καταχώριση, κατά το μεν στοιχείο β΄ της ίδιας παραγράφου, τα σήματα που στερούνται διακριτικού χαρακτήρα, κατά το δε στοιχείο γ΄ της παραγράφου αυτής, τα σήματα που αποτελούνται αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις που μπορούν να χρησιμεύσουν στις συναλλαγές για τη δήλωση του είδους, της ποιότητας, της ποσότητας, του προορισμού, της αξίας, της γεωγραφικής προέλευσης ή του χρόνου παραγωγής του προϊόντος ή της παροχής της υπηρεσίας ή άλλων χαρακτηριστικών αυτών (απόφαση του Δικαστηρίου της 20ής Σεπτεμβρίου 2001, C-383/99 P, Procter & Gamble κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2001, σ. I-6251, σκέψη 35).
20 Από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει επίσης ότι βασική λειτουργία του σήματος είναι να εγγυάται στον καταναλωτή ή τον τελικό χρήστη την ταυτότητα καταγωγής του φέροντος το σήμα προϊόντος ή υπηρεσίας, παρέχοντάς του τη δυνατότητα να διακρίνει, χωρίς κίνδυνο συγχύσεως, το εν λόγω προϊόν ή υπηρεσία από εκείνα άλλης προελεύσεως (βλ. ιδίως αποφάσεις του Δικαστηρίου της 23ης Μαΐου 1978, 102/77, Hoffmann-La Roche, Συλλογή τόμος 1978, σ. 349, σκέψη 7, και της 18ης Ιουνίου 2002, C‑299/99, Philips, Συλλογή 2003, σ. I‑5475, σκέψη 30).
21 Συναφώς, έχει σημασία να υπομνησθεί ότι καθένας από τους λόγους απαραδέκτου της καταχωρίσεως που παρατίθενται στο άρθρο 7, παράγραφος 1, του κανονισμού 40/94 είναι ανεξάρτητος των λοιπών και εξετάζεται χωριστά. Εξάλλου, οι ως άνω λόγοι απαραδέκτου πρέπει να ερμηνεύονται υπό το πρίσμα του γενικού συμφέροντος που δικαιολογεί καθέναν από αυτούς. Το γενικό συμφέρον, το οποίο λαμβάνεται υπόψη κατά την εξέταση καθενός από τους λόγους απαραδέκτου μπορεί, –ή μάλλον πρέπει– να αντανακλά διαφορετικές εκτιμήσεις, ανάλογα με τον προβαλλόμενο λόγο απαραδέκτου (απόφαση του Δικαστηρίου της 29ης Απριλίου 2004, C-456/01 P και C-457/01 P, Henkel κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2004, σ. Ι-5089, σκέψεις 45 και 46, και απόφαση SAT.1, σκέψη 25).
22 Είναι όμως προφανής η αλληλοεπικάλυψη που υπάρχει μεταξύ των πεδίων εφαρμογής των λόγων απαραδέκτου που απαριθμούνται στα στοιχεία β΄ έως δ΄ της εν λόγω διατάξεως [αποφάσεις του Δικαστηρίου της 12ης Φεβρουαρίου 2004, C-265/00, Campina Melkunie, Συλλογή 2004, σ. Ι-1659, σκέψη 18, και C-363/99, Koninklijke KPN Nederland, Συλλογή 2004, σ. Ι-1619, σκέψη 67· απόφαση του Πρωτοδικείου της 8ης Ιουλίου 2004, T-289/02, Telepharmacy Solutions κατά ΓΕΕΑ – (TELEPHARMACY SOLUTIONS), Συλλογή 2004, σ. Ι-2851, σκέψη 23].
23 Όπως προκύπτει, ειδικότερα, από τη νομολογία του Δικαστηρίου και του Πρωτοδικείου, ένα λεκτικό σήμα, που απλώς περιγράφει τα χαρακτηριστικά των προϊόντων ή των υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, στερείται, για τον ίδιο λόγο, και διακριτικού χαρακτήρα ως προς τα ίδια αυτά προϊόντα ή υπηρεσίες, κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του ίδιου κανονισμού (προαναφερθείσες αποφάσεις Campina Melkunie, σκέψη 19· Koninklijke KPN Nederland, σκέψη 86, και TELEPHARMACY SOLUTIONS, σκέψη 24).
24 Για να αιτιολογήσει, όμως, ότι ένα σήμα, καίτοι δεν προσκρούει στον λόγο απαραδέκτου του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, παρά ταύτα στερείται διακριτικού χαρακτήρα κατά την έννοια του στοιχείου β΄ της ίδιας διατάξεως, το ΓΕΕΑ οφείλει να παραθέτει τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι το σήμα αυτό στερείται διακριτικού χαρακτήρα (απόφαση SAT.1, σκέψη 42).
25 Από την προσβαλλόμενη απόφαση (σκέψεις 10 έως 12) προκύπτει ότι το τμήμα προσφυγών απέρριψε την προσφυγή, με την αιτιολογία ότι η καταχώριση του λεκτικού σήματος CELLTECH αντέβαινε προς το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94, διότι το σήμα αυτό μπορούσε να γίνει, αμέσως και χωρίς αμφισημία, αντιληπτό ως όρος που δηλώνει δραστηριότητες του κλάδου της τεχνολογίας των κυττάρων, καθώς και προϊόντα, συσκευές και υλικά που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων ή που προκύπτουν από αυτές. Το τμήμα προσφυγών ανέφερε ότι το σήμα CELLTECH, που αποτελείται από τον συνδυασμό της αγγλικής λέξης «cell» και της αγγλικής σύντμησης «tech», που αμφότερες στερούνται διακριτικού χαρακτήρα, αντιπροσώπευε απλώς το άθροισμα των δύο αυτών συνθετικών. Κατά το τμήμα προσφυγών, «η σειρά των λέξεων αντιστοιχεί σε μια συντακτικώς ορθή χρήση των δύο λέξεων “cell technology” (τεχνολογία των κυττάρων)», «πράγμα που σημαίνει ότι ο όρος είναι απλώς φορέας της κυριολεκτικής έννοιας των δύο λέξεων λαμβανομένων χωριστά». Κατά το τμήμα προσφυγών, το κοινό στο οποίο απευθύνεται θα συλλάβει το λεκτικό σημείο CELLTECH «ως ένδειξη του είδους προϊόντων και υπηρεσιών που ορίζει το σημείο και όχι ως ενδεικτικό προελεύσεως». Κατά συνέπεια, το τμήμα προσφυγών έκρινε ότι ο σύνδεσμος μεταξύ των καλυπτομένων από την αίτηση καταχώρισης προϊόντων και υπηρεσιών και του σήματος δεν ήταν αρκετά έμμεσος, ώστε να προσδίδει στο σήμα τον ελάχιστο βαθμό εγγενούς διακριτικού χαρακτήρα που απαιτείται δυνάμει του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
26 Έτσι, το τμήμα προσφυγών κατ’ ουσίαν έκρινε ότι το σημείο CELLTECH δεν είχε διακριτικό χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94, για τον λόγο ότι θα γινόταν αντιληπτό από το κοινό στο οποίο απευθύνεται ως όρος που απλώς περιγράφει το είδος των προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία αφορά.
27 Πρέπει, επομένως, να εξετασθεί κατ’ αρχάς αν το τμήμα προσφυγών αιτιολόγησε την κρίση του ότι το λεκτικό σημείο του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση ήταν περιγραφικό των καλυπτομένων απ΄ αυτό προϊόντων και υπηρεσιών. Σε περίπτωση καταφατικής απαντήσεως, η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να επικυρωθεί, δυνάμει της νομολογίας που μνημονεύεται στην ανωτέρω σκέψη 23, κατά την οποία παν περιγραφικό σημείο στερείται κατ’ ανάγκην διακριτικού χαρακτήρα. Αν, αντιθέτως, το επίδικο σημείο δεν είναι περιγραφικό των προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία αφορά η αίτηση καταχωρίσεως, θα πρέπει, σύμφωνα με την απόφαση SAT.1, να ερευνηθεί αν το τμήμα προσφυγών προέβαλε άλλα επιχειρήματα για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το αιτούμενο σήμα εστερείτο διακριτικού χαρακτήρα.
28 Κατά τη νομολογία, τόσο ο διακριτικός χαρακτήρας [αποφάσεις του Δικαστηρίου της 21ης Οκτωβρίου 2004, C-64/02 P, ΓΕΕΑ κατά Erpo Möbelwerk, Συλλογή 2004, σ. Ι-10031, σκέψη 43, και του Πρωτοδικείου της 20ής Μαρτίου 2002, T-355/00, DaimlerChrysler κατά ΓΕΕΑ (TELE AID), Συλλογή 2002, σ. II‑1939, σκέψη 51] όσο και ο περιγραφικός χαρακτήρας [απόφαση του Πρωτοδικείου της 20ής Μαρτίου 2002, T-356/00, DaimlerChrysler κατά ΓΕΕΑ (CARCARD), Συλλογή 2002, σ. II‑1963, σκέψη 25] ενός σημείου, εκτιμώνται αφενός μεν σε σχέση με τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τα οποία ζητείται η καταχώριση, αφετέρου δε σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται το εν λόγω σήμα το ενδιαφερόμενο κοινό.
29 Κατ’ αρχάς, επισημαίνεται ότι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες τα οποία αφορά η αίτηση σήματος εμπίπτουν στον φαρμακευτικό κλάδο.
30 Κατά συνέπεια, όπως ορθώς επεσήμανε το ΓΕΕΑ, καλώς έκρινε το τμήμα προσφυγών ότι το κοινό στο οποίο απευθύνονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες απετελείτο όχι μόνον από ένα ειδικό κοινό προερχόμενο από τον ιατρικό κλάδο, αλλά και από τον μέσο καταναλωτή, πράγμα το οποίο δεν αμφισβητεί η προσφεύγουσα.
31 Περαιτέρω, κατ’ εφαρμογή του 7, παράγραφος 2, του κανονισμού 40/94, το οικείο κοινό, ως προς το οποίο πρέπει να εκτιμηθεί ο απόλυτος λόγος απαραδέκτου, δεν είναι μόνον ο μέσος αγγλόφωνος καταναλωτής, δεδομένου ότι το επίδικο σημείο συντίθεται από στοιχεία της αγγλικής γλώσσας, αλλά και από όλους τους ειδικούς του ιατρικού κλάδου, που έχουν γνώση των επιστημονικών όρων στον τομέα δραστηριότητάς τους, ασχέτως μητρικής γλώσσας.
32 Επισημαίνεται ακόμη ότι το λεκτικό σημείο CELLTECH συντίθεται από δύο ουσιαστικά προερχόμενα από την αγγλική γλώσσα, το δεύτερο από τα οποία λαμβάνεται σε συντετμημένη μορφή. Ως προς το στοιχείο «cell», δεν αμφισβητείται ότι αναφέρεται στον κλάδο της βιολογίας, στη μικρότερη μονάδα ενός οργανισμού που είναι ικανή να λειτουργήσει ανεξάρτητα. Παρομοίως, το στοιχείο «tech» αποτελεί τη συνήθη σύντμηση της λέξης «technology» (τεχνολογία) και, επομένως, ως σύντμηση, το στοιχείο αυτό δεν απομακρύνεται από τους λεξιλογικούς κανόνες της αγγλικής γλώσσας (βλ., στην ίδια κατεύθυνση, απόφαση SAT.1, σκέψη 31).
33 Συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτό ότι τουλάχιστον μία σημασία του λεκτικού σημείου CELLTECH είναι «cell technology» (τεχνολογία των κυττάρων).
34 Ως προς τη φύση της σχέσεως που υφίσταται μεταξύ του λεκτικού σημείου CELLTECH και των οικείων προϊόντων και υπηρεσιών, το τμήμα προσφυγών έκρινε, στη σκέψη 12 της προσβαλλομένης αποφάσεως, ότι ο όρος αυτός δήλωνε δραστηριότητες του τομέα της τεχνολογίας των κυττάρων, καθώς και προϊόντα, συσκευές και υλικά που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων ή προκύπτουν από αυτές.
35 Επομένως, πρέπει να ερευνηθεί αν το τμήμα προσφυγών στοιχειοθέτησε ότι το λεκτικό σημείο CELLTECH, γινόμενο αντιληπτό ως «cell technology», ήταν περιγραφικό των σχετικών προϊόντων και των υπηρεσιών, που εμπίπτουν στον φαρμακευτικό κλάδο.
36 Συναφώς, έχει σημασία η επισήμανση ότι ούτε το τμήμα προσφυγών ούτε το ΓΕΕΑ παρέθεσαν την επιστημονική σημασία της τεχνολογίας των κυττάρων. Συγκεκριμένα, το μεν ΓΕΕΑ παρέσχε απλώς, σε παράρτημα του υπομνήματος απαντήσεώς του, απόσπασμα του Collins English Dictionary που περιέχει τους ορισμούς των όρων «cell» και «tech».
37 Ούτε, όμως, το τμήμα προσφυγών ούτε το ΓΕΕΑ εξήγησαν κατά τί οι όροι αυτοί παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τον προορισμό και τη φύση των προϊόντων και των υπηρεσιών που αφορά η αίτηση καταχωρίσεως, και ειδικότερα πώς αυτά τα προϊόντα ή υπηρεσίες θα εφαρμόζονταν στην τεχνολογία των κυττάρων ή πώς θα προέκυπταν από αυτήν.
38 Και ναι μεν είναι αληθές ότι τα προϊόντα και υπηρεσίες που αφορά η αίτηση καταχωρίσεως είναι εν γένει φαρμακευτικά προϊόντα και υπηρεσίες και έχουν, επομένως, σύνδεσμο με τα σώματα που αποτελούνται από κύτταρα. Το τμήμα προσφυγών, όμως, δεν απέδειξε ότι το οικείο κοινό θα αντιληφθεί, αμέσως και χωρίς άλλη σκέψη, κάποια συγκεκριμένη και ευθεία σχέση μεταξύ των καλυπτομένων από την αίτηση φαρμακευτικών προϊόντων και υπηρεσιών και της εννοίας του λεκτικού σημείου CELLTECH [βλ., στην ίδια κατεύθυνση, απόφαση του Πρωτοδικείου της 7ης Ιουνίου 2001, T-359/99, DKV κατά ΓΕΕΑ (EuroHealth), Συλλογή 2001, σ. II‑1645, σκέψη 35].
39 Περαιτέρω, και αν ακόμη υποτεθεί ότι τα οικεία προϊόντα και υπηρεσίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάποιο λειτουργικό πλαίσιο που να έχει σχέση με την τεχνολογία των κυττάρων, το γεγονός αυτό δεν αρκεί για να συναχθεί ότι το λεκτικό σήμα CELLTECH μπορεί να χρησιμεύσει για να ορίσει τον προορισμό τους. Πράγματι, μια τέτοια χρήση θα αποτελούσε, το πολύ, έναν από τους πολυάριθμους δυνατούς τομείς εφαρμογής τους, όχι όμως τεχνική δυνατότητα λειτουργίας (προαναφερθείσα απόφαση CARCARD, σκέψη 40).
40 Από τις προεκτεθείσες σκέψεις προκύπτει ότι το τμήμα προσφυγών δεν αιτιολόγησε ότι ο όρος «celltech», έστω και αν νοηθεί ότι σημαίνει τεχνολογία των κυττάρων, μπορεί να γίνει, αμέσως και χωρίς αμφισημία, αντιληπτός ως όρος που δηλώνει δραστηριότητες του κλάδου της τεχνολογίας των κυττάρων, καθώς και προϊόντα, συσκευές και υλικά που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο αυτών των δραστηριοτήτων ή προκύπτουν από αυτές. Ούτε απέδειξε ότι το κοινό στο οποίο απευθύνεται θα τον αντιληφθεί μόνον ως ένδειξη του είδους των προϊόντων και υπηρεσιών που δηλώνει το σημείο.
41 Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το τμήμα προσφυγών δεν στοιχειοθέτησε ότι το λεκτικό σημείο CELLTECH ήταν περιγραφικό των προϊόντων και υπηρεσιών για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση.
42 Πρέπει, επομένως, να ερευνηθεί αν το τμήμα προσφυγών προέβαλε, με την προσβαλλόμενη απόφαση, άλλα επιχειρήματα που να αιτιολογούν ότι το επίδικο λεκτικό σημείο εστερείτο διακριτικού χαρακτήρα..
43 Υπενθυμίζεται συναφώς ότι, όταν πρόκειται για σήμα συνιστάμενο από λέξεις, η ύπαρξη ή μη διακριτικού χαρακτήρα του ναι μεν μπορεί να εξετάζεται για καθέναν από τους όρους ή τα στοιχεία που το συνιστούν χωριστά, αλλά πρέπει, ούτως ή άλλως, να εξαρτάται από την εξέταση του συνόλου που αυτά σχηματίζουν. Πράγματι, μόνον το γεγονός ότι καθένα από τα στοιχεία αυτά, εξεταζόμενο ξεχωριστά, στερείται διακριτικού χαρακτήρα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να διαθέτει τέτοιο χαρακτήρα ο συνδυασμός που αυτά σχηματίζουν (βλ. στην ίδια κατεύθυνση, SAT.1, σκέψη 28).
44 Το τμήμα προσφυγών δεν στοιχειοθέτησε ότι το επίδικο σημείο, λαμβανόμενο ως σύνολο, δεν επέτρεπε στο κοινό στο οποίο απευθύνεται να διακρίνει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της προσφεύγουσας από αυτές διαφορετικής εμπορικής προελεύσεως.
45 Ενόψει του συνόλου των προεκτεθέντων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι το τμήμα προσφυγών δεν αιτιολόγησε γιατί το αιτηθέν σήμα προσέκρουε στον λόγο απαραδέκτου του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94. Δεδομένου ότι το τμήμα προσφυγών δεν παρέθεσε άλλους λόγους για τους οποίους θεώρησε ότι το σήμα αυτό εστερείτο παρά ταύτα διακριτικού χαρακτήρα κατά την έννοια της ίδιας διατάξεως, στοιχείο β΄, εσφαλμένως έκρινε ότι το λεκτικό σημείο CELLTECH εστερείτο διακριτικού χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
46 Επομένως, η προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή.
Επί των δικαστικών εξόδων
47 Κατά το άρθρο 87, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπήρχε σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Επειδή η καθής ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα, σύμφωνα με το αίτημα της προσφεύγουσας.
Για τους λόγους αυτούς,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ (τρίτο τμήμα)
αποφασίζει:
1) Ακυρώνει την απόφαση του δευτέρου τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) της 19ης Μαΐου 2003 (υπόθεση R 659/2002-2).
2) Καταδικάζει την καθής στα δικαστικά έξοδα.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο, στις 14 Απριλίου 2005.