SENTENZA TAL-QORTI ĠENERALI (It-Tieni Awla Estiża)
13 ta’ Lulju 2018 (*)
“Politika ekonomika u monetarja – Superviżjoni prudenzjali tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu – Artikolu 4(1)(d), u (3) tar-Regolament (UE) Nru 1024/2013 – Kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva – Rifjut tal-BĊE li jawtorizza lill-parti rikorrenti teskludi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva l-iskoperturi li jissodisfaw ċerti kundizzjonijiet – Artikolu 429(14) tar-Regolament (UE) Nru 575/2013 – Setgħa diskrezzjonali tal-BĊE – Żbalji ta’ liġi – Żball manifest ta’ evalwazzjoni”
Fil-Kawża T‑768/16,
BNP Paribas, stabbilita f’Pariġi (Franza), irrappreżentata minn A. Champsaur u A. Delors, avukati,
rikorrenti,
vs
Il-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE), irrappreżentat minn K. Lackhoff, R. Bax, G. Bassani u C. Olivier, bħala aġenti,
konvenut,
sostnut minn
Ir-Repubblika tal-Finlandja, irrappreżentata minn S. Hartikainen, bħala aġent,
intervenjenti,
li għandha bħala suġġett talba bbażata fuq l-Artikolu 263 TFUE u intiża għall-annullament tad-Deċiżjoni tal-BĊE ECB/SSM/2016‑R0MUWSFPU8MPRO8K5P83/136 tal-24 ta’ Awwissu 2016 meħuda skont l-Artikolu 4(1)(d) u l-Artikolu 10 tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1024/2013, tal-15 ta Ottubru 2013, li jikkonferixxi kompiti speċifiċi lill-Bank Ċentrali Ewropew fir-rigward ta’ politiki relatati mas-superviżjoni prudenzjali ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu (ĠU 2013, L 287, p. 63), u l-Artikolu 429(14) tar-Regolament (UE) Nru 575/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2013 dwar ir-rekwiżiti prudenzjali għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu u d-ditti tal-investiment u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 648/2012 (ĠU 2013, L 176, p. 1, rettifiki ĠU 2013, L 208, p. 68, u ĠU 2013, L 321, p. 6),
IL-QORTI ĠENERALI (It-Tieni Awla Estiża),
komposta minn M. Prek (Relatur), President, E. Buttigieg, F. Schalin, B. Berke u M. J. Costeira, Imħallfin,
Reġistratur: M. Marescaux, Amministratur,
wara li rat il-fażi bil-miktub tal-proċedura u wara s-seduta tal-24 ta’ April 2018,
tagħti l-preżenti
Sentenza
Il-fatti li wasslu għall-kawża
1 Ir-rikorrenti, BNP Paribas, hija kumpannija b’responsabbiltà limitata rregolata mid-dritt Franċiż approvata bħala istituzzjoni ta’ kreditu. Bħala entità sinjifikanti fis-sens tal-Artikolu 6(4) tar-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 1024/2013 tal-15 ta’ Ottubru 2013 li jikkonferixxi kompiti speċifiċi lill-Bank Ċentrali Ewropew fir-rigward ta’ politiki relatati mas-superviżjoni prudenzjali ta’ istituzzjonijiet ta’ kreditu (ĠU 2013, L 287, p. 63), hija taqa’ taħt is-superviżjoni prudenzjali diretta tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE).
2 Fl-1 ta’ Diċembru 2015, ir-rikorrenti talbet lill-BĊE l-awtorizzazzjoni, skont l-Artikolu 429(14) tar-Regolament (UE) Nru 575/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-26 ta’ Ġunju 2013 dwar ir-rekwiżiti prudenzjali għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu u d-ditti tal-investiment u li jemenda r-Regolament (UE) Nru 648/2012 (ĠU 2013, L 176, p. 1, rettifiki ĠU 2013, L 208, p. 68, u ĠU 2013, L 321, p. 6), biex teskludi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva [proporzjon bejn id-dejn u l-ekwità] l-iskoperturi kkostitwiti mill-ammonti li jikkorrispondu għal prodotti rregolati sottoskritti magħha, iżda li hija kienet obbligata tittrasferixxi lill-Caisse des dépôts et consignations (iktar ’il quddiem iċ-“CDC”), istituzzjoni pubblika Franċiża.
3 Il-prodotti kkonċernati huma l-livret A [ktejjeb A], irregolat mill-Artikoli L.221‑1 sa L.221‑9 tal-code monétaire et financier français (il-Kodiċi monetarju u finanzjarju Franċiż, iktar ’il quddiem iċ-“CMF”), il-livret d’épargne populaire (il-ktejjeb ta’ tfaddil popolari, iktar ’il quddiem l-“LEP”) irregolat mill-Artikoli L.221‑13 sa L.221‑17‑2 taċ-CMF, u l-livret de développement durable et solidaire (il-ktejjeb ta’ żvilupp sostenibbli u ta’ solidarjetà, iktar ’il quddiem il-“LDD”) irregolat mill-Artikolu L.221‑27 taċ-CMF. Skont l-Artikolu L.221‑5 taċ-CMF, parti mit-total tad-depożiti miġbura taħt il-ktejjeb A u l-LDD hija ċċentralizzata f’fond ta’ tfaddil amministrat miċ-CDC. L-istess japplika għal dak li jikkonċerna l-LEP skont l-Artikoli R.221‑58 taċ-CMF.
4 Fit-8 ta’ Ġunju 2016, il-BĊE bagħat lir-rikorrenti abbozz ta’ deċiżjoni li tirrifjuta l-għoti tal-benefiċċju tad-deroga mitluba.
5 Fis-7 ta’ Lulju 2016, fuq talba tar-rikorrenti, saret telekonferenza ma’ rappreżentanti tal-BĊE.
6 Fl-24 ta’ Awwissu 2016, il-BĊE adotta d-Deċiżjoni ECB/SSM/2016‑R0MUWSFPU8MPRO8K5P83/136, meħuda skont l-Artikolu 4(1)(d) u l-Artikolu 10 tar-Regolament Nru 1024/2013 kif ukoll l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni kkontestata”).
7 Fiha l-BĊE rrifjuta li jeskludi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tar-rikorrenti l-iskoperturi għaċ-CDC ikkostitwiti mill-parti mill-ammonti ddepożitati taħt il-livret A, il-LDD u l-LEP li hija kienet obbligata tittrasferixxi lilu.
8 Fl-ewwel lok, il-BĊE rrikonoxxa li l-kundizzjonijiet imsemmija fl-Artikolu 429(14)(a) sa (c) tar-Regolament Nru 575/2013 kienu ssodisfatti minħabba li, qabelxejn, iċ-CDC kellu jitqies bħala entità tas-settur pubbliku, imbagħad, li l-iskoperturi għaċ-CDC kienu ttrattati għal skopijiet prudenzjali skont l-Artikolu 116(4) ta’ dan l-istess regolament u, fl-aħħar nett, li r-rikorrenti kienet obbligata tittrasferixxi parti mit-tfaddil iddepożitat taħt il-livret A, il-LDD u l-LEP liċ-CDC għall-iskop ta’ finanzjament ta’ investimenti ta’ interess ġenerali. Essenzjalment, il-BĊE enfasizza wkoll li dawn il-kundizzjonijiet ma kinux issodisfatti fir-rigward tal-parti tat-tfaddil irregolat li għaliha ma hemmx l-obbligu ta’ trasferiment liċ-CDC, indipendentement mill-iskopijiet tal-użu tagħha.
9 Fit-tieni lok, il-BĊE kkunsidra li mill-formulazzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jirriżulta li huwa kellu setgħa diskrezzjonali li tippermettilu jeskludi jew ma jeskludix, mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, l-iskoperturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet speċifikati f’dik id-dispożizzjoni. Essenzjalment, huwa qies li, anki meta dawn il-kundizzjonijiet ikunu ssodisfatti, jistgħu jkunu jeżistu raġunijiet prudenzjali li jiġġustifikaw ir-rifjut ta’ talba għal deroga taħt dik id-dispożizzjoni. F’dan ir-rigward, huwa rrefera għall-għan tal-introduzzjoni tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, li jikkonsisti fil-provvista ta’ viżjoni sempliċi u trasparenti tal-livell ta’ skopertura ta’ istituzzjoni ta’ kreditu li ma jiġix korrett skont ir-riskju li jippreżentaw id-diversi komponenti tal-iskoperturi tagħha, sabiex jiġi evitat żvilupp eċċessiv tal-imsemmija skoperturi meta mqabbla mal-fondi proprji tagħha.
10 Fit-tielet lok, il-BĊE sostna li l-ammonti ttrasferiti mir-rikorrenti liċ-CDC baqgħu skoperturi rilevanti għall-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha. Huwa bbaża ruħu fuq tliet motivi. L-ewwel motiv, li huwa kkwalifika bħala l-“ewwel indikazzjoni”, huwa bbażat fuq it-trattament kontabbli tat-tfaddil miġbur. Mill-fatt li t-tfaddil irregolat kien jinsab fil-passiv tal-karta tal-bilanċ tar-rikorrenti u l-ammonti ttrasferiti liċ-CDC fl-attiv tal-karta tal-bilanċ tagħha, il-BĊE ddeduċa li hija kienet baqgħet responsabbli għall-iskopertura kkostitwita mit-tfaddil miġbur, inklużi l-ammonti ttrasferiti liċ-CDC. Huwa żied li r-rikorrenti kienet obbligata tiżgura l-ġestjoni tar-riskji operattivi marbuta mat-tfaddil irregolat. It-tieni motiv jikkonsisti fl-obbligu kuntrattwali tar-rikorrenti li tirrimborsa d-depożiti tal-klijenti, indipendentement minn jekk il-fondi ttrasferiti liċ-CDC ikunux tħallsu lura lilha. It-tielet motiv huwa bbażat fuq l-eżistenza ta’ perijodu ta’ żmien bejn l-aġġustamenti tal-pożizzjonijiet tar-rikorrenti u dawk taċ-CDC għall-finijiet ta’ bbilanċjar mill-ġdid. Il-BĊE kkunsidra li, matul dan il-perijodu ta’ żmien, ir-rikorrenti tista’ tkun obbligata tirrikorri għal bejgħ f’sitwazzjoni diffiċli [fire-sale] tal-attiv filwaqt li tistenna t-trasferiment tal-fondi provenjenti miċ-CDC. Bħala konklużjoni, minn dawn il-motivi l-BĊE ddeduċa li l-mekkaniżmu ta’ trasferiment miċ-CDC lir-rikorrenti ma kienx perfett, u jqajjem ċertu tħassib prudenzjali li jiġġustifika r-rifjut tat-talba tagħha.
Il-proċedura u t-talbiet tal-partijiet
11 B’att ippreżentat fir-reġistru tal-Qorti Ġenerali fil-31 ta’ Ottubru 2016, ir-rikorrenti ppreżentat dan ir-rikors.
12 B’att ippreżentat fir-Reġistru tal-Qorti Ġenerali fl-1 ta’ Marzu 2017, ir-Repubblika tal-Finlandja talbet li tintervjeni insostenn tat-talbiet tal-BĊE. B’digriet tat-2 ta’ Mejju 2017, il-President tat-Tieni Awla tal-Qorti Ġenerali laqa’ t-talba biex ir-Repubblika tal-Finlandja tintervjeni insostenn tat-talbiet tal-BĊE u laqa’ t-talba ppreżentata mir-rikorrenti għal trattament kunfidenzjali fir-rigward tal-parti intervenjenti.
13 Fil-15 ta’ Ġunju 2017, ir-Repubblika tal-Finlandja ppreżentat in-nota ta’ intervent tagħha. Ir-rikorrenti ppreżentat l-osservazzjonijiet tagħha dwar din in-nota fit-terminu stabbilit. Il-BĊE ma ppreżentax osservazzjonijiet.
14 Fuq proposta tat-Tieni Awla, il-Qorti Ġenerali ddeċidiet, skont l-Artikolu 28 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali, li tirreferi l-kawża quddiem kulleġġ ġudikanti estiż.
15 Fuq proposta tal-Imħallef Relatur, il-Qorti Ġenerali (It-Tieni Awla Estiża) iddeċidiet li tiftaħ il-fażi orali tal-proċedura.
16 It-trattazzjoni tal-partijiet u t-tweġibiet tagħhom għall-mistoqsijiet tal-Qorti Ġenerali nstemgħu fis-seduta tal-24 ta’ April 2018.
17 Ir-rikorrenti titlob li l-Qorti Ġenerali jogħġobha:
– tannulla d-deċiżjoni kkontestata;
– tikkundanna lill-BĊE għall-ispejjeż.
18 18 Il-BĊE u r-Repubblika tal-Finlandja jitolbu li l-Qorti Ġenerali jogħġobha:
– tiċħad ir-rikors;
– tikkundanna lir-rikorrenti għall-ispejjeż.
Fid-dritt
19 Skont l-Artikolu 4(1)(d) tar-Regolament Nru 1024/2013, il-BĊE ngħata l-kompitu li “jiżgura l-konformità mal-atti msemmija fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 4(3), li jimponu rekwiżiti prudenzjali fuq l-istituzzjonijiet ta’ kreditu fl-oqsma ta’ rekwiżiti ta’ fondi proprji, titolizzazzjoni, limiti ta’ skoperturi kbar, likwidità, ingranaġġ [l-effett ta’ lieva], u rapportar u divulgazzjoni pubblika ta’ informazzjoni dwar dawk il-kwistjonijiet”. Barra minn hekk, peress li r-rikorrenti hija entità sinjifikanti fis-sens tal-Artikolu 6(4) tar-Regolament Nru 1024/2013, l-implimentazzjoni ta’ dan il-kompitu hija direttament tal-BĊE u mhux tal-awtoritajiet nazzjonali fil-kuntest tal-mekkaniżmu superviżorju uniku (MSU) (sentenza tas-16 ta’ Mejju 2017, Landeskreditbank Baden-Württemberg vs BĊE, T‑122/15, appell pendenti, EU:T:2017:337, punt 63).
20 Skont l-Artikolu 4(3) tar-Regolament Nru 1024/2013, “[g]ħall-fini tat-twettiq tal-kompiti kkonferiti lilu b’dan ir-Regolament, u bl-objettiv li jiġu żgurati standards għoljin ta’ superviżjoni, il-BĊE għandu japplika l-liġi rilevanti kollha tal-Unjoni”. Fost dawn il-liġijiet rilevanti hemm ir-Regolament Nru 575/2013.
21 Skont l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, l-“awtoritajiet kompetenti jistgħu jippermettu li istituzzjoni teskludi skoperturi mill-miżura ta’ skoperturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet kollha li ġejjin: (a) ikunu skoperturi għal entità tas-settur pubbliku; (b) ikunu trattati skont l-Artikolu 116(4); (c) joħorġu minn depożiti li l-istituzzjoni tkun legalment obbligata tittrasferixxi [lill-entità t]as-settur pubbliku msemmi[ja] fil-punt (a) għall-finijiet tal-finanzjament ta’ investimenti ta’ interess ġenerali”.
22 Kif tfakkar fil-punti 8 sa 10 iktar ’il fuq, permezz tad-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE rrifjuta li jilqa’ t-talba tar-rikorrenti intiża biex, skont l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, l-iskoperturi għaċ-CDC li jikkonsistu fil-parti mid-depożiti rċevuti bħala t-tfaddil irregolat li hija kienet obbligata tittrasferilu jiġu esklużi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha. Filwaqt li rrikonoxxa li l-kundizzjonijiet stabbiliti minn din id-dispożizzjoni kienu ssodisfatti, il-BĊE enfasizza li l-iskoperturi għaċ-CDC baqgħu skoperturi rilevanti għall-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha inkwantu t-tfaddil irregolat kien ibbażat fuq mekkaniżmu ta’ trasferiment mhux perfett li jħalli lir-rikorrenti tbati r-riskju marbut mal-proporzjon tal-effett ta’ lieva. Sabiex jasal għal din il-konklużjoni, il-BĊE bbaża ruħu fuq it-tliet raġunijiet speċifikati fil-punt 10 iktar ’il fuq.
23 Insostenn tar-rikors tagħha, ir-rikorrenti tressaq tliet motivi li huma bbażati, l-ewwel wieħed, fuq żball ta’ liġi fl-interpretazzjoni tar-Regolament Nru 575/2013, it-tieni wieħed, fuq żbalji manifesti fl-evalwazzjoni tar-riskju prudenzjali marbut mat-tfaddil irregolat u fl-evalwazzjoni tar-riskju ta’ lieva li huwa relatat miegħu u, fit-tielet lok, fuq ksur tal-prinċipju ta’ proporzjonalità.
24 Il-Qorti Ġenerali tqis xieraq li l-ewwel żewġ motivi tar-rikorrenti jiġu eżaminati flimkien.
25 Permezz tal-ewwel motiv tagħha, ir-rikorrenti ssostni li l-interpretazzjoni tar-Regolament Nru 575/2013 adottata mill-BĊE hija vvizzjata bi żbalji ta’ liġi. F’dan il-kuntest, hija ssostni, b’mod partikolari, li l-imsemmija interpretazzjoni tneħħi l-effettività tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013.
26 Permezz tat-tieni motiv tagħha, ir-rikorrenti tikkritika lill-BĊE li wettaq żbalji manifesti ta’ evalwazzjoni fl-evalwazzjoni tar-riskju prudenzjali marbut mat-tfaddil irregolat u li naqas milli jwettaq l-obbligu tiegħu li jeżamina ċ-ċirkustanzi rilevanti kollha tal-każ ineżami. B’mod iktar partikolari, fil-kuntest tat-tieni parti tal-motiv tagħha, hija ssostni li l-motiv tad-deċiżjoni kkontestata bbażat fuq l-eżistenza ta’ perijodu bejn il-ġbid tad-depożiti u l-kopertura tagħhom miċ-CDC ma jikkonċernax ir-riskju ta’ lieva, iżda biss ir-riskju ta’ likwidità. Għar-rikorrenti, l-uniku riskju li għalih tkun esposta l-istituzzjoni ta’ kreditu huwa li tqiegħed għad-dispożizzjoni tal-klijenti tagħha l-likwidità li tikkorrispondi għall-ammont tad-depożiti miġbuda matul il-perijodu ta’ ftit ġranet li jisseparaw il-kopertura effettiva tagħhom miċ-CDC. Hija żżid li t-teħid inkunsiderazzjoni tal-iskoperturi għaċ-CDC kollha fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, meta l-perijodu inkwistjoni jikkonċerna biss il-varjazzjonijiet netti fil-bilanċ tat-tfaddil irregolat, huwa ta’ natura manifestament żbaljata. Ir-rikorrenti tfakkar ukoll li l-Awtorità Bankarja Ewropea (ABE) ikkonkludiet, f’rapport tal-15 ta’ Diċembru 2015, li t-tfaddil irregolat kien jippreżenta riskju ta’ likwidità negliġibbli.
27 Il-BĊE, sostnut mir-Repubblika tal-Finlandja, isostni li dawn iż-żewġ motivi huma infondati. Huwa jfakkar il-limiti tal-istħarriġ li l-Qorti Ġenerali tista’ teżerċita fuq l-implimentazzjoni ta’ setgħa diskrezzjonali u jżid li l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, inkwantu eċċezzjoni, għandu jiġi interpretat b’mod strett. Minn dan huwa jiddeduċi, essenzjalment, li huma l-għanijiet ġenerali ta’ dan ir-regolament li jirrigwardaw il-proporzjon tal-effett ta’ lieva u mhux l-għanijiet li huma speċifiċi għall-Artikolu 429(14) tal-imsemmi regolament li huma rilevanti fir-rigward tal-interpretazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni. Huwa jenfasizza, f’dan ir-rigward, li l-għan tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva jimplika li huwa jiġi stabbilit indipendentement minn kwalunkwe korrezzjoni skont ir-riskju.
28 B’risposta għall-ewwel motiv, il-BĊE jsostni, b’mod partikolari, li, peress li huwa baqa’ fil-limiti tas-setgħa diskrezzjonali tiegħu, huwa ma neħħiex l-effettività tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013. Barra minn hekk, il-BĊE jfakkar li l-Artikoli 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 huwa redatt b’mod astratt u ma huwiex intiż li japplika biss għat-tfaddil irregolat Franċiż. Huwa jżid li, bl-introduzzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, il-leġiżlatur ma riedx riżultat speċifiku, jiġifieri l-esklużjoni awtomatika ta’ ċerti skoperturi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva. Barra minn hekk, il-premessa 95 tar-Regolament Nru 575/2013 turi l-intenzjoni tal-leġiżlatur li jagħti attenzjoni partikolari lill-banek li għandhom mudell kummerċjali partikolari u mhux li jeskludi ċerti prodotti.
29 B’risposta għat-tieni motiv, il-BĊE jsostni, b’mod partikolari, li l-perijodu li jissepara l-ġbid tad-depożiti mingħand ir-rikorrenti u l-kopertura tagħhom miċ-CDC iwassal għal riskju ta’ lieva addizzjonali. Huwa jsostni li, peress li ma tistax iddur fuq iċ-CDC matul dan il-perijodu, ir-rikorrenti, meta tiġi kkonfrontata bi ġbid massiv tat-tfaddil irregolat, tista’ tasal biex tnaqqas l-effett ta’ lieva tagħha permezz ta’ bejgħ forzat potenzjali, li jkun sors ta’ telf kbir għaliha, ħaġa li tikkorrispondi għax-xenarju ta’ effett ta’ lieva eċċessiv, kif iddefinit fil-punt 94 tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 575/2013. Essenzjalment, huwa jikkunsidra li, għalkemm dan ir-riskju ta’ lieva eċċessiva jibda b’insuffiċjenza ta’ likwidità, dan huwa differenti minnha inkwantu huwa bbażat fuq l-importanza relattiva tal-iskoperturi ffinanzjati bid-dejn meta mqabbla mal-fondi proprji ta’ istituzzjoni ta’ kreditu. Għaldaqstant, ma hemmx konfużjoni, fid-deċiżjoni kkontestata, bejn ir-riskju ta’ likwidità u r-riskju ta’ lieva eċċessiva. Huwa jżid li l-proporzjon tal-effett ta’ lieva huwa intiż sabiex jiġi evitat li s-sorsi ta’ finanzjament ta’ istituzzjoni ta’ kreditu jkunu eċċessivament orjentati lejn id-dejn u jikkostitwixxi “l-aħjar xibka ta’ sigurtà prudenzjali”.
30 Sa fejn il-BĊE għandu setgħa diskrezzjonali u, konsegwentement, setgħa ta’ evalwazzjoni wiesgħa fl-għażla li jagħti jew ma jagħtix il-benefiċċju tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, u dan ma huwiex ikkontestat mir-rikorrenti, l-istħarriġ ġudizzjarju li l-Qorti Ġenerali għandha teżerċita fuq il-fondatezza tal-motivi tad-deċiżjoni kkontestata ma għandux iwassalha biex tissostitwixxi l-evalwazzjoni tagħha flok dik tal-BĊE, iżda huwa intiż biex jiġi vverifikat li d-deċiżjoni inkwistjoni ma tkunx ibbażata fuq fatti sostantivament ineżatti u li ma tkun ivvizzjata b’ebda żball ta’ liġi jew b’xi żball manifest ta’ evalwazzjoni jew b’użu ħażin ta’ poter (ara, f’dan is-sens, u b’analoġija, is-sentenza tas-6 ta’ Frar 2014, CEEES u Asociación de Gestores de Estaciones de Servicio vs Il-Kummissjoni, T‑342/11, EU:T:2014:60, punt 70 u l-ġurisprudenza ċċitata).
31 Madankollu, minn ġurisprudenza stabbilita jirriżulta li, meta l-istituzzjonijiet tal-Unjoni jkollhom tali setgħa diskrezzjonali, l-osservanza tal-garanziji mogħtija mill-ordinament ġuridiku tal-Unjoni fil-proċeduri amministrattivi hija ta’ importanza iktar fundamentali. Fost dawn il-garanziji mogħtija mill-ordinament ġuridiku tal-Unjoni fil-proċeduri amministrattivi, wieħed isib b’mod partikolari l-prinċipju ta’ amministrazzjoni tajba, li miegħu huwa marbut l-obbligu li l-istituzzjoni kompetenti teżamina, bir-reqqa u b’imparzjalità, l-elementi rilevanti kollha tal-każ ikkonċernat (sentenzi tal-21 ta’ Novembru 1991, Technische Universität München, C‑269/90, EU:C:1991:438, punt 14, u tad-29 ta’ Marzu 2012, Il-Kummissjoni vs L-Estonja, C‑505/09 P, EU:C:2012:179, punt 95).
32 Peress li, fid-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE bbaża ruħu fuq tliet motivi, għandha tiġi eżaminata l-legalità ta’ kull wieħed minn dawn il-motivi.
Fuq il-legalità tal-motivi li jinsabu fil-punt 2.3.3(i) u (ii) tad-deċiżjoni kkontestata
33 Fil-punt 2.3.3(i) tad-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE ġġustifika l-għażla tiegħu li jirrifjuta d-deroga mitluba minħabba li t-trattament kontabbli tat-tfaddil irregolat jikkostitwixxi l-ewwel indikazzjoni li l-iskoperturi għaċ-CDC jibqgħu responsabbiltà tar-rikorrenti. F’dan ir-rigward, huwa enfasizza li t-tfaddil irregolat jinsab fil-passiv tal-karta tal-bilanċ tar-rikorrenti u li l-iskoperturi għaċ-CDC jinsabu fl-attiv ta’ dan il-bilanċ. Huwa osserva, ukoll, li r-rikorrenti kienet responsabbli mill-amministrazzjoni tar-riskji operattivi marbutin mal-ġbir tat-tfaddil irregolat.
34 Fis-sottomissjonijiet bil-miktub tiegħu, il-BĊE jfakkar li t-trattament kontabbli tat-tfaddil irregolat tqajjem fid-deċiżjoni kkontestata biss bħala l-“ewwel indikazzjoni” tal-fatt li l-iskoperturi għaċ-CDC jibqgħu responsabbiltà tar-rikorrenti u jsostni li ma bbażax ruħu fuq dan il-fatt biex jirrifjuta d-deroga mitluba. Madankollu, mill-istruttura tad-deċiżjoni kkontestata jirriżulta li l-argumenti li jinsabu fil-punt 2.3.3(i) tal-imsemmija deċiżjoni jikkostitwixxu wieħed mill-motivi li l-BĊE bbaża ruħu fuqhom biex jikkonkludi li l-ammonti ttrasferiti mir-rikorrenti liċ-CDC baqgħu skoperturi rilevanti għall-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha. Għaldaqstant, jeħtieġ li tiġi eżaminata l-legalità tal-imsemmi motiv.
35 Fil-punt 2.3.3(ii) tad-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE enfasizza li r-rikorrenti kienet suġġetta għall-obbligu kuntrattwali li tħallas lura d-depożiti tal-klijenti, indipendentement mill-ħlas lura lir-rikorrenti tal-fondi ttrasferiti liċ-CDC, u li tali obbligu kien japplika wkoll fl-eventwalità ta’ nuqqas ta’ ħlas min-naħa taċ-CDC u tal-Istat Franċiż. Huwa żied li kemm il-volum tal-iskoperturi għaċ-CDC kif ukoll il-fatt li dawn l-iskoperturi jistgħu ma jitteħdux inkunsiderazzjoni bħala rekwiżiti prudenzjali oħra kienu jiġġustifikaw li huma jiġu inklużi fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva.
36 Għaldaqstant, permezz ta’ dan il-motiv, il-BĊE sostna li l-iskoperturi għaċ-CDC kienu rilevanti għall-finijiet tal-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tar-rikorrenti, peress li din hija suġġetta għall-obbligu li tħallas lura lil min ifaddal l-ammonti li hija kienet obbligata tittrasferixxi liċ-CDC, inkluż fl-eventwalità fejn dan tal-aħħar ma jkunx f’pożizzjoni li jħallas lura lir-rikorrenti l-ammonti msemmija.
37 Għandu jiġi kkonstatat li l-uniku eżempju, ippreżentat fid-deċiżjoni kkontestata, ta’ sitwazzjoni fejn iċ-CDC ma jkunx f’pożizzjoni li jħallas lura l-imsemmija ammonti huwa dak tan-nuqqas ta’ ħlas mill-Istat Franċiż. Fuq mistoqsija waqt is-seduta, il-BĊE kkonferma li din kienet l-unika ipoteżi li huwa kien ikkontempla.
38 Fil-kuntest tal-ewwel motiv tagħha, ir-rikorrenti tikkritika lill-BĊE li wettaq żball ta’ liġi meta neħħa l-effettività tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013.
39 F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li, għalkemm il-BĊE huwa liberu fil-kuntest tal-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali li jagħtih l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 li jagħti jew ma jagħtix id-deroga prevista f’din id-dispożizzjoni, din il-libertà tiġi eżerċitata bil-kundizzjoni li ma jiġux injorati l-għanijiet imfittxija permezz ta’ din id-deroga u bil-kundizzjoni li din ma titneħħilhiex l-effettività tagħha (ara, f’dan is-sens, u b’analoġija, is-sentenza tal-15 ta’ Diċembru 2016, Nemec, C‑256/15, EU:C:2016:954, punti 48 u 49 u l-ġurisprudenza ċċitata).
40 Sabiex tiġi eżaminata l-legalità tal-motivi msemmija fil-punti 33 u 35 iktar ’il fuq u sabiex tingħata risposta għall-ewwel motiv tar-rikorrenti, jeħtieġ li preliminarjament jiġu identifikati l-għanijiet imfittxija mill-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013. Inkwantu dan jikkonċerna l-eventwalità ta’ esklużjoni ta’ ċerti skoperturi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu, huma rilevanti kemm l-għanijiet imfittxija bl-introduzzjoni ta’ proporzjon tal-effett ta’ lieva kif ukoll l-għanijiet speċifiċi tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013.
41 Għal dak li jikkonċerna, fl-ewwel lok, l-għanijiet imfittxija bl-introduzzjoni ta’ proporzjon tal-effett ta’ lieva, bl-obbligu għall-istituzzjonijiet ta’ kreditu li jippubblikaw il-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħhom u, eventwalment, finalment, li josservaw ċerti livelli tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, mill-premessa 90 tar-Regolament Nru 575/2013 jirriżulta li l-intenzjoni tal-leġiżlatur kienet li jiskoraġġixxi l-ħolqien mill-istituzzjonijiet ta’ kreditu ta’ proporzjonijiet tal-effett ta’ lieva eċċessivi. Minn din il-premessa kif ukoll mid-definizzjonijiet li jinsabu fil-punti 93 u 94 tal-Artikolu 4(1) tal-istess regolament jirriżulta li l-proporzjon tal-effett ta’ lieva eċċessiv jirreferi għas-sitwazzjoni li fiha istituzzjoni ta’ kreditu tiffinanzja parti kbira wisq mill-investimenti tagħha bid-dejn iktar milli bil-fondi tagħha stess. Ir-riskju huwa għaldaqstant li l-istituzzjoni ta’ kreditu ma jkollhiex fondi proprji tagħha li jkunu suffiċjenti biex tonora t-talbiet għall-ħlas lura tad-djun tagħha u jkollha tbigħ b’urġenza uħud mill-assi tagħha. Il-konsegwenzi negattivi ta’ dan it-tnaqqis b’urġenza tal-livell ta’ lieva matul il-kriżi finanzjarja ġew speċifikati bil-mod li ġej fil-premessa 90 tar-Regolament Nru 575/2013: “[d]an amplifika l-pressjoni ’l isfel fuq il-prezzijiet tal-assi, ikkawża aktar telf kemm għall-istituzzjonijiet li, konsegwentement, ġab miegħu aktar tnaqqis fil-fondi proprji tagħhom. Ir-riżultati finali ta’ dan il-moviment negattiv kienu tnaqqis fid-disponibbiltà tal-kreditu għall-ekonomija reali u kriżi aktar profonda u itwal”.
42 F’dan il-kuntest, il-proporzjon tal-effett ta’ lieva huwa intiż li jipprovdi evalwazzjoni tal-livell tal-fondi proprji ta’ istituzzjoni ta’ kreditu meta mqabbel mal-iskoperturi tagħha, indipendentement mit-teħid inkunsiderazzjoni tal-livell ta’ riskju li timplika kull waħda minn dawn l-iskoperturi. Dan joħroġ mill-premessa 91 tar-Regolamenrt Nru 575/2013, li jenfasizza li r-“rekwiżiti ta’ fondi proprji bbażati fuq ir-riskju […] mhumiex biżżejjed biex jevitaw li l-istituzzjonijiet jidħlu għal riskji eċċessivi u mhux sostenibbli ta’ lieva finanzjarja”, kif ukoll mix-xogħlijiet tal-kumitat ta’ Basel li għalihom jirreferu l-premessi 92 u 93 tar-Regolament Nru 575/2013. Fil-fatt, fil-pubblikazzjoni tal-kumitat ta’ Basel fuq il-Ftehim ta’ Basel III, li hija prodotta fl-anness mar-risposta, il-proporzjon tal-effett ta’ lieva huwa msemmi hemmhekk bħala “proporzjon sempliċi, trasparenti, li ma huwiex ibbażat fuq ir-riskju, u li jiġi kkalibrat biex jikkompleta b’mod kredibbli r-rekwiżiti dwar il-fondi proprji bbażati fuq ir-riskju”. Din l-assenza ta’ korrezzjoni skont ir-riskju tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva hija riflessa fid-deskrizzjoni tal-metodoloġija ta’ kalkolu tiegħu, kif tinsab fil-Artikolu 429(2) tar-Regolament Nru 575/2013. Hemmhekk jinsab ippreċiżat li l-proporzjon tal-effett ta’ lieva jiġi kkalkolat “bħala l-kalkolu tal-kapital ta’ istituzzjoni diviż bil-kalkolu tal-iskopertura totali ta’ dik l-istituzzjoni u għandu jiġi espress bħala perċentwal”. Ma tissemmiex korrezzjoni skont il-livell tar-riskju tal-iskoperturi.
43 Madankollu, għandu jiġi kkonstatat li dan l-għan ma huwiex ta’ natura assoluta, peress li r-Regolament Nru 575/2013 jikkontempla l-possibbiltà li l-profil tar-riskju partikolarment baxx ta’ ċerti skoperturi jkun rifless fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tal-istituzzjonijiet ta’ kreditu kkonċernati.
44 Dan jimmanifesta ruħu, minn naħa, fil-premessa 95 tar-Regolament Nru 575/2013, li tippreċiża li, “[m]eta jiġi analizzat l-impatt tal-proporzjon tal-lieva finanzjarja fuq mudelli kummerċjali differenti, għandha tingħata attenzjoni partikolari għall-mudelli kummerċjali li jitqiesu li jinvolvu riskju baxx, bħas-self bl-ipoteki u s-self speċjalizzat ma’ gvernijiet reġjonali, awtoritajiet lokali jew entitajiet tas-settur pubbliku”. Din l-intenzjoni tinsab espressa fl-Artikolu 511 ta’ dan l-istess regolament, intitolat “Lieva finanzjarja”, li minnu jirriżulta, essenzjalment, li r-rapport li l-Awtorità Bankarja Ewropea (ABE) għandha tibgħat lill-Kummissjoni sabiex din tiddeċiedi, jekk ikun il-każ, li tipproponi lil-leġiżlatur li jirrendi obbligatorji ċerti livelli xierqa ta’ proporzjonijiet ta’ effett ta’ lieva għandu jinkludi “l-identifikazzjoni tal-mudelli kummerċjali li jirriflettu l-profili globali tar-riskju tal-istituzzjonijiet u l-introduzzjoni ta’ livell differenzjati tal-proporzjoni ta’ lieva finanzjarja għal dawk il-mudelli kummerċjali”.
45 Dan jidher, min-naħa l-oħra, mill-inserzjoni permezz tar-Regolament ta’ Delega 2015/62, adottat skont l-Artikolu 456(1)(j) tar-Regolament Nru 575/2013, f’dan l-istess regolament, tal-Artikolu 429(14), li jipprevedi l-possibbiltà li ċerti skoperturi jkunu esklużi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva.
46 Għal dak li jikkonċerna, fit-tieni lok, l-għanijiet imfittxija bl-inserzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 fl-imsemmi regolament, għandu jiġi rrilevat li, skont il-premessa 12 tar-Regolament ta’ Delega 2015/62, il-bidliet li dan ir-regolament jintroduċi “għandhom iwasslu għal komparabilità aħjar tal-proporzjon ta’ imgranaġġ [tal-effett ta’ lieva] divulgat minn istituzzjonijiet u għandhom jgħinu sabiex jiġi evitat li l-parteċipanti fis-suq jitqarrqu dwar l-ingranaġġ reali tal-istituzzjonijiet”.
47 Mill-formulazzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, imfakkar fil-punt 19 iktar ’il fuq, jirriżulta li din id-dispożizzjoni tapplika biss jekk jiġu ssodisfatti tliet kundizzjonijiet. L-ewwel nett, l-iskoperturi li jistgħu jkunu esklużi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva għandhom jirrigwardaw entità tas-settur pubbliku. Imbagħad, huma għandhom jiġu ttrattati skont l-Artikolu 116(4) tar-Regolament Nru 575/2013. Fl-aħħar nett, l-imsemmija skoperturi għandhom jirriżultaw minn depożiti li l-istituzzjoni hija legalment obbligata tittrasferixxi lill-entità tas-settur pubbliku inkwistjoni sabiex jiġu ffinanzjati investimenti ta’ interess ġenerali.
48 Għandu jiġi kkonstatat li, permezz ta’ din id-deroga, il-Kummissjoni, bl-approvazzjoni tal-leġiżlatur, ikkontemplat il-possibbiltà li ċerti skoperturi ta’ istituzzjoni ta’ kreditu fir-rigward ta’ entitajiet tas-settur pubbliku li, minħabba garanzija mill-Istat, jippreżentaw l-istess livell ta’ riskju baxx bħall-iskoperturi għal dan l-Istat u li ma jikkorrispondux għal għażla ta’ investiment min-naħa tagħha – inkwantu l-istituzzjoni ta’ kreditu hija suġġetta għal obbligu ta’ trasferiment tal-ammonti kkonċernati – ma jkunux rilevanti għall-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva u jistgħu, għaldaqstant, jiġu esklużi minnu.
49 Fil-fatt, l-Artikolu 116(4) tar-Regolament Nru 575/2013 jipprevedi li, “[f]’ċirkostanzi eċċezzjonali, l-iskoperturi għal entitajiet tas-settur pubbliku jistgħu jiġu ttrattati bħala skoperturi għall-gvern ċentrali, għall-gvern reġjonali jew għall-awtorità lokali li fil-ġurisdizzjoni tagħhom ikunu stabbiliti meta fl-opinjoni tal-awtoritajiet kompetenti ta’ din il-ġurisdizzjoni ma jkun hemm l-ebda differenza fir-riskju bejn dawn l-iskoperturi minħabba l-eżistenza ta’ garanzija adegwata mill-gvern ċentrali, il-gvern reġjonali jew l-awtorità lokali”. Din id-dispożizzjoni għandha tinqara flimkien mal-Artikolu 114(4) ta’ dan l-istess regolament, li jippreċiża li “[l]-iskoperturi għall-gvernijiet ċentrali tal-Istati Membri, u għall-banek ċentrali ddenominati u ffinanzjati fil-munita domestika ta’ dak il-gvern ċentrali u tal-bank ċentrali għandhom jiġu assenjati piż tar-riskju ta’ 0 % ”. Għaldaqstant, huma affettwati mill-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 biss l-iskoperturi li, fl-implimentazzjoni tal-approċċ standard ta’ kalkolu tar-rekwiżiti minimi ta’ fondi proprji, jibbenefikaw minn koeffiċjent ta’ korrezzjoni ta’ riskju ta’ 0 %.
50 Konsegwentement, l-implimentazzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jimplika l-konċiljazzjoni ta’ żewġ għanijiet: minn naħa, ir-rispett tal-loġika tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva li timplika li l-kalkolu ta’ dan il-proporzjon jinkludi l-miżura tal-iskopertura totali ta’ istituzzjoni ta’ kreditu, mingħajr korrezzjoni skont ir-riskju u, min-naħa l-oħra, it-teħid inkunsiderazzjoni tal-għan tal-Kummissjoni, approvat mil-leġiżlatur, fis-sens li, jekk ikun il-każ, ċerti skoperturi li jippreżentaw profil ta’ riskju partikolarment baxx u li ma jirriżultawx minn għażla ta’ investiment tal-istituzzjoni ta’ kreditu ma jkunux rilevanti għall-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva u jistgħu jkunu esklużi minnu.
51 F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li l-għoti ta’ setgħa diskrezzjonali lill-awtoritajiet kompetenti fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jippermettilhom isibu kompromess bejn dawn iż-żewġ għanijiet fid-dawl tal-karatteristiċi partikolari ta’ kull każ.
52 Minn dan jiġi dedott neċessarjament li l-BĊE ma jistax jibbaża ruħu fuq motivi li jirrendu kważi inapplikabbli fil-prattika l-possibbiltà offruta mill-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, mingħajr ma jneħħi l-effettività ta’ din id-dispożizzjoni u jmur kontra l-għanijiet li għalihom kienet introdotta (ara, f’dan is-sens u b’analoġija, is-sentenza tal-11 ta’ Diċembru 2008, Stichting Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing, C‑407/07, EU:C:2008:713, punt 30 u l-ġurisprudenza ċċitata).
53 Għal dak li jikkonċerna l-motiv li jinsab fil-punt 2.3.3(i) tad-deċiżjoni kkontestata, għandu jiġi kkonstatat li, permezz ta’ dan, il-BĊE jeskludi mill-benefiċċju tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 l-iskoperturi tar-rikorrenti fir-rigward taċ-CDC abbażi ta’ kunsiderazzjonijiet li huma inerenti fl-iskoperturi kkonċernati b’din id-dispożizzjoni.
54 Dan jgħodd, fl-ewwel lok, għall-kunsiderazzjoni bbażata fuq il-fatt li l-iskoperturi tar-rikorrenti fir-rigward taċ-CDC jinsabu fl-attiv tal-bilanċ tal-kontijiet tagħha.
55 Skopertura hija ddefinita fl-Artikolu 5(1) tar-Regolament Nru 575/2013 bħala “ass jew element li ma jidhirx fil-karta tal-bilanċ”. Għaldaqstant, din id-definizzjoni tinkludi neċessarjament l-elementi li jinsabu fl-attiv tal-bilanċ ta’ istituzzjoni ta’ kreditu. Barra minn hekk, peress li l-Artikolu 429(14)(c) tar-Regolament Nru 575/2013 jikkonċerna skoperturi li jirriżultaw minn depożiti li l-istituzzjoni hija legalment obbligata tittrasferixxi lil entità tas-settur pubbliku sabiex jiġu ffinanzjati investimenti ta’ interess ġenerali, dan jikkonċerna skoperturi li, min-natura tagħhom, huma intiżi li jitniżżlu fil-bilanċ ta’ istituzzjoni ta’ kreditu iktar milli biex jikkostitwixxu elementi li ma jidhrux fil-karta tal-bilanċ.
56 Għaldaqstant, inkwantu l-iskoperturi li fir-rigward tagħhom l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jikkontempla l-possibbiltà li ma jitteħdux inkunsiderazzjoni fil-kuntest tal-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva ta’ istituzzjoni ta’ kreditu huma, min-natura tagħhom, intiżi li jitniżżlu fl-attiv tal-karta tal-bilanċ tal-imsemmija istituzzjoni, il-kunsiderazzjoni bbażata fuq il-fatt li l-iskoperturi għaċ-CDC jinsabu fl-attiv tal-bilanċ tar-rikorrenti ma tistax validament tiġġustifika r-rifjut li tingħata d-deroga mitluba.
57 L-istess japplika, fit-tieni lok, u għal raġunijiet simili, għall-kunsiderazzjoni bbażata fuq il-fatt li l-imsemmija skoperturi jikkostitwixxu parti mill-ammonti ddepożitati għand ir-rikorrenti bħala tfaddil irregolat, li tibqa’ fil-passiv tal-karta tal-bilanċ tagħha. Huwa biżżejjed f’dan ir-rigward li jiġi enfasizzat li, fid-dawl tal-kliem użat mill-Artikolu 429(14)(c) tar-Regolament Nru 575/2013, dan il-fatt, mhux talli ma jipprekludix l-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni, iżda jikkostitwixxi kundizzjoni għall-implimentazzjoni tagħha.
58 L-istess konklużjoni tapplika, fit-tielet lok, għall-argument tal-BĊE li r-rikorrenti tbati r-riskju operattiv marbut mat-tfaddil irregolat. Dan jinsab iddefinit fil-punt 52 tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 575/2013 bħala li jfisser “ir-riskju ta’ telf li jirriżulta minn proċessi interni inadegwati jew li fallew, minn persuni u sistemi jew minn avvenimenti esterni, u jinkludi riskju legali”. Inkwantu l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jikkonċerna skoperturi li jikkostitwixxu parti minn depożiti magħmula mal-istituzzjoni ta’ kreditu kkonċernata, huwa inerenti fil-loġika ta’ din id-dispożizzjoni li r-rikorrenti tbati r-riskju operattiv marbut mat-tfaddil inkwistjoni.
59 Għal dak li jikkonċerna l-motiv li jinsab fil-punt 2.3.3(ii) tad-deċiżjoni kkontestata, għandu jitfakkar li, skont l-Artikolu 429(14)(a) u (b) tar-Regolament Nru 575/2013, “[l]-awtoritajiet kompetenti jistgħu jippermettu li istituzzjoni teskludi skoperturi mill-miżura ta’ skoperturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet kollha li ġejjin: a) ikunu skoperturi għal entità tas-settur pubbliku; b) ikunu trattati skont l-Artikolu 116(4)”.
60 Kif jirriżulta mill-punti 47 sa 49 iktar ’il fuq, ir-riferiment mill-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 għall-Artikolu 116(4) ta’ dan l-istess regolament, moqri flimkien mal-Artikolu 114(4) tal-imsemmi regolament, jesprimi r-rieda tal-leġiżlatur li l-iskoperturi għal entitajiet tas-settur pubbliku li, minħabba garanzija min-naħa tal-Istat, jippreżentaw l-istess livell ta’ riskju bħall-iskoperturi għal dan l-Istat, ikunu jistgħu, eventwalment, ma jitteħdux inkunsiderazzjoni fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva.
61 Peress li l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 jikkonċerna biss skoperturi li jirrigwardaw entitajiet tas-settur pubbliku li għandhom il-garanzija ta’ Stat, ir-rifjut immotivat mill-kunsiderazzjoni fundamentali li l-Istat jista’ jkun f’sitwazzjoni ta’ nuqqas ta’ ħlas, mingħajr eżami tal-probabbiltà ta’ tali eventwalità fir-rigward tal-Istat ikkonċernat, ikun ifisser li tiġi reża kważi inapplikabbli fil-prattika l-possibbiltà prevista fl-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013.
62 Issa, għandu jiġi kkonstatat li, sabiex jiġi konkluż li r-rikorrenti tista’ tiġi f’pożizzjoni li jkollha tħallas lura lil min ifaddal l-ammonti ttrasferiti liċ-CDC, mingħajr ma dawn ikunu ġew irrestitwiti lilha mingħand dan tal-aħħar, mid-deċiżjoni kkontestata jirriżulta li l-BĊE sempliċement enfasizza l-eventwalità biss ta’ nuqqas ta’ ħlas mill-Istat Franċiż mingħajr ma eżamina l-probbabiltà li dan iseħħ.
63 Barra minn hekk u bħala konsegwenza, peress li l-BĊE ma eżaminax il-probabbiltà ta’ nuqqas ta’ ħlas mill-Istat Franċiż, ir-riferiment fil-punt 2.3.3(ii) tad-deċiżjoni kkontestata għall-volum tal-iskoperturi tar-rikorrenti għaċ-CDC lanqas ma jista’, minnu nnifsu, jiġġustifika t-teħid inkunsiderazzjoni tal-imsemmija skoperturi fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva. Fil-fatt, l-imsemmi volum jista’ jkun rilevanti biss fl-eventwalità fejn, minħabba n-nuqqas ta’ ħlas mill-Istat Franċiż, ir-rikorrenti ma tkunx tista’ tikseb mingħand iċ-CDC l-ammonti ttrasferiti bħala tfaddil irregolat u jkollha tirrikorri għal bejgħ forzat tal-attiv.
64 Fid-dawl ta’ dak li ntqal hawn fuq, għandu jiġi kkonstatat li l-motivi li jinsabu fil-punt 2.3.3(i) u (ii) tad-deċiżjoni kkontestata jwasslu biex id-deroga li tinsab fl-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 titneħħilha l-effettività tagħha peress li huma jeskludu l-applikazzjoni tad-deroga abbażi ta’ elementi li huma inerenti fl-iskoperturi previsti mill-imsemmi artikolu.
65 Din il-konklużjoni ma tiġix imxejna mill-argument tal-BĊE u b’mod partikolari mill-argument li l-iskoperturi għaċ-CDC ma humiex fundamentalment differenti mill-iskoperturi li jiġġeneraw lieva, peress li dan l-attiv huwa ffinanzjat minn dejn fir-rigward ta’ min ifaddal li r-rikorrenti hija obbligata tħallashom lura fuq talba tagħhom. F’dan ir-rigward, biżżejjed jiġi enfasizzat li, b’kuntrast ma’ skoperturi oħra, il-leġiżlatur ikkontempla favur l-iskoperturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet previsti fl-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 il-possibbiltà li dawn ma jiġux inklużi fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, possibbiltà li l-BĊE ma jistax jeskludi a priori.
66 L-istess japplika għar-riferiment li l-garanzija tal-Istat assoċjata mal-iskoperturi għaċ-CDC ma tirrendihomx irrilevanti fir-rigward tal-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tar-rikorrenti, peress li dan huwa intiż li jipprovdi evalwazzjoni li ma hijiex ibbażata fuq il-livell tar-riskju involut minn kull waħda mill-iskoperturi tar-rikorrenti u li, barra minn hekk, l-Istati jistgħu jkunu esposti għal riskji ta’ solvenza. Fil-fatt, peress li l-leġiżlatur ried li skoperturi għal entitajiet tas-settur pubbliku li jissodisfaw il-kundizzjonijiet previsti fl-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013 ikunu jistgħu, eventwalment, ma jitteħdux inkunsiderazzjoni fil-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva, kien il-BĊE li kellu l-obbligu li jirrikonċilja, fl-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali tiegħu, l-għanijiet li wasslu għall-introduzzjoni tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva u dawk tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013. Issa, għar-raġunijiet esposti fil-punti 60 sa 62 iktar ’il fuq, dan ma kienx il-każ, peress li l-BĊE ma bbażax ruħu fuq evalwazzjoni tal-probabbiltà ta’ riskju ta’ nuqqas ta’ ħlas mill-Istat Franċiż, iżda adotta raġunament li jeskludi, fil-fatt, kull possibbiltà li tkun tista’ tintlaqa’ talba bbażata fuq l-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013.
67 Minn dak li ntqal hawn fuq jirriżulta li l-motivi li jinsabu fil-punt 2.3.3(i) u (ii) tad-deċiżjoni kkontestata huma vvizzjati bi żball ta’ liġi.
Fuq il-legalità tal-motiv li jinsab fil-punt 2.3.3(iii) tad-deċiżjoni kkontestata
68 Fil-punt 2.3.3(iii) tad-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE rrefera għall-perijodu li jissepara l-aġġustamenti tal-pożizzjonijiet rispettivi tar-rikorrenti u taċ-CDC. Minn dan il-BĊE ddeduċa, essenzjalment, li r-rikorrenti tista’ tkun obbligata tirrikorri għal bejgħ f’sitwazzjoni diffiċli [fire-sale] tal-attiv filwaqt li tistenna t-trasferiment tal-fondi provenjenti mingħand iċ-CDC.
69 Permezz tat-tieni motiv tagħha, ir-rikorrenti ssostni li dan il-motiv huwa ta’ natura manifestament żbaljata. Barra minn hekk, fil-kuntest ta’ dan il-motiv, hija tikkritika lill-BĊE li naqas milli jieħu inkunsiderazzjoni l-karatteristiċi speċifiċi tat-tfaddil irregolat.
70 Għandu jiġi enfasizzat li, skont id-definizzjoni li tinsab fil-punt 94 tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 575/2013, ir-riskju tal-effett ta’ lieva eċċessiv jirreferi għar-“riskju li jirriżulta mill-vulnerabbiltà ta’ istitizzjoni minħabba lieva finanzjarja jew lieva finanzjarja kontinġenti li tista’ teħtieġ miżuri korrettivi mhux intenzjonati għall-pjan imprenditorjali tagħha, inkluż il-bejgħ b’urġenza ta’ assi li jista’ jirriżulta f’telf jew f’aġġustamenti tal-valutazzjoni tal-assi li jkun fadlilha”.
71 Minn dan jirriżulta li r-riskji kkontemplati bħala lieva eċċessiva jokkorru f’sitwazzjoni ta’ insuffiċjenza ta’ likwidità. Fil-fatt, huwa sabiex tinkiseb likwidità li istituzzjoni ta’ kreditu tista’ tkun obbligata tieħu miżuri mhux previsti fil-pjan kummerċjali, inkluż bejgħ b’urġenza ta’ assi li jkollu l-konsegwenzi speċifikati fil-punt 94 tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 575/2013, kif tfakkar il-premessa 90 ta’ dan l-istess regolament.
72 Peress li l-konsegwenzi negattivi ta’ effett ta’ lieva eċċessiv jimmanifestaw ruħhom fil-każ ta’ nuqqas ta’ likwidità, il-fatt imsemmi mir-rikorrenti li l-perijodu ta’ aġġustament tal-pożizzjonijiet tagħha ma’ dawk taċ-CDC jikkonċerna r-riskju ta’ likwidità ma jirrendix l-imsemmi perijodu irrilevanti fl-evalwazzjoni tar-riskju marbut mal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha.
73 Madankollu, għandu jiġi rrilevat li l-BĊE stess jirrikonoxxi li dan il-perijodu ta’ aġġustament ma jwassalx għal riskju ta’ likwidità fl-evalwazzjoni tar-rekwiżiti ta’ kopertura tal-bżonnijiet ta’ likwidità li jinsabu fl-Artikolu 412 tar-Regolament Nru 575/2013 u fir-Regolament ta’ Delega tal-Kummissjoni (UE) 2015/61, tal-10 ta’ Ottubru 2014, li jissupplimenta r-Regolament (UE) Nru 575/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill rigward ir-rekwiżit ta’ kopertura tal-likwidità għall-Istituzzjonijiet ta’ Kreditu (ĠU 2015, L 11, p. 1). Huwa jsemmi, f’dan ir-rigward, fis-sottomissjonijiet bil-miktub tiegħu, l-awtorizzazzjoni li huwa ta lil istituzzjonijiet ta’ kreditu Franċiżi li kienu talbuh japplika l-Artikolu 26 tar-Regolament ta’ Delega 2015/61, permezz ta’ liema huma setgħu jpaċu d-dħul u l-ħruġ marbuta mat-tfaddil irregolat fil-kuntest tal-kalkolu tal-proporzjon ta’ likwidità.
74 Għandu jiġi enfasizzat li r-Regolament ta’ Delega 2015/61 ġie adottat biex jissupplimenta r-Regolament Nru 575/2013, li jippreċiża fl-Artikolu 412(1) tiegħu li “[l]-istituzzjonijiet għandu jkollhom assi likwidi, li s-somma tal-valuri tagħhom tkopri l-ħruġ ta’ likwidità imnaqqas mid-dħul tal-likwidità f’kondizzjonijiet ta’ stress sabiex ikun żgurat li l-istituzzjonijiet iżommu livelli ta’ riżervi ta’ likwidità li jkunu adegwati biex jiffaċċjaw kwalunkwe żbilanċ possibbli bejn id-dħul u l-ħruġ ta’ likwidità f’kondizzjonijiet ta’ stress kbir fuq perijodu ta’ tletin ġurnata. Waqt żmien ta’ stress, l-istituzzjonijiet jistgħu jużaw l-assi likwidi tagħhom biex ikopru l-flussi ’l barra netti ta’ likwidità tagħhom”.
75 Skont l-Artikolu 26 tar-Regolament ta’ Delega 2015/61, intitolat “Flussi ta’ ħruġ bi flussi ta’ dħul interdipendenti”, “[s]oġġett għal approvazzjoni minn qabel tal-awtorità kompetenti, l-istituzzjonijiet ta’ kreditu jistgħu jikkalkolaw il-fluss ta’ ħruġ nett tal-likwidità ta’ fluss ta’ dħul interdipendenti li jissodisfa l-kundizzjonijiet kollha li ġejjin: (a) il-fluss ta’ dħul interdipendenti huwa marbut direttament mal-fluss ta’ ħruġ u ma jkunx ikkunsidrat fil-kalkolu tal-flussi ta’ dħul tal-likwidità fil-Kapitolu 3; (b) il-fluss ta’ dħul interdipendenti huwa meħtieġ skont impenn legali, regolatorju jew kuntrattwali; (c) il-fluss ta’ dħul interdipendenti huwa meħtieġ skont impenn legali, regolatorju jew kuntrattwali; (i) jinħoloq bilfors qabel il-fluss ta’ ħruġ; (ii) ikun riċevut fi żmien 10 ijiem u jkun iggarantit mill-gvern ċentrali ta’ Stat Membru”.
76 Għandu jiġi kkonstatat li din id-dispożizzjoni tippermetti lill-awtoritajiet kompetenti – u konsegwentement lill-BĊE fil-kuntest tal-funzjoni ta’ superviżjoni prudenzjali li ngħatatlu permezz tal-Artikolu 4(1)(d) tar-Regolament Nru 1024/2013 – li jpaċu d-dħul u l-ħruġ ta’ likwidità interdipendenti, jekk, minħabba l-eżistenza ta’ garanzija mill-amministrazzjoni ċentrali ta’ Stat Membru u minħabba l-qosor tal-perijodu li jisseparahom, huma jidhrilhom li l-imsemmi perijodu ma jwassalx għal riskju ta’ likwidità.
77 Minn dan jiġi dedott loġikament li l-għoti tal-benefiċċju tal-Artikolu 26 tar-Regolament ta’ Delega 2015/61 mill-BĊE għad-dħul u ħruġ ta’ likwidità marbutin mal-iskoperturi għaċ-CDC huwa ekwivalenti għal rikonoxximent, mill-BĊE tal-fatt li l-perijodu li jista’ jisseparahom ma jirrappreżentax riskju ta’ likwidità.
78 Din il-konklużjoni dwar l-assenza ta’ riskju ta’ likwidità kkawżat minn tali perijodu ta’ aġġustament hija kkorroborata wkoll mill-qari tar-rapport tal-ABE, bid-data tal-15 ta’ Diċembru 2015, dwar ir-rekwiżiti ta’ finanzjament stabbli nett skont l-Artikolu 510 tar-Regolament Nru 575/2013 li għalih tirreferi r-rikorrenti fir-rikors tagħha. F’dak ir-rapport, l-ABE ssostni li ma jeżistix riskju ta’ likwidità meta banek ikollhom l-obbligu li jittrasferixxu parti predeterminata tad-depożiti rregolati f’fond iddedikat ikkontrollat mill-Istat li jipprovdi self għal operazzjonijiet ta’ interess ġenerali, id-dħul u l-ħruġ jkunu paċuti fuq bażi mill-inqas mensili u l-fond pubbliku jkun legalment marbut li jħallas lura lill-bank fil-każ li jitbaxxa l-ammont tad-depożiti rregolati minħabba l-ġbid ikkonstatat.
79 Peress li, għar-raġunijiet esposti fil-punt 70 iktar ’il fuq, ir-riskji assoċjati ma’ sitwazzjoni ta’ effett ta’ lieva eċċessiv jokkorru fil-każ ta’ insuffiċjenza ta’ likwidità, il-pożizzjoni bażika tal-BĊE fis-sens li l-perijodu ta’ aġġustament inkwistjoni jista’ jiffavorixxi s-seħħ tar-riskji assoċjati ma’ effett ta’ lieva eċċessiv filwaqt li ma jikkostitwixxix riskju ta’ likwidità, għandha titqies, fil-ġeneralità tagħha, li hija manifestament żbaljata.
80 Fil-fatt, il-perijodu ta’ aġġustament inkwistjoni jista’ jkun rilevanti għar-riskju tal-effett ta’ lieva, filwaqt li ma jkunx rilevanti għar-riskju ta’ likwidità, fil-każ biss fejn il-ġbid tad-depożiti marbutin mat-tfaddil irregolat ikun ta’ daqs tali li jmur lil hinn mit-“tensjonijiet severi” kkontemplati fil-kuntest tal-kalkolu tal-proporzjon ta’ likwidità skont l-Artikolu 412(1) tar-Regolament Nru 575/2013.
81 Issa, it-teħid inkunsiderazzjoni ta’ tali eventwalità sabiex tiġi miċħuda t-talba tar-rikorrenti ma jistax isir mingħajr eżami fid-dettall mill-BĊE tal-karatteristiċi tat-tfaddil irregolat. Dan l-eżami kellu, b’mod partikolari, iwassal lill-BĊE jeżamina jekk, fid-dawl tal-karatteristiċi tiegħu – u b’mod partikolari tal-garanzija mill-Istat assoċjata mat-tfaddil irregolat –, kienx prevedibbli li l-ġbid tat-tfaddil irregolat ikun f’volum tali, u għall-għarrieda b’mod, li r-rikorrenti jkollha tirrikorri għall-miżuri kkontemplati fil-punt 94 tal-Artikolu 4(1) tar-Regolament Nru 575/2013 mingħajr ma tkun tista’ tistenna t-trasferimenti ta’ fondi provenjenti miċ-CDC fil-kuntest tal-aġġustament tal-pożizzjonijiet.
82 Fil-fatt, għar-raġunijiet esposti fil-punti 50 u 51 iktar ’il fuq, huwa fid-dawl tal-karatteristiċi partikolari ta’ kull każ li l-BĊE kellu, fl-implimentazzjoni tal-Artikolu 429(14) tar-Regolament Nru 575/2013, isib kompromess bejn l-għanijiet tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva u l-eventwalità li ċerti skoperturi li jissodisfaw il-kundizzjonijiet li jinsabu f’din id-dispożizzjoni jistgħu jkunu esklużi mill-kalkolu tal-imsemmi proporzjon. Dan l-obbligu li jiġu eżaminati l-karatteristiċi partikolari tat-tfaddil irregolat kien jirriżulta wkoll mill-ġurisprudenza msemmija fil-punt 31 iktar ’il fuq.
83 Issa, għandu jiġi kkonstatat li, fid-deċiżjoni kkontestata, il-BĊE ma għamilx eżami ddettaljat tal-karatteristiċi tat-tfaddil irregolat, u llimita ruħu li jsemmi b’mod astratt ir-riskji involuti minħabba l-perijodu ta’ aġġustament tal-pożizzjonijiet tar-rikorrenti u dawk taċ-CDC.
84 Għaldaqstant, billi mexa b’dan il-mod, il-BĊE naqas milli jwettaq l-obbligu tiegħu skont il-ġurisprudenza ċċitata fil-punt 31 iktar ’il fuq li jeżamina, b’reqqa u imparzjalità, l-elementi rilevanti kollha tal-każ inkwistjoni.
85 Din il-konklużjoni ma hijiex imxejna mill-argument tal-BĊE bbażat fuq il-fatt li l-proporzjon tal-effett ta’ lieva huwa rekwiżit prudenzjali li ma huwiex ibbażat fuq ir-riskju u li s-swieq jistgħu jitilfu f’daqqa l-fiduċja f’investimenti normalment meqjusa siguri ħafna. Fil-fatt, tali affermazzjoni, li hija bbażata biss fuq l-għanijiet imfittxija permezz tal-introduzzjoni tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva mir-Regolament Nru 575/2013, tonqos milli tieħu inkunsiderazzjoni l-għanijiet imfittxija permezz tal-inserzjoni tal-Artikolu 429(14) f’dan l-istess regolament.
86 Minn dak li ntqal hawn fuq jirriżulta li r-raġunijiet kollha invokati mill-BĊE sabiex jiġi konkluż li jeżisti mekkaniżmu ta’ trasferiment li ma huwiex perfett li jħalli lir-rikorrenti tbati r-riskju marbut mal-proporzjon tal-effett ta’ lieva u, għaldaqstant, sabiex jiċħad it-talba tagħha intiża biex jiġu esklużi mill-kalkolu tal-proporzjon tal-effett ta’ lieva tagħha l-iskoperturi għaċ-CDC ikkostitwiti mill-ammonti li hija obbligata tittrasferixxilu huma vvizzjati b’illegalità.
87 Għaldaqstant, l-ewwel u t-tieni motiv tar-rikorrenti għandhom jintlaqgħu u d-deċiżjoni kkontestata għandha tiġi annullata, mingħajr ma huwa meħtieġ li jiġi eżaminat it-tielet motiv.
Fuq l-ispejjeż
88 Skont l-Artikolu 134(1) tar-Regoli tal-Proċedura, il-parti li titlef il-kawża għandha tiġi kkundannata għall-ispejjeż, jekk dawn ikunu ntalbu. Peress li l-BĊE tilef, hemm lok li huwa jiġi kkundannat ibati l-ispejjeż, skont it-talbiet tar-rikorrenti.
89 Skont l-Artikolu 138(1) tar-Regoli tal-Proċedura, l-Istati Membri li intervjenew għat-tilwima għandhom ibatu l-ispejjeż tagħhom. Isegwi li r-Repubblika tal-Finlandja għandha tbati l-ispejjeż rispettivi tagħha.
Għal dawn il-motivi,
IL-QORTI ĠENERALI (It-Tieni Awla Estiża)
taqta’ u tiddeċiedi:
1) Id-Deċiżjoni tal-Bank Ċentrali Ewropew (BĊE) ECB/SSM/2016-R0MUWSFPU8MPRO8K5P83/136 tal-24 ta’ Awwissu 2016 hija annullata.
2) Il-BĊE huwa kkundannat għall-ispejjeż.
3) Ir-Repubblika tal-Finlandja għandha tbati l-ispejjeż rispettivi tagħha.
Mogħtija f’qorti bil-miftuħ fil-Lussemburgu, fit-13 ta’ Lulju 2018.
Firem