Sprawa C‑663/22
Expedia Inc.
przeciwko
Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Tribunale amministrativo regionale per il Lazio)
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 30 maja 2024 r.
Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) 2019/1150 – Artykuły 1, 15, 16 i 18 – Cel – Stosowanie – Kontrola – Przegląd – Środki przyjęte przez państwo członkowskie – Obowiązek dostarczenia informacji dotyczących sytuacji gospodarczej dostawcy usług pośrednictwa internetowego
Zbliżanie ustawodawstw – Handel elektroniczny – Rozporządzenie 2019/1150 – Usługi pośrednictwa internetowego – Środki przyjęte przez państwo członkowskie – Nałożony na dostawców takich usług obowiązek przekazywania pod rygorem sankcji informacji dotyczących ich sytuacji gospodarczej – Uzasadnienie celami właściwego i skutecznego stosowania tego rozporządzenia – Brak
(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1150, motywy 7, 46, 51, art. 1 ust. 5, art. 15, 16, 18)
(zob. pkt 41–44, 47, 52–58, sentencja)
Streszczenie
Trybunał, do którego Tribunale amministrativo regionale per il Lazio (regionalny sąd administracyjny dla Lacjum, Włochy) zwrócił się z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, dokonał po raz pierwszy wykładni rozporządzenia 2019/1150(1), przedstawiając wyjaśnienia dotyczące zakresu swobody, jakim dysponują państwa członkowskie przy przyjmowaniu środków krajowych w celu zapewnienia właściwego i skutecznego stosowania tego rozporządzenia(2).
Expedia jest spółką z siedzibą w Seattle (Stany Zjednoczone), która zarządza platformami informatycznymi umożliwiającymi świadczenie usług internetowych rezerwacji zakwaterowania i podróży. Jako dostawca usług pośrednictwa internetowego we Włoszech podlega ona obowiązkowi przesłania do Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni (urzędu regulacyjnego do spraw komunikacji, Włochy) (zwanego dalej „AGCOM”) dokumentu zwanego „informativa economica di sistema” (systemowa informacja gospodarcza)(3), w którym należy zamieścić informacje dotyczące swej sytuacji gospodarczej. Nieprzesłanie tego zgłoszenia AGCOM lub przekazanie nieprawidłowych danych jest karalne.
Mając wątpliwości co do zgodności takiego obowiązku z prawem Unii, sąd odsyłający postanowił zwrócić się do Trybunału w istocie w celu ustalenia, czy rozporządzenie 2019/1150 należy interpretować w ten sposób, że uzasadnia ono przyjęcie przez państwo członkowskie środków, na mocy których dostawcy usług pośrednictwa internetowego pod rygorem sankcji podlegają do celów świadczenia swoich usług w tym państwie członkowskim obowiązkowi okresowego wysyłania organowi tego państwa dokumentu dotyczącego ich sytuacji gospodarczej, w którym należy szczegółowo wskazać szereg informacji dotyczących w szczególności osiąganych przez tych dostawców przychodów.
Ocena Trybunału
Na wstępie Trybunał przypomniał, że państwa członkowskie mogą pod pewnymi warunkami przyjmować środki wykonawcze do danego rozporządzenia w zakresie, w jakim wymaga tego wdrożenie niektórych przepisów tego rozporządzenia.
W niniejszym przypadku zadaniem Trybunału było ustalenie, na czym polega cel realizowany przez rozporządzenie 2019/1150 oraz te przepisy tego rozporządzenia, które przyznają państwom członkowskim rolę do odegrania w jego stosowaniu.
W pierwszej kolejności Trybunał zauważył, że w rozporządzeniu 2019/1150(4) nałożono na dostawców rozpatrywanych usług szczególne obowiązki dotyczące przejrzystości i uczciwości warunków stosowanych wobec użytkowników biznesowych usług pośrednictwa internetowego(5) oraz przewidziano w nim przepisy dotyczące pozasądowego i sądowego rozstrzygania sporów, jakie mogą powstać między takimi dostawcami a tymi użytkownikami biznesowymi. Tak więc informacje, które państwa członkowskie mogą być zobowiązane przekazywać Komisji Europejskiej na podstawie art. 16 i 18 rozporządzenia 2019/1150, powinny być odpowiednie do tego, aby umożliwić tej instytucji monitorowanie zmian w stosunkach między dostawcami usług pośrednictwa internetowego a tymi użytkownikami biznesowymi lub sporządzanie sprawozdań z oceny tego rozporządzenia.
Ponieważ rozporządzenie 2019/1150 ma na celu zapewnienie sprawiedliwego, przewidywalnego, zrównoważonego środowiska i budzącego zaufanie otoczenia biznesowego w Internecie w ramach rynku wewnętrznego, w którym użytkownikom biznesowym usług pośrednictwa internetowego zapewnia się odpowiednią przejrzystość, sprawiedliwość i możliwości skutecznego dochodzenia roszczeń, informacje zebrane przez organy krajowe mogą zostać uznane za „odpowiednie” w rozumieniu art. 16 i 18 tego rozporządzenia tylko wtedy, gdy pozostają one w wystarczająco bezpośrednim związku z tym celem. Natomiast państwo członkowskie nie może z tytułu stosowania rozporządzenia 2019/1150 gromadzić wybranych w sposób arbitralny informacji ze względu na to, że Komisja mogłaby się o nie później zwrócić w ramach wykonywania jej zadań w zakresie monitorowania i przeglądu tego rozporządzenia, ponieważ rozporządzenie to nie nakłada na państwa członkowskie obowiązku gromadzenia z własnej inicjatywy takich informacji.
W drugiej kolejności, jeżeli państwo członkowskie powierza organowi administracyjnemu zadanie kontrolowania, zgodnie z art. 15 rozporządzenia 2019/1150, jego stosowania, informacje, które organ ten może gromadzić w ramach wykonywania tego zadania, są właściwe do realizacji celu tego rozporządzenia tylko wtedy, gdy pozostają one w wystarczająco bezpośrednim związku z tym rozporządzeniem. Zgodnie z rozporządzeniem 2019/1150 nie ma to miejsca w przypadku informacji dotyczących sytuacji gospodarczej dostawców danych usług. Informacje, których dostarczenia wymaga się od dostawców tych usług na podstawie rozporządzenia 2019/1150, powinny bowiem dotyczyć warunków świadczonej usługi, w szczególności w celu umożliwienia właściwym organom poznania i oceny uczciwości warunków umownych ustalanych przez tych dostawców dla użytkowników biznesowych usług pośrednictwa internetowego w Unii. Związek pomiędzy z jednej strony sytuacją gospodarczą dostawcy takich usług a z drugiej strony sposobami świadczenia tych usług tym użytkownikom biznesowym, przy założeniu, że takowy istnieje, może być zaś jedynie pośredni.
Tak więc Trybunał uznał, że rozporządzenie 2019/1150 nie uzasadnia przyjęcia przez państwo członkowskie, w celu właściwego i skutecznego stosowania tego rozporządzenia, środków, na mocy których dostawcy usług pośrednictwa internetowego pod rygorem sankcji podlegają do celów świadczenia swoich usług w tym państwie członkowskim obowiązkowi okresowego wysyłania organowi tego państwa dokumentu dotyczącego ich sytuacji gospodarczej, w którym należy szczegółowo wskazać szereg informacji dotyczących w szczególności osiąganych przez tych dostawców przychodów.