Sprawa C‑44/11

Finanzamt Frankfurt am Main V-Höchst

przeciwko

Deutsche Bank AG

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Bundesfinanzhof)

Dyrektywa 2006/112/WE – Artykuł 56 ust. 1 lit. e) – Artykuł 135 ust. 1 lit. f) i g) – Zwolnienie czynności z zakresu zarządzania majątkiem za pomocą papierów wartościowych (zarządzanie portfelem inwestycji)

Streszczenie wyroku

1.        Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Świadczenie usług – Czynności złożone z wielu elementów – Czynność, którą należy traktować jako jednolite świadczenie – Zarządzanie majątkiem za pomocą papierów wartościowych

2.        Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Zwolnienia – Transakcje dotyczące papierów wartościowych – Zarządzanie funduszami inwestycyjnymi – Pojęcia – Zarządzanie majątkiem za pomocą papierów wartościowych – Wyłączenie

(dyrektywa Rady 2006/112, art. 135 ust. 1 lit. f), g))

3.        Postanowienia podatkowe – Harmonizacja ustawodawstw – Podatki obrotowe – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Świadczenie usług – Określenie miejsca opodatkowania – Operacje bankowe, finansowe i ubezpieczeniowe łącznie z reasekuracją – Pojęcie – Zarządzanie majątkiem za pomocą papierów wartościowych – Włączenie

(dyrektywa Rady 2006/112, art. 56 ust. 1 lit. e))

1.        Usługa zarządzania majątkiem za pomocą papierów wartościowych, a mianowicie taka, w ramach której podatnik w zamian za wynagrodzenie oraz wedle własnego uznania podejmuje decyzje w przedmiocie nabywania i zbywania papierów wartościowych oraz decyzje te realizuje poprzez nabywanie i zbywanie tych papierów wartościowych, składa się z dwóch elementów, które są tak ściśle ze sobą powiązane, że stanowią one obiektywnie jednolite świadczenie gospodarcze.

(por. pkt 29; pkt 1 sentencji)

2.        Artykuł 135 ust. 1 lit. f) lub g) dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że zarządzanie majątkiem za pomocą papierów wartościowych, takie jak będące przedmiotem sporu przed sądem krajowym, nie jest objęte zwolnieniem z podatku od wartości dodanej przewidzianym w tym przepisie.

Czynnościami objętymi zwolnieniem przewidzianym w art. 135 ust. 1 lit. g) dyrektywy 2006/112 są transakcje, które są właściwe dla działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Konkretnie chodzi tu o fundusze zbiorowe, w których wiele inwestycji zostaje zebranych razem i rozłożonych na szereg papierów wartościowych, które mogą być skutecznie zarządzane w celu optymalizacji wyników, i w których indywidualne inwestycje mogą być względnie niewielkie. Takie fundusze zarządzają swoimi inwestycjami we własnym imieniu i na własną rzecz, zaś każdy klient-inwestor posiada udział w funduszu, ale nie w inwestycjach funduszu jako takich. Natomiast usługi zarządzania majątkiem za pomocą papierów wartościowych dotyczą zasadniczo aktywów inwestycyjnych jednej osoby, które muszą mieć względnie wysoką ogólną wartość, aby można było nimi w ten sposób zarządzać w celu osiągnięcia zysku. Zarządca portfela inwestycyjnego nabywa i zbywa aktywa inwestycyjne w imieniu i na rzecz klienta-inwestora, który pozostaje przez cały czas i po wygaśnięciu umowy właścicielem poszczególnych papierów wartościowych.

Co się tyczy zakresu art. 135 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2006/112, transakcje, których przedmiotem są udziały, akcje lub inne papiery wartościowe, są transakcjami na rynku zbywalnym papierów wartościowych, a obrót papierami wartościowymi obejmuje akty, które zmieniają prawne i finansowe stosunki pomiędzy stronami. Sformułowanie „transakcje, [...] których przedmiotem są [...] papiery wartościowe” odnosi się zatem do transakcji, które mogą doprowadzić do powstania, zmiany lub wygaśnięcia praw i obowiązków stron w odniesieniu do papierów wartościowych. Usługa zarządzania majątkiem za pomocą papierów wartościowych obejmuje natomiast zasadniczo dwa elementy, to jest, po pierwsze, usługę analizowania i nadzorowania aktywów należących do klientów-inwestorów, oraz, po drugie, usługę nabywania i zbywania samych papierów wartościowych. Usługa analizowania i nadzorowania aktywów niekoniecznie obejmują transakcje, które mogą prowadzić do powstania, zmiany lub wygaśnięcia praw i obowiązków stron w odniesieniu do papierów wartościowych. Z uwagi na fakt, że omawiana usługa może być wzięta pod uwagę dla potrzeb podatku od wartości dodanej jedynie jako całość, nie może być ona objęta zakresem art. 135 ust. 1 lit. f) dyrektywy 2006/112.

(por. pkt 31, 33, 34, 36–39, 43, 46; pkt 2 sentencji)

3.        Artykuł 56 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że przepis ten obejmuje swym zakresem nie tylko usługi wymienione w art. 135 ust. 1 lit. a)–g) tej dyrektywy, ale także usługi zarządzania majątkiem za pomocą papierów wartościowych.

(por. pkt 55; pkt 3 sentencji)