Arrest van het Gerecht (Achtste kamer) van 16 september 2013 – Iliad e.a./Commissie

(Zaak T‑325/10)

„Staatssteun – Compensatie voor openbaredienstlasten in kader van project voor zeer snel elektronischecommunicatienetwerk in departement Hauts-de-Seine – Beschikking houdende vaststelling dat geen sprake is van steun – Geen inleiding van formele onderzoeksprocedure – Ernstige moeilijkheden – Arrest Altmark – Dienst van algemeen economisch belang – Marktfalen – Overcompensatie”

1.                     Gerechtelijke procedure – Inleidend verzoekschrift – Vormvereisten – Summiere uiteenzetting van aangevoerde middelen – Middelen rechtens niet uiteengezet in verzoekschrift – Algemene verwijzing naar bijlagen – Niet‑ontvankelijkheid (Statuut van het Hof van Justitie, art. 21, eerste alinea; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c) (cf. punt 28)

2.                     Steunmaatregelen van de staten – Voorgenomen steunmaatregelen – Onderzoek door Commissie – Inleidende fase en contradictoire fase – Verenigbaarheid van steun met interne markt – Moeilijkheden bij beoordeling – Verplichting van Commissie om contradictoire procedure in te leiden – Ernstige moeilijkheden – Begrip – Objectief karakter – Bewijslast – Omstandigheden waaruit bestaan van dergelijke moeilijkheden kan blijken (Art. 87, lid 1, EG en 88, leden 2 en 3, EG; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 4, lid 4) (cf. punten 30‑38, 56‑60, 84)

3.                     Steunmaatregelen van de staten – Voorgenomen steunmaatregelen – Onderzoek door Commissie – Vooronderzoeksfase – Duur – Maximumtermijn van twee maanden – Berekening van duur van vooronderzoek vanaf ontvangst van volledige aanmelding – Begrip volledige aanmelding (Art. 88, leden 2 en 3, EG; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 2, lid 2, en 4, leden 1 en 5) (cf. punten 43‑53)

4.                     Steunmaatregelen van de staten – Voorgenomen steunmaatregelen – Onderzoek door Commissie – Inleidende fase en contradictoire fase – Verplichting van Commissie om contradictoire procedure in te leiden bij ernstige moeilijkheden– Verzoek om bijkomende informatie – Toekomstige toezeggingen van autoriteiten van lidstaat – Omstandigheden die niet op zich aanduiding zijn dat ernstige moeilijkheden bestaan (Art. 88, leden 2 en 3, EG) (cf. punten 62‑70, 75, 78, 79)

5.                     Beroep tot nietigverklaring – Natuurlijke of rechtspersonen – Handelingen die hen rechtstreeks en individueel raken – Beschikking van Commissie tot vaststelling dat geen sprake is van staatssteun – Beroep ingesteld door belanghebbenden in zin van artikel 88, lid 2, EG – Bepaling van voorwerp van beroep – Beroep dat ertoe strekt procedurele rechten van belanghebbenden te vrijwaren – Middelen inzake beoordeling van informatie en gegevens waarover Commissie beschikt – Toelaatbaarheid (Art. 88, lid 2, EG en 263, vierde alinea, VWEU; Reglement voor de procesvoering van het Gerecht, art. 44, lid 1, sub c; verordening nr. 659/1999 van de Raad, art. 1, sub h, 4, lid 3, en 6, lid 1) (cf. punt 83)

6.                     Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Maatregelen ter compensatie van kosten van openbaredienstverplichtingen van onderneming – Daarvan uitgesloten – Voorwaarden opgesomd in arrest Altmark (Art. 86, lid 2, EG en 87, lid 1, EG) (cf. punten 111‑113, 192‑196, 205, 208, 212, 220, 221, 235, 236, 242)

7.                     Steunmaatregelen van de staten – Onderzoek door Commissie – Opstelling van kaderregeling inzake steun aan bepaalde sector – Regels voor sector van zeer snelle elektronische communicatie die door Commissie in richtsnoeren zijn neergelegd – Toepasselijkheid van deze richtsnoeren vanaf eerste dag volgend op die van bekendmaking – Bekendmaking op zelfde dag als vaststelling van bestreden beschikking – Niet-toepasselijkheid van richtsnoeren op deze beschikking (Art. 88, lid 1, EG; mededeling 2009/C 235/07 van de Commissie, punten 3, 7, 59 en 80) (cf. punt 114)

8.                     Mededinging – Ondernemingen belast met beheer van diensten van algemeen economisch belang – Omschrijving van diensten van algemeen economisch belang – Beoordelingsvrijheid van lidstaten – Grenzen – Toezicht van Commissie beperkt tot kennelijke fout (Art. 86, lid 2, EG en 87, lid 1, EG; mededeling 2001/C 17/04 van de Commissie, punten 22 en 24) (cf. punten 119‑121)

9.                     Steunmaatregelen van de staten – Begrip – Beoordelingscriterium – Marktfalen – Invloed op kwalificatie van dienst als dienst van algemeen economisch belang – Objectiviteit van beoordeling van falen – Tijdstip van beoordeling (Art. 86, lid 2, EG en 87, lid 1, EG; mededelingen van de Commissie 2001/C 17/04, punt 14, en 2009/C 235/07, punten 24, 77 en 78) (cf. punten 159‑164, 169, 185‑187)

10.                     Handelingen van de instellingen – Motivering – Verplichting – Omvang – Beschikking van Commissie inzake staatssteun – Rechterlijke toetsing (Art. 87 EG en 253 EG) (cf. punten 260, 261, 263, 264)

Voorwerp

Nietigverklaring van beschikking C(2009) 7426 definitief van de Commissie van 30 september 2009 betreffende de compensatie voor openbaredienstlasten voor de totstandbrenging en de exploitatie van een zeer snel elektronischecommunicatienetwerk in het departement Hauts-de-Seine (steunmaatregel N 331/2008 – Frankrijk)

Dictum

1) Het beroep wordt verworpen.

2) Iliad, Free infrastructure en Free dragen hun eigen kosten en die van de Europese Commissie.

3) Het departement Hauts-de-Seine, de Franse Republiek en de Republiek Polen dragen hun eigen kosten.