ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ (τρίτο τμήμα)
της 7ης Φεβρουαρίου 2007 (*)
«Κοινοτικό σήμα – Αίτηση καταχωρίσεως τρισδιάστατου σήματος – Σχήμα κιθάρας – Απόλυτος λόγος απαραδέκτου – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας – Αιτιολόγηση – Άρθρο 73 του κανονισμού (ΕΚ) 40/94»
Στην υπόθεση T‑317/05,
Kustom Musical Amplification, Inc., με έδρα το Cincinnatti, Ohio (Ηνωμένες Πολιτείες), εκπροσωπούμενη από τους M. Edenborough, barrister, και T. Bamford, solicitor,
προσφεύγουσα,
κατά
Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), εκπροσωπούμενου από τον A. Folliard-Monguiral,
καθού,
με αντικείμενο προσφυγή κατά της αποφάσεως του δεύτερου τμήματος προσφυγών του ΓΕΕΑ της 7ης Ιουνίου 2005 (υπόθεση R 1035/2004‑2), σχετικά με αίτηση καταχωρίσεως ως κοινοτικού σήματος τρισδιάστατου σήματος με το σχήμα κιθάρας,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ (τρίτο τμήμα),
συγκείμενο από τους M. Jaeger, πρόεδρο, V. Tiili και O. Czúcz, δικαστές,
γραμματέας: C. Kristensen, υπάλληλος διοικήσεως,
έχοντας υπόψη το δικόγραφο της προσφυγής που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 16 Αυγούστου 2005,
έχοντας υπόψη το υπόμνημα αντικρούσεως που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Πρωτοδικείου στις 11 Νοεμβρίου 2005,
κατόπιν της συνεδριάσεως της 10ης Ιουλίου 2006,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
Ιστορικό της διαφοράς
1 Στις 28 Μαΐου 2003, η προσφεύγουσα υπέβαλε στο Γραφείο Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ), δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ 1994, L 11, σ. 1), όπως έχει τροποποιηθεί, αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος για τρισδιάστατο σήμα με την παράσταση του σώματος μιας κιθάρας, όπως αναπαριστάται κατωτέρω:
2 Το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση αναπαριστά το σώμα μοντέλου κιθάρας με την ονομασία «BEAST» από τη σειρά προϊόντων BC Rich της προσφεύγουσας.
3 Στην αίτηση καταχωρίσεως διευκρινίζονται τα εξής:
«[Τ]ο σήμα παριστάνει το ιδιαίτερο σχήμα του σώματος μιας κιθάρας. Το μπράτσο, το σώμα, τα τάστα, οι μαγνήτες και άλλα στοιχεία της κιθάρας είναι σχεδιασμένα με διακεκομμένη γραμμή και δεν αποτελούν μέρος του σήματος.»
4 Τα προϊόντα για τα οποία ζητήθηκε η καταχώριση εμπίπτουν στην κλάση 15 κατά τον Διακανονισμό της Νίκαιας για τη διεθνή ταξινόμηση των προϊόντων και των υπηρεσιών ενόψει καταχωρίσεως των σημάτων, της 15ης Ιουνίου 1957, όπως έχει αναθεωρηθεί και τροποποιηθεί, και ανταποκρίνονται στην ακόλουθη περιγραφή: «Έγχορδα μουσικά όργανα, ιδίως κιθάρες».
5 Με απόφαση της 7ης Σεπτεμβρίου 2004, ο εξεταστής απέρριψε την αίτηση καταχωρίσεως με την αιτιολογία ότι το σήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση εστερείτο διακριτικού χαρακτήρα κατά την έννοια του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94 (στο εξής: απόφαση του εξεταστή).
6 Στις 4 Νοεμβρίου 2004, η προσφεύγουσα άσκησε προσφυγή ενώπιον του ΓΕΕΑ κατά της αποφάσεως του εξεταστή.
7 Η προσφυγή απορρίφθηκε με απόφαση της 7ης Ιουνίου 2005 του δεύτερου τμήματος προσφυγών (στο εξής: προσβαλλομένη απόφαση). Η απόφαση έκρινε κατ’ ουσίαν ότι ο μέσος καταναλωτής που ασχολείται με την κιθάρα είναι συνηθισμένος να βλέπει μεγάλο αριθμό μοντέλων από ηλεκτρικές κιθάρες, με διάφορα και παράξενα σχέδια, και ιδίως πολλά σχήματα κιθαρών γωνιώδους σχήματος, ως εκ τούτου, δεν πρόκειται να αναγνωρίσει σε ένα σχήμα, που δεν διακρίνεται σημαντικά από το σχήμα άλλων ηλεκτρικών κιθαρών, μια ένδειξη προελεύσεως, αλλά θα αντιληφθεί το εν λόγω σχήμα ως διακοσμητικό στοιχείο.
Αιτήματα των διαδίκων
8 Με την προσφυγή της, η προσφεύγουσα ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– να κρίνει την προσφυγή παραδεκτή·
– να ακυρώσει την προσβαλλομένη απόφαση ή, επικουρικώς, να την ακυρώσει εν μέρει, περιορίζοντας τον κατάλογο των προϊόντων τα οποία αφορά η αίτηση καταχωρίσεως στα «έγχορδα όργανα, ήτοι [στις] επαγγελματικές ηλεκτρικές κιθάρες» της κλάσεως 15 κατά τον Διακανονισμό της Νίκαιας·
– να αναπέμψει την αίτηση καταχωρίσεως στο ΓΕΕΑ, προκειμένου αυτό να προβεί στις διατυπώσεις της δημοσιεύσεως,
– να καταδικάσει το ΓΕΕΑ στα δικαστικά έξοδα, συμπεριλαμβανομένων των εξόδων στα οποία υποβλήθηκε η ίδια κατά τη διαδικασία ενώπιον του τμήματος προσφυγών και ενώπιον του εξεταστή.
9 Κατά την προφορική διαδικασία, η προσφεύγουσα μετέβαλε το επικουρικό της αίτημα περί εν μέρει ακυρώσεως, διευκρινίζοντας ότι ζητούσε να περιοριστεί ο κατάλογος των προϊόντων στα «έγχορδα όργανα, ήτοι [στις] ηλεκτρικές κιθάρες». Επιπλέον, παραιτήθηκε από το αίτημά της να καταδικαστεί το ΓΕΕΑ στα έξοδα κατά τη διαδικασία ενώπιον του εξεταστή.
10 Το ΓΕΕΑ ζητεί από το Πρωτοδικείο:
– να απορρίψει ως απαράδεκτα τα αιτήματα της προσφεύγουσας καθό μέρος ζητεί από το Πρωτοδικείο: α) να υποχρεώσει το ΓΕΕΑ να δημοσιεύσει την αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος, β) να ακυρώσει εν μέρει την προσβαλλομένη απόφαση βάσει νέου καταλόγου προϊόντων, γ) να καταδικάσει το ΓΕΕΑ στα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε η προσφεύγουσα κατά τη διαδικασία ενώπιον του εξεταστή,
– σε περίπτωση που το Πρωτοδικείο κρίνει ότι πρέπει να εξεταστεί και η ενδεχόμενη παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 3, του κανονισμού 40/94, να απορρίψει τον «λόγο» αυτόν ως απαράδεκτο,
– να απορρίψει την προσφυγή ως αβάσιμη κατά τα λοιπά ή ως προς όλα τα αιτήματα, αν το Πρωτοδικείο τα κρίνει παραδεκτά,
– να καταδικάσει την προσφεύγουσα στα δικαστικά έξοδα.
Επί του παραδεκτού
11 Όσον αφορά το τρίτο αίτημα, με το οποίο ζητείται να υποχρεώσει το Πρωτοδικείο το ΓΕΕΑ να δημοσιεύσει την αίτηση καταχωρίσεως κοινοτικού σήματος, η προσφεύγουσα διευκρίνισε κατά την προφορική διαδικασία ότι δεν ζητούσε να δημοσιευθεί το σήμα του οποίου ζητεί την καταχώριση, αλλά το Πρωτοδικείο να υποχρεώσει το ΓΕΕΑ να εξετάσει εκ νέου το κοινοτικό σήμα, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Πρωτοδικείου.
12 Σύμφωνα με το άρθρο 63, παράγραφος 6, του κανονισμού 40/94, το ΓΕΕΑ υποχρεούται να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την εκτέλεση της αποφάσεως του κοινοτικού δικαστή. Κατά συνέπεια, το Πρωτοδικείο δεν μπορεί να απευθύνει διαταγή στο ΓΕΕΑ. Πράγματι, στο ΓΕΕΑ εναπόκειται να συμμορφωθεί προς το διατακτικό και το αιτιολογικό των αποφάσεων του Πρωτοδικείου [αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 31ης Ιανουαρίου 2001, Τ-331/99, Mitsubishi HiTec Paper Bielefeld κατά ΓΕΕΑ (Giroform), Συλλογή 2001, σ. ΙΙ-433, σκέψη 33, της 27ης Φεβρουαρίου 2002, T-34/00, Eurocool Logistik κατά ΓΕΕΑ (EUROCOOL), Συλλογή 2002, σ. ΙΙ-683, σκέψη 12, της 21ης Απριλίου 2005, T‑164/03, Ampafrance κατά ΓΕΕΑ – Johnson & Johnson (monBeBé), Συλλογή 2005, σ. II‑1401, σκέψη 24, και της 5ης Απριλίου 2006, T‑202/04, Madaus κατά ΓΕΕΑ – Optima Healthcare (ECHINAID), που δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη στη Συλλογή, σκέψη 14].
13 Συνεπώς, το τρίτο αίτημα της προσφεύγουσας είναι απαράδεκτο.
14 Το παραδεκτό του επικουρικού αιτήματος που περιλαμβάνεται στο δεύτερο αίτημα μπορεί να εξεταστεί μόνο σε περίπτωση απορρίψεως του κυρίου αιτήματος.
Επί της ουσίας
15 Η προσφεύγουσα προβάλλει έναν και μοναδικό λόγο, αποτελούμενο κατ’ ουσίαν από δύο σκέλη και αντλούμενο, αφενός, από την ανεπαρκή αιτιολογία και από την προσβολή του δικαιώματος ακροάσεως και, αφετέρου, από παράβαση του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, του κανονισμού 40/94.
Επιχειρήματα των διαδίκων
16 Η προσφεύγουσα προσάπτει στο ΓΕΕΑ ότι χρησιμοποίησε στην απόφαση του εξεταστή και στην προσβαλλομένη απόφαση πάρα πολλές αναφορές σε ιστοσελίδες του Διαδικτύου, χωρίς να κοινοποιήσει το ακριβές περιεχόμενο των σελίδων αυτών με τη μορφή έντυπου αντιγράφου.
17 Η προσφεύγουσα παρατηρεί συναφώς ότι, όταν προσπάθησε να συνδεθεί με δύο από τους δικτυακούς τόπους που παρέθεσε ο εξεταστής, δεν υπήρχε δυνατότητα προσβάσεως. Θεωρεί ότι η κοινοποίηση μόνον των διευθύνσεων των δικτυακών τόπων δεν αποτελεί απόδειξη της υπάρξεως των αυθεντικών σελίδων καθενός από αυτούς τους δικτυακούς τόπους, αλλά απλώς μαρτυρία του εξεταστή ως προς το περιεχόμενό τους.
18 Όσον αφορά τους πέντε δικτυακούς τόπους που κατόρθωσε να συμβουλευθεί, η προσφεύγουσα δεν θεωρεί καθόλου βέβαιον ότι το περιεχόμενο των σελίδων τους είναι το ίδιο με εκείνο στο οποίο στήριξε τα συμπεράσματά του ο εξεταστής, δεδομένου ότι οι σελίδες του Διαδικτύου ενημερώνονται τακτικά.
19 Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η εξήγηση που έδωσε το τμήμα προσφυγών όσον αφορά την αδυναμία προσβάσεως και την ενδεχόμενη μεταβολή του περιεχομένου των εν λόγω ιστοσελίδων, δηλαδή ότι «ο εξεταστής παρέπεμψε σαφώς σε ιστοσελίδες του Διαδικτύου που δεν είναι “προσωρινές”, αλλά ανήκουν σε γνωστούς κατασκευστές κιθαρών», δεν αίρει την αβεβαιότητα όσον αφορά τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες κατά τον χρόνο που ο εξεταστής συμβουλεύθηκε τους δικτυακούς τόπους, δεδομένου ότι μπορεί να θεωρηθεί ότι οι ιστοσελίδες του Διαδικτύου αλλάζουν κατά καιρούς, ανεξαρτήτως της φήμης της εταιρίας που τις διαχειρίζεται.
20 Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι είναι απαράδεκτο εκ μέρους του τμήματος προσφυγών να παραπέμπει και να βασίζεται σε έγγραφα επί των οποίων δεν έχει τη δυνατότητα να τοποθετηθεί και τα οποία δεν προσκομίστηκαν και, συνεπώς, δεν έγιναν δεκτά κατά τη διαδικασία.
21 Το ΓΕΕΑ θεωρεί, ως προς τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας περί προσβολής του δικαιώματός της ακροάσεως, ότι, ακόμη και αν ίσχυε κάτι τέτοιο, η προσβολή αυτή δεν δικαιολογεί την ακύρωση της προσβαλλομένης αποφάσεως, αν η απόφαση είναι πράγματι ορθή [απόφαση του Δικαστηρίου της 21ης Οκτωβρίου 2004, C‑447/02 P, KWS Saat κατά ΓΕΕΑ, Συλλογή 2004, σ. I‑10107, σκέψη 60, και απόφαση του Πρωτοδικείου, της 13ης Ιουλίου 2005, T‑242/02, Sunrider κατά ΓΕΕΑ (TOP), Συλλογή 2005, σ. II‑2793, σκέψη 65].
22 Το ΓΕΕΑ προσθέτει ότι, δεδομένου ότι η προσφεύγουσα δραστηριοποιείται επαγγελματικά στον εν λόγω κλάδο, όφειλε να γνωρίζει τα σχήματα κιθαρών που επικαλείται το τμήμα προσφυγών. Επιπλέον, η ύπαρξη μεγάλης ποικιλίας σε σχήματα κιθαρών, συμπεριλαμβανομένων των «κιθαρών γωνιώδους σχήματος», αποτελεί γνωστό γεγονός, το οποίο μπορεί να πληροφορηθεί οποιοσδήποτε από γενικώς προσβάσιμες πηγές [απόφαση του Πρωτοδικείου της 21ης Ιουνίου 2004, T‑185/02, Ruiz-Picasso κ.λπ. κατά ΓΕΕΑ – DaimlerChrysler (PICARO), Συλλογή 2004, σ. II‑1739, σκέψη 29]. Επομένως, η αναφορά του τμήματος προσφυγών σε ποικιλία σχημάτων κιθαρών δεν συνιστά προσβολή των δικαιωμάτων της προσφεύγουσας ως αμυνομένης.
23 Επιπλέον, το συμπέρασμα του τμήματος προσφυγών ότι το σημείο του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι ένα από τα πολλά «γωνιώδη» σχήματα κιθαρών στην αγορά θα μπορούσε να έχει υπαγορευθεί από τα αποδεικτικά έγγραφα που προσκόμισε η προσφεύγουσα με την επιστολή της 13ης Αυγούστου 2004.
Εκτίμηση του Πρωτοδικείου
24 Πρέπει, καταρχάς, να υπομνησθεί ότι, σύμφωνα με το άρθρο 73, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 40/94, οι αποφάσεις του ΓΕΕΑ δεν μπορούν να στηρίζονται παρά μόνο σε λόγους επί των οποίων οι διάδικοι είχαν τη δυνατότητα να λάβουν θέση.
25 Σύμφωνα με την ανωτέρω διάταξη, τα τμήματα προσφυγών του ΓΕΕΑ μπορούν να στηρίξουν τις αποφάσεις τους μόνον επί των πραγματικών ή νομικών στοιχείων επί των οποίων οι διάδικοι είχαν τη δυνατότητα να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους. Επομένως, στην περίπτωση κατά την οποία ένα τμήμα προσφυγών εξετάζει αυτεπαγγέλτως πραγματικά περιστατικά επί των οποίων πρόκειται να θεμελιώσει την απόφασή του, οφείλει κατ’ ανάγκη να τα κοινοποιήσει στους διαδίκους προκειμένου αυτοί να μπορέσουν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους (απόφαση KWS Saat κατά ΓΕΕΑ, ανωτέρω, σκέψη 21, σκέψεις 42 και 43, και TOP, ανωτέρω, σκέψη 21, σκέψη 59).
26 Η εν λόγω διάταξη κατοχυρώνει, στο πλαίσιο του δικαίου του κοινοτικού σήματος, τη γενική αρχή προστασίας των δικαιωμάτων άμυνας [απόφαση του Πρωτοδικείου της 15ης Σεπτεμβρίου 2005, T‑320/03, Citicorp κατά ΓΕΕΑ (LIVE RICHLY), Συλλογή 2005, σ. II‑3411, σκέψη 21]. Δυνάμει της εν λόγω γενικής αρχής του κοινοτικού δικαίου, οι αποδέκτες των αποφάσεων των δημοσίων αρχών οι οποίες θίγουν αισθητά τα συμφέροντά τους πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εκφράζουν αποτελεσματικά την άποψή τους (απόφαση του Δικαστηρίου της 23ης Οκτωβρίου 1974, 17/74, Transocean Marine Paint κατά Επιτροπής, Συλλογή τόμος 1974, σ. 441, σκέψη 15, και προπαρατεθείσες αποφάσεις EUROCOOL, ανωτέρω, σκέψη 12, σκέψη 21, και LIVE RICHLY, σκέψη 22).
27 Το δικαίωμα ακροάσεως καλύπτει μεν όλα τα πραγματικά ή νομικά στοιχεία στα οποία βασίζεται η λήψη της αποφάσεως, αλλά δεν καλύπτει την τελική θέση την οποία προτίθεται να λάβει η διοίκηση [απόφαση του Πρωτοδικείου της 3ης Δεκεμβρίου 2003, T‑16/02, Audi κατά ΓΕΕΑ (TDI), Συλλογή 2003, σ. II‑5167, σκέψη 75].
28 Όσον αφορά την υπό κρίση υπόθεση, αφενός, το ΓΕΕΑ κοινοποίησε διευθύνσεις του Διαδικτύου χωρίς να προμηθεύσει την προσφεύγουσα με έντυπα αντίγραφα του περιεχομένου τους, σε δύο επιστολές με ημερομηνίες 23 Φεβρουαρίου 2004 και 13 Μαΐου αντιστοίχως, με τις οποίες ενημέρωσε την προσφεύγουσα, σύμφωνα με τον κανόνα 11, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 2868/95 της Επιτροπής, της 13ης Δεκεμβρίου 1995, περί της εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου για το κοινοτικό σήμα (ΕΕ L 303, σ. 1), ότι το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση δεν μπορούσε να καταχωριστεί (στο εξής: πρώτη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου και δεύτερη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου, αντιστοίχως). Αφετέρου, το τμήμα προσφυγών κοινοποίησε, και πάλι χωρίς να διαβιβάσει στην προσφεύγουσα έντυπα αντίγραφα, είκοσι διευθύνσεις στο Διαδίκτυο, από τις οποίες μία διεύθυνση συνέπιπτε με διεύθυνση παρατιθέμενη στη δεύτερη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου.
29 Με την πρώτη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου, ο εξεταστής έκρινε ότι το σχήμα του οποίου ζητήθηκε η καταχώριση ήταν συνηθισμένο στην κατηγορία των οργάνων που είναι γενικώς γωστά ως «κιθάρες γωνιώδους σχήματος» και, ως εκ τούτου, δεν αποτελει ένδειξη προελεύσεως. Πρόσθεσε ότι «μία σύντομη έρευνα στο Διαδίκτυο [είχε] αποδείξει ότι πολλοί μεγάλοι κατασκευαστές [παρήγαν] κιθάρες με παρόμοια σχήματα». Συναφώς, ο εξεταστής αναφέρει τον δικτυακό τόπο της προσφεύγουσας, καθώς και άλλες δύο ιστοσελίδες άλλων κατασκευαστών. Εντεύθεν συνάγει το συμπέρασμα ότι, «λαμβανομένων υπόψη των διαθέσιμων αποδεικτικών στοιχείων, πρέπει να θεωρηθεί ότι το σήμα στερείται εντελώς διακριτικού χαρακτήρα».
30 Με τη δεύτερη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου, ο εξεταστής αναφέρει ότι «τα αποτελέσματα της έρευνας στο Διαδίκτυο που κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα χρησίμευσαν ως βάση για την απόρριψη του σήματος από το ΓΕΕΑ». Στη συνέχεια, επικαλείται διευθύνσεις πέντε ιστοσελίδων κατασκευαστών κιθαρών και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αποδείξεις αυτές «καταδεικνύουν […] ότι, στον οικείο κλάδο, χρησιμοποιούνται από τρίτους σχήματα που παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση».
31 Με την απόφασή του, ο εξεταστής διόρθωσε τη θέση του ως προς τον ρόλο και τη σπουδαιότητα, ως αποδεικτικών στοιχείων, των διευθύνσεων ιστοσελίδων που συνιστούν την έρευνα στο Διαδίκτυο για την οποία κάνουν λόγο οι γνωστοποιήσεις των λόγων απαραδέκτου. Αναφέρει τα εξής:
«[Ο]ι αναφορές στο Διαδίκτυο […] δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν τη μόνη βάση μιας αντιρρήσεως. Αφού έλαβε υπόψη όλα τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως, το ΓΕΕΑ έκρινε ότι η καταχώριση του αιτουμένου σήματος έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο β΄, [του κανονισμού 40/94] και εξέθεσε τους λόγους που αιτιολογούσαν την απόφαση αυτή. Οι λόγοι αυτοί στηρίζονται μεν σε ορισμένες αναφορές σε ιστοσελίδες που βρήκε το ΓΕΕΑ, αλλά δεν βασίζονται αποκλειστικά σε αυτές.»
32 Το Πρωτοδικείο διαπιστώνει, εντούτοις, ότι η απόφαση του εξεταστή δεν αναφέρει κανένα νέο αποδεικτικό στοιχείο που θα μπορούσε να αποτελέσει την πραγματική βάση της εξετάσεως και να υποκαταστήσει τη έρευνα στο Διαδίκτυο που κοινοποιήθηκε στην προσφεύγουσα υπό τη μορφή των εν λόγω διευθύνσεων.
33 Το τμήμα προσφυγών αναφέρει στο σημείο 20 της προσβαλλομένης αποφάσεως τα εξής:
«[Τ]α σχήματα κιθαρών που προσφέρονται σήμερα στην αγορά είναι σχεδόν απεριόριστα […]. Πρώτον, […] φαίνεται ότι αυτό το [γωνιώδες] σχήμα απαντά συχνά στα [σχήματα] διαφόρων άλλων ηλεκτρικών κιθαρών στην αγορά, υπό τη γενική ονομασία “κιθάρες γωνιώδους σχήματος” […]. Δεύτερον, φαίνεται ότι οι ηλεκτρικές κιθάρες heavy metal και hard-rock διατίθενται συνήθως στο εμπόριο σε μεγάλη ποικιλία σχημάτων […] και με παράξενες λεπτομέρειες στο σχεδιασμό τους». Το τμήμα προσφυγών παρέχει στη συνέχεια «ορισμένα παραδείγματα από τους δικτυακούς τόπους στους οποίους αναφέρθηκε ο εξεταστής» και απαριθμεί επτά διευθύνσεις του Διαδικτύου.
34 Σύμφωνα με το σημείο 21 της προσβαλλομένης αποφάσεως, «οι δικτυακοί τόποι που παραθέτει ο εξεταστής παρουσιάζουν μια γκάμα μοντέλων κιθαρών με μεγάλη ποικιλία σχεδίων με γωνίες […] που μοιάζουν, λίγο ως πολύ, με το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση, τα οποία διατίθενται στην αγορά από διάφορους κατασκευαστές κιθαρών». Για να «δώσει ορισμένα μόνο παραδείγματα από δικτυακούς τόπους που παραθέτει ο εξεταστής», η προσβαλλομένη απόφαση αναφέρεται ειδικότερα σε οκτώ διευθύνσεις του Διαδικτύου.
35 Με το σημείο 22 της προσβαλλομένης αποφάσεως, το τμήμα προσφυγών προσθέτει ότι «οι δικτυακοί τόποι στους οποίους αναφέρθηκε ο εξεταστής περιέχουν πολλά μοντέλα “κιθαρών γωνιώδους σχήματος” […] που είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια, αν όχι πανομοιότυπα, με το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση» και αναφέρει πέντε ακόμη διευθύνσεις του Διαδικτύου.
36 Η πρώτη από τις αιτιάσεις της προσφεύγουσας σχετικά με το δικαίωμα ακροάσεως αφορά τις επτά διευθύνσεις του Διαδικτύου που ανήκουν στους άλλους κατασκευαστές κιθαρών και που της διαβιβάστηκαν με τις γνωστοποιήσεις των λόγων απαραδέκτου, πριν από την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως. Στο πλαίσιο αυτό, η προσφεύγουσα επικρίνει την απουσία έντυπων αντιγράφων των σελίδων στις οποίες παραπέμπουν οι διευθύνσεις αυτές κατά τον χρόνο κατά τον οποίο ελήφθησαν υπόψη από τον εξεταστή και το τμήμα προσφυγών. Με τη δεύτερη αιτίαση σχετικά με το δικαίωμα ακροάσεως, η οποία αφορά τις δεκαεννέα διευθύνσεις του Διαδικτύου που της κοινοποιήθηκαν για πρώτη φορά με την προσβαλλομένη απόφαση, επικρίνει όχι μόνον τη απουσία των έντυπων αντιγράφων, αλλά και το γεγονός ότι το τμήμα προσφυγών έλαβε υπόψη τις διευθύνσεις αυτές, ενώ αποτελούσαν πραγματικά στοιχεία επί των οποίων η ίδια δεν μπορούσε να λάβει θέση πριν την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως.
37 Όσον αφορά την πρώτη αιτίαση που προέβαλε η προσφεύγουσα στο πλαίσιο της διαδικασίας ενώπιον του τμήματος προσφυγών, σύμφωνα με την οποία δεν είχε τη δυνατότητα να συμβουλευθεί πολλές από τις διευθύνσεις που της κοινοποίησε ο εξεταστής λόγω αδυναμίας προσβάσεως, ακόμη δε και σε περίπτωση που κάποιες διευθύνσεις ήταν προσβάσιμες, δεν ήταν βέβαιον ότι θα ξανάβρισκε τα σχήματα κιθάρας στα οποία είχε στηρίξει την απόφασή του ο εξεταστής, το τμήμα προσφυγών έκρινε, με το σημείο 39 της προσβαλλομένης αποφάσεως, τα ακόλουθα:
«[Ε]ίναι αληθές ότι, όσον αφορά τις αναφορές στις “προσωρινές” ιστοσελίδες, ο αιτών [την καταχώριση κοινοτικού σήματος] πρέπει, αν το ζητήσει, να έχει πρόσβαση σε έντυπο αντίγραφο. Εντούτοις, στην κρινομένη υπόθεση, οι δικτυακοί τόποι στους οποίους παρέπεμψε ο εξεταστής δεν είναι προσωρινοί, αλλά ανήκουν σε γνωστούς κατασκευαστές κιθαρών.»
38 Πρέπει να επισημανθεί ότι, κατά την προφορική διαδικασία, το ΓΕΕΑ υποστήριξε ότι το περιεχόμενο των εν λόγω διευθύνσεων του Διαδικτύου είχε αλλάξει στο μεταξύ και ότι ορισμένες ιστοσελίδες, στις οποίες παρέπεμπαν οι διευθύνσεις, είχαν εξαφανιστεί. Επίσης, παραδέχθηκε ότι δεν διέθετε έντυπα αντίγραφα για να τα προσκομίσει στο Πρωτοδικείο.
39 Επομένως, τα επιχειρήματα που προέβαλε το ΓΕΕΑ με το σημείο 39 της προσβαλλομένης αποφάσεως ουδόλως απαντούν στην πρώτη αιτίαση της προσφεύγουσας σχετικά με το δικαίωμα ακροάσεως.
40 Όσον αφορά το επιχείρημα του ΓΕΕΑ κατά το οποίο η προσφεύγουσα, ως δραστηριοποιούμενη επαγγελματικώς στον εν λόγω κλάδο, όφειλε να γνωρίζει τα σχήματα κιθαρών που επικαλούνται ο εξεταστής και το τμήμα προσφυγών, επιβάλλεται η επισήμανση ότι το ΓΕΕΑ παραδέχθηκε, κατά την προφορική διαδικασία, ότι ο μόνος τρόπος να προσδιορίσει κάποιος τα σχήματα κιθάρας στα οποία αναφέρθηκαν ο εξεταστής και το τμήμα προσφυγών ήταν να ανοίξει τον σχετικό σύνδεσμο του Διαδικτύου.
41 Εντούτοις, είναι σαφές ότι αυτός ο τρόπος προσδιορισμού του εν λόγω σχήματος είναι ατελέσφορος αν δεν υπάρχει δυνατότητα προσβάσεως στην εν λόγω διεύθυνση και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, σε μεταγενέστερο χρόνο, η διεύθυνση να παραπέμπει σε μοντέλο κιθάρας διαφορετικό από εκείνο που ελήφθη υπόψη από τον εξεταστή ή το τμήμα προσφυγών.
42 Όσον αφορά ορισμένες προσβάσιμες διευθύνσεις που οδηγούν σε περισσότερα σχήματα κιθάρας, το ΓΕΕΑ δέχθηκε, κατά την προφορική διαδικασία, ότι ο προσδιορισμός του συγκεκριμένου σχήματος που ελήφθη υπόψη από το τμήμα προσφυγών ήταν δυνατός μόνο μετά από επικοινωνία με τον εισηγητή του τμήματος προσφυγών.
43 Ως εκ τούτου, όσον αφορά την πρώτη αιτίαση της προσφεύγουσας σχετικά με το δικαίωμα ακροάσεως, το Πρωτοδικείο διαπιστώνει ότι μόνη η κοινοποίηση των διευθύνσεων των συνδέσμων του Διαδικτύου στις δύο γνωστοποιήσεις των λόγων απαραδέκτου, χωρίς την παροχή έντυπων αντιγράφων των σελίδων στις οποίες οδηγούν οι διευθύνσεις αυτές, δεν έδωσε στην προσφεύγουσα τη δυνατότητα να προσδιορίσει, πριν την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως, τα σχήματα κιθάρας που είχε λάβει υπόψη του το τμήμα προσφυγών.
44 Όσον αφορά τη δεύτερη αιτίαση της προσφεύγουσας, πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι, ακόμη και θεωρητικά, δεν θα μπορούσε να έχει πρόσβαση, πριν την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως, στις 19 διευθύνσεις που της κοινοποιήθηκαν για πρώτη φορά με την προσβαλλομένη απόφαση (βλ. ανωτέρω, σκέψεις 33 έως 35).
45 Κατά συνέπεια, συνάγεται το συμπέρασμα ότι το τμήμα προσφυγών έλαβε υπόψη, κατά τον χρόνο εκδόσεως της προσβαλλομένης αποφάσεως, πραγματικά στοιχεία που δεν κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα πριν την έκδοση της εν λόγω αποφάσεως.
46 Το τμήμα προσφυγών παρέβη, επομένως, τις διατάξεις του άρθρου 73, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 40/94.
47 Ως εκ τούτου, πρέπει να εξεταστεί αν αυτή η προσβολή του δικαιώματος ακροάσεως αφορά τα πραγματικά στοιχεία που αποτελούν τη βάση της προσβαλλομένης αποφάσεως.
48 Συναφώς, το ΓΕΕΑ υποστηρίζει ότι η απόφαση περί απορρίψεως της αιτήσεως βασίστηκε σε ανεξάρτητη εξέταση της εν λόγω έρευνας στο Διαδίκτυο. Ισχυρίζεται συναφώς ότι η ύπαρξη μεγάλης ποικιλίας σχημάτων κιθάρας, στα οποία περιλαμβάνονται και οι «κιθάρες γωνιώδους σχήματος», αποτελεί γνωστό γεγονός και ότι το συμπέρασμα ότι το σημείο του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι ένα από τα πολλά «γωνιώδη» σχήματα την αγορά στηρίζεται στα αποδεικτικά έγγραφα που προσκόμισε η προσφεύγουσα. Κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση, το ΓΕΕΑ διευκρίνισε ότι τα σημεία 15, 24, 25 και 29 της προσβαλλομένης αποφάσεως, επί των οποίων στηρίζεται η απόφαση περί απορρίψεως, δεν συνδέονται με την έρευνα στο Διαδίκτυο που διεξήγαγαν ο εξεταστής και το τμήμα προσφυγών.
49 Πρέπει να επισημανθεί ότι οι ως άνω σκέψεις περιέχουν, κατ’ ουσίαν, δύο συμπεράσματα: πρώτον, υπάρχει μεγάλη ποικιλία σχημάτων στις κιθάρες της αγοράς, η οποία εμποδίζει τους καταναλωτές να θεωρήσουν το σχήμα μιας κιθάρας ως ένδειξη προελεύσεως. Δεύτερον, το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση δεν διαφέρει σημαντικά από άλλα σχήματα που έχουν οι κιθάρες heavy metal στην αγορά, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να μην το θεωρούν ως ένδειξη προελεύσεως.
50 Επιβάλλεται συναφώς η διαπίστωση ότι το ΓΕΕΑ περιορίζεται να επισημάνει ότι η μεγάλη ποικιλία των σχημάτων στην κιθάρα είναι γνωστό γεγονός και ότι, κατά την άποψή του, το γεγονός ότι το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση ανήκει στην κατηγορία των κιθαρών γωνιώδους σχήματος προκύπτει από τα έγγραφα που προσκόμισε η προσφεύγουσα κατά τη διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας. Αντιθέτως, ουδόλως υποστηρίζει ότι ο ισχυρισμός της περί ομοιότητας μεταξύ του σχήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση και των άλλων σχημάτων κιθάρας στην αγορά αποτελεί εξίσου γνωστό γεγονός.
51 Το Πρωτοδικείο εκτιμά συναφώς ότι η εκτίμηση της ομοιότητας μεταξύ του σχήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση και άλλων υφιστάμενων σχημάτων απαιτεί απαραιτήτως τη συγκριτική εξέταση του σχήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση και καθενός από τα συγκεκριμένα άλλα μοντέλα που μοιάζουν με αυτό. Ως εκ τούτου, ο προσδιορισμός των λοιπών μοντέλων που χρησιμεύουν ως αναφορά για την εκτίμηση της εν λόγω ομοιότητας αποτελεί, συναφώς, απαραίτητο στοιχείο της αναλύσεως του τμήματος προσφυγών. Το ΓΕΕΑ, όμως, δεν αμφισβητεί ότι οι αναφορές των γνωστοποιήσεων των λόγων απαραδέκτου και της προσβαλλομένης αποφάσεως στο Διαδίκτυο είχαν σκοπό τον προσδιορισμό των συγκεκριμένων μοντέλων των άλλων κατασκευαστών κιθαρών που ελήφθησαν υπόψη από τον εξεταστή και από το τμήμα προσφυγών.
52 Επιπλέον, ο εξεταστής ανέφερε ρητώς στη δεύτερη γνωστοποίηση των λόγων απαραδέκτου ότι «τα αποτελέσματα της έρευνας στο Διαδίκτυο που κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα χρησίμευσαν ως βάση για την απόρριψη του σήματος από το ΓΕΕΑ».
53 Πρέπει επιπλέον να επισημανθεί ότι τα σημεία 24, 25 και 29 της προσβαλλομένης αποφάσεως έπονται των σημείων 20 έως 22, τα οποία μνημονεύουν τα διάφορα μοντέλα που έλαβαν υπόψη ο εξεταστής και το τμήμα προσφυγών και επαναλαμβάνουν τα συμπεράσματα ως προς τα πραγματικά στοιχεία που συνάγονται από τα σημεία 20 έως 23 της εξετάσεως των μοντέλων που παρουσιάζονται στους εν λόγω δικτυακούς τόπους και, ιδίως, τη διαπίστωση ότι το σχήμα του οποίου ζητείται η καταχώριση είναι παρόμοιο, αν όχι πανομοιότυπο, με τα άλλα σχήματα στην αγορά.
54 Ως εκ τούτου, το Πρωτοδικείο εκτιμά ότι η εν λόγω έρευνα στο Διαδίκτυο δεν είναι επιβεβαιωτική ή εκ περισσού σε σχέση με την ανάλυση του τμήματος προσφυγών, αλλά αποτελεί την αφετηρία της.
55 Κατά συνέπεια, το Πρωτοδικείο διαπιστώνει ότι το συμπέρασμα περί απορρίψεως του σήματος του οποίου ζητείται η καταχώριση, στο οποίο καταλήγει η προσβαλλομένη απόφαση, βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία που δεν κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα πριν από την έκδοση της αποφάσεως αυτής. Ως εκ τούτου, η προσβολή του δικαιώματος ακροάσεως της προσφεύγουσας πλήττει αυτό τούτου το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η προσβαλλομένη απόφαση.
56 Ως εκ περισσού πρέπει να σημειωθεί ότι, δυνάμει του άρθρου 73, πρώτο εδάφιο, του κανονισμού 40/94, οι αποφάσεις του ΓΕΕΑ πρέπει να αιτιολογούνται. Η υποχρέωση αυτή έχει το ίδιο περιεχόμενο με την απορρέουσα από το άρθρο 253 ΕΚ [απόφαση του Πρωτοδικείου της 28ης Απριλίου 2004, T-124/02 και T-156/02, Sunrider κατά ΓΕΕΑ – Vitakraft-Werke Wührmann και Friesland Brands (VITATASTE και METABALANCE 44), Συλλογή 2004, σκέψη 72].
57 Συναφώς, από πάγια νομολογία προκύπτει ότι σκοπός της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως των ατομικών πράξεων είναι να καθίσταται δυνατό, αφενός, στους ενδιαφερόμενους να γνωρίζουν τους λόγους που δικαιολογούν τη λήψη του μέτρου προκειμένου να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και, αφετέρου, στον κοινοτικό δικαστή να ασκεί τον έλεγχο της νομιμότητας της αποφάσεως [απόφαση του Δικαστηρίου της 14ης Φεβρουαρίου 1990, C‑350/88, Delacre κ.λπ. κατά Επιτροπής, Συλλογή 1990, σ. I‑395, σκέψη 15, αποφάσεις του Πρωτοδικείου της 6ης Απριλίου 2000, T‑188/98, Kuijer κατά Συμβουλίου, Συλλογή 2000, σ. II‑1959, σκέψη 36, και της 23ης Οκτωβρίου 2002, T‑388/00, Institut für Lernsysteme κατά ΓΕΕΑ – Educational Services (ELS), Συλλογή 2002, σ. II‑4301, σκέψη 59]. Το αν η αιτιολογία μιας αποφάσεως ικανοποιεί τις απαιτήσεις αυτές πρέπει να εκτιμάται σε σχέση όχι μόνο με το κείμενό της, αλλά και με το πλαίσιό της, καθώς και με το σύνολο των νομικών κανόνων που διέπουν το σχετικό θέμα (απόφαση του Δικαστηρίου της 29ης Φεβρουαρίου 1996, C‑122/94, Επιτροπή κατά Συμβουλίου, Συλλογή 1996, σ. Ι-881, σκέψη 29, και προπαρατεθείσα απόφαση VITATASTE και METABALANCE 44, ανωτέρω σκέψη 56, σκέψη 73).
58 Στην κρινομένη υπόθεση, επιβάλλεται η υπόμνηση ότι το ΓΕΕΑ παραδέχθηκε κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση ότι πολλές από τις διευθύνσεις του Διαδικτύου που κοινοποιήθηκαν στην προσφεύγουσα με τις δύο γνωστοποιήσεις των λόγων απαραδέκτου, καθώς και με την προσβαλλομένη απόφαση, έπαυσαν να είναι προσβάσιμες, ότι το περιεχόμενό τους μεταβλήθηκε εν τω μεταξύ και ότι, στην περίπτωση των διευθύνσεων που παραπέμπουν σε περισσότερα σχήματα κιθάρας, ο προσδιορισμός του σχήματος που ελήφθη υπόψη από το τμήμα προσφυγών κατέστη δυνατός μόνο με τη βοήθεια του εξεταστή του τμήματος προσφυγών. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι, κατά την έρευνα της υποθέσεως, το Πρωτοδικείο είχε τη δυνατότητα προσβάσεως μόνο σε δύο από τις επτά διευθύνσεις που οδηγούν στους δικτυακούς τόπους των λοιπών κατασκευαστών κιθάρας, οι οποίοι περιλαμβάνονται στις δύο γνωστοποιήσεις των λόγων απαραδέκτου, και μόνο σε οκτώ από τις δεκαεννέα διευθύνσεις που παρατέθηκαν για πρώτη φορά στην προσβαλλομένη απόφαση.
59 Το Πρωτοδικείο διαπιστώνει συναφώς ότι η κοινοποίηση των πραγματικών στοιχείων που αποτελούν τη βάση μιας αποφάσεως του τμήματος προσφυγών, υπό τη μορφή διευθύνσεων του Διαδικτύου στις οποίες είναι αδύνατη η πρόσβαση κατά τον χρόνο κατά τον οποίον το Πρωτοδικείο ερευνά την υπόθεση, ή υπό τη μορφή διευθύνσεων προσβάσιμων μεν, αλλά των οποίων το περιεχόμενο έχει αλλάξει από τότε που διεξήγαγαν την εξέτασή τους ο εξεταστής ή το τμήμα προσφυγών, δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία κατά την έννοια της νομολογίας που παρατέθηκε ανωτέρω, στη σκέψη 57, καθόσον δεν παρέχει στο Πρωτοδικείο τη δυνατότητα να ελέγξει το κύρος της προσβαλλομένης αποφάσεως.
60 Κατόπιν των προεκτεθέντων, διαπιστώνεται ότι η προσβαλλομένη απόφαση παρέβη το άρθρο 73 του κανονισμού 40/94, καθόσον αγνόησε τόσο την υποχρέωση αιτιολογήσεως όσο και το δικαίωμα ακροάσεως που προβλέπονται από το εν λόγω άρθρο, και ότι η παράβαση αυτή πλήττει την κύρια βάση της προσβαλλομένης αποφάσεως με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση καταχωρίσεως του εν λόγω σήματος.
61 Ως εκ τούτου, το πρώτο σκέλος του μοναδικού λόγου ακυρώσεως που προβάλλει η προσφεύγουσα πρέπει να γίνει δεκτό και η προσβαλλομένη απόφαση πρέπει να ακυρωθεί, ενώ παρέλκει η εξέταση των λοιπών επιχειρημάτων της προσφεύγουσας.
Επί των δικαστικών εξόδων
62 Κατά το άρθρο 87, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα. Δεδομένου ότι το ΓΕΕΑ ηττήθηκε, καθόσον η απόφαση του τμήματος προσφυγών ακυρώθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα της προσφεύγουσας, σύμφωνα με το αίτημά της.
Για τους λόγους αυτούς,
ΤΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ (τρίτο τμήμα)
αποφασίζει:
1) Ακυρώνει την απόφαση του δευτέρου τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (εμπορικά σήματα, σχέδια και υποδείγματα) (ΓΕΕΑ) της 7ης Ιουνίου 2005 (υπόθεση R 1035/2004-2).
2) Το ΓΕΕΑ φέρει τα δικά του έξοδα, καθώς και αυτά της προσφεύγουσας.
Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στο Λουξεμβούργο στις 7 Φεβρουαρίου 2007.