(Υπόθεση T-683/18)
Santa Conte
κατά
Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα)
της 12ης Δεκεμβρίου 2019
«Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αίτηση καταχωρίσεως του εικονιστικού σήματος CANNABIS STORE AMSTERDAM ως σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτος λόγος απαραδέκτου – Σήμα αντίθετο προς τη δημόσια τάξη – Άρθρο 7, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ, του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1001 – Άρθρο 7, παράγραφος 2, του κανονισμού 2017/1001»
1. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αντίθετα προς τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη – Εξέταση με γνώμονα την αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού για το σημείο
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 §§ 1, στοιχείο στʹ, και 2)
(βλ. σκέψεις 21, 29-33, 45)
2. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αντίθετα προς τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη – Συνεκτίμηση ειδικών περιστάσεων σε μεμονωμένα κράτη μέλη, οι οποίες είναι σε θέση να επηρεάσουν την αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού που βρίσκεται στα αντίστοιχα κράτη μέλη
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 §§ 1, στοιχείο στʹ, και 2)
(βλ. σκέψεις 34, 35, 52)
3. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αντίθετα προς τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη – Εικονιστικό σήμα CANNABIS STORE AMSTERDAM
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 §§ 1, στοιχείο στʹ, και 2)
(βλ. σκέψεις 44, 64, 65, 69, 74-76)
4. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αντίθετα προς τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη – Εκτίμηση αποκλειστικώς και μόνο βάσει της εξετάσεως του ίδιου του σήματος σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αφορά – Περιστάσεις σχετικές με τη συμπεριφορά του δικαιούχου του σήματος – Δεν ασκούν επιρροή
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 §§ 1, στοιχείο στʹ, και 2)
(βλ. σκέψη 68)
5. Σήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ορισμός και κτήση του σήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Απόλυτοι λόγοι απαραδέκτου – Σήματα αντίθετα προς τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη – Δημόσια τάξη – Έννοια
(Κανονισμός 2017/1001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 7 §§ 1, στοιχείο στʹ, και 2)
(βλ. σκέψεις 71-73)
Περίληψη
Με την απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου 2019, Conte κατά EUIPO (CANNABIS STORE Amsterdam) (T-683/18), το Γενικό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή κατά της αποφάσεως του τμήματος προσφυγών του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO), το οποίο δεν είχε κάνει δεκτό προς καταχώριση το σήμα CANNABIS STORE Amsterdam» ως αντίθετο προς τη δημόσια τάξη.
Η προσφεύγουσα, Santa Conte, ζήτησε την καταχώριση του εικονιστικού σημείου που περιέχει το λεκτικό στοιχείο «CANNABIS STORE Amsterdam» και ένα εικονιστικό στοιχείο το οποίο απεικονίζει φύλλα ινδικής κάνναβης για προϊόντα και υπηρεσίες που εμπίπτουν στις κλάσεις 30, 32 και 43 (τρόφιμα, ποτά και υπηρεσίες εστιάσεως). Το τμήμα προσφυγών του EUIPO απέρριψε την αίτηση καταχωρίσεως, βάσει του άρθρου 7, παράγραφος 1, στοιχείο στʹ, του κανονισμού 2017/1001(1), εκτιμώντας ότι το σημείο ήταν αντίθετο προς τη δημόσια τάξη.
Πρώτον, το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε ότι το καθοριστικό κριτήριο για την αξιολόγηση της αντιθέσεως ενός σημείου προς τη δημόσια τάξη είναι η αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού, η οποία ενδέχεται να στηρίζεται σε ασαφείς από επιστημονικής ή τεχνικής απόψεως ορισμούς, κάτι που συνεπάγεται ότι σημασία έχει η συγκεκριμένη και τρέχουσα αντίληψη του σημείου, ανεξαρτήτως αν είναι πλήρεις οι πληροφορίες τις οποίες έχει στη διάθεσή του καταναλωτής. Επομένως, υπογραμμίζοντας ότι το «ιδιαίτερο σχήμα του φύλλου ινδικής κάνναβης [χρησιμοποιούνταν] συχνά ως σύμβολο της μαριχουάνας», το τμήμα προσφυγών ορθώς αναφέρθηκε, όχι σε επιστημονικό δεδομένο, αλλά στην αντίληψη του ενδιαφερόμενου κοινού. Εξάλλου, το Γενικό Δικαστήριο επικύρωσε την κρίση του τμήματος προσφυγών ότι η λέξη «amsterdam» γίνεται αντιληπτή από το ενδιαφερόμενο κοινό ως αναφερόμενη στην πόλη των Κάτω Χωρών η οποία ανέχεται τη χρήση ναρκωτικών και είναι γνωστή για τα «coffee shops» της.
Δεύτερον, όσον αφορά το ενδιαφερόμενο κοινό, το Γενικό Δικαστήριο επισήμανε ότι το κοινό αυτό συνίσταται στο ευρύ κοινό της Ένωσης, το οποίο δεν διαθέτει κατ’ ανάγκην συγκεκριμένες επιστημονικές ή τεχνικές γνώσεις σχετικά με τα ναρκωτικά εν γένει, και ειδικότερα με το ναρκωτικό που παράγεται από την ινδική κάνναβη, έστω και αν η κατάσταση αυτή ενδέχεται να διαφοροποιείται αναλόγως των κρατών μελών όπου βρίσκεται το εν λόγω κοινό. Επιπλέον, δεδομένου ότι η προσφεύγουσα, στην αίτηση καταχωρίσεως του σήματος, μνημονεύει προϊόντα και υπηρεσίες ευρείας κατανάλωσης που προορίζονται για το ευρύ κοινό χωρίς ηλικιακή διάκριση, δεν υφίσταται κανένας βάσιμος λόγος να περιοριστεί το ενδιαφερόμενο κοινό μόνο στο νεανικό κοινό.
Τρίτον, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι, σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα προϊόντα της ινδικής κάνναβης που εμφανίζουν περιεκτικότητα σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2 % θεωρούνται παράνομες ναρκωτικές ουσίες. Δεδομένου, όμως, ότι τα σημεία που δύνανται να θεωρηθούν ως αντίθετα προς τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη δεν είναι τα ίδια σε όλα τα κράτη μέλη, ιδίως για γλωσσικούς, ιστορικούς, κοινωνικούς ή πολιτιστικούς λόγους, το Γενικό Δικαστήριο έκρινε ότι ορθώς το τμήμα προσφυγών επικαλέστηκε τις νομοθεσίες των ως άνω κρατών μελών όχι λόγω της κανονιστικής τους ισχύος, αλλά ως πραγματικές ενδείξεις βάσει των οποίων μπορεί να εκτιμηθεί ο τρόπος που το ενδιαφερόμενο κοινό αντιλαμβάνεται το επίμαχο σημείο. Εξάλλου, το Γενικό Δικαστήριο δέχθηκε ότι το μεν αγγλόφωνο ενδιαφερόμενο κοινό θα αντιλαμβανόταν το σημείο υπό την έννοια ότι αναφέρεται σε «κατάστημα ινδικής κάνναβης στο Άμστερνταμ», το δε μη αγγλόφωνο ενδιαφερόμενο κοινό υπό την έννοια ότι αναφέρεται σε «κάνναβη στο Άμστερνταμ», κάτι που, σε αμφότερες τις περιπτώσεις, ενισχυμένο από την εικόνα των φύλλων ινδικής κάνναβη, επικοινωνιακών συμβόλων της μαριχουάνας, συνιστά σαφή και μονοσήμαντη αναφορά στο πωλούμενο στη συγκεκριμένη πόλη ναρκωτικό.
Τέταρτον, όσον αφορά την έννοια της δημοσίας τάξεως, το Γενικό Δικαστήριο υπογράμμισε ότι κάθε αντίθεση προς τον νόμο δεν ισοδυναμεί κατ’ ανάγκην με αντίθεση προς τη δημόσια τάξη. Πρέπει, επιπλέον, η αντίθεση αυτή να θίγει συμφέρον το οποίο θεωρείται θεμελιώδες από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ή τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη, σύμφωνα με τα δικά τους συστήματα αξιών. Εν προκειμένω, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι, στα κράτη μέλη όπου η κατανάλωση και η χρήση της ναρκωτικής ουσίας που παράγεται από την κάνναβη παραμένουν απαγορευμένες, η μάχη κατά της εξαπλώσεως της συγκεκριμένης ουσίας αποτελεί ιδιαιτέρως ευαίσθητο ζήτημα και εξυπηρετεί σκοπό δημόσιας υγείας, ο οποίος συνίσταται στην καταπολέμηση των επιβλαβών συνεπειών της.
Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι αντίθετο προς τη δημόσια τάξη το επίμαχο σημείο, το οποίο γίνεται αντιληπτό από το ενδιαφερόμενο κοινό ως ένδειξη ότι τα τρόφιμα και τα ποτά που αφορά η αίτηση καταχωρίσεως σήματος, καθώς και οι σχετικές υπηρεσίες, περιέχουν ναρκωτικές ουσίες παράνομες σε μεγάλο αριθμό κρατών μελών.