Language of document :

Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Korkein oikeus (Φινλανδία) στις 23 Απριλίου 2021 – A κατά B

(Υπόθεση C-262/21)

Γλώσσα διαδικασίας: η φινλανδική

Αιτούν δικαστήριο

Korkein oikeus

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Αναιρεσείων: A

Αναιρεσίβλητη: B

Προδικαστικά ερωτήματα

Έχει το άρθρο 2, σημείο 11, του κανονισμού (ΕΚ) 2201/2003 1 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000 (στο εξής: κανονισμός Βρυξέλλες IIα), το οποίο αφορά την παράνομη μετακίνηση παιδιού, την έννοια ότι συντρέχει τέτοια περίπτωση όταν ένας εκ των γονέων μετακινεί, χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου γονέα, το παιδί από το κράτος διαμονής του σε άλλο κράτος μέλος, το οποίο είναι το υπεύθυνο κράτος μέλος βάσει απόφασης περί μεταφοράς που έλαβε αρμόδια αρχή κατ’ εφαρμογήν του κανονισμού (ΕΕ) 604/2013 2 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (στο εξής: κανονισμός Δουβλίνο III);

Εάν η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι αρνητική, έχει το άρθρο 2, σημείο 11, του κανονισμού Βρυξέλλες IIα, το οποίο αφορά την παράνομη κατακράτηση, την έννοια ότι συντρέχει τέτοια περίπτωση εάν δικαστήριο του κράτους διαμονής του παιδιού έχει ακυρώσει την απόφαση που έλαβε αρμόδια αρχή περί μεταβίβασης της ευθύνης εξέτασης της αίτησης ασύλου, αλλά το παιδί του οποίου η επιστροφή διατάσσεται δεν διαθέτει πλέον τίτλο διαμονής σε ισχύ στο κράτος διαμονής του ούτε δικαίωμα εισόδου ή παραμονής στο εν λόγω κράτος;

Εάν, λαμβανομένης υπόψη της απάντησης που θα δοθεί στο πρώτο ή στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, πρέπει να θεωρηθεί ότι ο κανονισμός Βρυξέλλες IIα έχει την έννοια ότι συντρέχει περίπτωση παράνομης μετακίνησης ή κατακράτησης του παιδιού και ότι το παιδί πρέπει, επομένως, να επιστρέψει στο κράτος διαμονής του, έχει το άρθρο 13, πρώτο εδάφιο, στοιχείο β΄, της Σύμβασης της Χάγης του 1980 την έννοια ότι η επιστροφή του παιδιού εμποδίζεται

i) διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, η επιστροφή ασυνόδευτου βρέφους, του οποίου τη μέριμνα έχει αναλάβει προσωπικά η μητέρα του, να το εκθέσει σε φυσική ή ψυχική δοκιμασία ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να το περιαγάγει σε αφόρητη κατάσταση· ή

ii) διότι, στο κράτος διαμονής του, το παιδί θα τύχαινε μέριμνας και θα μεταφερόταν σε ξενώνα υποδοχής, είτε μόνο είτε μαζί με τη μητέρα του, πράγμα το οποίο θα καταδείκνυε ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, η επιστροφή του παιδιού να το εκθέσει σε φυσική ή ψυχική δοκιμασία ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να το περιαγάγει σε αφόρητη κατάσταση· ή ακόμη

iii) διότι το παιδί, το οποίο δεν διαθέτει τίτλο διαμονής σε ισχύ, θα περιερχόταν σε αφόρητη κατάσταση, κατά την έννοια της διάταξης αυτής;

Εάν, λαμβανομένης υπόψη της απάντησης που θα δοθεί στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι λόγοι άρνησης του άρθρου 13, πρώτο εδάφιο, στοιχείο β΄, της Σύμβασης της Χάγης του 1980 έχουν την έννοια ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η επιστροφή του παιδιού να το εκθέσει σε φυσική ή ψυχική δοκιμασία ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να το περιαγάγει σε αφόρητη κατάσταση, έχει το άρθρο 11, παράγραφος 4, του κανονισμού Βρυξέλλες IIα, σε συνδυασμό με την αρχή του υπέρτατου συμφέροντος του παιδιού η οποία προβλέπεται στο άρθρο 24 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης και στον ίδιο τον κανονισμό Βρυξέλλες IIα, την έννοια ότι, όταν ούτε το παιδί ούτε η μητέρα του διαθέτουν τίτλο διαμονής σε ισχύ στο κράτος διαμονής του παιδιού και δεν έχουν, επομένως, ούτε δικαίωμα εισόδου ούτε δικαίωμα παραμονής στη χώρα αυτή, το κράτος διαμονής του παιδιού οφείλει να προβλέψει κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίσει τη νόμιμη διαμονή του παιδιού και της μητέρας του στο εν λόγω κράτος μέλος; Εάν το κράτος διαμονής του παιδιού υπέχει τέτοια υποχρέωση, έχει η αρχή της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών την έννοια ότι το κράτος που παραδίδει το παιδί μπορεί, βάσει της αρχής αυτής, να θεωρήσει ότι το κράτος διαμονής του παιδιού θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις αυτές ή μήπως το συμφέρον του παιδιού επιβάλλει να ζητηθούν διευκρινίσεις από τις αρχές του κράτους διαμονής σχετικά με τα συγκεκριμένα μέτρα που προβλέφθηκαν ή θα προβλεφθούν για την προστασία του παιδιού, ώστε το κράτος μέλος που παραδίδει το παιδί να μπορεί να εκτιμήσει, μεταξύ άλλων, τον πρόσφορο χαρακτήρα των μέτρων αυτών υπό το πρίσμα του συμφέροντος του παιδιού;

Εάν το κράτος διαμονής του παιδιού δεν υπέχει την υποχρέωση που διαλαμβάνεται στο τέταρτο προδικαστικό ερώτημα να προβλέψει κατάλληλα μέτρα, έχει το άρθρο 20 της Σύμβασης της Χάγης του 1980, υπό το πρίσμα του άρθρου 24 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στις περιπτώσεις που διαλαμβάνονται στο τρίτο προδικαστικό ερώτημα υπό i) έως iii), την έννοια ότι εμποδίζει την επιστροφή του παιδιού, διότι θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η επιστροφή του παιδιού παραβιάζει, κατά τη διάταξη αυτή, τις θεμελιώδεις αρχές περί προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών;

____________

1 Κανονισμός (ΕΚ) 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε γαμικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας ο οποίος καταργεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1347/2000 (ΕΕ 2003, L 338, σ. 1).

2 Κανονισμός (ΕΕ) 604/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (ΕΕ 2013, L 180, σ. 31).