Sprawa T‑196/04

Ryanair Ltd

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Pomoc państwa – Porozumienia zawarte przez Region Walonii i port lotniczy Charleroi-Bruxelles Sud z przewoźnikiem lotniczym Ryanair – Istnienie korzyści gospodarczej – Zastosowanie kryterium prywatnego inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej

Streszczenie wyroku

1.      Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Ocena według kryterium inwestora prywatnego

(art. 87 ust. 1 WE)

2.      Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Ocena według kryterium inwestora prywatnego – Organ władzy publicznej zarządzający urządzeniami lotniskowymi stanowiącymi część sektora publicznego

(art. 87 ust. 1 WE)

1.      W ramach zastosowania kryterium inwestora prywatnego konieczne jest rozpatrzenie transakcji komercyjnej jako całości, aby w ten sposób sprawdzić, czy podmiot państwowy i podmiot kontrolowany przez państwo, traktowane łącznie, zachowywały się jak działające racjonalnie w warunkach gospodarki rynkowej podmioty gospodarcze. Komisja ma bowiem obowiązek uwzględnić przy badaniu spornych środków wszystkie mające znaczenie dla sprawy elementy i ich kontekst, w tym także te dotyczące sytuacji, w jakiej znajduje się organ odpowiedzialny za przyznanie wspomnianych środków.

(por. pkt 59)

2.      Aby ustalić, czy dany środek państwowy stanowi korzyść w rozumieniu art. 87 ust. 1 WE, należy wprowadzić rozróżnienie między zobowiązaniami, jakie państwo może wziąć na siebie jako prowadzące działalność gospodarczą przedsiębiorstwo, a zobowiązaniami, jakie mogą ciążyć na nim jako na władzy publicznej. Choć w przypadku gdy państwo działa w charakterze przedsiębiorstwa prowadzącego działalność taką jak prywatny inwestor, konieczna może okazać się analiza jego zachowania w świetle zasady prywatnego inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej, zasada ta nie powinna mieć zastosowania, w przypadku gdy państwo to działa jako władza publiczna. W tym drugim przypadku bowiem zachowanie państwa nigdy nie będzie porównywalne z zachowaniem podmiotu gospodarczego czy prywatnego inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej.

Działalność gospodarczą stanowi wszelka działalność polegająca na oferowaniu na danym rynku towarów lub usług. Ustalanie kwoty opłat za lądowanie oraz udzielanie wiążącej się z wysokością tych opłat gwarancji odszkodowania jest działalnością, którą można bezpośrednio powiązać z zarządzaniem infrastrukturą lotniskową, które to zarządzanie z kolei stanowi działalność gospodarczą. Ustalone przez organ władzy publicznej opłaty lotniskowe należy uznać za wynagrodzenie za świadczone w ramach portu lotniczego usługi, pomimo że oczywisty i bezpośredni związek istniejący między wysokością opłat a świadczoną użytkownikom usługą jest słaby.

Podobnie oddanie przez organ władzy publicznej do dyspozycji przewoźnika lotniczego urządzeń lotniskowych, a także ich zarządu, w zamian za uiszczenie opłaty, której stawka została swobodnie przez ten organ ustalona, może zostać uznane za działalność o charakterze gospodarczym, która może być wprawdzie wykonywana w ramach sektora publicznego, ale nie wchodzi z tego tylko względu w zakres wykonywania prerogatyw władzy publicznej. Działalność taka nie jest bowiem ze względu na swój charakter, przedmiot i zasady, które nią rządzą, związana z wykonywaniem prerogatyw, które są typowymi prerogatywami władzy publicznej.

Okoliczność, że właściciel stanowiących część sektora publicznego urządzeń lotniskowych jest organem władzy publicznej, nie może zatem sama w sobie wykluczać możliwości uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

Podobnie sama tylko okoliczność, że organowi władzy publicznej przysługują w dziedzinie ustalania wysokości opłat lotniskowych uprawnienia o charakterze regulacyjnym, nie wyklucza tego, iż badanie systemu rabatów tych opłat winno być dokonywane w świetle zasady prywatnego inwestora działającego w warunkach gospodarki rynkowej, ponieważ taki system mógłby zostać wprowadzony w życie przez prywatny podmiot gospodarczy.

(por. pkt 84, 85, 87–89, 91, 92, 101)