Υπόθεση C-241/06

Lämmerzahl GmbH

κατά

Freie Hansestadt Bremen

(αίτηση του Hanseatisches Oberlandesgericht in Bremen

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Δημόσιες συμβάσεις — Οδηγία 89/665/ΕΟΚ — Διαδικασίες επί προσφυγών στον τομέα της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων — Αποκλειστική προθεσμία — Αρχή της αποτελεσματικότητας»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων δημοσίων προμηθειών — Οδηγία 93/36 — Στοιχεία τα οποία πρέπει να περιλαμβάνονται στις προκηρύξεις διαγωνισμών

(Οδηγίες του Συμβουλίου 89/665, άρθρο 1 § 1, και 93/36, άρθρο 9 § 4 και παράρτημα IV)

2.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Διαδικασίες προσφυγής στον τομέα της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και συμβάσεων δημοσίων έργων — Οδηγία 89/665 — Αποκλειστική προθεσμία ασκήσεως προσφυγής κατά των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών και προβολής των φερομένων ως παρανόμων μέτρων

(Οδηγία 89/665 του Συμβουλίου, άρθρο 1 §§ 1 και 3)

3.        Προσέγγιση των νομοθεσιών — Διαδικασίες προσφυγής στον τομέα της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και συμβάσεων δημοσίων έργων — Οδηγία 89/665 — Αποκλειστική προθεσμία ασκήσεως προσφυγής κατά των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών και προβολής των φερομένων ως παρανόμων μέτρων

(Οδηγία 89/665 του Συμβουλίου, άρθρο 1 §§ 1 και 3)

1.        Κατά το άρθρο 9, παράγραφος 4, και το παράρτημα IV της οδηγίας 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2001/78, η προκήρυξη διαγωνισμού που αφορά δημόσια σύμβαση εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής της εν λόγω οδηγίας πρέπει να διευκρινίζει τη συνολική ποσότητα ή έκταση εφαρμογής της συμβάσεως αυτής. Η έλλειψη της μνείας αυτής μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του άρθρου 1, παράγραφος 1, της οδηγίας 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών συνάψεως δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών.

(βλ. σκέψη 44, διατακτ. 1)

2.        Η οδηγία 89/665, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, ιδίως δε το άρθρο της 1, παράγραφοι 1 και 3, απαγορεύει την εφαρμογή κανόνα περί αποκλειστικής προθεσμίας του εθνικού δικαίου κατά τρόπον ώστε να μην επιτρέπεται σε προσφέροντα η άσκηση προσφυγής αφορώσας την επιλογή της διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως ή την εκτίμηση της αξίας της συμβάσεως αυτής, άπαξ η αναθέτουσα αρχή δεν έχει επισημάνει σαφώς τη συνολική ποσότητα ή την έκταση εφαρμογής της συμβάσεως στον ενδιαφερόμενο.

Πράγματι, μια προκήρυξη διαγωνισμού που δεν παρέχει κανένα στοιχείο σχετικό με την εκτιμώμενη αξία της συμβάσεως, ακολουθούμενη από υπεκφυγές της αναθέτουσας αρχής έναντι των ερωτήσεων ενός ενδεχόμενου προσφέροντος, λαμβανομένης υπόψη της υπάρξεως αποκλειστικής προθεσμίας, ότι καθιστά υπερβολικά δυσχερή την άσκηση, εκ μέρους του ενδιαφερομένου προσφέροντος, των δικαιωμάτων που του απονέμει η κοινοτική έννομη τάξη. Ακόμη και αν ένας εθνικός κανόνας περί αποκλειστικής προθεσμίας μπορεί κατ’ αρχήν να θεωρηθεί σύμφωνος προς το κοινοτικό δίκαιο, η εφαρμογή του ως προς έναν προσφέροντα υπό τέτοιες συνθήκες δεν ανταποκρίνεται στην επιταγή της αποτελεσματικότητας που απορρέει από την οδηγία 89/665.

(βλ. σκέψεις 55-57, 64, διατακτ. 2)

3.        Η οδηγία 89/665, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, ιδίως δε το άρθρο της 1, παράγραφοι 1 και 3, απαγορεύει την γενική επέκταση κανόνα περί αποκλειστικής προθεσμίας του εθνικού δικαίου, ισχύοντος για τις προσφυγές που αφορούν την επιλογή της διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως ή την εκτίμηση της αξίας της συμβάσεως αυτής, στις προσφυγές που αφορούν τις αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής, περιλαμβανομένων αυτών που εκδόθηκαν σε φάσεις της διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως μεταγενέστερες της λήξεως της προθεσμίας που θεσπίζει ο κανόνας αυτός περί αποκλειστικής προθεσμίας.

Πράγματι, η εφαρμογή κανόνα που προβλέπει ως ημερομηνία λήξεως της αποκλειστικής προθεσμίας την ημερομηνία λήξεως της προθεσμίας υποβολής υποψηφιοτήτων ή προσφορών, έτσι ώστε να καλύπτει όλες τις αποφάσεις τις οποίες μπορούσε να λάβει η αναθέτουσα αρχή καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως δημόσιας συμβάσεως, καθιστά πρακτικά αδύνατη την άσκηση των δικαιωμάτων που απονέμει στον ενδιαφερόμενο το κοινοτικό δίκαιο όσον αφορά τις παρανομίες που μπορούν να σημειωθούν μόνο μετά τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή των προσφορών και, επομένως, αντιβαίνει στην οδηγία 89/665.

(βλ. σκέψεις 45, 58, 60-61, 64, διατακτ. 2)