Skarga wniesiona w dniu 8 sierpnia 2023 r. – Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej
(Sprawa C-505/23)
Język postępowania: polski
Strony
Strona skarżąca: Rzeczpospolita Polska (Przedstawiciel: B. Majczyna, pełnomocnik)
Strony pozwane: Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej
Żądania strony skarżącej
stwierdzenie nieważności całości dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/959 z dnia 10 maja 2023 r. zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych w Unii oraz decyzję (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych1 ;
obciążenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
1) Naruszenie art. 192 ust. 2 akapit pierwszy lit. c) TFUE przez zastosowanie do przyjęcia całej dyrektywy 2023/959 błędnej podstawy prawnej (art. 192 ust. 1 TFUE)
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły art. 192 ust. 2 lit. c) TFUE przez nieprzyjęcie zaskarżonej dyrektywy na podstawie powyższego przepisu traktatu, wymagającego jednomyślności w Radzie, mimo że zaskarżona dyrektywa wpływa znacząco na wybór państwa członkowskiego między różnymi źródłami energii i ogólną strukturę jego zaopatrzenia w energię.
2) Naruszenie art. 192 ust. 2 akapit pierwszy lit. a) TFUE przez zastosowanie do przyjęcia ustanowionego w dyrektywie 2023/959 systemu BRT ETS błędnej podstawy prawnej (art. 192 ust. 1 TFUE), mimo że system ten zawiera przepisy o charakterze przede wszystkim fiskalnym
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły art. 192 ust. 2 akapit pierwszy lit. a) TFUE przez przyjęcie zawartych w dyrektywie przepisów dotyczących systemu BRT ETS na podstawie art. 192 ust. 1 TFUE, mimo że system ten zawiera przepisy o charakterze przede wszystkim fiskalnym, a jego ewentualne przyjęcie powinno nastąpić na podstawie art. 192 ust. 2 akapit pierwszy lit. a) TFUE, wymagającego jednomyślności w Radzie.
3) Naruszenie zasady solidarności energetycznej wskazanej w art. 194 ust. 1 lit. b) TFUE, przez rozszerzenie przedmiotu nowelizowanej dyrektywy 2003/87 i jej zakresu, mimo braku rozważenia interesów poszczególnych państw członkowskich (w tym Polski) i braku wyważenia ich interesów z interesami Unii
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły art. 194 ust. 1 lit b) TFUE przez przyjęcie zaskarżonej dyrektywy, mimo braku rozważenia interesów poszczególnych państw członkowskich (w tym Polski) i braku wyważenia ich interesów z interesami Unii.
4) Naruszenie zasady pomocniczości wskazanej w art. 5 ust. 3 TUE, przez przyjęcie systemu BRT ETS, mimo istnienia już w Unii równoważnego systemu, umożliwiającego państwom członkowskim osiągnięcie deklarowanych przez tę dyrektywę celów na poziomie regionalnym oraz lokalnym w stopniu wyższym niż to zapewnia dyrektywa 2023/959
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły zasadę pomocniczości, bowiem w Unii istnieje już system prawny, za pomocą którego możliwe jest osiągnięcie deklarowanych dla systemu BRT ETS celów. Po przyjęciu zaskarżonej dyrektywy w Unii istnieją obecnie dwa wzajemnie konkurencyjne systemy, przy czym w oparciu o dotychczasowy system osiągnięcie celów systemu BRT ETS jest możliwe w wyższym stopniu na poziomie lokalnym, niż na poziomie całej Unii.
5) Naruszenie zasady proporcjonalności wskazanej w art. 5 ust. 4 TUE, w zw. z art. 191 ust. 2 TFUE, przez ustanowienie systemu BRT ETS, który nie jest konieczny, a powoduje koszty niewspółmierne do osiągnięcia zamierzonych celów
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły zasadę proporcjonalności, bowiem zaskarżona dyrektywa wykracza poza to, co jest konieczne do realizacji jej celów, a równocześnie powoduje koszty niewspółmierne do osiągnięcia tych celów.
6) Zarzut naruszenia zasady równego traktowania (zakazu dyskryminacji) przez wykluczenie możliwości uzyskania przydziału bezpłatnych uprawnień na potrzeby rozliczenia emisji generowanej przez prowadzących instalacje należące do sektorów dodatkowych w ramach BRT ETS
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły zasadę równego traktowania, bowiem przez wyłączenie prawa do uzyskania, na zasadach nieodpłatnych, uprawnień do emisji do rozliczenia emisji powstających w tzw. sektorach dodatkowych, zaskarżona dyrektywa dyskryminuje prowadzących instalacje należące do sektorów dodatkowych w stosunku do prowadzących instalacje, które należą do tzw. sektorów ETS.
7) Naruszenie zasady lojalnej współpracy wskazanej w art. 4 ust. 3 TUE, przez pominięcie w toku procesu legislacyjnego zastrzeżeń zgłaszanych przez Polskę
W ocenie Polski pozwane instytucje naruszyły zasadę lojalnej współpracy przez pominięcie w toku procesu legislacyjnego poważnych zastrzeżeń zgłaszanych przez Polskę co do konsekwencji społecznych i prawnych uchwalenia procedowanej dyrektywy i przez jej przyjęcie bez należytego rozważenia zgłaszanych zastrzeżeń.
____________
1 Dz. U. 2023, L 130, s. 134.