Υπόθεση T‑538/11

Βασίλειο του Βελγίου

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Κρατικές ενισχύσεις — Δημόσια υγεία — Ενισχύσεις χορηγούμενες για τη χρηματοδότηση των εξετάσεων ανιχνεύσεως μεταδοτικών σπογγωδών εγκεφαλοπαθειών (ΜΣΕ) στα βοοειδή — Απόφαση κρίνουσα τις ενισχύσεις εν μέρει συμβατές και εν μέρει μη συμβατές με την εσωτερική αγορά — Προσφυγή ακυρώσεως — Βλαπτική πράξη — Παραδεκτό — Έννοια του πλεονεκτήματος — Έννοια του επιλεκτικού χαρακτήρα»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα)
της 25ης Μαρτίου 2015

1.      Προσφυγή ακυρώσεως — Πράξεις δεκτικές προσφυγής — Έννοια — Πράξεις παράγουσες δεσμευτικά έννομα αποτελέσματα — Απόφαση με την οποία κοινοποιηθέν μέτρο χαρακτηρίζεται ως κρατική ενίσχυση που κρίνεται συμβατή με την εσωτερική αγορά — Εμπίπτει

(Άρθρα 107 §§ 1 και 3 ΣΛΕΕ, 108 ΣΛΕΕ και 263 ΣΛΕΕ)

2.      Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Παρέμβαση του κράτους σε τομείς που δεν έχουν αποτελέσει το αντικείμενο εναρμονίσεως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Εμπίπτει

(Άρθρα 107 ΣΛΕΕ και 108 ΣΛΕΕ)

3.      Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Παρέμβαση του Δημοσίου με την οποία παρέχεται ελάφρυνση από επιβαρύνσεις οι οποίες βαρύνουν κατά κανόνα τον προϋπολογισμό επιχειρήσεως — Επιβαρύνσεις οφειλόμενες στην τήρηση της εθνικής νομοθεσίας — Κόστος υποχρεωτικών ελέγχων σχετικών με την παραγωγή ή τη διάθεση στο εμπόριο προϊόντων — Εμπίπτει — Επιβαρύνσεις που συνδέονται με την εκ μέρους του κράτους άσκηση των προνομίων του δημόσιας εξουσίας — Δεν ασκεί επιρροή — Αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» — Δεν ασκεί επιρροή

(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)

4.      Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Παροχή πλεονεκτήματος στους δικαιούχους — Σκοπός προστασίας της δημόσιας υγείας — Δεν ασκεί επιρροή ως προς τον χαρακτηρισμό μέτρου ως ενισχύσεως

(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)

5.      Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου — Διαφοροποίηση μεταξύ επιχειρήσεων ευρισκομένων σε παρεμφερή πραγματική και νομική κατάσταση — Μέτρο που ωφελεί τις επιχειρήσεις ενός μόνον κλάδου αποκλειομένων των υπολοίπων — Δικαιολόγηση αντλούμενη από τη φύση και την οικονομία του συστήματος των επίμαχων επιβαρύνσεων — Δεν χωρεί

(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)

6.      Ενισχύσεις χορηγούμενες από τα κράτη — Έννοια — Επιλεκτικός χαρακτήρας του μέτρου — Παροχή πλεονεκτήματος στους δικαιούχους — Εκτίμηση μέσω συγκρίσεως με άλλες επιχειρήσεις του ιδίου κράτους μέλους και όχι με επιχειρήσεις άλλων κρατών μελών

(Άρθρο 107 § 1 ΣΛΕΕ)

7.      Προσφυγή ακυρώσεως — Αντικείμενο — Απόφαση της οποίας το σκεπτικό στηρίζεται σε πλείονες κρίσεις, καθεμία από τις οποίες δύναται να στηρίξει το διατακτικό της αποφάσεως — Απόφαση επί κρατικών ενισχύσεων — Λόγοι ακυρώσεως σχετικοί με πλάνη ή άλλη πλημμέλεια που αφορά μία μόνο κρίση του σκεπτικού — Λόγος αλυσιτελής για να έχει ως αποτέλεσμα την ακύρωση της αποφάσεως

(Άρθρο 263 ΣΛΕΕ)

8.      Ένδικη διαδικασία — Εισαγωγικό δικόγραφο — Τυπικά στοιχεία — Συνοπτική έκθεση των προβαλλόμενων ισχυρισμών — Ανάλογες προϋποθέσεις για τις αιτιάσεις που προβάλλονται προς στήριξη λόγου ακυρώσεως

(Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 44 § 1)

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 47-49, 53)

2.      Στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, οι παρεμβάσεις των κρατών μελών σε τομείς που δεν έχουν αποτελέσει το αντικείμενο εναρμονίσεως στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποκλείονται από το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας περί ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων. Συγκεκριμένα, τυχόν παραδοχή του αντιθέτου θα είχε, κατ’ ανάγκη, ως συνέπεια να καταστήσει άνευ πρακτικής αποτελεσματικότητας τις διατάξεις των άρθρων 107 ΣΛΕΕ και 108 ΣΛΕΕ.

(βλ. σκέψεις 65, 67)

3.      Στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, η έννοια των δαπανών που βαρύνουν κατά κανόνα τον προϋπολογισμό επιχειρήσεως περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις πρόσθετες δαπάνες στις οποίες πρέπει να υποβληθούν οι επιχειρήσεις λόγω υποχρεώσεων εκ του νόμου, από κανονιστική ρύθμιση ή από σύμβαση που ισχύουν για οικονομική δραστηριότητα, όπως είναι το κόστος των υποχρεωτικών ελέγχων που αφορούν την παραγωγή ή τη διάθεση στο εμπόριο των προϊόντων.

Εξάλλου, η έννοια των δαπανών που βαρύνουν κατά κανόνα τον προϋπολογισμό επιχειρήσεως δεν περιλαμβάνει μόνον τις δαπάνες που απορρέουν από την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Το ενδεχόμενο η αρχή αυτή να μην έχει εφαρμογή σε συγκεκριμένη υπόθεση, εάν γίνει δεκτό ότι αυτό συμβαίνει εν προκειμένω, δεν αναιρεί την κρίση αυτή.

Εν πάση περιπτώσει, η βάσει εθνικής ρυθμίσεως επιβολή στις επιχειρήσεις επιβαρύνσεων που συνδέονται με την εκ μέρους του οικείου κράτους μέλους άσκηση των προνομίων του δημόσιας εξουσίας δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι επιβαρύνσεις αυτές να χαρακτηρισθούν ως δαπάνες που βαρύνουν κατά κανόνα τον προϋπολογισμό επιχειρήσεως.

(βλ. σκέψεις 76, 77, 85, 96, 104, 105)

4.      Το άρθρο 107, παράγραφος 1, ΣΛΕΕ δεν προβαίνει σε διάκριση αναλόγως των αιτιών ή των σκοπών των σχετικών παρεμβάσεων, αλλά τις ορίζει αναλόγως των αποτελεσμάτων τους. Επομένως, ο σκοπός της προστασίας της δημόσιας υγείας που επιδιώκεται με το επίμαχο μέσο, εάν υποτεθεί ότι αυτό το στοιχείο είναι ακριβές, δεν αρκεί για να μη γίνει δεκτός ο χαρακτηρισμός της κρατικής ενισχύσεως τον οποίο προέκρινε με απόφασή της η Επιτροπή.

(βλ. σκέψεις 80, 81)

5.      Στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, ο επιλεκτικός χαρακτήρας μέτρου, με το οποίο εισάγεται διαφοροποίηση μεταξύ επιχειρήσεων σχετικά με επιβαρύνσεις, αφενός, αποδεικνύεται βασίμως σε περίπτωση κατά την οποία η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι επιχειρήσεις ορισμένου κλάδου τυγχάνουν πλεονεκτήματος μη παρεχόμενου σε επιχειρήσεις άλλων κλάδων, δεδομένου ότι, για τις επιχειρήσεις αυτές, οι έλεγχοι που πρέπει υποχρεωτικώς να διενεργηθούν πριν αυτές διαθέσουν στην αγορά ή στο εμπόριο τα προϊόντα τους διενεργούνται δωρεάν, ενώ οι επιχειρήσεις άλλων κλάδων δεν έχουν τη δυνατότητα αυτή.

Αφετέρου, ο επιλεκτικός χαρακτήρας μέτρου εκτιμάται σε σχέση με το σύνολο των επιχειρήσεων και όχι σε σχέση με τις επιχειρήσεις οι οποίες, εντός της ιδίας ομάδας, τυγχάνουν του ιδίου πλεονεκτήματος.

Τέλος, το επιχείρημα ότι οι δικαιούχοι της ενισχύσεως πρέπει να επωμισθούν επιβαρύνσεις τις οποίες δεν υποχρεούνται να φέρουν οι επιχειρήσεις των λοιπών κλάδων, ακόμη και αν αποδειχθεί ακριβές, είναι ανεπαρκές για να αποδειχθεί ότι η διαφοροποίηση μεταξύ επιχειρήσεων όσον αφορά τις επιβαρύνσεις δικαιολογείται από τη φύση και την οικονομία του συστήματος των επίμαχων επιβαρύνσεων.

(βλ. σκέψεις 103, 110, 111, 114-116)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 124)

7.      Ως εκ τούτου, ακόμη και χωρίς την πεπλανημένη κρίση ως προς τον επιλεκτικό χαρακτήρα μέτρου κρατικής ενισχύσεως, το υπόλοιπο σκεπτικό αποφάσεως αιτιολογεί την κρίση περί του ότι το επίμαχο μέτρο έχει επιλεκτικό χαρακτήρα, ενώ η πλάνη στην οποία υπέπεσε η Επιτροπή δεν δύναται να θέσει εν αμφιβόλω τη νομιμότητα της αποφάσεώς της.

(βλ. σκέψη 126)

8.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 131)