CURIA - Documents

Home > Search form > List of results > Documents

Start printing

Language of document : ECLI:EU:C:2015:233

KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI

SZPUNAR

ippreżentati fis-16 ta’ April 2015 (1)

Kawża C‑4/14

Christophe Bohez

Ingrid Wiertz

[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mill-Korkein oikeus (il‑Finlandja)]

“Kooperazzjoni ġudizzjarja fil-qasam ċivili — Regolament (KE) Nru 44/2001 — Ġurisdizzjoni u eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet f’oqsma ċivili u kummerċjali — Oqsma esklużi — Dritt tal-familja — Regolament (KE) Nru 2201/2003 — Ġurisdizzjoni, rikonoxximent u infurzar tad-deċiżjonijiet fil-qasam ta’ responsabbiltà tal-ġenituri — Deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess marbut mal-pagamenti ta’ penalità — Eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità”

I – Introduzzjoni

1. Il-Korkein oikeus (Qorti Suprema tal-Finlandja) tistaqsi lill-Qorti tal-Ġustizzja, minn naħa waħda, dwar l-applikazzjoni tar-Regolament (KE) Nru 44/2001 (2) għall-eżekuzzjoni, fi Stat Membru, ta’ deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija fi Stat Membru ieħor, meta din is-sentenza timponi pagamenti ta’ penalità sabiex jiġi osservat id-dritt ta’ aċċess u, min-naħa l-oħra, dwar il-kundizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni ta’ tali pagamenti ta’ penalità.

2. Analizzata minn perspettiva globali, din il-kawża turi d-diffikultà li tiddefinixxi s-sistema applikabbli għall-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest ta’ sistema ta’ rikonoxximent u eżekuzzjoni ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji fi ħdan l-Unjoni Ewropea. Din id-diffikultà għandha tendenza tikber fil-każ partikolari fejn id-dritt iggarantit permezz ta’ pagamenti ta’ penalità huwa dritt ta’ aċċess tal-ġenituri. Huwa f’dan il-kuntest li l-Qorti tal-Ġustizzja hija mitluba tirrispondi għad-domandi preliminari mressqa mill-qorti tar-rinviju.

II – Il-kuntest ġuridiku

A – Id-dritt tal-Unjoni

1. Ir-Regolament Nru 44/2001

3. L-Artikolu 1(1) u (2)(a) tar-Regolament Nru 44/2001, dwar il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan tal-aħħar, jipprevedi:

“1. Dan ir-Regolament għandu japplika f’materji ċivili u kummerċjali independentament min-natura tal-qorti jew tat-tribunal. M’għandux jestendi b’mod partikolari, għal introjtu minn taxxi, dwana jew materji amministrattivi.

2. Dan ir-Regolament ma japplikax għal:

(a) l-istatus jew il-kapaċità ġuridika ta’ persuni naturali, drittijiet ta’ propjetà li joriġinaw minn relazzjonijiet matrimonjali, testmenti u suċċessjoni.”

4. L-Artikoli 45(2) u 49 tar-Regolament Nru 44/2001 huma parti mill-Kapitolu III intitolat “Rikonoxximent u Eżekuzzjoni”.

5. L-Artikolu 45(2) ta’ dan ir-regolament jipprevedi:

“2. Taħt l-ebda ċirkostanzi, ma tista’ jiġi reveduta s-sentenza barranija fuq is-sustanza tagħha.”

6. L-Artikolu 49 tal-imsemmi regolament huwa fformulat kif ġej:

“Sentenza barranija li tordna pagamenti perjodiċi bħala penali għandu jkun eżegwibbli, fl-Istat Membru li fih tkun imfittxija l-eżekuzzjoni, biss jekk l-ammont tal-pagament ikun ġie finalment determinat mill-qrati ta’ l-Istat Membru ta’ l-oriġini.”

2. Ir-Regolament (KE) Nru 2201/2003

7. L-Artikolu 1 tar-Regolament Nru 2201/2003 (3) jiddefinixxi l-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-regolament kif ġej:

“1. Dan ir-Regolament għandu japplika, tkun xi tkun in-natura ta’ l-qorti jew tribunal, fi kwistjonijiet ċivili dwar:

[…]

(b) l-attribuzzjoni, l-ezerċizzju, id-delegazzjoni, ir-restrizzjoni jew it-terminazzjoni tar-responsabbilità ta’ l-ġenituri.

2. Il-kwistjonijiet imsemmija fil-paragrafu 1(b) jistgħu, partikolarment, jittrattaw fi:

(a) drittijiet ta’ kustodja u drittijiet ta’ aċċess;

[…]”

8. L-Artikolu 26 ta’ dan ir-regolament jistabbilixxi:

“Taħt l-ebda ċirkustanzi m’għandha sentenza tiġi riveduta nkwantu għas-sustanza tagħha.”

9. Fir-rigward tas-saħħa eżekuttiva ta’ deċiżjonijiet dwar id-dritt ta’ aċċess, l-Artikolu 28(1) tar-Regolament Nru 2201/2003 jipprovdi:

“Sentenza dwar l-eżerċitar tar-responsabbilità ta’ l-ġenituri dwar il-minuri mogħtija fi Stat Membru li hija nfurzabbli f’dak l-Istat Membru u li ġiet notifikata għandha tigi nfurzata fi Stat Membru ieħor meta, fuq applikazzjoni ta’ kwalsijasi parti nteressata, ġiet iddikjarata nfurzabbli hemmhekk.”

10. Ċerti deċiżjonijiet dwar id-dritt ta’ aċċess jistgħu jibbenefikaw minn sistema partikolari. L-ewwel paragrafu tal-Artikolu 41(1) ta’ dan ir-regolament jipprevedi:

“1. Id-drittijiet ta’ aċċess […] mogħtija f’sentenza nfurzabbli li tkun ingħatat fi Stat Membru għandhom jiġu rikonoxxuti u jkunu nfurzabbli fi Stat Membru ieħor mingħajr il-bżonn ta’ dikjarazzjoni ta’ l-infurzabilità u mingħajr ebda possibilità li ssir opposizzjoni għar-rikonoxximent tagħhom jekk is-sentenza tkun ġiet iċcertifikata fl-Istat Membru ta’ l-oriġini skond il-paragrafu 2.”

11. L-Artikolu 47 tal-istess regolament jispeċifika:

“1. Il-proċedura ta’ l-infurzar hija rregolata mil-liġi ta’ l-Istat Membru ta’ l-infurzar.

2. Kwalsijasi sentenza maqtugħa minn qorti ta’ Stat Membru ieħor u ddikjarata li hija nfurzabbli skond it-Taqsima 2 jew li ġiet iċċertifikata skont l-Artikolu 41(1) […] għandha tiġi nfurzata fl-Istat Membru ta’ l-infurzar bl-istess kondizzjonijiet daqs li kieku ġiet maqtugħa f’dak l-Istat Membru.

[…]”

B – Id-dritt Belġjan

12. Il-pagamenti ta’ penalità huma rregolati mill-Artikoli 1385a sa 1385h tal-Kodiċi Ġudizzjarju (iktar ’il quddiem il-“Kodiċi Ġudizzjarju”).

13. L-Artikolu 1385a tal-Kodiċi Ġudizzjarju jipprovdi:

“Il-qorti tista’, fuq talba ta’ waħda mill-partijiet, tikkundanna lill-parti l-oħra, fil-każ fejn hija ma tkunx issodisfatta mill-kundanna prinċipali, għall-pagament ta’ somma ta’ flus, imsejħa pagamenti ta’ penalità, bla ħsara għad-danni, jekk ikun hemm lok. […]ˮ

14. L-Artikolu 1385b ta’ dan il-Kodiċi huwa fformulat kif ġej:

“Il-qorti tista’ tiffissa l-pagamenti ta’ penalità jew f’somma waħda, jew f’somma speċifika għal perijodu partikolari jew għal ksur. F’dawn l-aħħar żewġ każijiet, il-qorti tista’ tistabbilixxi wkoll ammont li jekk jinqabeż, il-kundanna għal pagamenti ta’ penalità titlef l-effetti tagħha.”

15. L-Artikolu 1385c tal-imsemmi Kodiċi jipprevedi:

“Il-pagamenti ta’ penalità, ladarba imposti, jibqgħu miksuba fl-intier tagħhom favur il-parti li tkun kisbet il-kundanna tagħhom. Din il-parti tista’ tkompli sabiex tikseb l-irkupru tagħhom abbażi tal-istess titolu li jipprovduhom. […]”

16. L-Artikolu 1385d tal-istess Kodiċi huwa fformulat kif ġej:

“Il-qorti li tordna l-pagamenti ta’ penalità tista’ tiddeċiedi l-projbizzjoni tagħhom, billi tissospendi t-terminu li hija tkun indikat jew tnaqqsu, fuq talba tal-parti kkundannata, jekk din tinsab fl-impossibbiltà definittiva jew temporanja, totali jew parzjali li tissodisfa l-kundanna prinċipali. Fejn il-pagamenti ta’ penalità jkunu ġew miksuba qabel tavvera ruħha l-impossibbiltà, il-qorti ma tistax tipprojbixxihom u lanqas tnaqqashom.”

17. Peress li t-titolu eżekuttiv li jippermetti l-irkupru tal-pagamenti ta’ penalità huwa kkostitwit mid-deċiżjoni ġudizzjarja li tiddeċiedi dwarhom (Artikolu 1385c tal-Kodiċi Ġudizzjarju), il-benefiċjarju ma għandux bżonn jikseb, qabel l-eżekuzzjoni, il-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità.

18. Fil-każ ta’ kontestazzjoni min-naħa tad-debitur, huwa l-kreditur tal-pagamenti ta’ penalità li għandu jipproduċi l-prova tan-nuqqasijiet allegati. Hija għalhekk il-qorti mitluba teżegwixxi li għandha tevalwa jekk il-kundizzjonijiet tal-pagamenti ta’ penalità humiex issodisfatti.

C – Id-dritt Finlandiż

19. Fid-dritt Finlandiż, il-pagamenti ta’ penalità imposti għall-finijiet tal-osservanza tad-dritt ta’ aċċess huma rregolati mil-Liġi dwar l-eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet dwar id-drittijiet ta’ kustodja u ta’ aċċess (lapsen huoltoa ja tapaamisoikeutta koskevan päätöksen täytäntöönpanosta annettu laki, iktar ’il quddiem it-“TpL”) kif ukoll mil-Liġi dwar il-pagamenti ta’ penalità (uhkasakkolaki, iktar ’il quddiem il-“Liġi dwar il-pagamenti ta’ penalità”), sa fejn din hija applikabbli.

20. Bl-applikazzjoni tal-Artikolu 16(2) tat-TpL, il-qorti li, wara li tingħata deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, hija adita minn kawża li tirrigwarda l-eżekuzzjoni ta’ dan id-dritt tista’ tobbliga lill-konvenut għall-eżekuzzjoni sabiex jikkonforma ruħu mad-deċiżjoni taħt piena ta’ pagamenti ta’ penalità.

21. Il-pagamenti ta’ penalità huma bħala regola ffissati bħala somma waħda. Jekk raġuni partikolari tiġġustifikahom, l-ammont tagħhom jista’ madankollu jkun ukoll kumulattiv (Artikolu 18(1) u (2) tat-TpL).

22. Il-pagamenti ta’ penalità għandhom dejjem jitħallsu lill-Istat u mhux lill-parti l-oħra.

23. Wara proċedura ġdida, il-qorti tista’ tordna l-ħlas tal-pagamenti ta’ penalità li kienu ffissati jekk hija tiddeċiedi li din it-talba hija ġġustifikata. Il-ħlas tal-pagamenti ta’ penalità ma jistax ikun ordnat jekk il-parti kkundannata turi li hija għandha raġuni valida għan-nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu jew jekk fil-frattemp l-obbligu jkun twettaq (Artikolu 19(1) u (2) tat-TpL).

24. Il-qorti tista’ tnaqqas l-ammont tal-pagamenti ta’ penalità li għandu jitħallas meta mqabbel ma’ dak li kien inizjalment iffissat jekk parti sostanzjali mill-obbligu prinċipali tkun issodisfatta jew jekk il-kapaċità li tħallas tal-persuna kkundannata naqset b’mod sinjifikattiv jew jekk teżisti raġuni oħra valida għat-tnaqqis tal-ammont tal-pagamenti ta’ penalità (Artikolu 11 tal-Liġi dwar il-pagamenti ta’ penalità).

25. L-Artikolu 12(2) tal-Liġi dwar il-pagamenti ta’ penalità jippermetti lill-awtorità li tkun iffissat il-pagamenti ta’ penalità li tannulla din d-deċiżjoni u tagħmel eżami mill-ġdid tal-kawża, kollha jew parzjalment, f’każ ta’ bdil taċ-ċirkustanzi, tal-preżenza ta’ elementi essenzjali ġodda, jew anki meta d-deċiżjoni tkun ibbażata fuq applikazzjoni manifestament żbaljata tal-liġi.

III – Il-fatti li wasslu għall-kawża prinċipali, id-domandi preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja

26. Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li Christophe Alfons Adrien Bohez u Ingrid Wiertz iżżewġu fil-Belġju fis-16 ta’ Mejju 1997 u kellhom żewġt itfal. Il-koppja ddivorzjat fl-2005 u I. Wiertz marret toqgħod fil-Finlandja.

27. Fit-28 ta’ Marzu 2007, il-qorti tal-ewwel istanza ta’ Gand (il‑Belġju) tat deċiżjoni dwar il-kustodja, ir-residenza, id-dritt ta’ aċċess u l-manteniment fir-rigward tat-tfal (iktar ’il quddiem id-“deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2007”). Hija akkumpanjat id-deċiżjoni tagħha b’pagamenti ta’ penalità intiżi sabiex jiggarantixxu l-osservanza tad-dritt ta’ aċċess mogħti lil C. Bohez. Skont din is-sentenza, somma ta’ EUR 1,000 għal kull wild għandha titħallas lil C. Bohez għal kull ġurnata li fiha t-tfal ma jittieħdux għall-aċċess. L-ammont massimu tal-pagamenti ta’ penalità kien iffissat għal EUR 25,000.

28. C. Bohez talab lill-qrati Finlandiżi jikkundannaw lil I. Wiertz tħallsu l-pagamenti ta’ penalità ffissati fid-deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2007, jiġifieri EUR 23,398.69, fir-rigward ta’ aċċess li ma seħħx, jew tiddikjara din id-deċiżjoni eżekuttiva fil-Finlandja. Insostenn tat-talba tiegħu, huwa sostna quddiem l-Itä-Uudenmaan käräjäoikeus (Qorti tal-ewwel istanza ta’ Itä Uusimaa) li diversi aċċessi ma seħħewx, b’tali mod li l-ammont massimu tal-pagamenti ta’ penalità ffissati minn din is-sentenza kien diġà ntlaħaq. Abbażi tal-fatt li, fid-dritt Belġjan, l-irkupru tal-pagamenti ta’ penalità jitwettaq direttament mill-awtoritajiet ta’ eżekuzzjoni, mingħajr ma hija neċessarja proċedura ġudizzjarja ġdida, huwa jqis li t-talba tiegħu għandha titqies li hija intiża għall-irkupru ta’ kreditu pekunjarju eżekuttiv u, għalhekk, bħala li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001.

29. Min-naħa tagħha, I. Wiertz oġġezzjonat li l-obbligu tal-ħlas ma kienx definittivament ikkonfermat mill-qorti Belġjana u li, għalhekk, id-deċiżjoni ma kinitx eżekuttiva. Ebda awtorità ma kienet stabbilixxiet nuqqasijiet li jistgħu jwasslu għall-obbligu tal-ħlas tal-pagamenti ta’ penalità. I. Wiertz argumentat ukoll li hija ma għamlet ebda ostakolu għall-aċċess previst fid-deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2007.

30. Permezz ta’ deċiżjoni tat-8 ta’ Mejju 2012, l-Itä-Uudenmaan käräjäoikeus ikkonstatat li t-talba ma tirrigwardax l-eżekuttività tad-deċiżjoni relattiva għad-dritt ta’ aċċess, iżda sempliċement l-infurzar ta’ pagamenti ta’ penalità imposti sabiex jiggarantixxu l-osservanza tad-deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2007. Hija ddeduċiet li, ladarba hija tirrigwarda l-eżekuzzjoni ta’ sentenza li tistabbilixxi obbligu pekunjarju, din it-talba taqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001. Madankollu peress li rrilevat li d-deċiżjoni tat-28 ta’ Marzu 2007 tipprovdi biss, għall-kuntrarju tar-rekwiżiti tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001, pagamenti ta’ penalità perijodiċi li l-ammont definittiv tagħhom ma ġiex iffissat, l-Itä-Uudenmaan käräjäoikeus ddikjarat inammissibbli t-talba ta’ C. Bohez.

31. Permezz ta’ deċiżjoni tas-16 ta’ Awwissu 2012, il-Helsingin hovioikeus (Qorti tal-appell ta’ Helsinki), ikkonfermat iċ-ċaħda tat-talba ta’ C. Bohez bħala inammissibbli. Madankollu, fil-motivazzjoni tagħha hija għamlet analiżi differenti minn dik tal-qorti tal-ewwel istanza. Billi kkunsidrat li t-talba taqa’ fil-kuntest tal-eżekuzzjoni ta’ deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, hija ddeċidiet li, fir-rigward tal-Artikolu 1(2)(a) tar-Regolament Nru 44/2001, hija ma taqax taħt dan ir-regolament, iżda taħt ir-Regolament Nru 2201/2003. Għalhekk, skont l-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003, il-proċedura ta’ eżekuzzjoni hija, f’dan il-każ, iddeterminata mid-dritt Finlandiż, jiġifieri mit-TpL.

32. C. Bohez appella quddiem il-Korkein oikeus (Qorti Suprema tal-Finlandja), billi talab l-annullament tad-deċiżjoni tal-Helsingin hovioikeus filwaqt li sostna t-talbiet tiegħu tal-ewwel istanza.

33. Huwa f’dawn iċ-ċirkustanzi li l-Korkein oikeus iddeċidiet, permezz ta’ deċiżjoni tal-31 ta’ Diċembru 2013, li waslet fir-Reġistru tal-Qorti tal-Ġustizzja fis-6 ta’ Jannar 2014, li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:

“1) L-Artikolu 1(2) tar-Regolament [Nru 44/2001] għandu jiġi interpretat fis-sens li l-kawżi li jikkonċernaw l-eżekuzzjoni ta’ pagamenti ta’ penalità imposti għall-finijiet tal-osservanza tal-obbligu prinċipali impost f’deċiżjoni li tikkonċerna d-dritt ta’ kustodja jew id-dritt ta’ aċċess, ma jaqgħux fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-imsemmi regolament?

2) Jekk il-kawżi li hemm riferiment għalihom fid-domanda preċedenti jaqgħu taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament [Nru 44/2001], l-Artikolu 49 ta’ dan l-istess regolament għandu jiġi interpretat fis-sens li, pagamenti ta’ penalità ta’ kuljum, li fl-Istat ta’ oriġini, huma fihom infushom direttament infurzabbli fl-ammont stabbilit, iżda li l-ammont definittiv tagħhom jista’ jinbidel fuq talba jew minħabba argumenti tal-parti kkundannata għall-pagamenti ta’ penalità, huma biss infurzabbli fi Stat Membru ieħor jekk l-ammont tagħhom ikun ġie speċifikament stabbilit b’mod definittiv fl-Istat ta’ oriġini?

3) Jekk il-kawżi identifikati iktar ’il fuq ma jaqgħux taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament [Nru 44/2001], l-Artikolu 47(1) tar-Regolament [Nru 2201/2003] għandu jiġi interpretat fis-sens li l-miżuri intiżi għall-osservanza ta’ deċiżjonijiet fil-qasam tad-dritt ta’ kustodja jew tad-dritt ta’ aċċess, jagħmlu parti mill-proċedura ta’ eżekuzzjoni msemmija f’din id-dispożizzjoni, jiġifieri mill-proċedura ta’ eżekuzzjoni ddeterminata mid-dritt tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni, jew jistgħu jitqiesu li huma parti integrali mid-deċiżjoni li tikkonċerna d-dritt ta’ kustodja jew id-dritt ta’ aċċess u li, skont ir-Regolament [Nru 2201/2003], hija infurzabbli f’dan l-Istat Membru l-ieħor?

4) Meta l-eżekuzzjoni ta’ pagamenti ta’ penalità tintalab fi Stat Membru ieħor, jeħtieġ li l-ammont tal-imsemmija pagamenti ta’ penalità jkun speċifikament stabbilit b’mod definittiv fl-Istat Membru ta’ oriġini, anki fis-sitwazzjoni fejn ir-Regolament [Nru 44/2001] ma jkunx applikabbli fil-kuntest ta’ din l-eżekuzzjoni?

5) Jekk pagamenti ta’ penalità imposti għall-finijiet tal-osservanza tad-dritt ta’ aċċess huma infurzabbli fi Stat Membru ieħor mingħajr ma l-ammont tal-pagamenti ta’ penalità ma jkun speċifikament stabbilit b’mod definittiv fl-Istat Membru ta’ oriġini;

a) l-eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità madankollu teħtieġ li jiġi eżaminat jekk l-osservanza tad-dritt ta’ aċċess tkun ġiet prekluża b’motivi li t-teħid inkunsiderazzjoni tagħhom kien indispensabbli sabiex jiġu ggarantiti d-drittijiet tal-wild; u

b) liema qorti għandha għaldaqstant ġurisdizzjoni li teżamina l-preżenza ta’ tali fatturi, iktar preċiżament

(i) il-ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Istat ta’ eżekuzzjoni hija dejjem limitata esklużivament għall-eżami tal-allegat annullament tad-dritt ta’ aċċess, li toriġina minn raġuni li tkun espressament prevista fid-deċiżjoni tal-mertu; jew

(ii) id-drittijiet tal-wild li huma ggarantiti mill-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jimplikaw li l-qorti tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni għandha dritt jew obbligu iktar estiż li jiġi eżaminat jekk l-osservanza tad-dritt ta’ aċċess tkunx ġiet prekluża b’motivi li t-teħid inkunsiderazzjoni tagħhom kien indispensabbli sabiex jiġu ggarantiti d-drittijiet tal-wild?”

34. Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub mill-partijiet fil-kawża prinċipali, mill-Gvern Finlandiż, Spanjol, Litwan kif ukoll mill-Kummissjoni Ewropea.

35. C. Bohez, il-Gvern Finlandiż kif ukoll il-Kummissjoni ppreżentaw ukoll sottomissjonijiet orali matul is-seduta li nżammet fit-8 ta’ Jannar 2015.

IV – Analiżi

36. It-talba għal deċiżjoni preliminari ta’ Korkein oikeus tqajjem, essenzjalment, żewġ problemi marbuta mal-eżekuzzjoni fi Stat Membru ta’ deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija fi Stat Membru ieħor, meta din id-deċiżjoni timponi, għall-finijiet tal-osservanza tad-dritt ta’ aċċess kif stabbilit mill-qorti tal-oriġini, pagamenti ta’ penalità li l-ammont tagħhom huwa ffissat b’mod kumulattiv (4). L-ewwel problema tirrigwarda r-regolament applikabbli għal tali pagamenti ta’ penalità u t-tieni hija dwar il-kundizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni tagħhom.

37. F’dan il-kuntest, jidhirli neċessarju li tiġi eżaminata, preliminarjament, il-kwistjoni dejjem delikata tal-klassifikazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità fid-dritt Finlandiż u Belġjan sabiex tiġi ddefinita, f’dan il-każ, is-sistema applikabbli għal tali miżura fil-kuntest tas-sistema ta’ rikonoxximent u eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji fi ħdan l-Unjoni.

A – Rimarki preliminari dwar in-natura ġuridika tal-pagamenti ta’ penalità

38. Qabel xejn, nixtieq infakkar li l-qorti tar-rinviju hija l-unika waħda li għandha ġurisdizzjoni tikkonstata u tevalwa l-fatti tal-kawża li għandha quddiemha kif ukoll tinterpreta u tapplika d-dritt nazzjonali (5).

39. F’dawn iċ-ċirkustanzi, għandu jiġi nnotat, l-ewwel nett, li l-pagamenti ta’ penalità huma sistema magħrufa f’diversi Stati Membri (6), inkluż il-pagamenti ta’ penalità li jiggarantixxu d-dritt ta’ aċċess (7). Paragun tad-drittijiet nazzjonali li jirregolaw il-pagamenti ta’ penalità juri diversi punti ta’ konverġenza iżda wkoll differenzi kbar (8). Dan huwa l-każ b’mod partikolari għad-dritt Finlandiż u Belġjan inkwistjoni fil-kawża prinċipali (9).

40. It-tieni nett, fir-rigward, tal-punti ta’ konverġenza bejn dawn iż-żewġ drittijiet nazzjonali, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-pagamenti ta’ penalità għandhom natura aċċessorja meta mqabbla mal-obbligu prinċipali, li għandhom jiġu awtorizzati minn qorti (10) u li jeżerċitaw pressjoni finanzjarja fuq id-debitur sabiex huwa jeżegwixxi d-deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija kontra tiegħu. Fil-fatt, fid-dritt Finlandiż u Belġjan (11) il-pagamenti ta’ penalità għandhom natura koersiva u huma dovuti sempliċement minħabba n-nuqqas ta’ eżekuzzjoni tad-deċiżjoni ġudizzjarja. Hija għalhekk din in-natura koersiva li tqarribhom għal miżura ta’ eżekuzzjoni (12).

41. It-tielet nett, fir-rigward tal-punti ta’ diverġenza, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li d-differenzi bejn il-leġiżlazzjoni Finlandiża u Belġjana jirrigwardaw qabel xejn, minn naħa waħda, il-proċedura li twassal għall-impożizzjoni u l-eżekuzzjoni ta’ pagamenti ta’ penalità u, min-naħa l-oħra, għad-determinazzjoni tal-benefiċjarju ta’ ammonti ta’ flus dovuti bħala tali (13).

42. Fl-ewwel lok, fir-rigward tal-proċedura li twassal għall-impożizzjoni u l-eżekuzzjoni ta’ pagamenti ta’ penalità, id-differenzi jirrigwardaw essenzjalment ir-rekwiżit u l-modalitajiet tal-likwidazzjoni. Fil-fatt, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, fid-dritt Belġjan, il-mekkaniżmu tal-pagamenti ta’ penalità, applikabbli wkoll fil-qasam tad-dritt ta’ aċċess, jeskludi kull proċedura ta’ likwidazzjoni (14). Fi kliem ieħor, il-benefiċjarju ma għandux jikseb, qabel l-eżekuzzjoni, il-likwidazzjoni ġudizzjarja tal-pagamenti ta’ penalità (15). Fil-fatt, skont l-Artikolu 1385c tal-Kodiċi Ġudizzjarju, il-pagamenti ta’ penalità huma definittivi u eżiġibbiltà tagħhom hija bbażata fuq id-deċiżjoni ġudizzjarja li timponihom. Permezz ta’ din id-deċiżjoni, meta, wara n-notifika tagħha, il-kundizzjonijiet li hija tispeċifika jiġu ssodisfatti, il-pagamenti ta’ penalità huma dovuti integralment u jistgħu jiġu rkuprati mingħajr ma hija neċessarja deċiżjoni ġudizzjarja ġdida (16), inkluż fil-każ fejn l-ammont tagħhom huwa ffissat skont perijodu, pereżempju kuljum, jew skont il-ksur (17). Skont l-Artikolu 1385d tal-Kodiċi Ġudizzjarju, ir-reviżjoni tal-pagamenti ta’ penalità hija rregolata mill-prinċipju li ma jistgħux ikunu pprojbiti, mibdula jew imnaqqsa ħlief mill-qorti li tiddeċiedi dwar il-mertu li ordnathom u l-ammont iffissat fid-deċiżjoni li timponi l-pagamenti ta’ penalità ma jistax jitnaqqas b’mod retroattiv (18).

43. Mill-banda l-oħra, fid-dritt Finlandiż, skont id-dikjarazzjonijiet tal-qorti tar-rinviju u tal-Gvern Finlandiż, il-pagamenti ta’ penalità msemmija fl-Artikolu 16 tat-TpL għandhom l-għan li jinkoraġġixxu l-organizzazzjoni ta’ laqgħat bejn il-wild u r-rikorrent skont is-sentenza dwar id-dritt ta’ aċċess. Id-deċiżjoni li tordna l-ħlas ta’ pagamenti ta’ penalità tintervjeni wara li tingħata d-deċiżjoni prinċipali u tippreżumi li r-rikorrent jippreżenta proċedura ġdida (19). Fil-fatt, huwa biss f’każ ta’ kontestazzjoni min-naħa tad-debitur tal-pagamenti ta’ penalità li l-qorti tal-eżekuzzjoni tkun ser teżamina l-eżistenza tan-nuqqas totali jew parzjali min-naħa tiegħu tal-obbligu prinċipali tiegħu (20) u l-eventwali raġunijiet ta’ ġustifikazzjoni. Skont l-Artikolu 19(2) tat-TpL, il-ħlas tal-pagamenti ta’ penalità ma jistax ikun ordnat jekk id-debitur juri l-eżistenza ta’ raġuni valida li pprekludietu milli jeżegwixxi l-obbligu jew meta l-obbligu jkun twettaq fil-frattemp (21). Għall-kuntrarju tad-dritt Belġjan, id-dritt Finlandiż jippermetti lill-qorti teżamina mill-ġdid l-ammont tal‑pagamenti ta’ penalità u li tnaqqashom jekk parti sostanzjali mill-obbligu prinċipali tkun ġiet sodisfatta, jekk il-kapaċità li tħallas tal-persuna obbligata naqset b’mod sinjifikattiv jew jekk teżisti raġuni valida oħra għat-tnaqqis tal-ammont tal-pagamenti ta’ penalità (22).

44. Fit-tieni lok, għal dak li jirrigwarda d-determinazzjoni tal-benefiċjarju tas-somma dovuta bħala pagamenti ta’ penalità, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, fid-dritt Belġjan, din is-somma tmur għand il-kreditur skont l-Artikolu 1385c tal-Kodiċi Ġudizzjarju (23), filwaqt li fid-dritt Finlandiż, jitħallas lill-Istat (24).

45. Ser ngħaddi issa għall-analiżi ta’ żewġ problemi mqajma minn din it-talba għal deċiżjoni preliminari u msemmija fil-punt 36 ta’ dawn il-konklużjonijiet: liema huwa r-regolament applikabbli għall-kawża prinċipali u liema huma l-kundizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità?

B – Fuq l-applikabbiltà tar-Regolament Nru 44/2001

46. Fir-rigward tal-ewwel domanda preliminari, dwar jekk deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija fil-Belġju akkumpanjata minn pagamenti ta’ penalità, bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, sabiex tiġi osservata l-eżekuzzjoni ta’ dritt ta’ aċċess, tistax tiġi eżegwita fil-Finlandja abbażi tar-Regolament Nru 44/2001, I. Wiertz, il-Gvernijiet tal-Istati Membri kollha intervenjenti kif ukoll il-Kummissjoni jiddefendu l-inapplikabbiltà ta’ dan ir-regolament.

47. Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, għal dak li jirrigwarda r-regolament applikabbli, id-dubji espressi mill-Korkein oikeus huma bbażati fuq il-fatt li l-obbligu li l-eżekuzzjoni tiegħu hija mitluba, jiġifieri l-ħlas ta’ pagamenti ta’ penalità, huwa kreditu pekunjarju relatat mad-dritt ta’ aċċess. Għalkemm din il-qorti tikkunsidra li pagamenti ta’ penalità ta’ dan it-tip ma jaqgħux, bħala regola, taħt ir-Regolament Nru 44/2001, hija għandha madankollu dubji għal dak li jirrigwarda l-eżekuzzjoni tagħhom fil-kuntest tar-Regolament Nru 2201/2003.

48. Sabiex tingħata risposta għal din l-ewwel domanda preliminari, jidhirli neċessarju li jiġi vverifikat jekk, fil-kuntest tal-interpretazzjoni tal-Artikolu 1 tar-Regolament Nru 44/2001, pagamenti ta’ penalità, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, humiex konformi mal-kriterji stabbiliti mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.

49. F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar, qabelxejn, li peress li l-Konvenzjoni ta’ Brussell kienet issostitwita mir-Regolament Nru 44/2001 (25) fir-relazzjonijiet bejn l-Istati Membri (26), l-interpretazzjoni li l-Qorti tal-Ġustizzja tat lill-Konvenzjoni ta’ Brussell tibqa’ valida għad-dispożizzjonijiet korrispondenti ta’ dan ir-regolament (27). Barra minn hekk, mill-premessa 19 tar-Regolament Nru 44/2001 jirriżulta li l-kontinwità fl-interpretazzjoni bejn il-Konvenzjoni ta’ Brussell u dan ir-regolament għandha tiġi żgurata.

50. Fis-sentenza Realchemie Nederland (28) il-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li l-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001 huwa, bħal dak tal-Konvenzjoni ta’ Brussell, limitat għall-kunċett ta’ “materji ċivili u kummerċjali”, kif stabbilit fl-Artikolu 1(1) tiegħu (29). Għalhekk, skont il-paragrafu 2(a) tal-istess artikolu, ir-relazzjonijiet matrimonjali huma esklużi mill-kamp ta’ applikazzjoni tiegħu. F’dan ir-rigward, il‑Gvern Finlandiż, Spanjol, u dak Litwan kif ukoll il-Kummissjoni jirrilevaw li huwa preċiżament sabiex timtela’ parzjalment din il-lakuna li ġie adottat ir-Regolament Nru 2201/2003 li japplika għal deċiżjonijiet mogħtija fil-qasam ta’ responsabbiltà tal-ġenituri (30), li skont l-Artikolu 1(2)(a) tiegħu jinkludi d-dritt ta’ aċċess (31).

51. Dwar il-kwistjoni jekk kawża taqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001 jew le, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat li dan il-kamp ta’ applikazzjoni għandu jkun iddeterminat essenzjalment minħabba elementi li jikkaratterizzaw in-natura ta’ relazzjonijiet legali bejn il-partijiet fil-kawża u l-għan tagħha (32). B’mod iktar partikolari, għal dak li jirrigwarda l-miżuri provviżorji, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat li l-appartenenza tagħhom għall-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001 hija ddeterminata mhux min-natura proprja tagħhom, iżda min-natura tad-drittijiet li huma jiżguraw li tiġi ssalvagwardata (33).

52. F’dan il-każ, skont l-Artikolu 1385a tal-Kodiċi Ġudizzjarju, il-pagamenti ta’ penalità inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandhom, kif spjegajt fil-punt 40 ta’ dawn il-konklużjonijiet, natura aċċessorja meta mqabbla mal‑obbligu prinċipali. F’dan il-każ, l-obbligu prinċipali jobbliga lil I. Wiertz tippermetti lil C. Bohez jeżerċita d-dritt ta’ aċċess mogħti lilu.

53. Fil-kuntest tal-eżekuzzjoni ta’ deċiżjoni ta’ qorti, li tinkludi l-kundanna ta’ ħlas ta’ multa għall-finijiet li tiġi osservata deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija f’materji ċivili u kummerċjali, il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li n-natura ta’ dan id-dritt ta’ eżekuzzjoni jiddependi fuq dak tad-dritt suġġettiv li fir-rigward tal-ksur tal-eżekuzzjoni tiegħu ġiet ordnata (34), jiġifieri, f’dan il-każ, id-dritt ta’ aċċess ta’ C. Bohez.

54. Fl-opinjoni tiegħi, minn dan isegwi li l-irkupru ta’ pagamenti ta’ penalità, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ma jaqax fil-kamp ta’ applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001. Fil-fatt, minn naħa waħda, dawn il-pagamenti ta’ penalità għandhom natura aċċessorja u marbuta b’mod strett mad-dritt ta’ aċċess li tiggarantixxi l-eżekuzzjoni tiegħu, u min-naħa l-oħra, il-kwistjonijiet relatati mad-dritt ta’ aċċess huma esklużi mir-Regolament Nru 44/2001.

55. Għalhekk jiena nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja tirrispondi għall-ewwel domanda preliminari li deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija fi Stat Membru u akkumpanjata minn pagamenti ta’ penalità intiżi għall-osservanza ta’ dritt ta’ aċċess, ma tistax tiġi eżegwita fi Stat Membru ieħor abbażi tar-Regolament Nru 44/2001.

56. Fid-dawl tar-risposta li nipproponi li tingħata lill-ewwel domanda preliminari, ma huwiex neċessarju li nirrispondi għat-tieni domanda.

C – Fuq il-kundizzjonijiet ta’ eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest tar-Regolament Nru 2201/2003

57. Permezz tat-tielet domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, lill-Qorti tal-Ġustizzja jekk il-pagamenti ta’ penalità, intiżi sabiex jiggarantixxu l-eżekuzzjoni ta’ sentenza dwar id-dritt ta’ aċċess, għandhomx jitqiesu li huma miżura ta’ eżekuzzjoni u, f’dan ir-rigward, bħala li jaqgħu fil-kuntest tal-proċedura ta’ eżekuzzjoni tad-dritt ta’ aċċess, li, skont l-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003, huwa rregolat mid-dritt internazzjonali, jew jekk il-pagamenti ta’ penalità jagħmlux parti integrali mid-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess u f’dan ir-rigward, huma direttament eżegwibbli abbażi tar-Regolament Nru 2201/2003.

58. Sabiex nirrispondi għal din id-domanda, ser nanalizza, fl-ewwel lok, in-natura legali tal-pagamenti ta’ penalità fid-dawl tas-sistema ta’ rikonoxximent u ta’ eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji fi ħdan l-Unjoni. Fit-tieni lok, ser neżamina jekk pagamenti ta’ penalità, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jagħmlux parti integrali mill-mertu tad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess jew, għall-kuntrarju, jekk jistgħux ikunu iżolati bħala obbligu awtonomu.

1. Fuq in-natura legali tal-pagamenti ta’ penalità fid-dawl tas-sistema ta’ rikonoxximent u ta’ eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji fi ħdan l‑Unjoni

59. B’mod ġenerali, kif issemma fil-punt 39 ta’ dawn il-konklużjonijiet, il-pagamenti ta’ penalità huma strument applikat f’diversi Stati Membri. Huma għandhom l-għan li jiżguraw l-eżekuzzjoni ta’ obbligu li, fil-kawża prinċipali inkwistjoni, jikkonsisti fl-osservanza tad-dritt ta’ aċċess. Għalhekk huma għandhom natura aċċessorja u bbażata fuq il-premessa li l-perspettiva tal-ħlas ta’ somma kunsiderevoli għandha tinkoraġġixxi lid-debitur jeżegwixxi l-obbligu tiegħu b’mod volontarju. Fil-fatt, kif diġà semmejt, dan l-aspett tal-pagamenti ta’ penalità jqarribhom għall-miżura ta’ eżekuzzjoni.

60. L-istadji differenti ta’ implementazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità jindikaw b’mod ċar il-kumplessità tagħhom u jippermettu li n-natura tagħhom tinftiehem iktar. Fil-fatt, kull waħda minn dawn l-istadji, jiġifieri l-impożizzjoni tal-kundanna prinċipali li timponi l-pagamenti ta’ penalità, il-likwidazzjoni tal-ammont effettivament ikkalkolat u l-eżekuzzjoni, volontarja jew forzata tagħhom, jistgħu jkunu suġġetti għal regoli u proċeduri distinti (35). Madankollu, il-kumplessità tal-pagamenti ta’ penalità tikber iktar meta l-miżura għandha tiġi adottata f’kuntest transkonfinali (36).

61. Dan l-aħħar element, l-aspett transkonfinali, jispjega b’mod partikolari d-diffikultà li tiġi ddefinita s-sistema applikabbli għall-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest ta’ sistema ta’ rikonoxximent u eżekuzzjoni ta’ deċiżjonijiet ġudizzjarji fi ħdan l-Unjoni, sitwazzjoni ppreżentata fil-kawża prinċipali.

62. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, il-kwistjoni determinanti hija dik tan-natura legali ta’ pagamenti ta’ penalità bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali.

2. Il-pagamenti ta’ penalità bħala parti integrali mill-mertu tad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess

63. Ippermettuli nibda l-analiżi tiegħi b’mistoqsija: il-pagamenti ta’ penalità inkwistjoni fil-kawża prinċipali għandhom jitqiesu li jagħmlu parti integrali mill-mertu tad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, jew, għall-kuntrarju, jistgħu jiġu iżolati bħala obbligu awtonomu?

64. Fir-rigward tal-kawża prinċipali, jiena tal-opinjoni li tali pagamenti ta’ penalità jagħmlu parti integrali mill-mertu tas-sentenza dwar id-dritt ta’ aċċess.

65. F’dan ir-rigward, irrid qabel xejn nippreċiża li mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-pagamenti ta’ penalità imposti mill-qorti Belġjana huma intiżi sabiex jiżguraw l-eżekuzzjoni ta’ deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess. Huma ġew iffissati mill-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini fl-istess ħin mad-deċiżjoni dwar il-mertu u għandhom għalhekk natura aċċessorja. Dan jirrigwarda hawnhekk l-ewwel stadju tal-implementazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità, kif imsemmija fil-punt 60 ta’ dawn il-konklużjonijiet, jiġifieri l-impożizzjoni tal-kundanna prinċipali li timponi dawn il-pagamenti ta’ penalità.

66. Il-Kummissjoni ġustament enfasizzat, waqt is-seduta, li dan il-każ li għandna quddiemna, jiġifieri l-eżekuzzjoni fi Stat Membru ieħor ta’ deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess akkumpanjata minn pagamenti ta’ penalità, ma għandux jiġi konfuż mal-każ fejn il-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini adottat deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, iżda mingħajr ma akkumpanjatha b’pagamenti ta’ penalità (37). F’dan il-każ ipotetiku, l-impożizzjoni a posteriori ta’ pagamenti ta’ penalità mill-qorti tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni tkun ċertament irregolata mill-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003 u suġġetta għal-leġiżlazzjoni tal-Istat Membru tal-eżekuzzjoni. Madankollu, l-Artikolu 26 ta’ dan ir-regolament jipprojbixxi r-reviżjoni tal-mertu tad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess.

67. Sussegwentement, irrid b’saħħa nenfasizza, kif jirriżulta mid-deċiżjoni tar-rinviju u mill-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Kummissjoni, li l-eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità inkwistjoni f’din il-kawża prinċipali tippreżumi, min-naħa tal-ġenitur li miegħu jirrisjedi l-wild, nuqqas li jwettaq l-obbligu tiegħu li jikkoopera għall-implementazzjoni tad-dritt ta’ aċċess. F’dan ir-rigward, jiena naqbel mal-argument tal-Gvern Finlandiż, Spanjol, u dak Litwan, kif ukoll tal-Kummissjoni, li l-pagamenti ta’ penalità jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess. Għaldaqstant, huwa loġiku li jiġi kkunsidrat li, bħala regola, il-pagamenti ta’ penalità għandhom l-istess saħħa eżekuttiva bħad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess innifisha, kif previst mir-Regolament Nru 2201/2003.

68. Għall-kuntrarju, jekk tiġi ammessa, f’dan il-każ, l-interpretazzjoni tal-Gvern Finlandiż li l-pagamenti ta’ penalità jaqgħu fil-kuntest tal-proċedura ta’ eżekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003, huma ma jistgħux jiġu rrikonoxxuti u lanqas eżegwiti abbażi ta’ dan ir-regolament iżda jkunu suġġetti għad-dritt tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni (38), kif jirrileva dan il-gvern stess. F’dan il-każ, il-pagamenti ta’ penalità imposti mill-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini, f’dan il-każ mill-qorti Belġjana, sabiex jiggarantixxu l-eżekuzzjoni tad-dritt ta’ aċċess jirriskjaw li jitilfu l-effett tagħhom, peress li jirrigwardaw miżura li l-għan tagħha hija li tiggarantixxi l-eżekuzzjoni tad-dritt ta’ aċċess. In-natura koersiva tal-pagamenti ta’ penalità tkun għalhekk limitata biss għall-Istat Membru tal-oriġini.

69. Għalhekk nasal biex nikkonkludi li pagamenti ta’ penalità li jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, huma, f’dan ir-rigward, direttament eżekuttivi abbażi tar-Regolament Nru 2201/2003 u ma jistgħux jitqiesu li huma miżura ta’ eżekuzzjoni li taqa’ fil-kuntest tal-proċedura ta’ eżekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003.

D – Fuq il-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest tar-Regolament Nru 2201/2003: l-applikazzjoni b’analoġija tal Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001

70. Permezz tar-raba’ domanda preliminari tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar jekk, qabel l-eżekuzzjoni tagħhom fl-Istat Membru mitlub, il-pagamenti ta’ penalità għandhomx ikunu suġġetti għal deċiżjoni ġudizzjarja ġdida fl-Istat Membru tal-oriġini sabiex jiġi ffissat b’mod definittiv l-ammont tagħhom mill-qorti ta’ dan l-Istat Membru.

71. Mill-osservazzjonijiet bil-miktub tal-Gvern Finlandiż u dak Litwan jirriżulta li huma jikkunsidraw li tali intervent mill-qorti tal-Istati Membru tal-oriġini huwa inutili, peress li l-eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità taqa’ fi kwalunkwe każ taħt ir-regoli nazzjonali tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni fil-kuntest tal-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003. Mill-banda l-oħra, il-Gvern Spanjol u l-Kummissjoni jargumentaw fl-osservazzjonijiet tagħhom li hemm lok li l-assenza fir-Regolament Nru 2201/2003 ta’ regola bħal dik li tinsab fl-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 tista’ timtela’ permezz ta’ applikazzjoni analoga għal din id‑dispożizzjoni.

72. Jiena naqbel mat-tieni pożizzjoni.

73. Huwa minnu li, ir-rekwiżit tal-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità ma huwiex ipprovdut mir-Regolament Nru 2201/2003; madankollu, f’dan il-każ, l-applikazzjoni b’analoġija tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 għandha tiġi analizzata (39). Fil-fatt, il‑leġiżlatur tal-Unjoni jinkwadra l-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 biss (40). L-intervent tal-leġiżlatur tal-Unjoni f’dan il-qasam għandu l-effett li d-deċiżjonijiet ġudizzjarji mogħtija fi Stat Membru li jimponi tali miżura “jiġu eżegwiti fit-territorju ta’ Stat [Membru] ieħor biss jekk huma ġew likwidati f’ammont definittiv mill-qrati tal-Istat tal-oriġini” (41). L-applikazzjoni ta’ dan l-artikolu hija għalhekk suġġetta għal-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità (42). Fi kliem ieħor, l-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 ma jippermettix li l-pagamenti ta’ penalità jiġu llikwidati fi Stat Membru differenti minn dak fejn huma ġew imposti (43). Konsegwentement, id-deċiżjonijiet ġudizzjarji li jimponu pagamenti ta’ penalità li l-ammont tagħhom ma kienx “iffissat b’mod definittiv” fl-Istat Membru tal-oriġini huma esklużi mill-applikazzjoni tal-prinċipju tal-moviment liberu tas-sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, li huwa wieħed mill-għanijiet previsti mir-Regolament Nru 44/2001, skont il-premessa 6 tiegħu.

74. Jiena tal-opinjoni li, f’dan il-każ, applikazzjoni b’analoġija ta’ din id-dispożizzjoni tirriżulta rilevanti. Tali applikazzjoni titlob l-kunsiderazzjonijiet li ġejjin min-naħa tiegħi.

75. Fl-ewwel lok, kif diġà indikajt preċedentement, ir-rekwiżit tal-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità ma huwiex ipprovdut fl-Istati Membri kollha (44). Il-fażi tal-likwidazzjoni minn qabel tal-pagamenti ta’ penalità tista’ għalhekk tkun suġġetta għal regoli u għal proċeduri differenti fid-diversi ordinamenti ġuridiċi nazzjonali, li huwa l-każ f’din il-kawża, peress li d-dritt Belġjan ma jirrikonoxxix tali proċedura ta’ likwidazzjoni. Din id-diverġenza bejn id-drittijiet nazzjonali hija r-raġuni li għaliha ġiet adottata r-regola li tinsab fl-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 (45). B’mod iktar preċiż, mir-rapport redatt minn M. Schlosser (46) jirriżulta li din ir-regola żdiedet “sabiex tirrimedja d-diffikultajiet li jistgħu jirriżultaw mir-relazzjonijiet bejn l-Istati f’materji ta’ eżekuzzjoni ta’ sentenzi dwar it-twettiq ta’ atti individwali, meta s-sanzjoni prevista hija pagamenti ta’ penalità”.

76. F’dan ir-rigward, skont il-Kummissjoni, għalkemm ir-Regolament Nru 2201/2003 ma jinkludix dispożizzjoni ekwivalenti għall-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001, din il-kwistjoni ma tqajmitx matul in-negozjati u lanqas ġiet indirizzata waqt il‑formulazzjoni tar-Regolament Nru 2201/2003. Għalhekk kif hija nnotat waqt is-seduta, ma jistax madankollu jiġi dedott li l-intenzjoni tal-leġiżlatur kienet li jeskludi l-eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità mill-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dan ir-regolament.

77. Fit-tieni lok, nirrileva li l-applikazzjoni b’analoġija tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 tevita kull forma ta’ reviżjoni tal-mertu tad-deċiżjoni mogħtija mill-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini, kif jista’ jirriżulta mill-intervent tal-qorti tal-Istat Membru tal-eżekuzzjoni (47), ipprojbit fl-Artikolu 26 tar-Regolament Nru 2201/2003 (48). Fil-fatt, billi tintervjeni sabiex tamministra l-pagamenti ta’ penalità b’mod li tintegra r-regoli proċedurali meħtieġa mid-dritt nazzjonali tagħha, din tal-aħħar mhux biss tiffaċċja d-diffikultajiet proprji tal-applikazzjoni tar-regoli proċedurali ta’ ordinament ġuridiku ieħor, iżda fuq kollox, u dan huwa l-iktar punt importanti, hija tmur kontra s-sistema ta’ eżekuzzjoni stabbilita mir-Regolament Nru 2201/2003 u tal-prinċipju ta’ rikonoxximent reċiproku tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji li fuqu huwa bbażat dan tal-aħħar (49). Jidhirli li huwa xieraq, f’dan ir-rigward, li jiġi nnotat ukoll li mill-premessi 2 u 21 tar-Regolament Nru 2201/2003 jirriżulta li s-sistema ta’ rikonoxximent u eżekuzzjoni tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji hija l-bażi tal-ħolqien ta’ żona ġudizzjarja ġenwina u hija bbażata fuq il-prinċipju ta’ fiduċja reċiproka.

78. Barra minn hekk, inżid li, fid-dawl tan-natura partikolari tad-dritt ta’ aċċess għal dak li jirrigwarda l-eżerċizzju prattiku tiegħu (50), l-unika setgħa li għandha l-qorti tal-Istat Membru tal-eżekuzzjoni fid-dawl tad-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess hija dik mogħtija lilha mill-Artikolu 48 tar-Regolament Nru 2201/2003 li jirrigwarda l-modalitajiet prattiċi tal-eżerċizzju ta’ dan id-dritt (51). Fil-fatt, din id-dispożizzjoni tħalli ċerta marġni ta’ diskrezzjoni lill-qorti tal-Istat Membru tal-eżekuzzjoni, billi tippermetti li tintervjeni sabiex tiggarantixxi l-eżekuzzjoni effettiva tad-dritt ta’ aċċess. Madankollu, il-qorti tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni ma tistax tirrevedi s-sentenza dwar il-mertu, u għandha tillimita ruħha għall-analiżi dwar jekk hija tinkludix dispożizzjonijiet prattiċi dwar l-eżerċizzju ta’ dan id-dritt u jekk dawn id‑dispożizzjonijiet humiex suffiċjenti (52). F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni tenfasizza fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha li l-qrati għandhom jużaw il-prerogattivi mogħtija lilhom mill-Artikolu 48 tar-Regolament Nru 2201/2003 sabiex jiżguraw li d-dritt ta’ aċċess jibqa’ dejjem possibbli u, jekk neċessarju, li jkun jista’ jiġi infurzat. Jiena naqbel ma’ din il-pożizzjoni.

79. Fit-tielet lok, l-applikazzjoni b’analoġija tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 hija imposta, fl-opinjoni tiegħi, bħala eċċezzjoni għar-regola ġenerali tal-Artikolu 41(1) tar-Regolament Nru 2201/2003. Dan tal-aħħar jipprovdi li “d-drittijiet ta’ aċċess […] għandhom jiġu rikonoxxuti u jkunu nfurzabbli fi Stat Membru ieħor mingħajr il-bżonn ta’ dikjarazzjoni ta’ l-infurzabilità u mingħajr ebda possibilità li ssir opposizzjoni għar-rikonoxximent tagħhom jekk is-sentenza tkun ġiet iċcertifikata fl-Istat Membru ta’ l-oriġini skond il‑paragrafu 2”. Għalhekk, it-tibdil eventwali ta’ dritt ta’ aċċess sabiex, minn naħa waħda, jissodisfa aħjar l-interess superjuri tat-tfal u, min-naħa l-oħra, jadatta għat-tibdil li jseħħ eventwalment jaqa’ esklużivament fil-ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini. Il-qorti tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni għandha tibbaża s-sentenza tagħha fuq pagamenti ta’ penalità li l-ammont definittiv tagħhom ġie ffissat.

80. Fil-kawża prinċipali, C. Bohez għandu konsegwentement jirċievi mill-qorti Belġjana l-konferma tal-ammont definittiv tal-pagamenti ta’ penalità, anki jekk, skont id-dritt Belġjan, ebda deċiżjoni separata ma hija meħtieġa. F’dan ir-rigward, jidhirli utili li jsir riferiment għall-ġurisprudenza u d-dottrina Belġjana f’dan il-qasam. Fil-fatt, skont il-ġurisprudenza Belġjana, ir-rikors quddiem il-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini huwa ġġustifikat fid-dawl tar-Regolament Nru 44/2001, anki jekk id-dritt Belġjan ma jipprovdix għal proċedura ta’ likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità (53). Min-naħa tagħha, id-dottrina Belġjana tikkunsidra li, fil-kuntest “taż-żona Ewropea”, jipprevalixxi r-Regolament Nru 44/2001 u l-qorti Belġjana li tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni għandha ġurisdizzjoni sabiex tillikwida l-pagamenti ta’ penalità, anki jekk ma nbdietx proċedura ta’ eżekuzzjoni fil-Belġju (54). Fi kwalunkwe każ, il-ġurisdizzjoni għal-likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità hija tal-awtoritajiet kompetenti fl-Istat tal-oriġini.

81. Fir-raba’ lok, jidhirli li r-rekwiżit ta’ likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità fil-kuntest tar-Regolament Nru 2201/2003 jirrikonċilja tajjeb ma’ qasam sensittiv bħal dak tar-relazzjonijiet familjari b’mod ġenerali u ma’ dak tad-dritt ta’ aċċess b’mod partikolari. L‑Artikolu 24(3) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea jipprevedi li t-“tfal kollha għandhom id-dritt li jkollhom, regolarment, relazzjoni personali u kuntatt dirett maż-żewġ ġenituri, sakemm dan ma jkunx kontra l-interessi tat-tfal” (55). F’dan ir-rigward, mill-premessa 2 tar-Regolament Nru 2201/2003 jirriżulta li d-dritt ta’ aċċess jitqies li huwa prijoritarju. Huwa għalhekk fundamentali, għall-protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal, li ż-żewġ ġenituri jkunu jistgħu jeżerċitaw b’mod effettiv id-dritt ta’ aċċess tagħhom, li ġustament huwa l-iskop tal-pagamenti ta’ penalità kollha.

82. F’dan il-kuntest, l-applikazzjoni b’analoġija tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 tippermetti stħarriġ ġudizzjarju tal-allegat nuqqas ta’ twettiq tal-obbligu prinċipali mill-kreditur. Dan l-istħarriġ huwa ta’ importanza kbira sabiex ikun protett l-interess superjuri tal-wild. Fil-fatt, huwa jippreżumi min-naħa tal-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini li hija tikkonstata mhux biss in-numru tal-assenzi tal-wild, iżda wkoll ir-raġunijiet ta’ dawn l-assenzi, pereżempju jekk dawn humiex marbuta ma’ inċident, mas-saħħa tal-wild jew ta’ ġenitur, mar-rifjut ta’ adoloxxent li jkollu relazzjoni mal-ġenitur li ma għandux il-kustodja jew ma’ problemi ekonomiċi tal-ġenituri.

83. Fl-aħħar nett, kif jirriżulta mill-punt 79 ta’ dawn il-konklużjonijiet, fl-interess superjuri tal-wild, jekk pagamenti ta’ penalità huma imposti b’deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess u li l-eżekuzzjoni tagħha hija mitluba fi Stat Membru ieħor, iż-żewġ qrati kkonċernati għandhom jikkooperaw sabiex jiggarantixxu t-teħid inkunsiderazzjoni tal-elementi kollha tal-kawża. Sabiex jagħmlu dan, huma jistgħu jużaw il-prerogattivi mogħtija lilhom mill-Artikolu 48 tar-Regolament Nru 2201/2003. Tali kooperazzjoni timplika tqassim tal-kompetenzi u tar-responsabbiltajiet bejn il-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini u l-qorti tal-Istat Membru ta’ eżekuzzjoni sabiex tkun żgurata l-protezzjoni li l-wild għandu permezz tad-dritt tal-Unjoni. L-interess superjuri tal-wild għandu jittieħed inkunsiderazzjoni, bħala prijorità, mill-qrati kkonċernati (56).

84. Konsegwentement, fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena tal-opinjoni li, qabel l-eżekuzzjoni tagħhom fl-Istat Membru mitlub, il-pagamenti ta’ penalità għandhom ikunu suġġetti għal deċiżjoni ġudizzjarja ġdida fl-Istat Membru tal-oriġini, sabiex l-ammont tagħhom ikun iffissat b’mod definittiv mill-qorti ta’ dan l-Istat Membru.

85. Fid-dawl tar-risposti tiegħi għat-tielet u r-raba’ domandi, ma hemmx lok li tingħata risposta għal-ħames domanda preliminari magħmula mill-qorti tar-rinviju.

V – Konklużjoni

86. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet kollha preċedenti, jiena nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja li tirrispondi kif ġej għad-domandi magħmula mill-Korkein oikeus:

1) Deċiżjoni ġudizzjarja mogħtija fi Stat Membru u akkumpanjata minn pagamenti ta’ penalità sabiex tiġi osservata l-eżekuzzjoni ta’ dritt ta’ aċċess, ma tistax tiġi infurzata fi Stat Membru ieħor abbażi tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 44/2001, tat-22 ta’ Diċembru 2000, dwar ġurisdizzjoni u rikonoxximent u eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali.

2) Pagamenti ta’ penalità li jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, huma, f’dan ir-rigward, direttament eżekuttivi abbażi tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 2201/2003, tas-27 ta’ Novembru 2003, dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-infurzar ta’ sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta’ responsabbiltà tal-ġenituri, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1347/2000, u ma jistgħux jitqiesu li huma miżura ta’ eżekuzzjoni li taqa’ fil-kuntest tal-proċedura ta’ eżekuzzjoni fis-sens tal-Artikolu 47(1) ta’ dan ir-regolament.

3) Qabel l-eżekuzzjoni tagħhom fl-Istat Membru mitlub, il-pagamenti ta’ penalità għandhom ikunu suġġetti għal deċiżjoni ġudizzjarja ġdida fl-Istat Membru tal-oriġini, sabiex l-ammont tagħhom ikun iffissat b’mod definittiv mill-qorti ta’ dan l-Istat Membru.

1 – Lingwa oriġinali: il-Franċiż.

2 – Regolament tal-Kunsill, tat-22 ta’ Diċembru 2000, dwar ġurisdizzjoni u rikonoxximent u eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 19, Vol. 4, p. 42).

3 – Regolament tal-Kunsill, tas-27 ta’ Novembru 2003, dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-infurzar ta’ sentenzi fi kwistjonijiet matrimonjali u kwistjonijiet ta’ responsabbilità tal-ġenituri, u li jirrevoka r-Regolament (KE) Nru 1347/2000 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 19, Vol. 6, p. 243).

4 – F’dan il-każ, l-ammont huwa ffissat għal kull nuqqas u għal kull wild, filwaqt li hemm limitu fuq l-ammont. Ara l-punt 27 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

5 – Sentenza Econord (C‑182/11 u C‑183/11, EU:C:2012:758, punt 21).

6 – Ara l-Artikoli 1050 u 1050¹ tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Pollakk, l-Artikoli 709 u 711 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Spanjol, l-Artikoli L 131-1 sa 131-4 tal-Kodiċi ta’ Proċeduri Ċivili ta’ Eżekuzzjoni Franċiż, u § 888 tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Ġermaniż. Ara, b’mod partikolari, Grzegorczyk, P., “Egzekucja świadczeń polegających na wykonaniu lub zaniechaniu czynności w państwach europejskich”, Proces Cywilny. Nauka, kodyfikacja, praktyka, Grzegorczyk, P., Knoppek, K., Walasik, M., (Éds), Warszawa, 2012, p. 1021 sa 1055, u Ramien, O., Rechtsverwirklichung durch Zwangsgeld, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck) Tübingen, 1992.

7– Ara l-Artikoli 598¹⁵ u 598¹⁶ tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Pollakk.

8 – Ħlief għad-dritt Belġjan, Lussemburgiż u Olandiż li, dwar dan il-punt, huma identiċi. Ara Payan, G., Droit européen de l’exécution en matière civile et commerciale, Edizzjonijiet Bruylant, Bruxelles, 2012, p. 172 sa 184. Fil-fatt, id-dispożizzjonijiet relatati mal-pagamenti ta’ penalità joriġinaw mil-Liġi tal-31 ta’ Jannar 1980 dwar l-approvazzjoni tal-Konvenzjoni Benelux dwar liġi uniformi fuq il-pagamenti ta’ penalità, u l-anness (Liġi uniformi dwar il-pagamenti ta’ penalità), iffirmata f’Haye fis-26 ta’ Novembru 1973 (Moniteur belge, tal-20 ta’ Frar 1980, p. 2181).

9 – Il-konverġenzi u d-diverġenzi li jeżistu bejn il-leġiżlazzjonijiet nazzjonali applikabbli għall-pagamenti ta’ penalità diġà ġew sostnuti f’rapporti spjegattivi differenti mogħtija fir-rigward tal-Konvenzjoni tas-27 ta’ Settembru 1968 dwar il-ġurisdizzjoni u l-eżekuzzjoni tas-sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU 1972, L 299, p. 32, iktar ’il quddiem il-“Konvenzjoni ta’ Brussell”) u tar-Regolament Nru 44/2001. Ara, f’dan ir-rigward, ir-rapport elaborat minn Schlosser, M., dwar il-Konvenzjoni dwar l-adeżjoni tar-Renju tad-Danimarka, tal-Irlanda u tar-Renju Unit tal-Gran Brittanja u tal-Irlanda ta’ Fuq għall-Konvenzjoni dwar il-ġurisdizzjoni u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, kif ukoll il-Protokoll li jirrigwarda l-interpretazzjoni tiegħu mill-Qorti tal-Ġustizzja, iffirmat fid-9 ta’ Ottubru 1978 (ĠU C 59, p. 132), kif ukoll ir-rapport dwar l-applikazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001 fl-Istati Membri (Rapport Heidelberg) miktub minn Hess, B., Pfeiffer, T., u Schlosser, P., Munich, 2007. F’dan ir-rigward, ara, ukoll, ir-rapport spjegattiv fuq il-Konvenzjoni dwar il‑ġurisdizzjoni, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenza f’materji ċivili u kummerċjali, iffirmat f’Lugano fit-30 ta’ Ottubru 2007 (ĠU 2009, C 319, p. 46).

10 – Ara l-Artikolu 1385a tal-Kodiċi Ġudizzjarju u l-Artikolu 16(2) tat-TpL.

11 – Id-dritt Belġjan jiddefinixxi l-pagamenti ta’ penalità bħala “kundanna għall-ħlas ta’ somma ta’ flus, imposta b’mod aċċessorju mill-qorti, sabiex teżerċita pressjoni fuq id-debitur b’mod li dan tal-aħħar jeżegwixxi l-kundanna imposta fuqu”. Ara Van Ommeslaghe, P., “Les obligations – Examen de jurisprudence (1974-1982) – Les obligations”, Revue critique de jurisprudence belge, 1986, Nru 94, p. 198, u van Compernolle, J., L’astreinte, Ed. Larcier, 2007, p. 33. Skont id-dottrina Belġjana, il-pagamenti ta’ penalità jikkonsistu għalhekk f’“mezz vinkolanti riżervat lill-qorti sabiex id-destinatarju josserva l-ordni indirizzata lilu”. Ara Moreau-Margrève, I., “L’astreinte”, Annuaire de droit de Liège, 1982, p. 14.

12 – Id-dottrina Franċiża tikklassifika l-pagamenti ta’ penalità bħala miżuri ta’ eżekuzzjoni “indiretta” jew “amikevoli”. Fil-fatt, huma distinti mill-miżuri ta’ eżekuzzjoni forzata għall-fatt li dawn tal-aħħar jippermettu lill-kreditur jikseb dak dovut lilu mingħajr ebda kollaborazzjoni min-naħa tad-debitur, filwaqt li l‑pressjoni finanzjarja eżerċitata mill-pagamenti ta’ penalità fuq id-debitur għandha l-għan li tinkoraġġixxih li jeżegwixxi b’mod volontarju. F’dan ir-rigward, in‑nuqqas ta’ ħlas ta’ ammonti dovuti bħala pagamenti ta’ penalità tista’ twassal lill-kredituri jużaw miżuri ta’ eżekuzzjoni forzata sabiex jiksbu l-irkupru tagħhom. Ara, f’dan is-sens, Payan, G., op. cit., p. 172. Ċerti awturi jikklassifikaw il-pagamenti ta’ penalità bħala regola, li għalhekk ma jaqgħux fit-territorjalità vinkolanti li tikkaratterizza s-sistema speċifika ta’ eżekuzzjoni forzata. Ara Cuniberti, G., “Quelques observations sur le régime de l’astreinte en droit international privé”, Gazette du Palais, 2009, Nru 332, p. 2 et seq.

13 – Teżisti wkoll differenza bejn id-drittijiet nazzjonali għal dak li jirrigwarda l-kamp ta’ applikazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità. F’ċerti leġiżlazzjonijiet, b’mod partikolari fid-dritt Belġjan, Lussemburgiż u Olandiż, jekk l-obbligu prinċipali huwa obbligu ta’ ħlas ta’ somma ta’ flus, ma jistgħux jiġu imposti pagamenti ta’ penalità. F’dan ir-rigward, għal dak li jirrigwarda d-dritt Belġjan, ara l‑Artikolu 1385a tal-Kodiċi Ġudizzjarju. Mill-banda l-oħra, fid-dritt Franċiż, il‑pagamenti ta’ penalità jistgħu, fil-prinċipju, jiġu imposti meta l-obbligu oriġinali mhux biss huwa obbligu li twettaq jew ma twettaqx xi ħaġa, iżda wkoll meta huwa obbligu ta’ ħlas ta’ somma ta’ flus. Ara Payan, G., op. cit., p. 177.

14 – Fid-dritt intern, din l-esklużjoni tirrigwarda wkoll kemm il-qorti li tiddeċiedi dwar il-mertu kif ukoll il-qorti li tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni. Ara van Compernolle, J., op. cit., p. 38 u 77.

15 – Il-parti kkundannata tista’ madankollu tikkontesta l-applikazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità quddiem il-qorti li tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni skont l-Artikolu 1498 tal‑Kodiċi Ġudizzjarju. Ibidem, p. 78.

16 – Ara s-sentenza tal-25 ta’ Settembru 2000 tal-Qorti ta’ kassazzjoni Belġjana. Ara wkoll van Compernolle, J., op. cit., p. 38.

17 – Il-benefiċjarju tal-pagamenti ta’ penalità għandu l-oneru tal-prova li l‑kundizzjonijiet tal-eżiġibbiltà tagħhom ġew issodisfatti. Din il-prova, fil-każ ta’ kontestazzjoni, għandha fil-biċċa l-kbira tkun ipprovduta quddiem il-qorti li tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni. Din tistħarreġ a posteriori l-eżistenza ta’ nuqqas għal dak li jirrigwarda l-obbligu prinċipali kif ukoll ir-regolarità tal-miżura ta’ eżekuzzjoni permezz tal-analiżi tal-kundizzjonijiet ta’ eżiġibbiltà tal-pagamenti ta’ penalità. Ara van Compernolle, J., op. cit., p. 38 u 78.

18 – Ara t-tieni sentenza tal-Artikolu 598¹⁶(1) tal-Kodiċi ta’ Proċedura Ċivili Pollakk: “[q]orti tista’, f’każijiet eċċezzjonali, tbiddel l-ammont tal-pagamenti ta’ penalità msemmi fl-Artikolu 598¹⁵ jekk iċ-ċirkustanzi jinbidlu”.

19 – Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li huwa r-rikorrent li għandu jġib prova tal-ostakoli magħmula għad-dritt ta’ aċċess mill-parti l-oħra.

20 – Ara l-Artikolu 19(1) tat-TpL.

21 – Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li raġuni valida fis-sens ta’ din id-dispożizzjoni hija kkostitwita, b’mod partikolari, minn mard tat-tifel li jipprekludi d-dritt ta’ aċċess, in-nuqqas tal-ġenitur li għandu dritt ta’ aċċess li jiġi għat-tifel kif miftiehem jew il-fatt li tifel li huwa matur biżżejjed jopponi għall-aċċess. Il-qorti għandha l-obbligu li tikkunsidra ex officio ċ-ċirkustanzi rilevanti fid-dawl tal-interess superjuri tat-tifel.

22 – Ara l-Artikolu 11 tal-Liġi dwar il-pagamenti ta’ penalità.

23 – Ara wkoll Payan, G., op. cit., p. 181.

24 – Dan huwa l-każ ukoll fid-dritt Ġermaniż, fejn il-pagamenti ta’ penalità jitħallsu lit-Teżor pubbliku. Ara s-sentenza tal-Bundesgerichtshof (Qorti Federali tal-Ġustizzja, il-Ġermanja), tat-2 ta’ Marzu 1983 – IVb ARZ 49/82. Ara wkoll Hüßtege, R., Zivilprozessordnung, Thomas, H., Putzo, H., (ed.), id-29 edizzjoni, Munich 2008, § 888, punt 15; Stöber, K., Zöller, R., (ed.), Zivilprozessordnung, it-28 edizzjoni, Cologne 2010, § 888, punt 13.

25 – Ara l-Artikolu 68(1) tar-Regolament Nru 44/2001.

26 – Għar-Renju tad-Danimarka, ara l-Ftehim bejn il-Komunità Ewropea u r-Renju tad-Danimarka dwar il-ġurisdizzjoni, ir-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali, iffirmat fi Brussell fid-19 ta’ Ottubru 2005 (ĠU L 173M, p. 128).

27 – Sentenzi Draka NK Cables et (C‑167/08, EU:C:2009:263, punt 20); SCT Industri (C‑111/08, EU:C:2009:419, punt 22); German Graphics Graphische Maschinen (C‑292/08, EU:C:2009:544, punt 27); Realchemie Nederland (C‑406/09, EU:C:2011:668, punt 38); Sapir et (C‑645/11, EU:C:2013:228, punt 31); kif ukoll Sunico et (C‑49/12, EU:C:2013:545, punt 32).

28 – C‑406/09, EU:C:2011:668, punt 39.

29 – Ibidem, punt 39.

30 – Artikolu 1(1)(b) tar-Regolament Nru 2201/2003.

31 – Għal dak li jirrigwarda r-raġunijiet li kienu ġġustifikaw l-esklużjoni ta’ domandi li jittrattaw l-istat tal-persuna fiżika mill-Konvenzjoni ta’ Brussell, fir-rapport redatt minn M. P. Jenard dwar il-Konvenzjoni, tas-27 ta’ Settembru 1968, dwar il-ġurisduzzjoni u l-eżekuzzjoni f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU 1979, C 59, p. 10), ingħad li “[k]ienu x’kienu r-regoli ta’ ġurisdizzjoni magħżula — preżunt li l-Kumitat seta’ jasal għall-unifikazzjoni ta’ dawn ir-regoli f’dan il-qasam — id-differenza f’dawn l-oqsma tas-sistemi leġiżlattivi preżenti, b’mod partikolari tar-regoli ta’ kunflitt tal-liġijiet, kienet tali li huwa diffiċli jiġi rrinunzjat, fl-istadju tal-proċedura ta’ exequatur, l-istħarriġ tal-imsemmija regoli”.

32 – Realchemie Nederland (C‑406/09, EU:C:2011:668, punt 39, u l-ġurisprudenza ċċitata).

33 – Ibidem, punt 40.

34 – Ara, b’analoġija, is-sentenza Realchemie Nederland (C‑406/09, EU:C:2011:668, punt 42).

35 – Ara, f’dan is-sens, il-Konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali Cruz Villalón fil-Kawża DHL Express France (C‑235/09, EU:C:2010:595, punti 47 u 48).

36 – Ibidem (punti 47 u 48).

37 – Irrid nenfasizza li, bħala regola, meta pagamenti ta’ penalità jiġu imposti mill-qorti tal-Istat tal-oriġini sabiex jiggarantixxu l-obbligu prinċipali, jiġifieri d-dritt ta’ aċċess, f’deċiżjoni li tingħata wara dik li tagħti dan id-dritt, in-natura aċċessorja tal-pagamenti ta’ penalità tippersisti. Konsegwentement, ma tistax tkun irregolata mill-Artikolu 47(1) tar-Regolament Nru 2201/2003.

38 – Jidhirli li, fid-dawl tal-fatt li l-Gvern Finlandiż iqis li l-pagamenti ta’ penalità jagħmlu parti integrali mid-deċiżjoni dwar id-dritt ta’ aċċess, dan l-argument huwa kontradittorju.

39 – Ara Magnus, U., u Mankowski, P., “Introduction”, Brussels II bis Regulation, Magnus, U., u Mankowski, P., (edituri), Sellier European Law Publishers, 2012, p. 32: “[it] ought to be stressed again that it would be foolish to dispose lightly of the treasure contained in the Brussels I regime and the experiences made in that realm. Prospective adventure trips might turn into entertainment journeys where Brussels I has already paved the ways”.

40 – Id-diffikultajiet li jirrigwardaw l-interpretazzjoni tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001 dwar il-kunċett ta’ “pagamenti ta’ penalità” fid-drittijiet nazzjonali differenti waslet lil uħud mill-awturi jikkunsidraw li dan il-kunċett għandu jingħata “interpretazzjoni awtonoma”, ibbażata fuq il-funzjoni ta’ dan l-istrument, jiġifieri “l-kundanna, jew theddida ta’ kundanna, ta’ parti għall-ħlas ta’ somma flus sabiex tiġi osservata deċiżjoni tal-ġustizzja mogħtija f’materji ċivili u kummerċjali”. Ara Guinchard, E., “Procédures civiles d’exécution en droit international privé”, Guinchard, S., u Moussa, T., (dir.), Droit et pratique des voies d’exécution, Dalloz, is-7 edizzjoni, 2012, p. 2172 u 2192.

41 – Din il-kundizzjoni intużat fl-Artikolu 43 tal-Konvenzjoni ta’ Brussell. Ara r-rapport redatt minn M. P. Jenard, op. cit., p 54. Din is-soluzzjoni kienet użata wkoll fil-Konvenzjoni ta’ Lugano, tas-16 ta’ Settembru 1988, u riprodotta fl‑Artikolu 49 tal-Konvenzjoni ta’ Lugano [il-ġdida], tat-30 ta’ Ottubru 2007, dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi f’materji ċivili u kummerċjali (ĠU 2007, L 339, p. 1).

42 – Din is-soluzzjoni kienet ikkritikata, b’mod partikolari fir-rapport redatt minn B. Hess, T. Pfeiffer, u P. Schlosser, op. cit., p. 271 sa 275, li jqajjem id-diffikultajiet ta’ interpretazzjoni tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001. Ara wkoll Hess, B., Pfeiffer, T., u Schlosser, P., The Brussels I. Regulation (EC)No 44/2001, Beck München, 2008, p. 156 sa 159. Fuq din il-linja, l-Artikolu 67 tal-proposta ta’ Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l-eżekuzzjoni ta’ sentenzi fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali (Riformulazzjoni), [COM(2010) 748 finali, tal-14 ta’ Diċembru 2010, p. 271 sa 275], kien ifformulat kif ġej: “[i]s-sentenzi barranin mogħtija fi Stat Membru li jikkundannaw għal pagamenti ta’ penalità huma eżekuttivi fl-Istat Membru tal-eżekuzzjoni skont it-taqsima 1 jew 2, skont il-każ. Il-qorti jew l-awtorità kompetenti tal-Istat Membru tal-eżekuzzjoni tistabbilixxi l-ammont tal-pagamenti ta’ penalità jekk dan ma jkunx ġie ffissat b’mod definittiv mill-qrati tal-Istat Membru tal-oriġini”. Kif irrilevat il-Kummissjoni fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, madankollu, wara n-negozjati kien ġie konkluż, li l-kundizzjoni dwar l-iffissar tal-ammont definittiv tal-pagamenti ta’ penalità kien l-uniku motiv konkret li jiżgura l-eżekuzzjoni tal-pagamenti ta’ penalità f’pajjiżi barranin, u d-dispożizzjoni baqgħet ma nbidlitx matul ir-riformulazzjoni tar-Regolament Nru 44/2001. Ara wkoll il-kumment tiegħi fin-nota ta’ qiegħ il-paġna segwenti.

43 – Ara l-Artikolu 55 tar-Regolament Nru 1215/2012 tal-Parlament Ewropew u tal‑Kunsill, tat-12 ta’ Diċembru 2012, dwar il-ġurisdizzjoni u r-rikonoxximent u l‑eżekuzzjoni ta’ sentenzi fi kwistjonijiet ċivili u kummerċjali (riformulazzjoni) (ĠU 2012, L 351, p. 1). Anki jekk il-formulazzjoni ta’ dan l-artikolu hija differenti minn dik tal-Artikolu 49 tar-Regolament Nru 44/2001, ir-rekwiżit ta’ likwidazzjoni ġudizzjarja tal-pagamenti ta’ penalità jinsab fiż-żewġ artikoli. Ara wkoll l-Artikolu 66 tar-Regolament Nru 1215/2012: “(1) [d]an ir-Regolament għandu japplika biss għal proċedimenti legali istitwiti, għal strumenti awtentiċi imfassla jew irreġistrati formalment u għal tranżazzjonijiet ġudizzjarji approvati jew konklużi fid-data jew wara l-10 ta’ Jannar 2015. (2) Minkejja l-Artikolu 80, ir‑Regolament (KE) Nru 44/2001 għandu jkompli japplika għal sentenzi mogħtija fi proċedimenti legali istitwiti, għal strumenti awtentiċi formalment imfassla jew irreġistrati u għal tranżazzjonijiet ġudizzjarji approvati jew konklużi qabel l-10 ta’ Jannar 2015 u li jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni ta’ dak ir-Regolament”.

44 – Ara l-punt 42 ta’ dawn il-konklużjonijiet.

45 – Ara, Gaudemet-Tallon, H., Compétence et exécution des jugements en Europe. Règlement n° 44/2001.Conventions de Bruxelles et de Lugano, ir-4 edizzjoni, L.G.D.J., 2010, p. 487.

46 – Op. cit., p. 132.

47 – Ara McEleavy, P., “Artikolu 48”, Brussels II bis Regulation, Magnus, U., u Mankowski, P., (edituri), op. cit., p. 398 sa 402, p. 399: “It was clearl[y] […] that courts in the State of enforcement were afforded a limited power through Art. 48 to review the foreign order to assess the modalities of its operation”.

48 – F’dan ir-rigward, ara wkoll l-Artikolu 45(2) tar-Regolament Nru 44/2001.

49 – Ara, b’analoġija, is-sentenza Aguirre Zarraga (C‑491/10 PPU, EU:C:2010:828, punti 69 u 70).

50 – Id-dritt ta’ aċċess jiddependi ħafna drabi fuq elementi esterni, bħas-saħħa tat-tfal jew id-distanza li tifred il-ġenitur mit-tfal, li jsiru iktar sensittivi fil-kuntest transkonfinali.

51 – Skont l-Artikolu 48 tar-Regolament Nru 2201/2003, bil-kundizzjoni li “l-arranġamenti neċessarji [ma ġewx] jew ma sarux b’mod suffiċjenti fis-sentenza maqtugħa mill-qrati ta’ l-Istat Membru li għandu l-ġurisdizzjoni dwar is-sustanza tal-kwistjoni u dement li l-elementi essenzjali ta’ din is-sentenza jiġu rispettati”.

52 – Ara McEleavy, P., op. cit., p. 398.

53 – Ara d-Digriet Presidenzjali tas-17 ta’ Settembru 2003, mogħti mill-President tal-Qorti tal-ewwel istanza ta’ Liège: “[…] jirrigwarda rikors preventiv ammissibbli fil-każ fejn l-attitudni tad-debitur turi b’mod ċar li d-debitu tal-pagamenti ta’ penalità huwa kkontestat. Barra minn hekk, din id-determinazzjoni minn qabel tal-ammont tal-pagamenti ta’ penalità hija meħtieġa mir-Regolament (KE) Nru 44/2001, Art. 49 […], li fid-dawl tar-Regolament jiġġustifika r-rikors quddiem l-qorti tal-Istat Membru tal-oriġini anki jekk ir-Regolament Benelux ma jipprovdix proċedura ta’ likwidazzjoni tal-pagamenti ta’ penalità”.

54 – Ara Leval, G., u van Compernolle, J., Saisies et astreinte, Éditions de la Formation permanente CUP – Ottubru 2003, Università ta’ Liège, p. 272, u van Compernolle, J., op. cit., p. 47: “[g]ħall-kuntrarju ta’ dak previst fiż-żona Benelux, fiż-żona Ewropea huwa meħtieġ li ssir talba mill-ġdid lill-qorti tal-Istat tal-oriġini sabiex jinkiseb titolu ġdid li jillikwida l-pagamenti ta’ penalità li abbażi tiegħu tista’ ssir proċedura ta’ irkupru forzata. Għalhekk ir-regolament Ewropew jipprevalixxi u l-qorti li tiddeċiedi dwar l-eżekuzzjoni għandha ġurisdizzjoni tillikwida l-pagamenti ta’ penalità, anki jekk ma nbditx proċedura ta’ eżekuzzjoni”.

55 – Ara l-premessa 33 tar-Regolament Nru 2201/2003. Ara wkoll Lenaerts, K., “The Interpretation of the Brussels II Bis Regulation by the European Court of Justice”, En hommage à Albert Weitzel - L’Europe des droits fondamentaux, Sous la direction de Luc Weitzel, Pedone, A., 2013, p. 129 sa 152, p. 132: “The Regulation must be interpreted in compliance with the fundamental rights of the child concerned, notably with Articles 7 and 24 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union”.

56 – Ara Lenaerts, K., op. cit., p. 151: “When interpreting the provisions of the Brussels II bis Regulation relating to matters of parental responsibility, the ECJ always takes into account the best interests of the child”.