Υπόθεση C‑114/12

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

κατά

Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Προσφυγή ακυρώσεως — Εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Διεθνείς συμφωνίες — Προστασία των δικαιωμάτων των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών — Διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμβάσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης — Απόφαση του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών περί της από κοινού συμμετοχής της Ένωσης και των κρατών μελών της στις διαπραγματεύσεις — Άρθρο 3, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ — Αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Ένωσης»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως)

της 4ης Σεπτεμβρίου 2014

1.        Προσφυγή ακυρώσεως — Πράξεις δεκτικές προσφυγής — Έννοια — Πράξεις του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών οι οποίοι συμμετείχαν στο Συμβούλιο — Εμπίπτουν

(Άρθρα 218 §§ 3 και 4 ΣΛΕΕ και 263 ΣΛΕΕ)

2.        Διεθνείς συμφωνίες — Σύναψη — Αρμοδιότητα της Ένωσης — Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών — Αποκλειστικός χαρακτήρας — Έρεισμα — Παραβίαση των κανόνων του δικαίου της Ένωσης που απορρέουν από τις οδηγίες 93/83, 2001/29, 2004/48, 2006/115 και 2006/116

(Άρθρο 3 § 2 ΣΛΕΕ· οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2001/29, 2004/48, 2006/115 και 2006/116)

3.        Διεθνείς συμφωνίες — Σύναψη —Αρμοδιότητα της Ένωσης — Αποκλειστικός χαρακτήρας — Κριτήριο εκτιμήσεως — Ύπαρξη κοινών κανόνων της Ένωσης σε συγκεκριμένο τομέα οι οποίοι είναι διασκορπισμένοι σε διάφορες νομικές πράξεις — Δεν ασκεί επιρροή

(Άρθρο 3 § 2 ΣΛΕΕ)

1.        Απόφαση του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών περί της από κοινού συμμετοχής της Ένωσης και των κρατών μελών της στις διαπραγματεύσεις διεθνούς συμφωνίας περιλαμβάνει τις χορηγηθείσες στην Επιτροπή άδειες διαπραγματεύσεως, αφενός, και στα κράτη μέλη και στην προεδρία του Συμβουλίου, αφετέρου. Συνεπάγεται οπωσδήποτε ότι το Συμβούλιο συμμετείχε στη χορήγηση αμφοτέρων των αδειών αυτών. Επομένως, μολονότι η προσφυγή αφορά εν μέρει απόφαση την οποία εξέδωσαν οι αντιπρόσωποι των κρατών μελών ως αντιπρόσωποι των Κυβερνήσεών τους και όχι ως μέλη του Συμβουλίου, είναι παραδεκτή ως προς την προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολό της.

(βλ. σκέψεις 38, 41)

2.        Οι διεθνείς δεσμεύσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τους κοινούς κανόνες της Ένωσης, ή να μεταβάλουν την εμβέλειά τους, όπερ δικαιολογεί την αποκλειστική εξωτερική αρμοδιότητα της Ένωσης, όταν οι δεσμεύσεις αυτές εμπίπτουν στον τομέα εφαρμογής των εν λόγω κανόνων ή, τουλάχιστον, σε τομέα που ήδη καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από τους κανόνες αυτούς.

Το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων ενόψει συμβάσεως του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών, όπως οριοθετείται με τη σύσταση του 2002, το υπόμνημα του 2008 και την έκθεση του 2010, εμπίπτει σε τομέα που καλύπτεται ευρέως από κοινούς κανόνες της Ένωσης. Συγκεκριμένα, από τις οδηγίες 93/83, περί συντονισμού ορισμένων κανόνων όσον αφορά το δικαίωμα του δημιουργού και τα συγγενικά δικαιώματα που εφαρμόζονται στις δορυφορικές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις και την καλωδιακή αναμετάδοση, 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, 2004/48, σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, 2006/115, σχετικά με το δικαίωμα εκμίσθωσης, το δικαίωμα δανεισμού και ορισμένα δικαιώματα συγγενικά προς την πνευματική ιδιοκτησία στον τομέα των προϊόντων της διανοίας, και 2006/116, για τη διάρκεια προστασίας του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας και ορισμένων συγγενικών δικαιωμάτων, προκύπτει ότι τα εν λόγω δικαιώματα αποτελούν το αντικείμενο, στο δίκαιο της Ένωσης, εναρμονισμένου νομικού πλαισίου το οποίο σκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και το οποίο θέσπισε ένα καθεστώς υψηλής και ενιαίας προστασίας υπέρ των ραδιοτηλεοπτικών οργανισμών.

Συνεπώς, οι διαπραγματεύσεις αυτές δύνανται να επηρεάσουν τους κοινούς κανόνες της Ένωσης ή να μεταβάλουν την εμβέλειά τους. Επομένως, οι εν λόγω διαπραγματεύσεις εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης.

(βλ. σκέψεις 68, 70, 79, 102)

3.        Η ύπαρξη αποκλειστικής εξωτερικής αρμοδιότητας της Ένωσης πρέπει να θεμελιώνεται στα πορίσματα συγκεκριμένης αναλύσεως της υφιστάμενης σχέσεως μεταξύ της μελετώμενης συμφωνίας και του ισχύοντος δικαίου της Ένωσης, από την οποία να προκύπτει ότι η σύναψη της συμφωνίας αυτής μπορεί να επηρεάσει τους κοινούς κανόνες της Ένωσης ή να μεταβάλει την εμβέλειά τους.

Συναφώς, το γεγονός ότι το εν λόγω εναρμονισμένο νομικό πλαίσιο ετέθη σε εφαρμογή από διάφορες νομικές πράξεις οι οποίες διέπουν και άλλα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τη βασιμότητα της απόψεως αυτής. Συγκεκριμένα, η εκτίμηση της υπάρξεως κινδύνου προσβολής των κοινών κανόνων της Ένωσης ή μεταβολής της εμβέλειάς τους από τις διεθνείς δεσμεύσεις δεν μπορεί να εξαρτάται από τεχνητή διάκριση θεμελιούμενη στην ύπαρξη ή μη ύπαρξη των κανόνων αυτών σε μία και μοναδική πράξη του δικαίου της Ένωσης.

(βλ. σκέψεις 74, 81-82)