WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
(trzecia izba)

z dnia 26 czerwca 2013 r.

Sprawa F‑78/11

BM

przeciwko

Europejskiemu Bankowi Centralnemu (EBC)

Służba publiczna – Personel EBC – Przedłużenie z mocą wsteczną okresu próbnego – Decyzja o rozwiązaniu umowy podczas okresu próbnego – Postępowanie dyscyplinarne

Przedmiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 36.2 Protokołu w sprawie statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, stanowiącego załącznik do traktatu UE i do traktatu FUE, w której BM, członek personelu Europejskiego Banku Centralnego (EBC), żąda stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 20 maja 2011 r. o rozwiązaniu z nim umowy o pracę oraz odszkodowania i oszacowanego na 10 000 EUR zadośćuczynienia.

Orzeczenie:      Stwierdza się nieważność decyzji zarządu Europejskiego Banku Centralnego z dnia 20 maja 2011 r. o rozwiązaniu z BM umowy o pracę z dniem 31 października 2011 r. W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona. Europejski Bank Centralny pokrywa własne koszty i zostaje obciążony kosztami poniesionymi przez BM.

Streszczenie

1.      Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Centralnego – Odwołanie szczególne – Niezłożenie przed wniesieniem skargi na decyzję w sprawie niepotwierdzenia zatrudnienia członka personelu na okresie próbnym – Dopuszczalność

(warunki zatrudnienia pracowników Europejskiego Banku Centralnego, art. 41; regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Centralnego, art. 8.1.6)

2.      Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Centralnego – Skarga wniesiona bez uprzedniego złożenia szczególnego odwołania zgodnie z regulaminem pracowniczym Banku – Przekazana przez zastępcę dyrektora generalnego dyrekcji generalnej zasobów ludzkich informacja o braku procedury wewnętrznej – Dopuszczalność – Usprawiedliwiony błąd

(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Centralnego, art. 8.1.6)

3.      Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Centralnego – Interes prawny – Skarga na decyzję o rozwiązaniu umowy o pracę – Dopuszczalność

4.      Skargi urzędników – Pracownicy Europejskiego Banku Centralnego – Zatrudnienie – Okres próbny – Ocena przebiegu – Brak przed upływem wspomnianego okresu informacji ze strony administracji dotyczącej jego ewentualnego przedłużenia – Konsekwencje – Potwierdzenie okresu próbnego – Wydanie decyzji przedłużającej okres próbny z mocą wsteczną – Niedopuszczalność – Naruszenie zasady pewności prawa

(regulamin pracowniczy Europejskiego Banku Centralnego, art. 2.1.1–2.1.3)

1.      Okoliczność, że skarga członka personelu Europejskiego Banku Centralnego na decyzję w sprawie niepotwierdzenia jego zatrudnienia po upływie okresu próbnego została wniesiona bez uprzedniego złożenia szczególnego odwołania w rozumieniu art. 8.1.6 regulaminu pracowniczego EBC, nie może powodować niedopuszczalności skargi.

Z art. 41 warunków zatrudnienia pracowników Europejskiego Banku Centralnego, obowiązujących od dnia 1 stycznia 2009 r., nie wynika bowiem jednoznacznie, że decyzje w sprawie niepotwierdzenia zatrudnienia członka personelu odbywającego okres próbny podlegają procedurze szczególnego odwołania. Tymczasem w interesie dobrej administracji i skutecznej ochrony sądowej przepisy regulujące procedury wewnętrznych odwołań w ramach instytucji powinny być jasne, ścisłe i pewne.

(zob. pkt 37, 40, 42)

2.      Członek personelu Europejskiego Banku Centralnego może powoływać się na usprawiedliwiony błąd w celu uzasadnienia wniesienia swej skargi bez uprzedniego złożenia szczególnego odwołania w rozumieniu art. 8.1.6 regulaminu pracowniczego EBC, w sytuacji gdy został poinformowany przez zastępcę dyrektora generalnego dyrekcji generalnej zasobów ludzkich, budżetu i organizacji, że nie istnieją procedury wewnętrzne w przedmiocie decyzji w sprawie niepotwierdzenia zatrudnienia tego członka personelu na okresie próbnym i że z tego względu powinien on wnieść bezpośrednio skargę do sądu Unii.

(zob. pkt 41)

3.      Członek personelu Europejskiego Banku Centralnego nie jest pozbawiony interesu prawnego w stwierdzeniu nieważności decyzji w sprawie rozwiązania z nim umowy o pracę ze względu na to, że ewentualne stwierdzenie nieważności tej decyzji niekoniecznie wiązałoby się z przedłużeniem umowy lub nowym zatrudnieniem.

(zob. pkt 45)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑7/98, T‑208/98 i T‑109/99 De Nicola przeciwko EBI, 23 lutego 2001 r., pkt 127

4.      Przewidziany w art. 2.1.1 regulaminu pracowniczego Europejskiego Banku Centralnego okres próbny ma na celu umożliwienie Bankowi dokonania konkretnej oceny umiejętności kandydata na określone stanowisko, sposobu, w jakim wykonuje on swe zadania, oraz jego wydajności. W tych okolicznościach przedłużenie okresu próbnego może służyć realizacji tego celu. W rezultacie wątpliwości co do umiejętności nowo zatrudnionego pracownika mogą stanowić „wyjątkowy przypadek” w rozumieniu art. 2.1.2 tego regulaminu, uzasadniające tym samym przedłużenie okresu próbnego. Z tego wynika, że upływ okresu próbnego zasadniczo zmienia sytuację prawną danego członka personelu, jako że od tego momentu art. 2.1.3 wspomnianego regulaminu nie może znajdować zastosowania w odniesieniu do umiejętności członka personelu mającego zajmować stanowisko, na które został zatrudniony, i wykonywać związane z tym obowiązki po upływie okresu próbnego.

W tych okolicznościach członek personelu, w braku jakiejkolwiek innej wskazówki ze strony administracji przed upływem swego okresu próbnego, może mieć, począwszy od daty swego sprawozdania z okresu próbnego, uzasadnione oczekiwania, że Bank nie wyda decyzji w sprawie przedłużenia okresu próbnego. O ile bowiem jest prawdą, że administracja posiada szeroki zakres uznania w odniesieniu do tego, czy kandydat spełnia wszystkie przesłanki osobiste i zawodowe, aby zajmować stanowisko, na które został zatrudniony, i wykonywać związane z tym obowiązki, to jednak jakakolwiek decyzja indywidualna wydana w zakresie tego uznania, która jest niekorzystna dla członka personelu i wpływa na jego osobistą sytuację prawną, powinna przestrzegać zasady pewności prawa, której podlega każda instytucja Unii w zarządzaniu swoim personelem. W szczególności taka zasada sprzeciwia się temu, by obowiązywanie decyzji indywidualnej w czasie rozpoczynało swój bieg przed jej wydaniem. Jednak wyjątkowo może być inaczej, jeżeli wymaga tego wyznaczony cel i gdy w należyty sposób są uwzględnione uzasadnione oczekiwania zainteresowanych.

Tym samym decyzja Banku przedłużająca z mocą wsteczną okres próbny jest niezgodna z prawem z uwagi na naruszenie zasady pewności prawa.

(zob. pkt 61–64, 66)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa 98/78 Racke, 25 stycznia 1979 r., pkt 20; sprawa C‑331/88 Fedesa i in., 13 listopada 1990 r., pkt 45; sprawa C‑110/97 Pays-Bas przeciwko Radzie, 22 listopada 2001 r., pkt 151; sprawa C‑301/02 P Tralli przeciwko BCE, 26 maja 2005 r., pkt 73

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑26/91 Kupka-Floridi przeciwko KES, 1 kwietnia 1992 r., pkt 43

Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑83/09 Kalmár przeciwko Europolowi, 26 maja 2011 r., pkt 92, odwołanie w toku przed Sądem Unii Europejskiej, sprawa T‑455/11 P; sprawa F‑31/10 Guittet przeciwko Komisji, 13 czerwca 2012 r., pkt 63, 64 i przytoczone tam orzecznictwo