WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI (pierwsza izba)
z dnia 6 listopada 2007 r. (*)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie sprzeciwu – Zgłoszenie graficznego wspólnotowego znaku towarowego REVIAN’s – Wcześniejsze niewspólnotowe znaki towarowe evian – Nieprzedstawienie tłumaczenia świadectwa rejestracji wcześniejszego znaku towarowego w odpowiednim terminie – Swoboda oceny wynikająca z art. 74 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 40/94
W sprawie T‑407/05
Société anonyme des eaux minérales d’Évian (SAEME), z siedzibą w Évian-les-Bains (Francja), reprezentowana przez adwokata C. Hertz-Eichenrode,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory), reprezentowanemu przez G. Schneidera, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest:
A. Racke GmbH & Co. OHG, z siedzibą w Bingen (Niemcy), reprezentowana przez adwokata N. Schindlera,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Czwartej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 22 lipca 2005 r. (sprawa R 82/2002‑4) dotyczącą postępowania w sprawie sprzeciwu między Société anonyme des eaux minérales d’Évian (SAEME) a A. Racke GmbH & Co. OHG, a także na decyzję nr 2754/2001 wydaną przez Wydział Sprzeciwów OHIM w dniu 23 listopada 2001 r.,
SĄD PIERWSZEJ INSTANCJI WSPÓLNOT EUROPEJSKICH (pierwsza izba),
w składzie: J. D. Cooke, prezes, I. Labucka i M. Prek, sędziowie,
sekretarz: K. Andová, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 16 listopada 2005 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez OHIM w sekretariacie Sądu w dniu 1 marca 2006 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 3 marca 2006 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 28 marca 2007 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Ramy prawne
1 Artykuł 42 ust. 3 i art. 74 rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, str. 1) z późniejszymi zmianami stanowią:
„Artykuł 42
Sprzeciw
[…]
3. Sprzeciw sporządza się w formie pisemnej i określa on podstawy, na jakich jest oparty. Sprzeciw uznaje się za prawidłowo wniesiony dopiero po uiszczeniu opłaty. W terminie wyznaczonym przez Urząd osoba wnosząca sprzeciw przedstawia stan faktyczny, dowody i argumenty na poparcie swojego stanowiska.
[…]
Artykuł 74
Badanie przez Urząd stanu faktycznego z urzędu
1. W trakcie postępowania Urząd bada stan faktyczny z urzędu; jednakże w postępowaniu odnoszącym się do względnych podstaw odmowy rejestracji Urząd ogranicza się w tym badaniu do stanu faktycznego, dowodów i argumentów przedstawionych przez strony oraz poszukiwanego zadośćuczynienia.
2. Urząd może nie wziąć pod uwagę stanu faktycznego lub dowodów, których zainteresowane strony nie przedstawiły w odpowiednim terminie”.
2 Zasada 16, zasada 17 ust. 2 i zasada 20 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 2868/95 z dnia 13 grudnia 1995 r. wykonującego rozporządzenie nr 40/94 (Dz.U. L 303, str. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem wykonawczym”) stanowią:
„Zasada 16
Stan faktyczny, dowody oraz argumenty przedstawione na poparcie sprzeciwu
1. Każdy sprzeciw może zawierać dane szczegółowe dotyczące stanu faktycznego, dowodów oraz argumentów przedstawionych na poparcie sprzeciwu oraz odpowiednie dokumenty uzupełniające.
2. Jeżeli sprzeciw opiera się na wcześniejszym znaku, który nie jest wspólnotowym znakiem towarowym, do sprzeciwu dołącza się w szczególności dowody rejestracji lub zgłoszenia tego wcześniejszego znaku, takie jak świadectwo rejestracji. Jeżeli sprzeciw opiera się na powszechnie znanym znaku określonym w art. 8 ust. 2 lit. c) rozporządzenia lub znaku cieszącym się renomą określonym w art. 8 ust. 5 rozporządzenia, do sprzeciwu dołącza się w szczególności dowody potwierdzające, że jest on powszechnie znany lub że cieszy się renomą. Jeżeli sprzeciw opiera się na innym wcześniejszym prawie, do sprzeciwu dołącza się w szczególności dowody uzyskania oraz zakresu ochrony tego prawa.
3. Dane szczegółowe stanu faktycznego, dowodów oraz argumentów, oraz pozostałych dokumentów uzupełniających określonych w ust. 1 oraz dowodów określonych w ust. 2, mogą być przedstawione, jeżeli nie zostały przedstawione razem ze sprzeciwem lub po nim, w terminie następującym po wszczęciu postępowania w sprawie sprzeciwu, który Urząd może wyznaczyć w zastosowaniu zasady 20 ust. 2.
Zasada 17
Języki postępowania w sprawie sprzeciwu
[…]
2. W przypadku gdy dowody na poparcie sprzeciwu zgodnie z zasadą 16 ust. 1 i 2 nie zostały przedstawione w języku postępowania w sprawie sprzeciwu, strona wnosząca sprzeciw przedstawia tłumaczenie dowodów w tym języku, w terminie jednego miesiąca od daty upływu terminu na wniesienie sprzeciwu lub, gdy ma to zastosowanie, w terminie określonym przez Urząd w zastosowaniu zasady 16 ust. 3.
[…]
Zasada 20
Rozpatrywanie sprzeciwu
[…]
2. Jeżeli sprzeciw nie zawiera danych szczegółowych stanu faktycznego, dowodów oraz argumentów określonych w zasadzie 16 ust. 1 i 2, Urząd wzywa stronę wnoszącą sprzeciw do przedstawienia takich danych szczegółowych Urzędowi w terminie określonym przez Urząd. Wszystko, co przedstawia strona wnosząca sprzeciw, przekazuje się zgłaszającemu, który ma możliwość odpowiedzi w terminie określonym przez Urząd”.
Okoliczności powstania sporu
3 W dniu 21 września 1998 r. A. Racke GmbH & Co. OHG dokonała zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) na podstawie rozporządzenia nr 40/94.
4 Znakiem towarowym, o którego rejestrację wniesiono, jest następujące oznaczenie graficzne w kolorach złotym, czarnym i białym:
5 Towarami, dla których wniesiono o rejestrację znaku towarowego, są „wina i wina musujące” należące do klasy 33 Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., zrewidowanego i zmienionego.
6 W dniu 26 lipca 1999 r. zgłoszenie zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 58/99.
7 W dniu 26 października 1999 r. Société anonyme des eaux minérales d’Évian (SAEME) wniosła sprzeciw wobec tej rejestracji na podstawie art. 8 ust. 1 lit. b) i ust. 5 rozporządzenia nr 40/94. Sprzeciw oparty był na następujących prawach wcześniejszych:
– słownym niemieckim znaku towarowym DE 1 185 308 evian (zwanym dalej „niemieckim znakiem towarowym”), który zgłoszony został w dniu 11 listopada 1985 r. i zarejestrowany w dniu 10 lipca 1992 r. dla „wód mineralnych” ujętych w klasie 32, przy czym ochrona znaku została przedłużona do dnia 30 listopada 2015 r.;
– francuskim graficznym znaku towarowym FR 98712542 (evian i motyw gór) (zwanym dalej „francuskim znakiem towarowym”), zgłoszonym w dniu 12 stycznia 1998 r. i zarejestrowanym dla oznaczania różnego rodzaju towarów i usług;
– międzynarodowym znaku towarowym IR 696812 (zwanym dalej „międzynarodowym znakiem towarowym”), zarejestrowanym w dniu 6 lipca 1998 r. na podstawie wymienionego wyżej francuskiego znaku towarowego i skutecznym w Danii, Niemczech, Hiszpanii, we Włoszech, w Austrii, Finlandii, Szwecji, Zjednoczonym Królestwie i w krajach Beneluksu;
– wcześniejszym znaku towarowym evian, powszechnie znanym w Belgii i Francji dla oznaczania „wód mineralnych” (zwanym dalej „powszechnie znanym znakiem towarowym”).
8 Do sprzeciwu dołączono kopię niemieckiego znaku towarowego, kopię francuskiego znaku towarowego (w języku oryginału: francuskim) i kopię międzynarodowego znaku towarowego (w języku oryginału: francuskim). Dołączone do niego było także tłumaczenie na język postępowania – niemiecki – wykazu towarów z klas 32 i 33 porozumienia nicejskiego, których dotyczył sprzeciw oparty na znakach towarowych francuskim i międzynarodowym.
9 Pismem z dnia 26 grudnia 1999 r. Wydział Sprzeciwów wezwał skarżącą, na podstawie zasady 15 ust. 2 lit. c) i zasady 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, do przedstawienia trzech kopii jej znaków towarowych francuskiego i międzynarodowego w terminie dwóch miesięcy, pod rygorem uznania sprzeciwu za niedopuszczalny.
10 Skarżąca wysłała wspomniane dokumenty pocztą w dniu 8 lutego 2000 r.
11 Zwykłym listem opatrzonym datą 28 lutego 2000 r. Wydział Sprzeciwów wyznaczył skarżącej czteromiesięczny termin na umożliwienie jej przedstawienia dowodów lub dodatkowych uwag, które uzna ona za właściwe dla uzasadnienia sprzeciwu, zaznaczając przy tym, że dokumenty należy przedstawić w języku postępowania lub dołączyć ich tłumaczenie.
12 W dniu 29 sierpnia 2000 r. interwenient skierował do Wydziału Sprzeciwów odpowiedź na sprzeciw, w której wskazał między innymi, że nie został przedstawiony dowód na istnienie i ważność znaków towarowych francuskiego i międzynarodowego, jako że skarżąca nie przedstawiła tłumaczenia świadectw rejestracji tych znaków towarowych. Odpowiedź ta została następnie załączona do skierowanego do skarżącej pisma z dnia 19 września 2000 r., w którym wyznaczono jej dwumiesięczny termin na udzielenie odpowiedzi na uwagi interwenienta.
13 W dniu 22 listopada 2000 r., czyli w terminie dwóch miesięcy na przedstawienie uwag odnośnie do stanowiska interwenienta, wyznaczonym w piśmie z dnia 19 września 2000 r., skarżąca przedstawiła zupełne tłumaczenie świadectw rejestracji jej znaków towarowych francuskiego i międzynarodowego.
14 Decyzją nr 2754/2001 z dnia 23 listopada 2001 r. Wydział Sprzeciwów odrzucił sprzeciw jako bezzasadny w zakresie, w jakim opierał się na francuskim i międzynarodowym znakach towarowych. Odmówił on wzięcia pod uwagę przedstawionych świadectw rejestracji z uwagi na spóźnione przedstawienie ich tłumaczenia, stwierdzając, że istnienie i ważność tych dwóch wcześniejszych znaków towarowych nie zostały wykazane. Sprzeciw odrzucono także w zakresie, w jakim oparty był na niemieckim znaku towarowym, w szczególności z uwagi na stwierdzone przez Wydział Sprzeciwów znaczne różnice między towarami. Wreszcie sprzeciw odrzucono także w zakresie, w jakim oparty został na powszechnie znanym znaku towarowym.
15 W dniu 21 stycznia 2002 r. skarżąca odwołała się od decyzji Wydziału Sprzeciwów.
16 W dniu 22 lipca 2005 r. Czwarta Izba Odwoławcza decyzją R 82/2002‑4 oddaliła odwołanie skarżącej od decyzji Wydziału Sprzeciwów. Przychyliła się ona do zajętego przez Wydział Sprzeciwów stanowiska o pominięciu świadectw rejestracji znaków towarowych francuskiego i międzynarodowego z uwagi na spóźnione przedstawienie ich tłumaczenia na język postępowania w sprawie sprzeciwu. Uznała ona następnie, że – jeśli chodzi o prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w odniesieniu do niemieckiego znaku towarowego – Wydział Sprzeciwów zasadnie wykluczył jego istnienie z uwagi na dostateczne różnice między danymi towarami oraz różnice między kolidującymi oznaczeniami. Ta decyzja Izby Odwoławczej została doręczona skarżącej w dniu 16 września 2005 r.
17 Następnie skarżąca postanowiła zrezygnować ze sprzeciwu opartego na francuskim znaku towarowym i powszechnie znanym znaku towarowym, ograniczając w ten sposób podstawy kwestionowania decyzji Wydziału Sprzeciwów i Izby Odwoławczej do znaków towarowych międzynarodowego i niemieckiego.
Żądania stron
18 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności decyzji Wydziału Sprzeciwów,
– stwierdzenie nieważności decyzji Izby Odwoławczej,
– obciążenie OHIM kosztami postępowania.
19 Skarżąca ograniczyła zakres zaskarżenia decyzji Wydziału Sprzeciwów i Izby Odwoławczej do swoich znaków towarowych międzynarodowego i niemieckiego.
20 Ponadto na rozprawie skarżąca dodała, że jej międzynarodowy znak towarowy został częściowo skreślony dla klasy 32 i w całości dla klasy 33 i że dotyczy on teraz wyłącznie „wody gazowanej i wody bez gazu (mineralnej bądź nie)” z klasy 32. Wniosła ona także o obciążenie interwenienta jego własnymi kosztami.
21 OHIM wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
22 Interwenient wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
23 Skarżąca podnosi dwa zarzuty uzasadniające – w jej ocenie – stwierdzenie nieważności decyzji, z których pierwszy dotyczy naruszenia podstawowych przepisów postępowania, a w szczególności art. 42 ust. 3 i art. 74 rozporządzenia nr 40/94, a także naruszenia zasady kontradyktoryjności, drugi zaś – naruszenia art. 8 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia.
Argumenty stron
24 Skarżąca twierdzi, że Izba Odwoławcza naruszyła art. 42 ust. 3 i art. 74 rozporządzenia nr 40/94 poprzez odmowę wzięcia pod uwagę międzynarodowego znaku towarowego, niesłusznie stwierdzając, iż jego tłumaczenie nie zostało przedstawione przy wniesieniu sprzeciwu i że było ono spóźnione.
25 W pierwszej kolejności skarżąca twierdzi, że wniesiony przez nią sprzeciw spełnia wymogi art. 42 ust. 3 rozporządzenia nr 40/94. Sprzeciw wraz z załącznikami, o których mowa w pkt 8 powyżej, dostarczył interwenientowi wszelkich niezbędnych informacji, takich jak data zgłoszenia międzynarodowego znaku towarowego, data jego rejestracji, jego wyobrażenie, a także tłumaczenie wykazu towarów z klas 32 i 33 porozumienia nicejskiego chronionych tym znakiem towarowym i wymienionych w sprzeciwie. Izba Odwoławcza niesłusznie zatem uznała, że wymóg przedstawienia tłumaczeń na język postępowania – niemiecki – dokumentów przedstawionych w języku francuskim nie jest ani nieproporcjonalny, ani nierozsądny. Podobnie poddaje ona krytyce milczenie Izby Odwoławczej w kwestii innych informacji, których tłumaczenie ta ostatnia chciała uzyskać.
26 Powołując się na wyrok Sądu z dnia 30 czerwca 2004 r. w sprawie T‑107/02 GE Betz przeciwko OHIM – Atofina Chemicals (BIOMATE), Rec. str. II‑1845, skarżąca podkreśla, że w przeciwieństwie do braku tłumaczenia wykazu towarów i usług objętych wcześniejszym znakiem towarowym – który sprzeczny jest z zasadą 15 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego w zw. z zasadą 17 ust. 1 tego rozporządzenia – brak tłumaczenia świadectwa rejestracji wcześniejszego znaku towarowego nie narusza żadnego przepisu rozporządzenia nr 40/94 ani rozporządzenia wykonawczego. Wynika z tego, że sprzeciw skarżącej oparty na jej międzynarodowym znaku towarowym został wniesiony prawidłowo.
27 W drugiej kolejności skarżąca nie zgadza się ze stwierdzeniem, iż zupełne tłumaczenie świadectwa rejestracji międzynarodowej przedstawione zostało po terminie. Wskazuje ona w tym względzie na wyrok Sądu z dnia 9 listopada 2005 r. w sprawie T‑275/03 Focus Magazin Verlag przeciwko OHIM – ECI Telecom (Hi-FOCuS), Rec. str. II‑4725, w którym stwierdzono, że nie jest spóźnione w rozumieniu art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 przedstawienie tłumaczenia świadectwa rejestracji w załączniku do odwołania przed Izbą Odwoławczą. W wyroku tym Sąd podkreślił przede wszystkim, że z uwagi na funkcjonalną ciągłość między Wydziałem Sprzeciwów i Izbą Odwoławczą, ta ostatnia powinna oprzeć swoją decyzję na wszystkich elementach faktycznych i prawnych dostępnych zarówno w postępowaniu przed Wydziałem Sprzeciwów, jak i przed tą izbą, chyba że nie zostały one przedstawione w odpowiednim terminie w rozumieniu art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 (pkt 37 i 38). Sąd stwierdził następnie, że tłumaczenie świadectwa rejestracji dostarczone przy okazji wniesienia odwołania przed Izbę Odwoławczą nastąpiło w terminie. Na tej podstawie skarżąca twierdzi, że nie można uznać a fortiori, iż w niniejszej sprawie doszło do przedstawienia tłumaczenia po terminie w rozumieniu art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, ponieważ w zakreślonym terminie odpowiedziała ona na zarzut podniesiony przez interwenienta, przedstawiając Wydziałowi Sprzeciwów zupełne tłumaczenie świadectwa rejestracji międzynarodowego znaku towarowego na język postępowania.
28 OHIM uważa, że stanowisko skarżącej wynika z niewłaściwego zrozumienia systemu przepisów zasady 15 i nast. rozporządzenia wykonawczego. Uważa on, że należy odróżnić sam sprzeciw od dowodów przedstawionych w jego uzasadnieniu.
29 Jeśli sam sprzeciw nie spełnia wymogów ustanowionych w rozporządzeniu wykonawczym, należy go odrzucić jako niedopuszczalny, z zastrzeżeniem możliwości uzupełnienia stwierdzonych braków na podstawie art. 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego. Jeśli OHIM nie odrzuci sprzeciwu z powodu niedopuszczalności, postępowanie w sprawie sprzeciwu między stronami zaczyna się toczyć wraz z doręczeniem sprzeciwu zgłaszającemu.
30 Jeśli zaś chodzi o dowody, które należy przedstawić w uzasadnieniu sprzeciwu, w tym dotyczące istnienia lub ważności praw wcześniejszych, nie muszą one być dostarczone w tym samym czasie co sam sprzeciw. Mogą być one dostarczone już po jego wniesieniu, w terminie wyznaczonym przez OHIM po wszczęciu postępowania w sprawie sprzeciwu (zasada 16 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego). OHIM dodaje, że dowód w postaci świadectw rejestracji powinien spełniać wymogi językowe określone w zasadzie 17 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, pod rygorem odrzucenia sprzeciwu jako bezzasadnego.
31 Jeśli zaś chodzi o to, czy przedmiotowy dokument przedstawiony został po terminie, czy też nie, OHIM twierdzi, że z wyroku Sądu z dnia 23 października 2002 r. w sprawie T‑388/00 Institut für Lernsysteme przeciwko OHIM – Educational Services (ELS), Rec. str. II‑4301 wynika, iż w przypadku niedochowania przez wnoszącego sprzeciw terminu wyznaczonego mu na przedstawienie dowodów, są one z tego powodu wyłączone do czasu wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności. A zatem odwołanie wniesione przed Izbę Odwoławczą nie sprawia, że terminy na przedstawienie dowodów rozpoczynają swój bieg na nowo. Dlatego też Izba Odwoławcza słusznie odrzuciła sprzeciw w zakresie, w jakim dotyczył on międzynarodowego znaku towarowego, ponieważ jego tłumaczenie przedstawione zostało po terminie wyznaczonym przez Wydział Sprzeciwów.
32 Interwenient natomiast uważa, iż decydującym czynnikiem jest obiektywne naruszenie przez skarżącą przepisów postępowania, których to braków postępowania nie da się uzupełnić poprzez późniejsze przedstawienie dokumentów już po upływie terminu.
Ocena Sądu
33 W ramach argumentów przedstawionych przez skarżącą w uzasadnieniu pierwszego zarzutu stwierdza ona przede wszystkim, że spełniła wymogi językowe postępowania w sprawie sprzeciwu, a następnie kwestionuje ustalenie, że tłumaczenie międzynarodowego znaku towarowego przedstawione zostało po terminie. W celu zbadania tego pierwszego zarzutu należy przeanalizować kolejno oba jego punkty.
W przedmiocie wymogów językowych postępowania w sprawie sprzeciwu
34 Na wstępie należy przypomnieć, że zgodnie z zasadą 16 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, jeżeli sprzeciw opiera się na wcześniejszym znaku, który nie jest wspólnotowym znakiem towarowym, do sprzeciwu dołącza się w szczególności dowody rejestracji lub zgłoszenia tego wcześniejszego znaku, takie jak świadectwo rejestracji.
35 Z orzecznictwa wynika, że zasada 17 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, według której przedstawione na poparcie sprzeciwu dowody powinny być przedstawione w języku postępowania w sprawie sprzeciwu lub powinno być do nich dołączone ich tłumaczenie na ten język (zob. pkt 2 powyżej), jest uzasadniona koniecznością przestrzegania zasady kontradyktoryjności, a także równości szans pomiędzy stronami w postępowaniach inter partes (wyrok Sądu z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie T‑232/00 Chef Revival USA przeciwko OHIM – Massagué Marín (Chef), Rec. str. II‑2749, pkt 42, i ww. wyrok w sprawie BIOMATE, pkt 72).
36 Z orzecznictwa wynika także, że o ile prawdą jest, iż strona wnosząca sprzeciw nie jest zobowiązana do przedstawienia tłumaczenia całości świadectw rejestracji wcześniejszych znaków towarowych, o tyle nie zakłada to, że Wydział Sprzeciwów, badając sprzeciw co do istoty, ma obowiązek uwzględnienia świadectw rejestracji przedstawionych w języku innym niż język postępowania w sprawie sprzeciwu. W sytuacji braku tłumaczenia świadectw rejestracji na język postępowania Wydział Sprzeciwów może zgodnie z prawem oddalić sprzeciw jako bezzasadny, chyba że może rozstrzygnąć w jego sprawie w inny sposób, opierając się na dowodach, którymi dysponował już wcześniej, zgodnie z zasadą 20 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego (ww. wyrok w sprawie Chef, pkt 44 i ww. wyrok w sprawie BIOMATE, pkt 73).
37 Wreszcie należy stwierdzić, że choć sam dowód nie wynika z tłumaczenia świadectw rejestracji, lecz z tych świadectw samych w sobie, to wciąż, aby mógł on zostać wzięty pod uwagę, musi spełniać ustanowione w zasadzie 17 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego wymogi językowe (ww. wyrok w sprawie BIOMATE, pkt 73).
38 W niniejszej sprawie bezsporne jest to, że do sprzeciwu dołączono jedynie kopię międzynarodowego znaku towarowego w języku oryginału – francuskim, a także tłumaczenie na język postępowania – niemiecki – wykazu towarów z klas 32 i 33 porozumienia nicejskiego, czyli towarów, których dotyczył sprzeciw oparty na międzynarodowym znaku towarowym.
39 Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, że wbrew twierdzeniom skarżącej ww. załączniki do sprzeciwu nie spełniają wymogów językowych wynikających z art. 42 ust. 3 rozporządzenia nr 40/94 i z zasady 17 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego.
40 Co do podważanej przez skarżącą konieczności tłumaczenia całości międzynarodowego świadectwa rejestracji, należy stwierdzić, że kwestia, czy pewne części przedstawionych dokumentów mogą zostać uznane za pozbawione znaczenia dla sprzeciwu, a zatem nie muszą być tłumaczone, zależy od uznania strony wnoszącej sprzeciw. Jednakże zauważyć należy, że Izba Odwoławcza powinna brać pod uwagę tylko dokumenty faktycznie przetłumaczone na język postępowania. Ponadto w tym przypadku z akt sprawy wynika, że przedstawione w języku francuskim świadectwo rejestracji międzynarodowego znaku towarowego nie jest tak długie, w szczególności w porównaniu z przetłumaczonym wykazem towarów, aby wymóg przedstawienia jego tłumaczenia mógł zostać określony jako pozbawiony sensu i niewspółmierny do celu (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie BIOMATE, pkt 74).
41 Następnie jeśli chodzi o argument skarżącej przedstawiony w pkt 27, zgodnie z którym wyrok w sprawie BIOMATE stanowi właśnie potwierdzenie, że jej sprzeciw – w zakresie, w jakim dotyczy międzynarodowego znaku towarowego – został wniesiony we właściwej formie, należy go odrzucić, ponieważ wynika on z niewłaściwego zrozumienia przepisów rozporządzenia wykonawczego dotyczących sprzeciwu i dowodów przedstawianych w uzasadnieniu tego sprzeciwu.
42 Z art. 42 rozporządzenia nr 40/94 w zw. z zasadami 16–18 i 20 rozporządzenia wykonawczego wynika, że prawodawca dokonuje rozróżnienia między wymogami, które powinien spełniać sprzeciw, będącymi wymogami jego dopuszczalności, a przedstawianymi okolicznościami faktycznymi, dowodami i uwagami, a także dokumentami na poparcie sprzeciwu, które stanowią materiał w postępowaniu dowodowym (ww. wyrok w sprawie Chef, pkt 31).
43 Wymogi prawne, dotyczące w szczególności dowodów i załączonych dokumentów, takich jak świadectwo rejestracji wcześniejszego znaku towarowego, a także ich tłumaczenia na język postępowania w sprawie sprzeciwu, nie należą do wymogów dopuszczalności sprzeciwu, o których mowa w zasadzie 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, lecz stanowią wymogi odnoszące się do jego zasadności (ww. wyrok w sprawie Chef, pkt 52).
44 Zresztą sprzeciw nie został odrzucony z powodu jego niedopuszczalnosci, jako że złożone przez skarżacą pismo zawierające sprzeciw spełniało wymogi wynikające z zasad 16 i 18 rozporządzenia wykonawczego, lecz został on uznany za bezzasadny wobec braku dowodów.
Co do spóźnionego przedstawienia tłumaczenia świadectwa rejestracji międzynarodowego znaku towarowego
45 Należy przypomnieć, że w piśmie z dnia 28 lutego 2000 r., przesłanym listem zwykłym, Wydział Sprzeciwów wyznaczył skarżącej czteromiesięczny termin na przedstawienie wszelkich okoliczności faktycznych, dowodów lub dodatkowych uwag, które uzna ona za stosowne dla uzasadnienia sprzeciwu, wskazując jednocześnie, że dokumenty powinny być sporządzone w języku postępowania w sprawie sprzeciwu albo powinno być do nich dołączone tłumaczenie na ten język.
46 W tym względzie należy stwierdzić, że to przesłane zwykłym listem pismo spełnia wymogi określone w art. 42 rozporządzenia nr 40/94, a także w zasadzie 16 ust. 2 i 3 oraz zasadzie 17 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego, ponieważ z wymienionych wyżej przepisów wynika, iż osoba wnosząca sprzeciw przedstawia stan faktyczny, dowody i argumenty na poparcie swojego stanowiska w terminie wyznaczonym przez OHIM. W nagłówku tego pisma powołano się zresztą na zasadę 19 ust. 1, zasadę 16 ust. 3, zasadę 17 ust. 2, zasadę 20 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego
47 Skarżąca jednak nie przedstawiła tłumaczenia świadectwa rejestracji międzynarodowego znaku towarowego w terminie wyznaczonym przez Wydział Sprzeciwów w tymże piśmie. Przedstawiła je dopiero w załączniku do pisma z dnia 22 listopada 2000 r. w odpowiedzi na uwagi interwenienta doręczone jej przez Wydział Sprzeciwów w dniu 19 września 2000 r., w których wskazano właśnie na brak omawianego dokumentu.
48 Twierdzi ona jednak, że przedstawiła ona przedmiotowe tłumaczenie w stosownym terminie, mianowicie w postępowaniu przed Izbą Odwołąwczą, powołując się w tym względzie na ww. wyrok w sprawie Hi-FOCuS, (pkt 37 i 38), w którym Sąd, w oparciu o koncepcję ciągłości funkcjonalnej między instancjami OHIM orzekł, że przedstawienie świadectwa rejestracji na etapie wniesienia odwołania przed Izbą Odwoławczą nie było spóźnione w rozumieniu art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, jako że przekazanie tego dokumentu nastąpiło w czteromiesięcznym terminie określonym w art. 59 tego rozporządzenia.
49 Rzeczywiście, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że między poszczególnymi jednostkami OHIM (czyli ekspertem, wydziałem sprzeciwów, wydziałem administracji znaków towarowych i prawnym oraz wydziałami unieważnień z jednej strony a izbami odwoławczymi z drugiej strony) istnieje funkcjonalna ciągłość (wyroki Sądu: z dnia 23 września 2003 r. w sprawie T‑308/01 Henkel przeciwko OHIM – LHS (UK) (KLEENCARE), Rec. str. II‑3253, pkt 25 ; z dnia 10 lipca 2006 r. w sprawie T‑323/03 La Baronia de Turis przeciwko OHIM – Baron Philippe de Rothschild (LA BARONNIE), Rec. str. II‑2085, pkt 57, oraz z dnia 11 lipca 2006 r. w sprawie T‑252/04 Caviar Anzali przeciwko OHIM – Novomarket (Asetra), Rec. str. II‑2115, pkt 30).
50 Z tej zasady ciągłości funkcjonalnej między instancjami OHIM wynika, że w toczących się przed izbami odwoławczymi postępowaniach w sprawie kontroli decyzji wydawanych przez jednostki OHIM orzekające w pierwszej instancji, izby te zobowiązane są oprzeć rozstrzygnięcie na wszystkich elementach stanu faktycznego i prawnego, które strony wskazały czy to w postępowaniu przed jednostką orzekającą w pierwszej instancji, czy w postępowaniu odwoławczym (ww. wyrok w sprawie KLEENCARE, pkt 32 oraz wyroki Sądu: z dnia 1 lutego 2005 r. w sprawie T‑57/03 SPAG przeciwko OHIM – Dann i Backer (HOOLIGAN), Rec. str. II‑287, pkt 18; ww. wyrok w sprawie Hi-FOCuS, pkt 37; ww. wyrok w sprawie LA BARONNIE, pkt 58 i ww. wyrok w sprawie Asetra, pkt 31).
51 Dlatego też izby odwoławcze mogą, z zastrzeżeniem przepisu art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, uwzględnić odwołanie na podstawie nowych okoliczności faktycznych, na które powołała się strona wnosząca odwołanie, lub na podstawie nowych dowodów przedstawionych przez tę stronę (ww. wyrok w sprawie KLEENCARE, pkt 26 oraz wyrok Sądu z dnia 3 grudnia 2003 r. w sprawie T‑16/02 Audi przeciwko OHIM (TDI), Rec. str. II‑5167, pkt 81). Sprawowana przez izby odwoławcze kontrola nie ogranicza się do kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, lecz z uwagi na dewolutywny charakter odwołania wymaga ponownego rozpatrzenia sporu w całości, jako że izby odwoławcze mają obowiązek ponownie rozpatrzyć początkowy wniosek, uwzględniając przedstawione w odpowiednim czasie dowody (ww. wyrok w sprawie LA BARONNIE, pkt 59 i ww. wyrok w sprawie Asetra, pkt 32).
52 Jednak wbrew twierdzeniom skarżącej omawianego art. 59 rozporządzenia nr 40/94 nie można interpretować jako przyznającego osobie wnoszącej takie odwołanie nowy termin na przedstawienie okoliczności faktycznych i dowodów na poparcie jej sprzeciwu (wyrok Trybunału z dnia 13 marca 2007 r. w sprawie C‑29/05 P OHIM przeciwko Kaul, Zb.Orz. str. I‑-2213, pkt 61).
53 W odróżnieniu od art. 42 ust. 3, art. 59 rozporządzenia nr 40/94, który określa wymogi wniesienia odwołania do izby odwoławczej, nie odnosi się do przedstawienia okoliczności faktycznych lub dowodów, lecz jedynie do wniesienia w terminie czterech miesięcy pisemnego stanowiska przedstawiającego podstawy odwołania (ww. wyrok w sprawie OHIM przeciwko Kaul, pkt 60).
54 Skoro w niniejszej sprawie tłumaczenie omawianego dokumentu nie zostało przedstawione przez skarżącą w terminie wyznaczonym jej w tym celu na podstawie przepisów rozporządzenia nr 40/94 ani w „odpowiednim terminie” w rozumieniu art. 74 ust. 2 tego rozporządzenia, należy wyciągnąć z tego konsekwencje.
55 Przede wszystkim należy stwierdzić, że – jak wynika z treści art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 – OHIM może nie uwzględnić okoliczności faktycznych lub dowodów, których strony nie przedstawiły w odpowiednim terminie.
56 Z brzmienia tego przepisu wynika, iż co do zasady – z zastrzeżeniem odmiennych postanowień – przedstawienie okoliczności faktycznych i dowodów przez strony możliwe jest także po upływie terminów na ich przedstawienie określonych zgodnie z przepisami rozporządzenia nr 40/94 oraz że uwzględnienie przez Urząd takich przedstawionych z opóźnieniem okoliczności faktycznych i dowodów nie jest zakazane (ww. wyrok w sprawie OHMI przeciwko Kaul, pkt 42).
57 Natomiast z omawianego brzmienia wynika całkowicie jasno, iż takie opóźnione powołanie się na okoliczności faktyczne i dowody nie oznacza, że strona, która to czyni, może bezwzględnie oczekiwać, by te okoliczności faktyczne czy dowody zostały uwzględnione przez OHIM. Precyzując, iż OHIM „może” w takim przypadku nie wziąć pod uwagę takich okoliczności faktycznych i dowodów, art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 pozostawił w istocie OHIM szeroki zakres swobody co do tego, czy należy wziąć takie okoliczności i dowody pod uwagę, przy czym decyzję w tym zakresie powinien on właściwie uzasadnić (ww. wyrok w sprawie OHIM przeciwko Kaul, pkt 43).
58 Takie uwzględnienie okoliczności faktycznych i dowodów przez OHIM w sytuacji, kiedy ma on orzekać w ramach postępowania w sprawie sprzeciwu, może być w szczególności uzasadnione, jeśli uważa on, że po pierwsze okoliczności przedstawione z opóźnieniem mogą prima facie mieć znaczenie dla wyniku toczącego się przed nim postępowania w sprawie sprzeciwu, a po drugie że stadium postępowania, w którym ma to miejsce, i okoliczności z nim związane nie stoją na przeszkodzie ich uwzględnieniu (ww. wyrok w sprawie OHIM przeciwko Kaul, pkt 44).
59 Taka możliwość uwzględnienia przez instancję powołaną do rozstrzygnięcia sporu przedstawionych z opóźnieniem przez strony okoliczności faktycznych i dowodów może – przynajmniej w odniesieniu do postępowania w sprawie sprzeciwu – przyczynić się do uniknięcia sytuacji, w której znaki towarowe, których używanie mogłoby zostać pomyślnie zakwestionowane w drodze skargi o stwierdzenie nieważności czy powództwa z tytułu naruszenia praw do znaku, staną się przedmiotem rejestracji. Przemawiają za tym, jak orzekł to już Trybunał, względy pewności prawa i dobrej administracji (ww. wyrok w sprawie OHIM przeciwko KAUL, pkt 48).
60 Sąd stwierdza, że w niniejszej sprawie Izba Odwoławcza ograniczyła się do uznania, iż Wydział Sprzeciwów prawidłowo nie wziął pod uwagę przedstawionych przez skarżącą w toku postępowania w sprawie sprzeciwu tłumaczeń z uwagi na to, że nastąpiło ono po terminie. Z akt sprawy nie wynika jednak, by skorzystała ona ze swobody oceny przyznanej jej w art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, aby ocenić, czy należy wziąć przedmiotowy dokument pod uwagę, a w każdym razie nie uzasadniła ona swojej decyzji w tym względzie.
61 Uzasadnienie przedstawione przez Izbę Odwoławczą dotyczy tylko konieczności przetłumaczenia na język postepowania w sprawie sprzeciwu dowodów przedstawionych na poparcie sprzeciwu oraz braku obowiązku uwzględnienia przez Wydział Sprzeciwów dokumentów przedstawionych w innym języku niż język postępowania. Milczy ono jednak na temat możliwości uwzględnienia tłumaczenia przedstawionego po terminie.
62 Ponadto bez znaczenia są przedstawione przez OHIM na rozprawie uwagi, z których wynika, że w jego ocenie Izba Odwoławcza skorzystała z przyznanej jej swobody oceny. OHIM twierdzi, że Izba Odwoławcza postawiła sobie pytanie, czy odmowa uwzględnienia przedmiotowego dokumentu przez Wydział Sprzeciwów była uzasadniona, i stwierdziła w pkt 43 decyzji, że sprzeczne z zasadą równości szans byłoby wyznaczenie nowego terminu stronie, która pozwoliła na to, by bezskutecznie upłynął termin pierwotnie wyznaczony jej na przedstawienie dowodów w sytuacji, gdy druga strona wskazuje właśnie na brak tych dowodów.
63 Jednak uzasadnienie przedstawione w pkt 43 decyzji Izby Odwoławczej nie umożliwia Sądowi kontroli tego, czy Izba Odwoławcza rzeczywiście zapoznała się z przedmiotowym dokumentem, aby stwierdzić, czy prima facie może on mieć znaczenie dla wyniku postępowania w sprawie sprzeciwu, ani też zbadania tego, czy okoliczności sprawy i etap postępowania, na którym doszło do tego spóźnionego przedstawienia dokumentu, sprzeciwiają sie wzięciu go pod uwagę.
64 Zatem nie korzystając z przyznanej jej w art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 swobody oceny, a w każdym razie nie wyjaśniając, w jaki sposób skorzystała ona z tej swobody i tym samym nie uzasadniając dostatecznie swojej decyzji o niewzięciu pod uwagę tłumaczenia świadectwa rejestracji międzynarodowego znaku towarowego, Izba Odwoławcza naruszyła tenże art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94.
65 Należy jednak rozważyć, jakie są konsekwencje takiego naruszenia art. 74 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, naruszenie przepisów postępowania powoduje stwierdzenie nieważności decyzji w całości lub w części tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że gdyby do naruszenia nie doszło, zaskarżona decyzja mogłaby mieć inną treść (ww. wyrok w sprawie LA BARONNIE, pkt 69). Podobnie z samej treści art. 63 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94 w związku z ust. 3 tego artykułu wynika, że zarówno stwierdzenie nieważności, jak i zmiana decyzji izby odwoławczej możliwe są jedynie wówczas, gdy narusza ona prawo materialne lub przepisy postępowania (ww. wyrok w sprawie LA BARONNIE, pkt 69).
66 W niniejszej sprawie nie da się wykluczyć, że dowód, którego Izba Odwoławcza nie wzięła pod uwagę, mógłby wpłynąć na treść jej decyzji. Należy jednak zauważyć, że nie jest rolą Sądu zastępowanie OHIM w ocenie dowodów występujących w danej sprawie.
67 Z powyższego wynika, że z tego wyłącznie powodu należy stwierdzić nieważność decyzji Izby Odwoławczej, bez konieczności wypowiadania się w kwestii naruszenia zasady kontradyktoryjności, podniesionego w ramach pierwszego zarzutu, czy w kwestii zarzutu drugiego, i bez konieczności wypowiadania się przez Sąd co do dopuszczalności żądania stwierdzenia nieważności decyzji Wydziału Sprzeciwów.
W przedmiocie kosztów
68 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu Sądu kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. W niniejszej sprawie stroną przegrywającą jest OHIM, a skarżąca wniosła o obciążenie go kosztami postępowania.
69 Na podstawie art. 87 § 4 akapit trzeci regulaminu Sąd może postanowić, iż interwenienci pokrywają własne koszty. W niniejszym przypadku OHIM i interwenient przegrali sprawę. Jednak skarżąca wniosła o obciążenie interwenienta tylko jego własnymi kosztami, a OHIM nie wypowiedział się w kwestii żądania obciążenia wyłącznie jego całymi kosztami poniesionymi przez skarżącą.
70 W konsekwencji należy obciążyć OHIM, poza jego kosztami własnymi, również kosztami poniesionymi przez skarżącą, natomiast interwenienta należy obciążyć jego własnymi kosztami.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) z dnia 22 lipca 2005 r. (sprawa R 82/2002‑4).
2) OHIM ponosi własne koszty, jak również koszty skarżącej.
3) Interwenient ponosi własne koszty.
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 6 listopada 2007 r.