WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)
z dnia 7 lipca 2011 r.
Sprawa T‑283/08 P
Pavlos Longinidis
przeciwko
Europejskiemu Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (Cedefop)
Odwołanie – Służba publiczna – Personel tymczasowy – Umowa na czas nieokreślony – Zwolnienie – Uzasadnienie – Oczywisty błąd w ocenie – Prawo do obrony
Przedmiot: Odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (druga izba) z dnia 24 kwietnia 2008 r. w sprawie F‑74/06 Longinidis przeciwko Cedefopowi, Zb.Orz. s. I‑A‑1‑125, II‑A‑1‑655.
Orzeczenie: Odwołanie zostaje oddalone. Wnoszący odwołanie pokrywa własne koszty oraz koszty poniesione przez Cedefop.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Personel tymczasowy – Rozwiązanie umowy zawartej na czas nieokreślony – Obowiązek uzasadnienia – Ciężar dowodu przestrzegania tego obowiązku
(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 47 lit. c))
2. Odwołanie – Zarzuty – Błędna ocena okoliczności faktycznych i dowodów – Niedopuszczalność – Kontrola przez Sąd oceny okoliczności faktycznych i dowodów – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia – Obowiązek uzasadnienia dokonanej przez Sąd do spraw Służby Publicznej oceny dowodów – Zakres
(art. 225a WE; statut Trybunału, załącznik I, art. 11 ust. 1)
3. Urzędnicy – Personel tymczasowy – Rozwiązanie umowy zawartej na czas nieokreślony – Obowiązek uzasadnienia – Zakres
(regulamin pracowniczy, art. 25 zdanie drugie, art. 90 ust. 2; warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 11 ust. 1)
4. Urzędnicy – Personel tymczasowy – Rozwiązanie umowy zawartej na czas nieokreślony – Uznanie administracyjne – Kontrola sądowa – Granice
(warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 47 lit. c))
5. Urzędnicy – Personel tymczasowy – Rozwiązanie umowy zawartej na czas nieokreślony – Uznanie administracyjne – Obowiązek wszczęcia postępowania dyscyplinarnego – Brak
(regulamin pracowniczy, załącznik IX; warunki zatrudnienia innych pracowników, art. 47 lit. c), art. 49 ust. 1, art. 50a)
6. Odwołanie – Zarzuty – Brak określenia podnoszonego naruszenia prawa – Niedopuszczalność
(statut Trybunału, załącznik I, art. 11; regulamin postępowania przed Sądem, art. 138 § 1 lit. c))
7. Urzędnicy – Skarga – Uprzednie zażalenie w drodze administracyjnej – Ocena bezstronności i obiektywizmu właściwego organu – Ocena in concreto
(regulamin pracowniczy, art. 90 ust. 2)
1. Na właściwym organie ciąży obowiązek uzasadnienia przy zwolnieniu członka personelu tymczasowego zatrudnionego na podstawie umowy na czas nieokreślony. Ciężar dowodu przestrzegania tego obowiązku spoczywa na właściwym organie. Domniemanie zgodności z prawem aktów prawnych Unii nie zwalnia bowiem danej instytucji lub danego organu Unii z obowiązku przedstawienia dowodu, którego ciężar na nich spoczywa, zgodnie z ogólnymi zasadami prawa i normami proceduralnymi mającymi zastosowanie w kwestii ciężaru i rozkładu dowodu, gdy zgodność z prawem wydanego przez nie aktu jest kwestionowana w drodze skargi o stwierdzenie nieważności.
(zob. pkt 38, 39)
Odesłanie: Sąd, sprawa T‑404/06 P ETF przeciwko Landgren, 8 września 2009 r. Rec. s. II‑2841, pkt 143–171; Sąd do spraw Służby Publicznej, sprawa F‑1/05 Landgren przeciwko ETF, 26 października 2006 r., RecFP s. I‑A-1-123, II‑A‑1‑459, pkt 73, 74
2. Zgodnie z art. 225a WE i art. 11 ust. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości odwołanie wniesione do Sądu jest ograniczone do kwestii prawnych, a podstawę odwołania stanowić może brak właściwości Sądu do spraw Służby Publicznej, naruszenie procedury w postępowaniu przed tym sądem naruszające interesy zainteresowanej strony lub naruszenie przez Sąd do spraw Służby Publicznej prawa wspólnotowego.
Sąd orzekający w pierwszej instancji jest wyłącznie właściwy, po pierwsze, do dokonania ustaleń faktycznych, chyba że nieprawidłowość tych ustaleń wynika z przedłożonych mu akt sprawy, a po drugie, do dokonania oceny stanu faktycznego. Gdy sąd rozpoznający sprawę w pierwszej instancji ustalił okoliczności faktyczne lub dokonał ich oceny, sąd rozpoznający odwołanie jest właściwy w zakresie kontroli kwalifikacji prawnej wspomnianych okoliczności faktycznych oraz skutków prawnych, jakie wywiódł z nich sąd rozpoznający sprawę w pierwszej instancji.
Sąd rozpoznający odwołanie nie jest zatem właściwy do ustalania okoliczności faktycznych ani też zasadniczo do badania dowodów, które sąd rozpoznający sprawę w pierwszej instancji dopuścił na poparcie tych okoliczności. Jeśli bowiem dowody te uzyskano w prawidłowy sposób przy poszanowaniu ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do sądu rozpoznającego sprawę w pierwszej instancji należy ocena tego, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych mu środków dowodowych. Ocena ta nie stanowi zatem, z wyłączeniem przypadków przeinaczenia tych dowodów, kwestii prawnej, która jako taka podlega kontroli sądu rozpoznającego odwołanie.
Tylko Sąd do spraw Służby Publicznej powinien bowiem dokonywać oceny tego, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych mu środków dowodowych, i nie ma on obowiązku wyraźnego uzasadnienia swojej oceny wagi poszczególnych przedstawionych mu środków dowodowych. Sąd do spraw Służby Publicznej ma obowiązek wydać uzasadnienie pozwalające Sądowi na sprawowanie kontroli sądowej, zwłaszcza w przedmiocie ewentualnego przeinaczenia przedłożonych mu dowodów.
(zob. pkt 42–44, 59)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C‑551/03 P General Motors przeciwko Komisji, 6 kwietnia 2006 r., Zb.Orz. s. I‑3173, pkt 51; Trybunał, sprawa C‑167/04 P JCB Service przeciwko Komisji, 21 września 2006 r., Zb.Orz. s. I‑8935, pkt 106; Trybunał, sprawa C‑440/07 P Komisja przeciwko Schneider Electric, 16 lipca 2009 r., Zb.Orz. s. I‑6413, pkt 103; Sąd, sprawa T‑114/08 P Marcuccio przeciwko Komisji, 26 czerwca 2009, Zb.Orz.SP s. I‑B‑1‑53, II‑B‑1‑313, pkt 12 i przytoczone tam orzecznictwo
3. Można uznać, że decyzja w sprawie zwolnienia członka personelu tymczasowego zatrudnionego na podstawie umowy na czas nieokreślony ma wystarczające uzasadnienie, nawet jeśli jej powody nie zostały podane na piśmie, lecz poinformowano o nich zainteresowanego podczas rozmowy z przełożonymi.
Warunki te nie są niezgodne z art. 11 ust. 1 warunków zatrudnienia innych pracowników i art. 25 zdanie drugie regulaminu pracowniczego, gdyż, jakkolwiek wskazane przepisy wymagają zasadniczo, by niekorzystna decyzja indywidualna zawierała uzasadnienie, dlaczego została wydana, w celu umożliwienia adresatowi oceny jej zasadności, a sądowi Unii – sprawowania w razie potrzeby nad tą decyzją kontroli zgodności z prawem, nie zmienia to faktu, że znajomość przez zainteresowanego kontekstu wydania decyzji może stanowić uzasadnienie tej decyzji.
(zob. pkt 67, 68)
Odesłanie: Sąd, ww. sprawa ETF przeciwko Landgren, pkt 179 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd do spraw Służby Publicznej, ww. sprawa Landgren przeciwko ETF, pkt 79
4. Z zastrzeżeniem obowiązku uzasadnienia ciążącego na organie upoważnionym do zawierania umów zatrudnienia organowi temu przysługuje szeroki zakres uznania w zakresie rozwiązywania umów o pracę personelu tymczasowego zawartych na czas nieokreślony. Zatem kontrola sądu Unii ogranicza się do sprawdzenia braku oczywistego błędu w ocenie lub nadużycia władzy.
(zob. pkt 84)
Odesłanie: Sąd, ww. sprawa ETF przeciwko Landgren, pkt 162 i przytoczone tam orzecznictwo
5. Z uwagi na szeroki zakres uznania organu uprawnionego do zawierania umów w razie popełnienia przez członka personelu tymczasowego przewinienia dającego podstawy do zwolnienia, wspomniany organ nie ma żadnego obowiązku wszczęcia przeciwko niemu postępowania dyscyplinarnego, zamiast skorzystania z uprawnienia do jednostronnego rozwiązania umowy, o którym mowa w art. 47 lit. c) warunków zatrudnienia innych pracowników. Jedynie w sytuacji, gdy rzeczony organ zamierza zwolnić członka personelu tymczasowego bez wypowiedzenia w przypadku poważnego niedopełnienia przez niego obowiązków, należy zgodnie z art. 49 ust. 1 warunków zatrudnienia innych pracowników wszcząć postępowanie dyscyplinarne określone w załączniku IX do regulaminu pracowniczego, mające odpowiednio zastosowanie do personelu tymczasowego.
Artykuł 50a warunków zatrudnienia innych pracowników nie ustanawia dla organu upoważnionego do zawierania umów obowiązku, a jedynie uprawnienie do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego w razie niedopełnienia przez członka personelu tymczasowego ciążących na nim obowiązków.
(zob. pkt 100, 102)
6. Z art. 11 ust. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości i z art. 138 § 1 lit. c) regulaminu postępowania przed Sądem wynika, że odwołanie musi dokładnie wskazywać zakwestionowane części wyroku, o których uchylenie się wnosi, jak również szczegółowe argumenty prawne na poparcie tego żądania. Wymogu tego nie spełnia odwołanie, które nie zawiera argumentacji mającej na celu określenie naruszenia prawa, którym miałoby być obarczone rozpatrywane postanowienie. Nie spełnia tego wymogu odwołanie niezawierające argumentacji mającej na celu wskazanie konkretnego naruszenia prawa, którym miałyby być dotknięte dany wyrok lub dane postanowienie.
(zob. pkt 112)
Odesłanie: Sąd, sprawa T‑17/08 P Andreasen przeciwko Komisji, 9 września 2010 r., pkt 127 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T‑52/10 P Lebedef przeciwko Komisji, 16 września 2010 r., pkt 35 i przytoczone tam orzecznictwo
7. W ramach przepisów mających zastosowanie do personelu Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego komisja odwoławcza jest organem administracyjnym, który został upoważniony do udzielania odpowiedzi na wszystkie zażalenia składane przez personel zgodnie z art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego. Bezstronność i obiektywizm takiego organu, w którego skład wchodzą członkowie personelu, nie mogą być postrzegane in abstracto. Można je podważyć, w szczególnym kontekście danego postępowania w sprawie zażalenia, jedynie z uwzględnieniem wszelkich okoliczności danej sprawy, w szczególności dotyczących osoby składającego zażalenie, przedmiotu zażalenia i ewentualnych relacji łączących ewentualnie jego samego oraz, w odpowiednim przypadku, osobę lub osoby, których dotyczy zażalenie, z członkami komisji odwoławczej.
(zob. pkt 114, 115)