Sprawa T‑257/19
(publikacja fragmentów)
Khaldoun Al Zoubi
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej
Wyrok Sądu (czwarta izba) z dnia 24 listopada 2021 r.
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte wobec Syrii – Zamrożenie środków finansowych – Błędy w ocenie
1. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Syrii – Decyzja 2013/255/WPZiB i rozporządzenie nr 36/2012 – Kryteria przyjmowania środków ograniczających – Wiodący przedsiębiorcy działający w Syrii – Pojęcie
[art. 29 TUE; decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2015/1836, (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719; art. 27 ust. 2 lit. a), art. 27 ust. 3, art. 28 ust. 2, art. 28 ust. 3, rozporządzenie Rady nr 36/2012, art. 15 ust. 1a lit. a), art. 15 ust. 1 b), zmienione rozporządzeniami 2015/1828, 2019/85, 2019/798, 2020/716]
(zob. pkt 51, 52)
2. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające skierowane przeciwko Syrii – Zakres kontroli – Umieszczenie skarżącego w załączonym do zaskarżonej decyzji wykazie z uwagi na fakt, że jest on wiodącym przedsiębiorcą działającym w Syrii – Dokumenty publicznie dostępne – Moc dowodowa
[decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719, załącznik I; rozporządzenia Rady nr 36/2012, 2019/85, 2019/798, 2020/716, załącznik II]
(zob. pkt 55, 70, 73, 80)
3. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające skierowane przeciwko Syrii – Zakres kontroli – Ocena zgodności z prawem w oparciu o informacje dostępne w momencie wydania decyzji
[decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719, załącznik I; rozporządzenia Rady nr 36/2012, 2019/85, 2019/798, 2020/716, załącznik II]
(zob. pkt 58)
4. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko Syrii – Zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Skarga o stwierdzenie nieważności wniesiona przez wiodącego przedsiębiorcę działającego w Syrii, którego dotyczy decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Rozłożenie ciężaru dowodu – Decyzja oparta na łańcuchu poszlak – Moc dowodowa – Zakres
[art. 263 TFUE; decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719, załącznik I; rozporządzenia Rady nr 36/2012, 2019/85, 2019/798, 2020/716, załącznik II]
(zob. pkt 81, 82, 91, 94–96, 99, 102–104, 110, 116–121)
5. Unia Europejska – Sądowa kontrola zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające skierowane przeciwko Syrii – Zakres kontroli – Dowód zasadności środka – Ciążący na właściwym organie Unii obowiązek wykazania – w razie zakwestionowania – zasadności powodów wysuniętych przeciwko zainteresowanym osobom lub podmiotom
[Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719, załącznik I; rozporządzenia Rady nr 36/2012, 2019/85, 2019/798, 2020/716, załącznik II]
(zob. pkt 87–93)
6. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Syrii – Decyzja 2013/255/WPZiB i rozporządzenie nr 36/2012 – Kryteria przyjmowania środków ograniczających – Wsparcie dla reżimu syryjskiego i czerpane z niego korzyści – Pojęcie – Autonomiczne kryterium prawne – Umieszczenie w wykazach w oparciu o łańcuch konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak – Brak
[art. 263 TFUE; decyzja Rady 2013/255/WPZiB, zmieniona decyzjami (WPZiB) 2019/87, (WPZiB) 2019/806, (WPZiB) 2020/719, załącznik I; rozporządzenia Rady nr 36/2012, 2019/85, 2019/798, 2020/716, załącznik II]
(zob. pkt 125, 128)
Streszczenie
Khaldoun Al Zoubi jest przedsiębiorcą obywatelstwa syryjskiego, zdaniem Rady posiadającym udziały i prowadzącym działalność w wielu sektorach syryjskiej gospodarki. W styczniu 2019 r.(1).. jego nazwisko zostało umieszczone w wykazach osób i podmiotów objętych środkami ograniczającymi przyjętymi przez Radę wobec Syryjskiej Republiki Arabskiej, a następnie, w maju 2019 r. i w maju 2020 r.(2), pozostawione w tych wykazach z uwagi na uznanie go za wiodącego przedsiębiorcę prowadzącego działalność w Syrii, wiceprezesa Aman Holding i większościowego akcjonariusza przedsiębiorstwa lotniczego, ze względu na którą to działalność utrzymywał związki z Samerem Fozem, którego nazwisko również zostało umieszczone w wykazach. Rada Unii Europejskiej wskazała także, że spółka Aman Holding posiadała większościowy udział w Aman Dimashq, przedsiębiorstwie uczestniczącym w budowie luksusowego kompleksu mieszkalno-handlowego wspieranego przez reżim syryjski oraz że A. Khaldoun Al Zoubi czerpie korzyści z reżimu syryjskiego i go wspierał.
Uzasadnienie to opierało się, po pierwsze, na kryterium wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii, zdefiniowanym w art. 27 ust. 2 lit. a) i art. 28 ust. 2 lit. a) decyzji 2013/255(3), zmienionej decyzją 2015/1836, oraz w art. 15 ust. 1a lit. a) rozporządzenia nr 36/2012(4), zmienionego rozporządzeniem 2015/1828, a po drugie, na kryterium powiązania z reżimem syryjskim określonym w art. 27 ust. 1 i art. 28 ust. 1 wspomnianej decyzji i w art. 15 ust. 1 lit. a) wspomnianego rozporządzenia.
Sąd uwzględnił skargę skarżącego o stwierdzenie nieważności zaskarżonych aktów (zwanych dalej „pierwotnymi aktami”, „aktami utrzymującymi z 2019 r.” oraz „aktami utrzymującymi z 2020 r.”), ponieważ posiadanie udziałów w jednym tylko podmiocie nie wykazuje samo w sobie istnienia udziałów i działalności w wielu sektorach gospodarki, co uzasadniałoby uznanie za wiodącego przedsiębiorcę działającego w Syrii.
Ocena Sądu
Co się tyczy, w pierwszej kolejności, podnoszonego statusu wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii, Sąd zbadał dowody przedstawione zarówno przez Radę, jak i przez skarżącego w przedmiocie jego działalności gospodarczej.
Jeżeli chodzi o status większościowego akcjonariusza przedsiębiorstwa lotniczego Fly Aman, Sąd stwierdził przede wszystkim, że powód ten okazał się ostatecznie zasadny jedynie w odniesieniu do pierwotnych aktów, ponieważ skarżący wykazał, że w czasie, gdy przyjmowane były akty utrzymujące z 2019 r. i z 2020 r., nie był już jego większościowym akcjonariuszem. W odniesieniu do statusu wiceprezesa Aman Holding Sąd stwierdził również, że skarżący prawidłowo wykazał, iż nie zajmował takiego stanowiska. W związku z tym, co się tyczy udziału tej spółki w zarządzie Aman Dimashq, przedsiębiorstwa uczestniczącego w projekcie z zakresu nieruchomości Marota city wspieranym przez reżim syryjski, Rada nie mogła przyjąć, w celu wykazania statusu skarżącego jako wiodącego przedsiębiorcy, udziału Aman Holding w rzeczonym projekcie z zakresu nieruchomości oraz podnoszonego statusu skarżącego jako wiceprezesa spółki Aman Holding, podczas gdy skarżący był jedynie pracownikiem Aman Holding i nie zasiadał w zarządzie spółki Aman Dimashq. Co się tyczy związków skarżącego z Samerem Fozem, Sąd stwierdził ponadto, że Rada nie przedstawiła wystarczająco konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak, które mogłyby wykazać w sposób wystarczający związki między skarżącym a S. Fozem. Wreszcie, co się tyczy utworzenia spółki Asas Iron Company, Sąd stwierdził, że skarżący prawidłowo wykazał, iż w chwili przyjęcia aktów utrzymujących z 2020 r. nie posiadał żadnego udziału w tej spółce i nie był jej członkiem założycielem.
W świetle powyższego Sąd stwierdził, że Rada, opierając się, skutecznie jedynie w pierwotnych aktach, wyłącznie na statusie skarżącego jako większościowego akcjonariusza Fly Aman, nie zdołała wykazać, że skarżący jest wiodącym przedsiębiorcą działającym w Syrii. Co się tyczy aktów utrzymujących z 2019 r. i 2020 r., Sąd stwierdził, że Rada również nie zdołała wykazać, że skarżący posiadał status wiodącego przedsiębiorcy działającego w Syrii w chwili przyjęcia wspomnianych aktów. W rezultacie Sąd stwierdził, że pierwszy powód umieszczenia w wykazie nie został wystarczająco uzasadniony.
Co się tyczy, w drugiej kolejności, wspierania reżimu syryjskiego i korzyści, jakie z tego reżimu miał czerpać skarżący, Sąd przypomniał przede wszystkim, że w odniesieniu do określonej osoby powody umieszczenia w wykazie mogą się pokrywać, ponieważ można zaklasyfikować osobę jako wiodącego przedsiębiorcę prowadzącego działalność w Syrii, a jednocześnie w związku z tą samą działalnością uznać, że odnosi ona korzyści z reżimu syryjskiego lub go wspiera.
W niniejszej sprawie, ponieważ skarżący nie był wiceprezesem Aman Holding w chwili, gdy przyjmowano zaskarżone akty, nie można było uznać, że czerpie on z tego tytułu korzyści z reżimu syryjskiego ani że wspiera go ze względu na swój udział w projekcie Marota city. Podobnie, ponieważ skarżący nie był już większościowym akcjonariuszem Fly Aman, Sąd stwierdził, że żaden dowód nie wskazuje na to, iż skarżący korzystał w tym charakterze z reżimu syryjskiego lub go wspierał. Ponieważ Rada nie przedstawiła łańcucha konkretnych, precyzyjnych i spójnych poszlak pozwalających na wykazanie faktu, że skarżący wspierał reżim syryjski i czerpał z niego korzyści, Sąd stwierdził, że umieszczenie nazwiska skarżącego w wykazie z tego powodu nie jest również uzasadnione.
W konsekwencji stwierdził nieważność zaskarżonych aktów w zakresie, w jakim dotyczą one skarżącego.